Pełny tekst orzeczenia

263/4/B/2010



POSTANOWIENIE

z dnia 7 października 2008 r.

Sygn. akt Ts 279/08



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Marek Mazurkiewicz,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Andrzeja Ż. w sprawie zgodności:

art. 24 ust. 5 pkt 3 w zw. z art. 30a ust. 1 pkt 4 i art. 30a ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 12 września 2008 r. (data nadania skargi w urzędzie pocztowym) pełnomocnik skarżącego – Andrzeja Ż., zakwestionował zgodność z Konstytucją art. 24 ust. 5 pkt 3 w zw. z art. 30a ust. 1 pkt 4 i art. 30a ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm., dalej: u.p.d.o.f.). Zaskarżonemu unormowaniu u.p.d.o.f. skarżący zarzucił, że „w zakresie, w jakim powoduje w stosunku do podatników, uzyskujących przychody z likwidacji spółki kapitałowej, opodatkowanie przychodu, bez możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów, poniesionych na nabycie lub objęcie akcji lub udziałów likwidowanej spółki, jest niezgodne z art. 32 w związku z art. 2 Konstytucji”.

Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Decyzją z 4 kwietnia 2006 r. (znak PDI/4110-88/2006), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ostrowcu Świętokrzyskim odmówił skarżącemu stwierdzenia nadpłaty w zryczałtowanym podatku dochodowym, pobranym od wartości otrzymanego majątku likwidowanej spółki akcyjnej. Rozstrzygnięcie to zostało następnie utrzymane w mocy decyzją Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z 23 czerwca 2006 r. (znak PD1-4117-45/06). W uzasadnieniach podjętych decyzji organy skarbowe stwierdziły, że w świetle (zakwestionowanych w skardze konstytucyjnej) przepisów u.p.d.o.f. podstawą opodatkowania wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej jest przychód, nie zaś – jak twierdzi skarżący – dochód. Stanowisku skarżącego przeczy zwłaszcza treść art. 30a ust. 6 u.p.d.o.f., zgodnie z którym zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania. Skarga skarżącego na decyzję organu II instancji została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 13 października 2006 r. (sygn. akt I SA/Ke 220/06). Sąd administracyjny podkreślił ponownie, że w postanowieniach zaskarżonej ustawy brak jest podstaw do zaaprobowania poglądu skarżącego. Skarga kasacyjna od tego orzeczenia została oddalona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 kwietnia 2008 r. (sygn. akt II FSK 127/07). W uzasadnieniu tego orzeczenia podkreślono m.in., że nie można mówić o nierównym traktowaniu podatników, skoro sporne przepisy u.p.d.o.f. dotyczą jednakowo wszystkich osób uzyskujących przychód z tytułu wartości otrzymanego majątku w związku z likwidacją osoby prawnej.

Uzasadniając zarzut niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów u.p.d.o.f., pełnomocnik skarżącego odwołał się do porównania sytuacji różnych kategorii podatników, w tym osób fizycznych oraz osób prawnych, uzyskujących przychody z tytułu wyzbycia się (utraty) praw do posiadanych akcji spółki. Porównanie to prowadzi skarżącego do wniosku o naruszeniu przez ustawodawcę prawa do równego traktowania przez władze publiczne, zakazu dyskryminacji w życiu gospodarczym (art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji), a także zasady sprawiedliwości społecznej, wyrażonej w art. 2 Konstytucji.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych praw lub wolności, którego wniesienie wymaga spełnienia szeregu przesłanek wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i z ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach, prawach lub obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Precyzując zasady, na jakich dozwolone jest korzystanie z tego środka ochrony praw i wolności, ustawodawca nałożył na podmiot wnoszący skargę konstytucyjną szereg obowiązków. Jednym z podstawowych, przewidzianych w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, jest wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone przez przepisy zakwestionowane w skardze konstytucyjnej. W ten sposób skarżący określa podstawę wnoszonej skargi konstytucyjnej, której granicami Trybunał – orzekając – jest związany (art. 66 ustawy o TK). W orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego dotyczących skargi konstytucyjnej podkreślano w związku z tym wielokrotnie, że prawidłowe wykonanie powyższego obowiązku polegać winno nie tylko na numerycznym wskazaniu przepisów Konstytucji, z których wywodzi skarżący swoje prawa, ale na precyzyjnym określeniu treści tych praw, oraz przedstawieniu argumentów na rzecz stanowiska o niezgodności z nimi unormowań stanowiących przedmiot wnoszonej skargi konstytucyjnej.

Określając podstawę niniejszej skargi konstytucyjnej, pełnomocnik skarżącego odwołuje się wyłącznie do treści art. 2 oraz art. 32 Konstytucji i statuowanych w nich zasad, odpowiednio – sprawiedliwości społecznej i równości. Należy w związku z tym wyjaśnić, że w dotychczasowym orzecznictwie w sprawach skarg konstytucyjnych, Trybunał zajął już stanowisko co do ograniczonej dopuszczalności traktowania wymienionych wyżej zasad ustrojowych jako podstawy wnoszonej skargi.

W odniesieniu do zasad sprawiedliwości społecznej warunkowane jest to koniecznością precyzyjnego wskazania, jakiej treści prawo podmiotowe, wywodzone z art. 2 Konstytucji doznało naruszenia przez ustanowienie przepisów stanowiących przedmiot wnoszonej skargi (zob. postanowienie TK z 12 grudnia 2000 r., Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 59). Analogiczny w treści pogląd wyrażany był także wielokrotnie w orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego odnoszących się do zasady równości i zakazu dyskryminacji, statuowanych w art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji. Także i w tym kontekście Trybunał Konstytucyjny podkreślał obowiązek każdorazowego doprecyzowania przez skarżącego, w zakresie jakiego prawa lub wolności, wyrażonych w treści innych przepisów Konstytucji, zasady te doznały niedozwolonego ograniczenia lub uszczerbku (zob. postanowienia TK z: 27 kwietnia 1998 r., Ts 47/98, OTK ZU z 1999 r. SUP., poz. 41; 17 czerwca 1998 r., Ts 48/98, OTK ZU nr 4/1998, poz. 59; 27 kwietnia 1998 r., Ts 46/98, OTK ZU z 1999 r. SUP., poz. 40; 3 listopada 1998 r., Ts 116/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 10; 1 marca 2000 r., Ts 57/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 72; 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225).

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, tego rodzaju, niezbędnego w świetle wskazanych wyżej wymogów, wskazania konkretnego konstytucyjnego prawa lub wolności, jak i wyjaśnienia sposobu ich naruszenia, analizowana skarga konstytucyjna nie zawiera. Jej uzasadnienie sprowadza się bowiem wyłącznie do zarzutu niesprawiedliwego i dyskryminującego potraktowania skarżącego, w porównaniu z podmiotami zaliczonymi przez ustawodawcę do innych grup podatników. Nie podejmując w tym miejscu szczegółowej analizy zasadności i adekwatności doboru przez skarżącego porównywanych kategorii adresatów unormowań u.p.d.o.f., stwierdzić należy, że takie uzasadnienie zarzutu niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów nie spełnia wskazanego wyżej wymogu prawidłowego określenia podstawy skargi konstytucyjnej.



Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że skarga konstytucyjna nie spełnia wymogu określonego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Okoliczność ta wyklucza nadanie jej dalszego biegu.