Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CSK 192/12
POSTANOWIENIE
Dnia 29 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z powództwa W. K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Aresztu Śledczego w B.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 29 stycznia 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 października 2011 r.,
1. odrzuca skargę kasacyjną w części zaskarżającej wyrok
Sądu Apelacyjnego w punkcie trzecim,
2. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
w pozostałej części,
3. nie obciąża powoda kosztami postępowania kasacyjnego,
4. przyznaje radcy prawnemu R. T. od Skarbu Państwa (Sądu
Apelacyjnego) kwotę 3600 (trzy tysiące sześćset) zł tytułem
wynagrodzenia za udzieloną powodowi z urzędu w
postępowaniu kasacyjnym pomoc prawną przy czym
kwotę tę podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług
przewidzianą dla tego rodzaju czynności.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 27 października 2011 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację
powoda od wyroku Sądu Okręgowego oddalającego powództwo o zasądzenie
zadośćuczynienia i renty z tytułu krzywdy i szkody wyrządzonej powodowi na
skutek niewykonania przez pozwanego zabiegu operacyjnego oka lewego i
pozbawienia go możności leczenia. Ponadto Sąd Apelacyjny nie obciążył powoda
kosztami postępowania apelacyjnego oraz przyznał pełnomocnikowi powoda R. T.
od Skarbu Państwa kwotę 6.642 zł (wraz z podatkiem od towarów i usług) tytułem
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w
postępowaniu apelacyjnym.
W skardze kasacyjnej zaskarżającej powołany wyrok w punktach pierwszym,
oddalającym apelację i trzecim, rozstrzygającym o kosztach nieopłaconej pomocy
prawnej powód, w ramach podstawy z art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c., zarzucił naruszenie
art. 386 § 2 w związku z art. 379 pkt 5 k.p.c. przez nieuwzględnienie,
że w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji został pozbawiony możności
obrony jego praw, a także naruszenie art. 382, art. 378 § 1, art. 391 § 1 w związku
z art. 217 § 1, art. 227, art. 232 zd. 2, art. 233, art. 235 § 2, art. 278, art. 286 k.p.c.,
art. 391 § 1 w związku z art. 328 § 2 k.p.c., art. 386 § 4 k.p.c., art. 102 i art. 113 ust.
4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, § 12 ust. 1 pkt 2 w związku
z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu. W ramach podstawy naruszenia prawa materialnego
skarżący zarzucił naruszenia art. 77 ust.1 Konstytucji RP, art. 444 i art. 445
w związku z art. 417 oraz art. 361 § 1 k.c.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania skarżący
powołał się na przesłanki z art. 3989
§ 1 punkty 1 i 4 k.p.c. oraz wskazał,
że postępowanie przed sądem pierwszej instancji dotknięte było nieważnością,
czego sąd odwoławczy nie uwzględnił. W zakresie przesłanki z punktu pierwszego
art. 3989
§ 1 k.p.c. skarżący sformułował dwa zagadnienia prawne, z których
3
wynika, że Sąd Najwyższy winien wypowiedzieć się jakie skutki procesowe wywiera
powołanie w procesie, dla ustalenia prawidłowości przebiegu leczenia, biegłego
z tego samego terenu, w obszarze którego działał sprawca. Ponadto, zdaniem
skarżącego, Sąd Najwyższy powinien wypowiedzieć się czy zgodnie z art. 235 § 2
k.p.c. sąd ma obowiązek przeprowadzić dowody za pomocą urządzeń technicznych
umożliwiających dokonanie tej czynności na odległość w sytuacji, gdy strona o to
wnosi, a nie ma możliwości udziału w posiedzeniach sądu oraz gdy możliwość
bezpośredniego zadawania pytań świadkom przez stronę przyczynić by się mogła
do wyjaśnienia sprawy, a ustanowiony pełnomocnik działa nienależycie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3981
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna przysługuje od wydanego
przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowień w przedmiocie
odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie
w sprawie. Rozstrzygnięcie o kosztach pomocy prawnej udzielonej stronie z urzędu
nie należy do tych postanowień, które wskazuje powołany przepis, jest też jasne,
że przez wyrok podlegający zaskarżeniu skargą kasacyjną należy rozumieć ujęte
w procesowej formie wyroku to rozstrzygnięcie, które jest rozstrzygnięciem co do
istoty sprawy. Stąd też brak podstaw do przyjęcia dopuszczalności skargi
kasacyjnej od postanowienia o kosztach pomocy prawnej udzielonej stronie
z urzędu. Jeżeli przeto skarżący w skardze kasacyjnej zaskarżył rozstrzygnięcie
Sądu Apelacyjnego zawarte w punkcie trzecim wyroku tego Sądu, przez
kwestionowanie wysokości przyznanego mu tym rozstrzygnięciem wynagrodzenia
jako pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, to
w tej części skargę kasacyjną, wobec jej niedopuszczalności, należało odrzucić,
co też orzeczono na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
W części natomiast skierowanej przeciwko rozstrzygnięciu co do istoty
sprawy skarga kasacyjna nie mogła być przyjęta do rozpoznania wobec
niestwierdzenia przez Sąd Najwyższy istnienia przesłanek z art. 3989
§ 1 k.p.c.
