Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Barbara Odelska

Protokolant: st.sekr.sądowy Agnieszka Leśniak

po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2013r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z odwołania I. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 9 listopada 2012 r., znak (...)

o ustalenie wysokości kapitału początkowego

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. do przeliczenia kapitału początkowego ubezpieczonej I. S. poprzez doliczenie okresu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Oddział w S. od 2 czerwca 1986r. do 28 lutego 1991r. oraz okresu składkowego z tytułu zatrudnienia od sierpnia 1992r. do października 1992r. w (...) w S.

II.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie

III.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na rzecz ubezpieczonej I. S. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Ubezpieczona I. S. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.z dnia 9 listopada 2012 roku, znak (...), kwestionując nieuwzględnienie do ustalenia wartości kapitału początkowego okresów zatrudnienia od 2 czerwca 1986 roku do 28 lutego 1991 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Oddziałw S.i od 1 czerwca 1992 roku do 30 września 1992 roku z tytułu zatrudnienia w (...)w S..

Uzasadniając odwołanie ubezpieczona podniosła, że domaga się uwzględnienia zakwestionowanych okresów, podnosząc że świadczyła prace w pełnym wymiarze czasu pracy, a za okres pracy od 1 czerwca 1992 roku do 30 września 1992 roku pracodawca odprowadzał składki na ubezpieczenie społeczne.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu swojego stanowiska podniósł, że nie uwzględnił ubezpieczonej okresu pracy od 2 czerwca 1986 roku do 28 lutego 1991 roku, albowiem w świadectwie pracy z dnia 4 marca 1991 roku nie wskazano wymiaru czasu pracy w jakim była zatrudniona ubezpieczona. Natomiast okres od 1 czerwca 1992 roku do 30 września 1992 roku nie został uwzględniony ponieważ, w świadectwie pracy z dnia 29 września 1992 roku nie zamieszczono informacji na temat odprowadzanych składek.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 1 września 2011 r. ubezpieczona I. S. złożyła wniosek o ustalenie kapitału zakładowego przedkładając świadectwo pracy

z okresu zatrudnienia w Państwowym Zakładzie (...) Oddział w S. od 2 czerwca 1986 roku do 28 lutego 1991 roku oraz od 1 czerwca 1992 roku do 30 września 1992 roku z tytułu zatrudnienia w (...) w S..

Dowód: wniosek – k. 1, świadectwo pracy – k. 6, świadectwa pracy – k. 6 i k.10 akt ZUS, świadectwo pracy z dnia 29 września 1992 roku , świadectwo pracy z dnia 4 marca 1990 roku w aktach osobowych ubezpieczonej – k. 41 akta sprawy.

W okresie zatrudnienia od 2 czerwca 1986 roku do 28 lutego 1991 roku w Państwowym Zakładzie (...) Oddział w S. ubezpieczona była pośrednikiem ubezpieczeniowym przy ubezpieczeniach majątkowych i komunikacyjnych. Ubezpieczona była zatrudniona w oparciu o umowę o pracę. I. S. pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy. Wynagrodzenie było uzależnione od ilości zawartych umów i pobranych z tego tytułu prowizji.

Od 1 czerwca 1992 roku do października 1992 roku w (...) w S. ubezpieczona pracowała w oparciu o umowę agencyjną.

Zakres czynności którymi zajmowała się ubezpieczona nie różnił się zarówno przy zatrudnieniu w oparciu o umowę o prace, jak również przy umowie agencyjnej.

Dowód: zeznania świadka G. Ż. – k. 35 verte, zeznania świadka K. K.– k. 36, zeznania świadka D. W. – k. 36 akta sprawy

W okresie od sierpnia 1992 roku do października 1992 roku ubezpieczona uzyskiwała dochód z tytułu prowizji z tytułu zawieranych umów ubezpieczenia oraz odprowadzano z tego tytułu składki na ubezpieczenie społeczne. Za okres od czerwca do lipca 1992 roku brak jest informacji dotyczących wysokości tych dochodów oraz wysokości składek.

