Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 24/12
POSTANOWIENIE
Dnia 21 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie ze skargi pozwanego
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego
z dnia 31 marca 2010 r.,
w sprawie z powództwa J. C.
przeciwko J. K. – K.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 sierpnia 2012 r.,
odrzuca skargę i zasądza od pozwanego na rzecz powoda
kwotę 617 zł (sześćset siedemnaście) tytułem kosztów
postępowania związanych z wniesieniem skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
2
UZASADNIENIE
Pozwany J. K.-K. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z dnia 31 marca 2010 r., oddalającego
jego apelację od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 17 listopada 2009 r., którym
uwzględnione zostało powództwo, oparte na podstawie art. 231 § 1 k.c., przez
zobowiązanie pozwanego do przeniesienia na rzecz powoda J. C. własności
nieruchomości położonej w K. obręb P., oznaczonej jako działka nr 54/6 o
powierzchni 0,0389 ha na mapie biegłego L. B. przyjętej do zasobu geodezyjnego
Starostwa Powiatowego w K. w dniu 4 września 2009 r., zaewidencjonowanej pod
nr 011.13-2/2009 – w zamian za zobowiązanie się powoda do zapłaty na rzecz
pozwanego kwoty 14750 zł oraz zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę
10441,73 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Skarga oparta została na obu
podstawach wymienionych w art. 4244
k.p.c., a kwestionowany wyrok skarżący
uznaje za niezgodny z art. 231 § 1 k.c. i art. 5 k.c. oraz art. 378 § 1 i art. 321 § 1
k.p.c. Utrzymuje, że w następstwie tej niezgodności poniósł szkodę związaną
głównie z dokonanym podziałem jego nieruchomości na dwie działki, skutkiem
czego jego działka utraciła atrakcyjność, ponieważ jest pozbawiona dostępu do
drogi publicznej. Został również narażony na konieczność ustanowienia
służebności drogi koniecznej, co będzie połączone z kosztami, a nadto powód
domaga się ustanowienia drogi koniecznej dla zapewnienia dojazdu do swoich
nieruchomości. Pozwany czuje się zagrożony działaniami powoda, dążącego do
poszerzenia swoich uprawnień jego kosztem, w ramach których w dniu 17 sierpnia
2011 r. uniemożliwił mu wykonanie ogrodzenia swojej nieruchomości. Ponadto
podał, że na uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody wskazują akta sprawy Sądu
Rejonowego w K. I NS 420/11 o ustanowienie drogi koniecznej, akta sprawy tego
Sądu IC124/12 z jego powództwa przeciwko J. C. o odszkodowanie oraz zeznania
świadków B. K.-K. i H. K., potwierdzającego fakty czynienia przez powoda
przeszkód w korzystaniu przez pozwanego ze stanowiących jego własność
nieruchomości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
W przepisie art. 4245
§ 1 k.p.c. przewidziane zostały wymagania konstrukcyjne
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, które dla
skutecznego wniesienia tego środka muszą być kumulatywnie spełnione. Każdy
z tych elementów jest samodzielny, a brak któregokolwiek z nich stanowi
niezależną podstawę odrzucenia skargi, stosownie do art. 4248
§ 1 k.p.c. Do tych
koniecznych elementów należy również, objęte art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.,
wymaganie uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody, spowodowanej przez
wydanie wyroku, którego skarga dotyczy. Fakt wyrządzenia szkody wydaniem
prawomocnego orzeczenia, którego skarga dotyczy, jest przyczyną tego
postępowania, która musi być wyjaśniona już na samym początku. Jedynie
w wypadku zaistnienia szkody możliwe byłoby rozważanie pozostałych przesłanek
odpowiedzialności Skarbu Państwa, przewidzianych w art. 4171
§ 2 k.c. Spełnienie
tego wymagania polega na przedstawieniu przez skarżącego przekonującego
wywodu, że szkoda wystąpiła, wskazaniu jej rodzaju, rozmiaru, czasu powstania
oraz związku przyczynowego z wydaniem niezgodnego z prawem orzeczenia.
Chodzi zatem o skonkretyzowaną, wymierną i rzeczywistą szkodę majątkową, która
wywołała już uszczerbek w majątku skarżącego. Uprawdopodobnienie wyrządzenia
szkody zasadza się w wykazaniu jej przedstawianymi dowodami oraz innymi
środkami, które nie spełniają wymagań określonych przepisami o postępowaniu
dowodowym (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2005 r., III
CNP 4/05, OSNC 2006/1/6; z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05 niepubl.;
z dnia 22 września 2005 r., I CNP 19/05, niepubl.; z dnia 28 czerwca 2011 r., II
CNP 16/11, niepubl.; z dnia 28 października 2011 r., III CNP 22/11, niepubl.; z dnia
14 grudnia 2011 r., II CNP 48/11, niepubl.). Takie wypełnienie przesłanki z art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. umożliwia Sądowi Najwyższemu ocenę, czy uprawdopodobnione
zostało wyrządzenie szkody, co jest konieczne do wydania orzeczenia
stanowiącego prejudykat dla roszczeń odszkodowawczych na podstawie art. 4171
§ 2 k.c.
Skarga pozwanego nie spełnia tych wymagań. Stwierdzenie, że na wyrządzenie
szkody wskazują akta wymienionych spraw sądowych nie może stanowić
wymaganego uprawdopodobnienia dla potrzeb stwierdzenia niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia. Nie jest bowiem możliwe przeprowadzenie
4
dowodu z całych akt, a na dokumenty w nich zawarte skarga nie pokazuje.
Informacja o tych postępowaniach uprawdopodobnia niemożność rozwiązania
przez strony problemów wynikających z sąsiedztwa nieruchomości. Okoliczność
utrudniania pozwanemu korzystania z jego nieruchomości, jak i powołana
informacja nie wskazują na zaistnienie szkody i jej adekwatnego związku
z niezgodnością z prawem zaskarżonego orzeczenia. Uzasadnienie skargi również
nie daje podstaw do stwierdzenia wyrządzenia szkody, czasu jej powstania
i rozmiaru. Nie stanowi o niej niezadowolenie pozwanego z treści wyroku oraz
obawy o eskalację żądań powoda.
Z powyższych względów skarga podlegała odrzuceniu na podstawie art.
4248
§ 1 k.p.c. Orzeczenie o kosztach postępowania związanych ze skargą oparte
zostało na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy, przewidzianej art. 98 § 1
w związku z art.39821
i art. 42412
k.p.c.