Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 10/12
POSTANOWIENIE
Dnia 19 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Halina Kiryło
w sprawie z powództwa P. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
z udziałem zainteresowanego E. - Operator Spółki Akcyjnej w G.
o rozstrzygnięcie sporu w zakresie odmowy zawarcia umowy o przyłączenie sieci,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 19 października 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony zainteresowanej E. Operator S.A w G. od
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 lipca 2011 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. zasądza od zainteresowanego E. - Operator Spółki Akcyjnej
w G. na rzecz powoda P. Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością w S. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 28 lipca 2011 r., oddalił apelacje Prezesa
Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes Urzędu) oraz E.-Operator S.A. w G.
(zainteresowany) od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 8 lipca 2010 r.
2
Sąd Apelacyjny wyjaśnił, że zaskarżoną decyzją Prezes Urzędu uznał za
uzasadnioną i dopuszczalną odmowę przyłączenia farmy wiatrowej
zainteresowanego do sieci ze względu na brak technicznych warunków
przyłączenia. Dołączona do wniosku o przyłączenia do sieci ekspertyza wpływu
przyłączanej instalacji na system elektroenergetyczny potwierdzała co prawda
istnienie takich warunków, jednakże w ocenie Prezesa Urzędu dla oceny
zachowania zainteresowanego decydujące znaczenie ma faktyczna zmiana w
układzie sieci elektroenergetycznej, związana z przyłączeniem kolejnych farm
wiatrowych, nieuwzględnionych w ekspertyzie. Z kolei zdaniem powoda zmiany te
nie mogą obciążać podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci, który
wykazując spełnienie warunków przyłączenia przedstawia ekspertyzę wykonaną
zgodnie z § 6 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia
2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączania podmiotów do sieci
elektroenergetycznych, ruchu i eksploatacji tych sieci (Dz. U. z 2005 r. Nr 2, poz. 6).
W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że
warunki wykonania ekspertyzy wyznaczają granice, w jakich podmiot ten
zobowiązany jest wykazać spełnienie technicznych warunków przyłączenia.
Sporządzając warunki przyłączenia przedsiębiorstwo energetyczne winno
uwzględnić wszystkie posiadane dane, które mogły wpłynąć na możliwość
zrealizowania obowiązku nałożonego na inwestora ubiegającego się o przyłączenie
do sieci. Do danych takich należą także informacje o innych podmiotach, które w
tym samym czasie wszczęły procedury zmierzające do zawarcia podobnych umów.
Przedsiębiorstwo energetyczne oraz operator systemu przesyłowego, jako
podmioty dysponujące niezbędnymi danymi, zobowiązane są do takiego
formułowania warunków i zakresu ekspertyzy, by były one przydatne do celu, dla
którego sporządzana jest ekspertyza. Skoro zainteresowany już w momencie
określania warunków ekspertyzy dla powoda dysponował danymi pozwalającymi na
prześledzenie planowanego rozwoju sieci do roku 2011 r., w tym przewidywanej
ilości i parametrów elektrowni wiatrowych, które zostaną przyłączone do sieci lub
którym wydane będą warunki przyłączenia, winien uwzględnić te dane w
warunkach wydanych powodowi. W przeciwnym razie narusza art. 7 ust. 1 Prawa
3
energetycznego nakazujący równe traktowanie podmiotów ubiegających się o
przyłączenie do sieci.
Ponadto, u podstaw uchylonej przez Sąd Okręgowy decyzji Prezesa Urzędu
legło stwierdzenie, zgodnie z którym zgromadzony w sprawie materiał dowodowy
prowadził do ustalenia, iż brak jest warunków technicznych przyłączenia farmy
wiatrowej powoda do sieci zainteresowanego. W tym zakresie Prezes Urzędu oparł
się na założeniu, że choć wykonana przez powoda ekspertyza wpływu przyłączanej
instalacji na system elektroenergetyczny wykazała możliwość przyłączenia
rzeczonej farmy wiatrowej do sieci, nie uwzględniono w niej istotnych zmian w
układzie sieci, które miały miejsce po określeniu przez zainteresowanego zakresu i
warunków ekspertyzy. W ocenie Sądu Apelacyjnego, powyższe założenie jest
sprzeczne z art. 7 ust. 1 w związku z art. 9 ust. 3 i 4 pkt 2 Prawa energetycznego. Z
przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2004 r. wynikało,
że podmiot ubiegający się o przyłączenie od sieci instalacji wytwórczej może
wykazać istnienie technicznych warunków przyłączenia jedynie za pomocą
ekspertyzy wpływu przyłączanych urządzeń na system elektroenergetyczny.
