Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 3 października 2011 r.

Sygn. akt Ts 151/08



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Rzepliński,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Elektrim S.A. w sprawie zgodności:

1) art. 76 ust. 2 w zw. z art. 217 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, ze zm.),

2) art. 357 § 2 zdanie drugie ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) w zw. z art. 229 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, ze zm.),

3) art. 76 ust. 2 w zw. z art. 222 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, ze zm.),

4) art. 76 ust. 2 w zw. z art. 150 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, ze zm.) z

art. 2, art. 45 ust. 1, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 13 maja 2008 r. Elektrim S.A. w upadłości układowej (dalej także: skarżąca) zarzuciła niezgodność: art. 76 ust. 2 w zw. z art. 217 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, ze zm.; dalej: p.u.n.); art. 357 § 2 zdanie drugie ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w zw. z art. 229 p.u.n.; art. 76 ust. 2 w zw. z art. 222 ust. 1 p.u.n.; art. 76 ust. 2 w zw. z art. 150 ust. 1 i 2 p.u.n. z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji.

Skarżąca w petitum skargi konstytucyjnej nie przyporządkowała poszczególnych przedmiotów zaskarżenia do wzorców kontroli, niemniej z uzasadnienia skargi wynika, że kwestionuje zgodność: art. 76 ust. 2 w zw. z art. 217 ust. 1 p.u.n. z art. 45 ust. 1 Konstytucji; art. 357 § 2 zdanie drugie k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n. z art. 45 ust. 1 Konstytucji; art. 76 ust. 2 w zw. z art. 222 ust. 1 p.u.n. z art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji; art. 76 ust. 2 w zw. z art. 150 ust. 1 i 2 p.u.n. z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Skarga została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. Postanowieniem z 21 sierpnia 2007 r. (sygn. akt X GU 225/07) Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie – Sąd Gospodarczy, X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych ogłosił upadłość Elektrim S.A. z możliwością zawarcia układu oraz ustanowił zarząd własny upadłego nad całością jego majątku i wyznaczył nadzorcę sądowego (dalej: postanowienie z 21 sierpnia 2007 r. o ogłoszeniu upadłości). Postanowieniem z 5 lutego 2008 r. (sygn. akt X GUp 45/07) Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie – Sąd Gospodarczy, X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z urzędu uchylił zarząd własny upadłego nad całością jego majątku, odwołał nadzorcę sądowego i ustanowił zarządcę masy upadłości (dalej: postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości).

Na postanowienie z 5 lutego 2008 r. skarżąca wniosła zażalenie, które Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie – Sąd Gospodarczy, X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych postanowieniem z 25 lutego 2008 r. (sygn. akt X GUp 45/07) odrzucił jako niedopuszczalne (dalej: postanowienie z 25 lutego 2008 r. o odrzuceniu zażalenia). Sąd Okręgowy w Warszawie – Wydział XXIII Gospodarczy Odwoławczy postanowieniem z 14 kwietnia 2008 r. (sygn. akt XXIII Gz 208/08) oddalił zażalenie skarżącej na powyższe orzeczenie Sądu Rejonowego (dalej: postanowienie z 14 kwietnia 2008 r. o oddaleniu zażalenia).

Zarządzeniem z 19 października 2009 r. skarżąca została wezwana do uzupełnienia braku formalnego skargi konstytucyjnej przez wskazanie ostatecznego orzeczenia w sprawie, wydanego na podstawie art. 76 ust. 2 w zw. z art. 217 ust. 1 p.u.n. W piśmie z 5 listopada 2009 r. skarżąca wyjaśniła, że ostatecznym orzeczeniem o jej prawach i wolnościach jest postanowienie Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie – Sądu Gospodarczego, X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z 5 lutego 2008 r. (sygn. akt X GUp 45/07).