Powołany przepis czyniąc przesłanką przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
nieważność postępowania (art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.) ma na uwadze nieważność
przed sądem odwoławczym. Nieważność postępowania przed sądem pierwszej
4
instancji może być wzięta pod uwagę przez Sąd Najwyższy wówczas gdy skarżący,
w ramach podstawy kasacyjnej przewidzianej w art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c., wskaże
ją jako naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik
sprawy. Ze skargi powoda wynika, że w ramach tej podstawy procesowej taki
zarzut został postawiony, jednakże mógłby być on badany jedynie w razie przyjęcia
skargi kasacyjnej do merytorycznego rozpoznania, sam w sobie nie stanowi
natomiast przesłanki z pkt 4 art. 3989
§ 1 k.p.c.
Sformułowane przez skarżącego zagadnienia prawne nie stanowią
wystarczającej podstawy do przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Istotnym
zagadnieniem prawnym w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. uzasadniającym
przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, jest takie zagadnienie, które ma
znaczenie dla rozwoju prawa lub znaczenie precedensowe dla rozstrzygnięcia
podobnych spraw (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2005 r.,
I CZ 183/04). Powołanie się przez skarżącego na istnienie takiego zagadnienia
wymaga jego sformułowania oraz przedstawienia argumentacji jurydycznej
uzasadniającej tezę o możliwości rozbieżnych ocen prawnych i istotności
zagadnienia z przytoczeniem przepisów prawa, na tle których ono powstało.
Ponadto skarżący powinien wykazać, że jego rozstrzygnięcie będzie miało ważne
znaczenie dla praktyki sądowej oraz dla rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 28 listopada 2003 r., II CK 324/03;
z dnia 7 czerwca 2005 r., V CSK 3/05; z dnia 13 lipca 2007 r., III CSK 180/07;
z dnia 22 listopada 2007 r., I CSK 326/07, niepublikowane oraz z dnia 26 września
2005 r., II PK 98/05, OCNP 2006, nr 15 - 16, poz. 243). Argumentacja
przedstawiona przez skarżącego nie spełnia wskazanych wyżej wymogów.
Nie ma też podstaw do przyjęcia, że skarga jest oczywiście uzasadniona.
Oczywista zasadność skargi, jak wyjaśniono w orzecznictwie, to stan sprawy
wskazujący, że zaskarżone orzeczenie zapadło z oczywistym, rażącym
naruszeniem przepisów prawa lub podstawowych zasad prawa, widocznym prima
facie, przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej, bez potrzeby głębszej
analizy i dłuższych badań lub dociekań. Chodzi więc o szczególne, kwalifikowane
wypadki naruszenia prawa przez sąd drugiej instancji (por. postanowienie Sądu
5
Najwyższego z dnia 10 stycznia 2003 r., V CZ 197/02, OSNC 2004, nr 3, poz. 49).
Nie ma podstaw do przyjęcia, iż taka sytuacja miała miejsce w sprawie niniejszej.
Z tych względów Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
Wobec sytuacji osobistej i majątkowej powoda nie obciążono go kosztami
postępowania kasacyjnego (art. 102 w związku z art. 39821
k.p.c.).
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi
w postępowaniu kasacyjnym orzeczono na podstawie § 6 pkt 7 w związku z § 12
ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).