Ekspertyza ta wykonywana jest w zakresie i na warunkach uzgodnionych z
przedsiębiorstwem sieciowym. Powód nie miał zatem obowiązku i prawnych
podstaw do dostarczenia zainteresowanemu skorygowanej ekspertyzy, wykonanej
w oparciu o nowe dane, które nie zostały ujęte w wydanych mu warunkach.
Ponadto, zaskarżona decyzja opiera się na niepopartym dowodami stwierdzeniu,
że obiektywnie brak jest warunków technicznych przyłączenia. Ustalając, że
ekspertyzy powoda jest nieaktualna, Prezes Urzędu oparł się jedynie na
gołosłownych twierdzeniach zainteresowanego, nie przedstawiając na tę
okoliczność żadnego dowodu w toku procesu.
Zainteresowany zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w
całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie art. 7 ust. 1 Prawa
energetycznego w związku z § 4 i 7 ust. 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra
Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków
funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z 2007 r., Nr 93, poz. 623,
ze zm.), poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w okolicznościach
niniejszej sprawy zachodzą warunki techniczne, wobec czego po stronie
4
zainteresowanego istniał obowiązek zawarcia mowy o przyłączenie z powodem
oraz ich niewłaściwą wykładnię polegającą na przyjęciu, że przedsiębiorstwo
energetyczne związane jest wydanymi warunkami i zakresem wykonania
ekspertyzy w chwili złożenia wniosku o wydanie warunków przyłączenia, a nadto,
że warunki techniczne przyłączenia należy potwierdzać wyłącznie ekspertyzą
według stanu faktycznego istniejącego w dacie jej sporządzenia.
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania zainteresowany
powołał się na występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego,
wskazując jako takie następujący problem: „czy ocena istnienia publicznoprawnego
obowiązku przyłączenia do sieci elektroenergetycznej w zakresie występowania
warunków technicznych przyłączenia, w rozumieniu art. 7 ust. 1 Prawa
energetycznego, powinna być dokonana w odniesieniu do warunków istniejących w
dacie złożenia kompletnego wniosku o przyłączenie do sieci, czy na podstawie
stanu faktycznego istniejącego na etapie sporządzenia ekspertyzy wpływu
przyłączanych urządzeń na system elektroenergetyczny, o której mowa w § 7 ust. 5
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie
szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego oraz art.
7 ust. 8e Prawa energetycznego?”.
Powód wniósł o wydanie postanowienia o odmowie przyjęcia skargi
kasacyjnej zainteresowanego do rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna zainteresowanego nie kwalifikowała się do przyjęcia celem
jej merytorycznego rozpoznania.
