Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 345/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa M. J. S.
przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Skarbu Państwa
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 15 lutego 2013 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 6 marca 2012 r.,
1. oddala skargę kasacyjną;
2. zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa kwotę 1800 zł (tysiąc osiemset
złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 22 marca 2011 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił powództwo
M. J. S., skierowane przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Skarbu Państwa, o
zasądzenie od pozwanego kwoty 80 000 zł z odsetkami tytułem rekompensaty za
utratę własności nieruchomości leśnych „D.”, które należały do poprzednika
prawnego powoda, a zostały przejęte na rzecz Skarbu Państwa, ewentualnie
tytułem odszkodowania za zaniechanie wydania aktu normatywnego, regulującego
zasady wypłacania rekompensat.
Sąd Okręgowy ustalił, że powód jest następcą prawnym R. W. C., ostatniego
przedwojennego właściciela nieruchomości „D.”, z których znaczna część miała
charakter leśny oraz że nieruchomości te zostały przejęte na rzecz Skarbu Państwa
na podstawie dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6
września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (jedn. tekst: Dz.U. z 1945 r. Nr
3, poz. 13 ze zm.).
W ocenie Sądu, szczegółowe ustalenia dotyczące obszaru przejętych
nieruchomości i ich wartości są nieistotne dla rozstrzygnięcia, ponieważ powództwo
jest nieuzasadnione co do zasady. Analizując przyjmowany przez powoda
za podstawę dochodzonego roszczenia art. 7 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r.
o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju
(Dz.U. Nr 97, poz. 1051 ze zm. - dalej: „u.z.n.ch.s.z.n.k.”), Sąd Okręgowy uznał,
że z przepisu tego nie można wywieść roszczenia o zapłatę rekompensaty.
Jest w nim bowiem mowa jedynie o zaspokojeniu roszczeń byłych właścicieli lub
ich spadkobierców w formie rekompensat wypłaconych ze środków budżetu
państwa na podstawie odrębnych przepisów, nie wiadomo natomiast w jakiej
wysokości i na jakich warunkach rekompensaty te zostaną ustalone. Podstawy
takiej nie stanowi też powołany w pozwie art. 4171
§ 4 k.c., gdyż przepis ten
obowiązuje dopiero od dnia 1 września 2004 r. Roszczenie powoda może
natomiast podlegać ocenie na podstawie art. 417 k.c., w brzmieniu sprzed zmiany
dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692 - dalej: „ustawa
nowelizująca z dnia 17 czerwca 2004 r.”), w związku z art. 77 ust. 1 Konstytucji.
3
Z przepisów tych nie można jednak wywieść roszczenia o odszkodowanie
za zaniechanie legislacyjne, ponieważ art. 7 u.z.n.ch.s.z.n.k. ma jedynie charakter
deklaracji ustawodawcy, że osoby poszkodowane w związku z utratą
nieruchomości wymienionych w ustawie powinny otrzymać rekompensaty
na podstawie odrębnych przepisów, nie zawiera natomiast delegacji ustawowej
do wydania rozporządzenia. Zaniechaniem legislacyjnym powodującym
odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa może być wprawdzie
również niewydanie ustawy, której wydanie przewiduje inna ustawa, jednak aby
można przyjąć, że ustawodawca podjął takie zobowiązanie, obowiązek wydania
ustawy musi być wyrażony w sposób jednoznaczny, wyłączający możliwość
ustalenia go dopiero w drodze wykładni dokonanej przez sąd. Takiej regulacji
natomiast art. 7 u.z.n.ch.s.z.n.k. nie zawiera.
Wyrokiem dnia 6 marca 2012 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda,
aprobując zarówno ustalenia Sądu pierwszej instancji, jak i ich ocenę prawną.
W skardze kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego powód, powołując się
na podstawę określoną w art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c., wniósł o jego uchylenie oraz
o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 22 marca 2011 r. i przekazanie
sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Wskazał na naruszenie art. 7
u.z.n.ch.s.z.n.k. w związku z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji
prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi
granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 169, poz. 1418 ze zm.) i w związku
z art. 322 k.p.c. przez przyjęcie, że z przepisów tych nie można wywieść roszczenia
o zapłatę rekompensaty, i art. 417 k.c., w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej
ustawą nowelizującą z dnia 17 czerwca 2004 r., w związku z art. 77 ust. 1
Konstytucji przez przyjęcie, że ustawodawca nie dopuścił się zaniechania
legislacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przystępując do rozważenia zarzutów wypełniających powołaną przez
skarżącego podstawę kasacyjną, wypada zauważyć, że wykładnia art. 7
4
u.z.n.ch.s.z.n.k. nie stanowi w orzecznictwie Sądu Najwyższego novum, była
już bowiem przedmiotem rozważań w wyrokach z dnia 6 września 2012 r.
wydanych w sprawach I CSK 59/12, I CSK 77/12 i I CSK 96/12 (nie publ.).