Trybunał Konstytucyjny ustalił z urzędu, że postępowanie układowe wobec skarżącej zostało prawomocnie zakończone postanowieniem Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie – Sądu Gospodarczego, X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych z 17 grudnia 2010 r. (sygn. akt X GUp 45/07) o umorzeniu postępowania upadłościowego. Wnioski o umorzenie złożyli wierzyciele skarżącej, a sama skarżąca przyłączyła się do nich. Zgodnie z pełnym odpisem z Krajowego Rejestru Przedsiębiorców, wydanym 25 sierpnia 2011 r., skarżąca działa obecnie pod firmą Elektrim S.A.

W ocenie skarżącej niekonstytucyjność zakwestionowanych przepisów polega na naruszeniu: prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji) przez brak wysłuchania upadłego przed wydaniem postanowienia o uchyleniu zarządu własnego i brak uzasadnienia takiego postanowienia; zasady dwuinstancyjności postępowania (art. 78 i art. 176 ust. 1 Konstytucji) przez brak możliwości wniesienia przez upadłego środka zaskarżenia od postanowienia o uchyleniu zarządu własnego, jak również prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji) i zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) przez to, że o uchyleniu zarządu własnego upadłego orzeka sąd w składzie jednego sędziego.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna inicjuje procedurę, której celem jest zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne do stwierdzenia jej dopuszczalności.



2. Objęty zaskarżeniem art. 76 ust. 2 p.u.n. stanowi: „sąd z urzędu uchyla zarząd własny upadłego i ustanawia zarządcę, jeżeli: (1) upadły choćby nieumyślnie naruszył prawo w zakresie sprawowania zarządu; (2) sposób sprawowania przez niego zarządu nie daje gwarancji wykonania układu”. Natomiast kwestionowany art. 150 ust. 1 i 2 p.u.n. przewiduje, że „sąd upadłościowy orzeka w składzie jednego sędziego zawodowego, z zastrzeżeniem ust. 2”, w myśl którego „w przedmiocie wynagrodzenia i zwrotu wydatków syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy oraz rozpoznając zażalenie na postanowienie sędziego-komisarza sąd upadłościowy orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych”. Zgodnie z zaskarżonym art. 217 ust. 1 p.u.n., jeżeli zachodzi potrzeba wysłuchania upadłego, syndyka, nadzorcy sądowego, zarządcy, wierzyciela, członka rady wierzycieli lub innych osób, sąd albo sędzia-komisarz, stosownie do okoliczności, wysłuchuje ich na posiedzeniu i z wysłuchania sporządza protokół, w obecności lub nieobecności innych osób zainteresowanych, bądź odbiera od osób wysłuchiwanych oświadczenia na piśmie. Z kolei art. 222. ust. 1 p.u.n. przewiduje, że na postanowienia sądu upadłościowego i sędziego-komisarza zażalenie przysługuje w przypadkach wskazanych w ustawie. Zażalenia na postanowienia sędziego-komisarza rozpoznaje sąd upadłościowy jako sąd drugiej instancji. Zgodnie z zakwestionowanym art. 229 p.u.n., w sprawach nieuregulowanych ustawą do postępowania upadłościowego stosuje się odpowiednio przepisy księgi pierwszej części pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego, z wyjątkiem przepisów o zawieszeniu i wznowieniu postępowania.

Ostatni zaskarżony przepis, art. 357 § 2 zdanie drugie k.p.c., stanowi, że gdy stronie przysługuje środek zaskarżenia, postanowienie należy doręczyć z uzasadnieniem; doręczając postanowienie, należy pouczyć stronę występującą w sprawie bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia.



3. Trybunał przypomina, że została wniesiona jedna skarga konstytucyjna i możliwe było wskazanie tylko jednego ostatecznego orzeczenia o prawach i wolnościach konstytucyjnych skarżącej. Do skargi konstytucyjnej załączone zostały cztery orzeczenia: postanowienie z 21 sierpnia 2007 r. o ogłoszeniu upadłości; postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości; postanowienie z 25 lutego 2008 r. o odrzuceniu zażalenia oraz postanowienie z 14 kwietnia 2008 r. o oddaleniu zażalenia.