Dowód: pismo Centrum Operacji Pracowniczych z dnia 11 lutego 2013 roku – k. 23 akta sprawy, kopie list płac za sierpień 1992 r., wrzesień 1992r., październik 1992 r. – k. 24-29 akta sprawy, listy płac – k.45

W dniu 9 listopada 2012 roku, znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.wydał decyzję o ustaleniu kapitału początkowego, który na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 38 779,95 zł . Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonej między innymi okresu pracy od 2 czerwca 1986 roku do 28 lutego 1991 roku oraz od 1 czerwca 1992 roku do 30 września 1992 roku

Dowód: decyzja ZUS – k. 40-41 akt ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Spór w sprawie, sprowadzał się do ustalenia, czy organ rentowy zasadnie nie zaliczył ubezpieczonej okresu zatrudnienia od 2 czerwca 1986 roku do 28 lutego 1991 roku z tytułu zatrudnienia w Państwowym Zakładzie (...) Oddział w S. oraz okresu od 1 czerwca 1992 roku do października 1992 roku w (...) w S., z tytułu pracy w oparciu o umowę agencyjną. Ubezpieczona zakwestionowała decyzję dotyczącą ustalenia ubezpieczonemu kapitału początkowego z pominięciem powyższego okresu.

Na wstępie zważyć należy, iż przepis art. 173 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm) określa, że dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy (ust. 1), którego wartość ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (ust. 3), przy czym stanowi on równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat. wartość kapitału początkowego jest ustalana przy zastosowaniu treści art. 174 .

Podana norma w ust. 2 nakazuje przyjęcie przy ustalaniu kapitału początkowego przebytych przed dniem wejścia w życie ustawy okresów składkowych, o których mowa w art. 6 jak i okresów nieskładkowych wymienionych w art. 7 ust. 5 oraz w art. 7 ust. 1 – 4 i 6 – 12 cytowanej ustawy (te ostatnie w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 ustawy).

Organ rentowy w niniejszej sprawie kwestionował zasadność uwzględnienia spornego okresu od 2 czerwca 1986 roku do 28 lutego 1991 roku wskazując, że w świadectwie pracy z dnia 4 marca 1991 roku nie wskazano wymiaru czasu pracy w jakim zatrudniona była I. S., okres zaś od 1 czerwca 1992 roku do 30 września 1992 nie został uwzględniony przez organ rentowy, albowiem w świadectwie pracy z dnia 29 września 1992 roku nie zamieszczono informacji na temat odprowadzanych składek.

Zważyć należy, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie obowiązują ograniczenia dowodowe (art. 473 § 1 k.p.c.), choć zgodnie z regułą wynikającą z art. 6 k.c. ciężar dowodu spoczywał na ubezpieczonej. Ubezpieczona na okoliczność sporną zawnioskowała przesłuchanie trzech świadków oraz przedstawiła dokumenty dotyczące okresu zatrudnienia w (...) SA Oddziałw S.. Sąd Okręgowy dopuścił zawnioskowane przez ubezpieczoną dowody. W ocenie Sądu z zeznań świadków: K. K., G. Ż.i D. W.wynika , że od 2 czerwca 1986 roku do 28 lutego 1991 roku w Państwowym Zakładzie (...) Oddziałw S.zatrudniona była w oparciu o umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Dowody z zeznań wyżej wymienionych świadków Sąd Okręgowy ocenił jako wiarygodne, bo świadkowie ci, również w tym samym czasie, wykonywali zatrudnienie u tego samego pracodawcy. Nadto, te dowody osobowe znajdują też poparcie w świadectwie pracy znajdującym się w aktach osobowych ubezpieczonej.