Wypada również dodać, że argumenty przytoczone przez skarżącego w niniejszej
sprawie są w zasadzie powtórzeniem argumentacji zawartej w skargach
kasacyjnych złożonych w sprawach I CSK 59/12, I CSK 77/12 i I CSK 96/12.
W sprawach tych Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że art. 7
u.z.n.ch.s.z.n.k. nie stanowi samodzielnej podstawy roszczenia o zapłatę
rekompensaty oraz że nieuchwalenie odrębnych przepisów, o których mowa w tym
artykule, nie uzasadnia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa
za tzw. zaniechanie legislacyjne.
Uzasadniając to stanowisko Sąd Najwyższy podkreślił, że w nauce prawa
roszczenie uważane jest za jedną z normatywnych postaci prawa podmiotowego,
która polega na możliwości domagania się od konkretnej osoby oznaczonego
zachowania się. Roszczenie znamionuje z jednej strony to, że występuje
ono wtedy, gdy zachodzi uprawnienie skonkretyzowane pod względem treści
i podmiotu, a z drugiej strony to, że bezpośrednio przyporządkowany jest mu
obowiązek innego określonego podmiotu. Innymi słowy, korelatem uprawnienia jest
obowiązek wskazanej osoby określonego zachowania się, tj. podjęcia określonego
działania lub zaniechania. Z tak pojmowanym roszczeniem związana jest
kompetencja do zwrócenia się do organu państwowego o zastosowanie przymusu,
jeżeli zobowiązany świadczenia nie spełnia. Klasycznym przykładem roszczeń są
prawa wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, nazywane wierzytelnościami,
a podstawowym przepisem dotyczącym stosunku zobowiązaniowego - art. 353 k.c.,
zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać
od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Określenie
roszczenia w normie prawnej może natomiast następować przez oznaczenie treści
prawa wierzyciela lub treści obowiązku dłużnika.
Mając na względzie powszechnie przyjmowane w nauce prawa rozumienie
roszczenia, trzeba przyjąć, że z regulacji zawartej w art. 7 u.z.n.ch.s.z.n.k.
nie wynika dla byłych właścicieli lub ich spadkobierców, roszczenie
5
o rekompensatę z tytułu utraty własności zasobów wymienionych w art. 1 tej
ustawy. Jak już wspomniano, określenie roszczenia w normie prawnej wymaga
oznaczenia treści prawa wierzyciela lub treści obowiązku dłużnika. Przepisy prawa
nie zawsze zawierają jednoznaczne i w pełni rozwinięte normy postępowania,
z związku z czym normy takie należy dopiero w określony sposób odtworzyć.
W jednym przepisie może być zawarta jedna norma postępowania, mogą być
zawarte dwie lub więcej norm, ale może być też zawarta jedynie część normy.
Z tak określonego wzajemnego stosunku między przepisem prawa a normą prawną
nie wynika jednak dopuszczalność wywodzenia roszczenia o rekompensatę z art. 7
u.z.n.ch.s.z.n.k. przez uzupełnienie dyspozycji tego przepisu w drodze analogii
o regulacje zawarte w ustawie z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do
rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami
Rzeczypospolitej Polskiej, która dotyczy zupełnie innej problematyki.
W art. 7 u.z.n.ch.s.z.n.k. ustawodawca, mówiąc o zaspokojeniu roszczeń
byłych właścicieli lub ich spadkobierców, wyraźnie zastrzegł, że nastąpi to na
podstawie odrębnych przepisów, a więc przepisów, które mają być dopiero
uchwalone. Poza tym w art. 7 u.z.n.ch.s.z.n.k. nie została dostatecznie oznaczona
ani treść uprawnienia byłych właścicieli lub ich spadkobierców, ani treść obowiązku
Skarbu Państwa, jako dłużnika. Identyczne stanowisko w tej kwestii zajął
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 czerwca 2012 r., I CSK 547/11, stwierdzając,
art. 7 u.z.n.ch.s.z.n.k. nie pozwala na taką konkretyzację zawartej w nim normy
materialnoprawnej, która kształtowałaby szczegółowo treść uprawnień
i obowiązków konkretnego adresata. Stanowisko takie przyjmowane było też przez
Naczelny Sąd Administracyjny w toku rozpoznawania skarg kasacyjnych
w sprawach o przyznanie i wypłatę rekompensat na podstawie art. 7
u.z.n.ch.s.z.n.k., wszczętych w trybie postępowania administracyjnego (zob. wyroki
Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 maja 2010 r., I OSK 935/09,
nie publ., z dnia 6 sierpnia 2010 r., I OSK 1377/09, nie publ., z dnia 17 marca
2011 r., I OSK 718/10, nie publ. i z dnia 4 października 2011 r., I OSK 245/11,
nie publ.).