W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego tej
przesłanki przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, o której mowa w art. 3989
§
1 pkt 1 k.p.c., przedstawienie okoliczności uzasadniających rozpoznanie skargi
kasacyjnej ze względu na występujące w sprawie istotne zagadnienie prawne
polega na sformułowaniu samego zagadnienia oraz wskazaniu argumentów
prawnych, które prowadzą do rozbieżnych ocen prawnych, w tym także na
sformułowaniu własnego stanowiska przez skarżącego. Wywód ten powinien być
5
zbliżony do tego, jaki jest przyjęty przy przedstawianiu zagadnienia prawnego przez
sąd odwoławczy na podstawie art. 390 k.p.c. (postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 9 maja 2006 r., V CSK 75/06, LEX nr 1102817). Analogicznie należy traktować
wymogi konstrukcyjne samego zagadnienia prawnego, formułowanego w ramach
przesłanki z art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c., oraz jego związek ze sprawą i skargą
kasacyjną, która miałaby zostać rozpoznana przez Sąd Najwyższy. Zagadnienie
prawne powinno: 1) być sformułowane w oparciu o okoliczności mieszczące się w
stanie faktycznym sprawy wynikającym z dokonanych przez sąd ustaleń
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2001 r., III CZP 33/01, LEX nr
52571); 2) być przedstawione w sposób ogólny i abstrakcyjny tak, aby umożliwić
Sądowi Najwyższemu udzielenie uniwersalnej odpowiedzi, niesprowadzającej się
do samej subsumcji i rozstrzygnięcia konkretnego sporu (postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 15 października 2002 r., III CZP 66/02, LEX nr 57240; z dnia
22 października 2002 r., III CZP 64/02, LEX nr 77033 i z dnia 5 grudnia 2008 r.,
III CZP 119/08, LEX nr 478179); 3) pozostawać w związku z rozpoznawaną sprawą
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2007 r., III CSK 180/07, LEX nr
864002; z dnia 22 listopada 2007 r., I CSK 326/07, LEX nr 560504) i 4) dotyczyć
zagadnienia budzącego rzeczywiście istotne (poważne) wątpliwości. Istotność
zagadnienia prawnego konkretyzuje się zaś w tym, że w danej sprawie występuje
zagadnienie prawne mające znaczenie dla rozwoju prawa i praktyki sądowej.
Wymóg ten jest uzasadniony publicznymi celami rozpoznania przez Sąd Najwyższy
skargi kasacyjnej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 października
2007 r., V CSK 356/07, LEX nr 621243). Twierdzenie o występowaniu istotnego
zagadnienia prawnego jest uzasadnione tylko wtedy, kiedy przedstawiony problem
prawny nie został jeszcze rozstrzygnięty przez Sąd Najwyższy lub kiedy istnieją
rozbieżne poglądy w tym zakresie, wynikające z odmiennej wykładni przepisów
konstruujących to zagadnienie (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 marca
2010 r., II UK 363/09, LEX nr 577467, z dnia 12 marca 2010 r., II UK 400/09, LEX
nr 577468). Ponadto, zagadnienie prawne musi być nie tylko powiązane z
przepisami powołanymi w podstawie kasacyjnej, ale także uwzględniać podstawy
samego orzeczenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2012 r., III SK
2/12, niepubl.).
6
Z uzasadnienia skarżonego wyroku wynika wyraźnie, że powodem oddalenia
apelacji i utrzymania w mocy wyroku Sądu pierwszej instancji uchylającego decyzję
Prezesa Urzędu nie była zawarta w podniesionym w skardze zagadnieniu kwestia
daty, według której należy oceniać spełnienie przesłanki istnienia technicznych
warunków przyłączenia do sieci instalacji wytwórczej. Zaskarżony wyrok Sądu
Apelacyjnego opiera się na dwóch założeniach interpretacyjnych, z którymi rozmija
się zagadnienie prawne skargi kasacyjnej zainteresowanego. Po pierwsze, Sąd
Apelacyjny negatywnie ocenił zachowanie zainteresowanego polegające na
nieprzekazaniu powodowi znajdujących się w posiadaniu zainteresowanego
informacji o innych podmiotach, które w tym samym czasie wszczęły procedury
zmierzające do zawarcia podobnych umów o przyłączenie do sieci. Po drugie, Sąd
Apelacyjny wyjaśnił, że Prezes Urzędu nie sprostał ciężarowi dowodu w sprawie,
której przedmiotem jest rozstrzygnięcie sporu w kwestii odmowy zawarcia umowy o
przyłączenie do sieci. W tych okolicznościach rozstrzygnięcie zagadnienia
prawnego odnoszącego się do temporalnych zasad ustalania występowania
przesłanki istnienia technicznych warunków przyłączenia do sieci instalacji
wytwórczej nie ma znaczenia dla merytorycznej oceny zaskarżonego wyroku.
Mając powyższe na uwadze, z mocy art. 3989
§ 2 k.p.c. orzeczono jak w
sentencji. O kosztach postępowania kasacyjnego rozstrzygnięto stosownie do
art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 39821
k.p.c. oraz § 12 ust. 4 pkt 2 w związku z § 14
ust. 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).