Nadto, Sąd zwrócił się do (...) SA Oddział w S. o dostarczenie dokumentów potwierdzających odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne w okresie kiedy ubezpieczona pracował w oparciu o umowę agencyjną. Szczegółowa analiza i ocena dostarczonych list płac wskazał ,że ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie z które były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne za okres od sierpnia do października 1992 roku, brak zaś było potwierdzenia aby w okresie czerwiec-lipiec 1992 takowe składki były odprowadzane. Analiza dokumentów doprowadziły Sąd do jednoznacznych wniosków co do wysokości otrzymywanego przez ubezpieczoną wynagrodzenia w okresie od sierpnia do października 1992 roku.

Wobec materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, nie ulegało wątpliwości, iż powyższy sporny okres również powinien zostać uwzględniony I. S. przy wyliczenia wartości kapitału początkowego.

W tym miejscu warto podkreślić, jedynie na marginesie, że doktrynie wskazuje się, iż przy ustalaniu kapitału początkowego stosuje się zasadę wynikającą z art. 5 ust. 5 ustawy. Oznacza to, że do obliczenia kapitału nie przyjmuje się tych okresów składkowych, za które płatnik składek zobowiązany do opłacania składki na własne ubezpieczenie społeczne składek tych nie opłacił. Wskazana zasada nie dotyczy jednak pracowników. Nie mogą oni bowiem ponosić konsekwencji niedopełnienia obowiązku ciążącego na pracodawcy. Tak więc, nawet jeśli okaże się, że w jakimś udowodnionym okresie zatrudnienia pracodawca nie odprowadził składek od wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi, okres ten podlega uwzględnieniu przy ustalaniu okresów składkowych przyjmowanych do obliczenia wartości kapitału początkowego – tak ,, Kapitał początkowy ” autorstwa Ewy Dziubińskiej – Lechnio i Elizy SeidelDom Wydawniczy,, ABC”Warszawa 2002 str. 31 – 32.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie, między innymi w sentencji wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 1995 roku (II UR 3/95) o następującej treści:

„Okresami składkowymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. 1991 r. Nr 104 poz. 450 ze zm.) są te okresy zatrudnienia wykonywanego po dniu 15 listopada 1991 r., w których istniał, wynikający z art. 4 ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (Tekst jednolity: Dz. U. 1989 r. Nr 25 poz. 137 ze zm.) obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, chociażby pracodawca składek tych nie opłacił.”

W dniu 30 listopada 1994 roku Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w sprawie o sygn. III Aur 322/94, wydał wyrok o następującej sentencji:

„Okresem składkowym jest każdy okres zatrudnienia wykonywany po ukończeniu 15-go roku życia na obszarze państwa polskiego, w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tym czasie pracownik pobierał wynagrodzenie, z tytułu którego została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne, jak również taki sam okres, za który pracodawca składki takiej nie opłacił, mimo, że jej opłacenie było obowiązkowe. Niedopełnienie bowiem obowiązku ciążącego na pracodawcy nie może wywoływać ujemnych skutków w zakresie świadczeń z ubezpieczenia społecznego zatrudnionych przez niego pracowników.”

Powyższe poglądy doktryny i orzecznictwa Sąd Okręgowy w pełni podziela i akceptuje. Zważywszy, że ubezpieczona nie formułowała innych zarzutów pod adresem zaskarżonej decyzji zasadnym było jej skorygowanie.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązał pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. do przeliczenia kapitału początkowego ubezpieczonej I. S. poprzez doliczenie okresu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Oddział w S. od 2 czerwca 1986 r. do 28 lutego 1991 roku oraz okresu składkowego z tytułu zatrudnienia od sierpnia 1992 roku do października 1992 roku w (...) w S. o czy orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Wobec braku materialno-prawnych podstaw do zaliczenia ubezpieczonej okresu od 1 czerwca 1992 roku do 31 lipca 1992 roku Sąd Okręgowy oddalił odwołanie od decyzji w pozostałym zakresie z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c , o czym orzekł w punkcie II sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie §11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) w zw. z art. 98§1 kpc i art. 108§1 kpc – punkt III sentencji wyroku.