Do odmiennych wniosków nie prowadzą argumenty zaczerpnięte z orzeczeń
Sądu Najwyższego w postaci uchwał z dnia 11 marca 1994 r., III CZP 17/94
6
(OSNCP 1994, nr 10, poz. 185), z dnia 17 grudnia 1996 r., III CZP 122/96 (OSNC
1997, nr 3, poz. 28), z dnia 7 maja 1998 r., III CZP 14/98 (OSNC 1998, nr 11,
poz. 173), z dnia 16 lutego 1993 r., III CZP 68/92 (OSNC 1993, nr 7-8, poz. 133)
i z dnia 23 marca 1993 r., III CZP 19/93 (OSNCP 1993, nr 9, poz. 156) oraz
wyroków z dnia 30 stycznia 1997 r., III CKN 37/96 (OSNC 1997, nr 5, poz. 66),
z dnia 9 czerwca 2000 r., IV CKN 665/00 (nie publ.) i IV CKN 723/00 (nie publ.),
z dnia 21 lutego 2002 r., IV CKN 785/00 (nie publ.) oraz z dnia 16 kwietnia 2009 r.,
I CSK 397/08 (OSNC-ZD 2010, nr B, poz. 45). Orzeczenia te zapadły w sprawach,
w których Sąd Najwyższy wywiódł określone roszczenia cywilnoprawne
z uregulowań zawartych w przepisach art. 88a ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r.
o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (jedn. tekst: Dz.U. z 1991 r.
Nr 30, poz. 127 ze zm.), art. 208 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 115, poz. 741 ze zm.), art. 8 ust. 1
ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami
i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79, poz. 464 ze zm.), art. 4 ust. 1 ustawy
z dnia 3 lipca 1947 r. o popieraniu budownictwa (Dz.U. Nr 52, poz. 270 ze zm.)
i art. 10a ust. 2 i 3 oraz ust. 4 i art. 10f ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych
(jedn. tekst: Dz.U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 ze zm.).
W powołanych orzeczeniach Sąd Najwyższy podkreślał, że przyznanie
roszczenia przez ustawodawcę nie musi być wyrażone w przepisie expressis
verbis, konieczne jest jednak określenie zasadniczych elementów niezbędnych do
skonstruowania roszczenia. Można zatem wywieść roszczenie z określonego
unormowania, jeżeli z jego treści wynika, że konsekwencją nałożonego na jedną
stronę konkretnego obowiązku, jest uprawnienie drugiej strony do żądania
jego wykonania. Przykładem takiej regulacji był powołany art. 88a ustawy z dnia
29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami, z którego wynikało, że „osoby prawne
lub fizyczne (....) otrzymują te działki w użytkowanie wieczyste w trybie
bezprzetargowym”. Ustawodawca nie posłużył się sformułowaniem „osoby te mają
prawo (...)” lub „osoby te mogą otrzymać (...)”, lecz użył formuły jednoznacznej
„osoby otrzymują”. Również w art. 208 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami użył formuły „oddaje się te nieruchomości
7
w użytkowanie wieczyste”. W podobny sposób określił elementy niezbędne do
skonstruowania roszczenia w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r.
o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości oraz
w pozostałych przepisach, poddanych analizie w powołanych orzeczeniach.
Takich niezbędnych elementów, pozwalających na skonstruowanie
roszczenia o zapłatę rekompensaty, art. 7 u.z.n.ch.s.z.n.k. w swej treści nie
zawiera. Do odmiennego wniosku nie prowadzi również regulacja, zawarta w § 11
załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r.
w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. Nr 100, poz. 908), zgodnie
z którą w ustawie nie zamieszcza się wypowiedzi, które nie służą wyrażaniu norm
prawnych, a w szczególności apeli, postulatów, zaleceń, upomnień oraz
uzasadnień formułowanych norm. Dyrektyw interpretacyjnych nie należy bowiem
poszukiwać w ustalonych zasadach techniki prawodawczej, lecz w systemie
obowiązującego prawa, które nie zawsze odpowiada tym zasadom.
Zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
19 maja 2009 r., III CZP 139/08 (OSNC 2009, nr 11, poz. 144), Skarb Państwa
odpowiada za szkodę wyrządzoną niewydaniem aktu normatywnego, którego
obowiązek wydania powstał po wejściu w życie Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej. Podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej za zaniechania
normatywne, które rozpoczęły się po wejściu w życie Konstytucji a przed dniem
1 września 2004 r., tj. przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej z dnia
17 czerwca 2004 r., stanowi przy tym art. 417 k.c. w brzmieniu sprzed dnia
1 września 2004 r., w rozumieniu przyjętym w wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 4 grudnia 2001 r., SK 18/00 (OTK-A Zb. Urz. 2001, nr 8, poz. 256),
interpretowany w zgodzie z art. 77 ust. 1 Konstytucji. Przepisy art. 417 k.c.
w obecnym brzmieniu i art. 4171
k.c. nie mają bowiem zastosowania w sytuacji,
w której stan zaniechania normatywnego powstał przed dniem 1 września 2004 r.,
chociażby dopiero po tym dniu powstała szkoda spowodowana tym zaniechaniem.
Szczegółowe ukształtowanie reguł odpowiedzialności państwa za działania
w sferze prawodawczej nastąpiło wprawdzie dopiero w art. 4171
k.c., jednak reguły
te mogą być uznane za miarodajne już od wejścia w życie Konstytucji, skoro od
8
tej chwili możliwa stała się odpowiedzialność Skarbu Państwa za zaniechanie
normatywne.
W uchwale z dnia 6 lipca 2006 r., III CZP 37/06 (OSNC 2007, nr 4,
poz. 56), Sąd Najwyższy wyjaśnił, że o zaniechaniu legislacyjnym powodującym
odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa można mówić tylko wówczas,
gdy nie został wydany akt normatywny, którego obowiązek wydania przewiduje
przepis prawa, tj. Konstytucja lub ustawa. Zaniechaniem takim może być również
niewydanie ustawy, której wydanie przewiduje inna ustawa, nie ma bowiem
przeszkód, aby ustawodawca zobowiązał się w ustawie do wydania innej ustawy.
Aby jednak można było przyjąć, że ustawodawca podjął takie zobowiązanie, a nie
tylko przewidywał możliwość uregulowania pewnej kwestii w innej ustawie,
obowiązek wydania ustawy musi być wyrażony w sposób jednoznaczny,
wyłączający możliwość jego ustalenia dopiero w drodze wykładni dokonanej przez
sąd; stanowiłoby to wkroczenie władzy sądowniczej w uprawnienia zastrzeżone
dla ustawodawcy.
Tej ostatniej tezy nie podzielił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 czerwca
2012 r., I CSK 547/11, podkreślając, że dokonywanie przez sądy wykładni norm
prawnych jest jedną z podstawowych funkcji przypisanych władzy sądowniczej.
W związku z tym przyjął, że istnienie zastrzeżenia w ustawie jednoznacznego
obowiązku wydania innej ustawy może być ocenione przez sąd z zastosowaniem
niezbędnych rodzajów wykładni. Stanowisko przeciwne - jak stwierdził - byłoby
wyrazem aprobowania metody przyznawania obywatelom przez ustawodawcę
wirtualnych uprawnień, nawet ze z góry przyjętym założeniem niemożności ich
zrealizowania, przy równoczesnym aprobowaniu braku podstaw prawnych do
uzyskania odszkodowania za szkodę wyrządzoną takim zachowaniem władzy
ustawodawczej.
Nie ulega wątpliwości, że sąd w ramach swoich funkcji orzeczniczych
dokonuje wykładni przepisów prawa, chodzi natomiast o to, że nie może to być
wykładnia prawotwórcza. W procesie wykładni sąd musi bowiem uwzględniać
wyrażoną w art. 10 Konstytucji zasadę podziału i równowagi władzy
ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej, na której opiera się
9
ustrój Rzeczypospolitej Polskiej. W taki tylko sposób, wyrażający zakaz wykładni
prawotwórczej, należy odczytywać zawarte w uzasadnieniu uchwały z dnia 6 lipca
2006 r., III CZP 37/06, stwierdzenie, że obowiązek wydania ustawy musi być
wyrażony w sposób jednoznaczny, wyłączający możliwość jego ustalenia dopiero
w drodze wykładni dokonanej przez sąd. Sąd Najwyższy podziela stanowisko,
zgodnie z którym warunkiem odpowiedzialności za zaniechanie normatywne jest
stwierdzenie, że wynikający z przepisu prawa obowiązek wydania aktu
normatywnego został wyrażony w sposób jednoznaczny i konkretny. Odmienne
ujęcie tego zagadnienia mogłoby doprowadzić do niedopuszczalnej ingerencji
władzy sądowniczej w sferę uprawnień zastrzeżonych dla władzy ustawodawczej.
