Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 64/13
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lipca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi G. W. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa M. K. i C. T.
przeciwko G. W.
o zapłatę, zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego
w W. z dnia 12 kwietnia 2010 r., po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej w dniu 4 lipca 2013 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 19 lutego 2013 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 19 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił
skargę G. W. o wznowienie postępowania w sprawie przeciwko M. K. i C. T.,
zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 12 kwietnia
2010 r. Skarżący podał w uzasadnieniu skargi o wznowienie postępowania, że
powołane rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o podrobione faktury VAT,
co zostało stwierdzone przez biegłego dopiero po zakończeniu postępowania
i chociaż skarżący podnosił tę okoliczność jeszcze w toku postępowania,
to pomimo złożenia stosownego wniosku dowodowego, dowód z opinii biegłego nie
został przeprowadzony. Przeciwnicy procesowi wnosili o odrzucenie skargi jako
wniesionej po terminie.
Rozpoznając skargę Sąd Okręgowy ustalił, że została wniesiona w terminie
określonym ogólnie w art. 408 k.p.c., jednakże nie spełnia przesłanek wskazanych
w art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c. Skarżący powołując się na zarzut podrobienia dokumentu
miał możliwość i winien tę okoliczność wykazać w postępowaniu przed Sądem
pierwszej instancji, czego nie uczynił, a skarga o wznowienie postępowania nie
służy do naprawienia skutków opieszałości lub zaniedbania strony w postępowaniu
zakończonym prawomocnie. Również nie został podzielony zarzut skarżącego
oparty na art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c., to znaczy, że wyrok został uzyskany za pomocą
przestępstwa. Jednakże dochodzenie w sprawie usiłowania oszustwa na szkodę
skarżącego zostało umorzone z uwagi na brak znamion czynu zabronionego,
a skarżący nie przedstawił dowodów na okoliczność, że komukolwiek postawiono
zarzuty i zapadł wyrok za popełnienie przestępstwa podrobienia lub przerobienia
dokumentów (art. 270 k.k.). Podobnie, nie można było uwzględnić powołania się
przez skarżącego na podstawę wznowienia wskazaną w art. 403 § 2 k.p.c.,
to znaczy żądać wznowienia postępowania w razie późniejszego wykrycia
prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego. Z tych
względów skarga została odrzucona na podstawie art. 410 § 1 k.p.c.
W zażaleniu skarżący zarzucił zaskarżonemu postanowieniu naruszenie
przepisów postępowania, tj. art. 403 § 1 i 2 k.p.c. poprzez błędne przyjęcie, że nie
wystąpiły w sprawie przesłanki wznowienia postępowania oraz art. 407 § 1
w związku z art. 410 § 1 k.p.c. przez błędne przyjęcie, że skarga została wniesiona
3
po upływie ustawowego terminu. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
z zasądzeniem kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie może zostać uwzględnione.
W pierwszej kolejności odnieść się należy do terminu, w którym powinna
zostać złożona skarga. Według Sądu Okręgowego, skarżący już w chwili wydania
wyroku w postępowaniu apelacyjnym wiedział o sfałszowaniu dokumentów,
ponieważ powoływał się na to już w sprzeciwie od nakazu zapłaty. To prawda,
jednakże twierdzenie o sfałszowaniu dokumentów nie był jedyną podstawą żądania
wznowienia, na którą skarżący się powoływał. Wskazywał on bowiem również na
wykrycie nowego dowodu w postaci opinii biegłego – dowodu przeprowadzonego
w postępowaniu karnym. Przekonujące jest zatem, że o wynikach tej opinii
dowiedział się on dopiero z postanowienia o umorzeniu postępowania
przygotowawczego, które mu zostało dostarczone. Z tych względów należy uznać,
że termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania został przez
skarżącego zachowany.
Jednakże to nie wystarczy do uwzględnienia skargi. Należało bowiem
ustalić, czy skarżący prawidłowo sformułował podstawy wznowienia postępowania.
Sąd Okręgowy stwierdził, że w toku wcześniejszej sprawy skarżący nie podjął
działań koniecznych do wykazania, że podpisy na fakturach VAT zostały
podrobione. Natomiast w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji skarżący
ograniczył się tylko do własnych twierdzeń, nie przedstawiając dowodów na ich
poparcie. Wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, zgłoszony
w apelacji został uznany za spóźniony i z tej przyczyny oddalony. Wydawałoby się
więc, że ponieważ opinia biegłego została przeprowadzona jako dowód 9 lutego
2012 r., więc w chwili wydawania orzeczenia była ona dowodem istniejącym, choć
nieujawnianym dla skarżącego, to występuje uzasadnienie do wznowienia
postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c.
Jednakże tak nie jest. Dowód z opinii biegłego, który został przeprowadzony
w postępowaniu karnym mógł zostać przeprowadzony również w postępowaniu
cywilnym. Skarżący, powołujący się na fakt podrobienia faktur VAT, powinien był
4
złożyć wniosek o przeprowadzenie tego dowodu. Możliwość powołania się na
wykrycie nowych dowodów istnieje tylko wówczas, gdy sam skarżący wskutek
obranego sposobu postępowania nie zaniechał ich przeprowadzenia
w zakończonym wcześniej postępowaniu, na co wskazuje liczne orzecznictwo Sądu
Najwyższego (por. postanowienia z dnia 12 września 2007 r., I CZ 105/07 oraz
z dnia 26 stycznia 2011 r., II UZ 42/10). W rezultacie taki sam, choć oczywiście nie
ten sam dowód, był bez wątpienia „ujawnialny” już w postępowaniu cywilnym
(por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2007 r.,
II CZ 43/07), a więc sfałszowanie faktur VAT mogło być dowodzone już przed
sądem pierwszej instancji, chociaż to wymagało od bardziej aktywnego udziału
skarżącego w postępowaniu. Zapewne wiedza o wynikach postępowania
przygotowawczego wpłynęłaby na rozpoznanie sprawy w postępowaniu
apelacyjnym, jednak skarżący nie skorzystał z bezpośredniej drogi do wykazania
tego faktu, jaką było złożenie wniosku dowodowego w postępowaniu przed Sądem
pierwszej instancji. Tak więc w zaskarżonym postanowieniu nie został naruszony
art. 403 § 1 i 2 k.p.c.
Z tych względów należało zażalenie na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalić.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13