Pełny tekst orzeczenia

437/6/B/2009




POSTANOWIENIE

z dnia 28 maja 2009 r.


Sygn. akt Ts 74/07





Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Janusz Niemcewicz,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marzeny K. i Marka Sz. w sprawie zgodności:

1) art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

2) art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 5 kwietnia 2007 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności: art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.; dalej: u.k.s.c.) z art. 2, art. 32 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji, a także art. 35 ust. 1 u.k.s.c. z art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Wyrokiem z 25 kwietnia 2006 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt III APa 15/06) oddalił apelację skarżących. Postanowieniem z 28 września 2006 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu (sygn. akt III APa 15/06) zwolnił skarżących od opłaty od skargi kasacyjnej w ½ części. Postanowieniem z 23 października 2006 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt III APa 15/06) odrzucił wniosek o zmianę postanowienia w przedmiocie zwolnienia od opłaty skargi kasacyjnej. Postanowieniem z 17 stycznia 2007 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt III A Pa 15/06) odrzucił skargi kasacyjne z powodu nieuiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej.

Skarżący zarzucili w skardze konstytucyjnej, że art. 35 u.k.s.c., przewidujący konieczność wniesienia opłaty stosunkowej, jeśli wartość przedmiotu zaskarżenia przekracza 50 000 zł, narusza zasadę równości wobec prawa wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji oraz ogranicza prawo do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji. Zdaniem skarżących przepis art. 149 ust. 1 u.k.s.c., wprowadzając regułę, że dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych stosuje się do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, naruszają zasadę retroakcji, nakazując stosowanie przepisów wprowadzających obowiązek wniesienia opłaty sądowej w toku postępowania.

W piśmie uzupełniającym braki skargi konstytucyjnej skarżący wskazali również, że art. 149 ust. 1 u.k.s.c. modyfikuje na niekorzyść sytuację prawną skarżących, zatem sprzeczny jest z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej.

Istota zarzutów skarżących związana jest z rozstrzygnięciem w przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej ze względu na nieuiszczenie opłaty od skargi kasacyjnej. Jako ostateczne rozstrzygnięcie skarżący wskazują postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 17 stycznia 2007 r. (sygn. akt III APa 15/06), którym Sąd odrzucił skargi kasacyjne z powodu braku opłaty od skargi kasacyjnej. Skarżący wskazują także, że postanowienie to jest orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie. Tymczasem, na podstawie art. 3941 § 1 k.p.c. na postanowienie to przysługuje zażalenie. Zgodnie z tym przepisem zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną oraz skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Przepis ten wprowadzony został na mocy art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) i wszedł w życie z dniem 6 lutego 2005 r., miał zatem zastosowanie do sytuacji prawnej skarżących (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 24 października 2006 r., sygn. akt II PZ 40/06).

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji wniesienie skargi konstytucyjnej dopuszczalne jest przeciwko przepisowi, „na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie” o prawach, wolnościach bądź obowiązkach skarżącego. Zagadnienie ostateczności rozstrzygnięcia było wielokrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego; w orzecznictwie TK utrwalił się pogląd, że orzeczenie władzy publicznej ma charakter ostateczny, gdy skarżącemu nie przysługuje już od niego środek odwoławczy, ani też nie toczy się żadne postępowanie, w ramach którego orzeczenie to może zostać zmienione lub uchylone. Trybunał Konstytucyjny może wkroczyć dopiero po wyczerpaniu wszelkich procedur pozwalających na rozstrzygnięcie sprawy. Inaczej mówiąc, skarga konstytucyjna spełnia przesłankę przewidzianą w art. 79 Konstytucji dopiero wtedy, gdy nie istnieją już żadne możliwości poddania wyroku, decyzji lub innego rozstrzygnięcia przewidzianego procedurą kontroli (por. np. postanowienie TK z 20 maja 1999 r., Ts 76/98, OTK ZU z 1999 r. SUP., poz. 53). Prowadzi to do uznania, że w niniejszej sprawie skarżący nie wyczerpali drogi prawnej, co zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej.



W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.