Mając powyższe na względzie trzeba stwierdzić, że mimo złożenia zażalenia na postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości i uzyskania dalszych rozstrzygnięć – postanowienia z 25 lutego 2008 r. o odrzuceniu zażalenia oraz postanowienia z 14 kwietnia 2008 r. o oddaleniu zażalenia – skarżąca w piśmie z 5 listopada 2009 r. wyjaśniła, że ostatecznym orzeczeniem o jej prawach i wolnościach jest postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości. Określenie to wiąże Trybunał Konstytucyjny, ponieważ wyłącznie do skarżącej należy wskazanie ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie, w związku z którą wnosi skargę konstytucyjną (por. art. 46 ust. 1 i art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym; Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).



4. Trybunał w pierwszej kolejności zbadał, czy orzeczenie wskazane przez skarżącą jako ostateczne w rozumieniu art. 47 ustawy o TK – postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości – zostało wydane na podstawie zakwestionowanych przepisów.



4.1. Przede wszystkim należy wskazać, że art. 76 ust. 2 pkt 1 p.u.n. nie miał zastosowania w sprawie skarżącej. Postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości, jak wynika z jego sentencji, wydane zostało wyłącznie w oparciu o art. 76 ust. 2 pkt 2 p.u.n., nie zaś o art. 76 ust. 2 pkt 1 tej ustawy.

Ponadto, orzeczeniem tym sąd z urzędu: uchylił zarząd własny upadłego nad całością jego majątku, odwołał nadzorcę sądowego i ustanowił zarządcę masy upadłości; nie rozstrzygał natomiast w przedmiocie wynagrodzenia i zwrotu wydatków syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy ani nie rozpoznawał zażalenia na postanowienie sędziego-komisarza. Trybunał stwierdza zatem, że skład sądu, który wydał postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości, został ustalony na podstawie art. 150 ust. 1 p.u.n. i to ten przepis, a nie art. 150 ust. 2 p.u.n., został zastosowany w postępowaniu.

Wobec niespełnienia przesłanki formalnej z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, polegającej na konieczności uzyskania ostatecznego orzeczenia wydanego na podstawie zaskarżonego przepisu, Trybunał odmówił nadania dalszego biegu niniejszej skardze konstytucyjnej w zakresie dotyczącym art. 76 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 217 ust. 1 p.u.n. z art. 45 ust. 1 Konstytucji; art. 76 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 222 ust. 1 p.u.n. z art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji; art. 76 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 150 ust. 2 p.u.n. z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji.



4.2. Także co do zgodności art. 357 § 2 zdanie drugie k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n. z art. 45 ust. 1 Konstytucji, należy stwierdzić, że zarzut skarżącej nie spełnia warunku określonego w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK. Nie wskazała ona bowiem jako ostatecznego orzeczenia o prawach lub wolnościach konstytucyjnych rozstrzygnięcia zapadłego na podstawie zakwestionowanego art. 357 § 2 zdanie drugie k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n. Nie budzi wątpliwości, że wydane z urzędu postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości (którym sąd uchylił zarząd własny upadłego nad całością jego majątku, odwołał nadzorcę sądowego i ustanowił zarządcę masy upadłości), nie jest rozstrzygnięciem o odmowie sporządzenia pisemnego uzasadnienia (por. postanowienie TK z 11 sierpnia 2010 r., Ts 185/09, opubl. na stronie www.trybunal.gov.pl). Skarżąca nie wniosła o sporządzenie i doręczenie jej uzasadnienia, a orzeczenie, które – jej zdaniem – jest ostatecznym rozstrzygnięciem o prawach i wolnościach konstytucyjnych, nie dotyczy kwestii sporządzenia bądź odmowy sporządzenia uzasadnienia.