Na identycznym stanowisku stanął Sąd Najwyższy np. w wyrokach z dnia 4 sierpnia
2006 r., III CSK 138/05 (OSNC 2007, nr 4, poz. 63), z dnia 7 listopada 2006 r.,
I CSK 159/06 (nie publ.) i z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 483/06 (nie publ.)
i uzyskało ono aprobatę doktryny.
W nauce prawa istnieje również zgoda co do tego, że przepis prawa
przewidujący obowiązek wydania aktu normatywnego musi określać zasadniczą
treść tego aktu w sposób umożliwiający ustalenie istnienia oraz zakresu szkody
wynikającej z zaniechania. Oznacza to, że treść niewydanego aktu normatywnego
powinna być możliwa do zrekonstruowania bez wkraczania w kompetencje
legislacyjne innych organów państwowych. Sąd nie może bowiem konstruować
hipotez co do ewentualnej treści niewydanego aktu normatywnego, wychodząc
z przyjmowanych przez siebie założeń aksjologicznych. Jeżeli przepis przewidujący
obowiązek wydania aktu normatywnego nie określałby w wystarczającym stopniu
treści tego aktu, sąd nie mógłby poczynić niewadliwych ustaleń dotyczących
powstania szkody wynikającej z zaniechania, jej wysokości oraz związku
przyczynowego, będącego przesłanką przyznania odszkodowania. Zwrócił na to
uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CSK 138/05,
stwierdzając, że odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną tzw.
zaniechaniem legislacyjnym powstaje tylko wtedy, gdy prawa jednostek –
przyznane przez prawodawcę w sposób oczywisty i bezwarunkowy – nie mogą być
zrealizowane na skutek niewydania odpowiedniego aktu normatywnego.
10
Artykuł 7 u.z.n.ch.s.z.n.k., stanowiący, że roszczenia byłych właścicieli lub
ich spadkobierców zostaną zaspokojone w formie rekompensat wypłaconych
z budżetu państwa na podstawie odrębnych przepisów nie określa w dostatecznym
stopniu treści zapowiedzianych „odrębnych przepisów”. Ustawodawca nie wskazał
bowiem zakresu podmiotowego aktu normatywnego, który miałby określać zasady
wypłacania rekompensat, warunków, jakie powinny spełniać osoby uprawnione do
ich otrzymania, ani sposobu ustalania wysokości tych świadczeń. Niedostatków
tych nie można uzupełnić zastosowaniem art. 322 k.p.c., gdyż nie jest rzeczą sądu
samodzielne określanie przedmiotu i zakresu tego, co powinno znaleźć się
w niewydanym akcie normatywnym.
Trzeba zatem przyjąć, że art. 7 u.z.n.ch.s.z.n.k. jest przepisem
blankietowym, który zawiera jedynie deklarację ustawodawcy w sprawie
uregulowania rekompensat w ustawie uchwalonej później, bez związania się
terminem jej uchwalenia. Dlatego też nieuchwalenie aktu normatywnego, o którym
mowa w tym przepisie, nie uzasadnia odpowiedzialności Skarbu Państwa za tzw.
zaniechanie legislacyjne.
Skład orzekający Sądu Najwyższego w podziela zarówno stanowisko
wyrażone w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2012 r. wydanych
w sprawach I CSK 59/12, I CSK 77/12 i I CSK 96/12, jak i argumentację
przytoczoną dla jego uzasadnienia.
Na koniec trzeba dodać, że stanowisko takie Sąd Najwyższy zajął również
w uchwale z dnia 20 grudnia 2012 r., III CZP 94/12, w której przyjął, że art. 7
u.z.n.ch.s.z.n.k. nie może stanowić źródła prawa podmiotowego, a tym samym nie
może być podstawą do wypłaty odszkodowania za zaniechanie legislacyjne
(nie publ.).
Z tych względów Sąd Najwyższy na zasadzie art. 39814
k.p.c. oddalił skargę
kasacyjną i orzekł o kosztach postępowania kasacyjnego zgodnie z art. 98 i 99
w związku z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c., przyjmując za podstawę określenia
ich wysokości § 6 pkt 6 w związku z § 12 ust. 4 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
11
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163,
poz. 1349 ze zm.).
jw