4.3. Powyższe uwagi Trybunał odnosi także do zakwestionowanego art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 222 ust. 1 p.u.n., który w ocenie skarżącej narusza art. 78 i art. 176 ust. 1 Konstytucji. Zaskarżona norma prawna reguluje dopuszczalność wniesienia zażalenia na postanowienie sądu upadłościowego tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie. Tymczasem postanowienie z 5 lutego 2008 r. o zmianie zarządu masą upadłości, będące ostatecznym orzeczeniem w sprawie, nie zostało wydane w oparciu o art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 222 ust. 1 p.u.n. Przepisy te miały jednak zastosowanie przy wydaniu postanowienia z 25 lutego 2008 r. o odrzuceniu zażalenia.

Konkludując ustalenia pkt 4.2 i 4.3, Trybunał Konstytucyjny, w związku z nieuzyskaniem przez skarżącą ostatecznego orzeczenia w oparciu o zakwestionowane przepisy (a w konsekwencji niespełnieniem przesłanki formalnej z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), odmówił nadania dalszego biegu niniejszej skardze konstytucyjnej w zakresie zarzutów niezgodności: art. 357 § 2 zdanie drugie k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n. z art. 45 ust. 1 Konstytucji, jak również art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 222 ust. 1 p.u.n. z art. 78 i art. 176 ust. 1 Konstytucji.



5. Skarżąca wniosła ponadto o kontrolę konstytucyjności art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 217 ust. 1 p.u.n., a także art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 150 ust. 1 p.u.n.



5.1. W ocenie skarżącej naruszenie prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji) przez zakwestionowane art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 217 ust. 1 p.u.n. polega na braku obowiązku wysłuchania upadłego przed wydaniem postanowienia o uchyleniu zarządu własnego. Zdaniem skarżącej stanowi to pominięcie ustawodawcze, „polegające na tym, że ustawodawca wydał regulację o charakterze niepełnym, pomijając elementy, które powinna ona zawierać”. W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej podkreślono, że dokonana przez sąd z urzędu zmiana sposobu zarządu masą upadłości (odjęcie zarządu własnego upadłego, odwołanie nadzorcy sądowego i ustanowienie zarządcy sądowego) nastąpiła bez umożliwienia skarżącej przedstawienia swoich racji.

Należy przypomnieć, że w orzecznictwie konstytucyjnym i doktrynie rozróżnia się zaniechania ustawodawcze oraz pominięcia ustawodawcze. W postanowieniu z 29 listopada 2010 r., P 45/09 (OTK ZU nr 9/A/2010, poz. 125; pkt 9.3 uzasadnienia), Trybunał Konstytucyjny wskazał:

„zaniechanie ustawodawcze występuje w sytuacji, gdy ustawodawca w ogóle nie ustanowił określonych regulacji prawnych, których wprowadzenie do systemu prawnego jest – zdaniem podmiotu inicjującego kontrolę zgodności z Konstytucją – konieczne z punktu widzenia Konstytucji. Trybunał konsekwentnie przyjmuje, że nie posiada kognicji do orzekania w sprawach tego rodzaju. Z kolei pominięcie ustawodawcze, rozumiane jako wprowadzenie regulacji niepełnej, jest poddawane przez Trybunał ocenie zgodności z Konstytucją. (…) Trybunał, dopuszczając możliwość oceny konstytucyjności pominięć prawodawczych, wskazuje, że w ramach kontroli konstytucyjności oceniana jest zawsze pełna treść normatywna kwestionowanego przepisu. Dopuszczalne jest zatem badanie również braków pewnych elementów normatywnych, koniecznych z punktu widzenia regulacji konstytucyjnej (zob. przykładowo orzeczenie TK z 3 grudnia 1996 r., sygn. K 25/95, OTK ZU nr 6/1996, poz. 52 oraz wyrok TK z 8 września 2005 r., sygn. P 17/04, OTK ZU nr 8/A/2005, poz. 90). W piśmiennictwie podsumowującym orzecznictwo Trybunału wskazuje się, że określona regulacja może być uznana za zawierającą unormowanie niepełne w sytuacji, gdy z punktu widzenia zasad konstytucyjnych ma zbyt wąski zakres zastosowania albo pomija treści istotne z punktu widzenia przedmiotu i celu tej regulacji (zob. M. Grzybowski, Legislative omission in practical jurisprudence of the Polish Constitutional Tribunal, [w:] Problems of legislative omission in constitutional jurisprudence, Wilno 2009, red. E. Jarašiunas, s. 698)”.



Wbrew temu, co twierdzi skarżąca, zakwestionowana norma nie jest regulacją niepełną – przewiduje ona, że jeżeli zachodzi potrzeba wysłuchania upadłego, syndyka, nadzorcy sądowego, zarządcy, wierzyciela, członka rady wierzycieli lub innych osób, sąd albo sędzia-komisarz, stosownie do okoliczności, wysłuchuje ich na posiedzeniu i z wysłuchania sporządza protokół, w obecności lub nieobecności innych osób zainteresowanych, bądź odbiera od osób wysłuchiwanych oświadczenia na piśmie. Argumenty zawarte w skardze konstytucyjnej są w istocie postulatami de lege ferenda: skarżąca chciałaby, żeby zamiast fakultatywnego wysłuchania był taki obowiązek. Postulaty de lege ferenda pozostają zaś poza kognicją Trybunału.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zarzut niezgodności art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 217 ust. 1 p.u.n. z art. 45 ust. 1 Konstytucji jest oczywiście bezzasadny. Z tej racji – w myśl art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK – Trybunał odmawia nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu we wskazanym zakresie.



5.2. Ostatnia zaskarżona norma, art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 150 ust. 1 p.u.n., narusza zdaniem skarżącej zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) przez to, że o uchyleniu zarządu własnego upadłego orzeka sąd w składzie jednego sędziego. W ocenie skarżącej niekonstytucyjność polega na tym, że wydane przez sąd z urzędu postanowienie zmieniające sposób zarządu masą upadłości (przez odjęcie zarządu własnego upadłego, odwołanie nadzorcy sądowego i ustanowienie zarządcy sądowego) zapada w składzie jednoosobowym, a uprzednio zapadłe postanowienie o ogłoszeniu upadłości i określeniu sposobu zarządu masą upadłości – w składzie trzyosobowym.

5.2.1. Skarżąca nie dostrzega, że zgodnie z art. 61 p.u.n. z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Niezrozumiałe są w tym kontekście wywody o naruszeniu art. 2 Konstytucji, które polegać ma na podważeniu „zaufania do państwa i prawa [co do tego], iż warunki ogłoszenia upadłości są już ukształtowane i nie ulegną nagłej zmianie”.

5.2.2. Ani skład sądu (jedno- lub trzyosobowy), ani podległość administracyjna sędziego przewodniczącemu wydziału czy prezesowi sądu nie ograniczają konstytucyjnego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji). Sędziowie orzekający w sądach „są niezawiśli, co oznacza, iż posiadają swobodę podejmowania decyzji procesowych w zakresie wyznaczonym przez ustawy i Konstytucję. Żadna osoba trzecia nie może wywierać wpływu na podejmowane przez nich rozstrzygnięcia” (postanowienie TK z 7 października 2005 r., Ts 58/05, OTK ZU nr 1/B/2006, poz. 32).

5.2.3. Prawo do sądu nie jest bowiem realizowane „lepiej” czy „gorzej” w zależności od liczby sędziów orzekających: każdy sędzia jest niezawisły, a jego kompetencje i przymioty osobiste konieczne do sprawowania funkcji orzeczniczych potwierdza nominacja sędziowska.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że z tych racji zarzut, iż art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 150 ust. 1 p.u.n., narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) przez to, że o uchyleniu zarządu własnego upadłego orzeka sąd w składzie jednego sędziego – jest oczywiście bezzasadny .

5.2.4. Argumentacja skarżącej, która ma wspierać zarzuty dotyczące art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 150 ust. 1 p.u.n., koncentruje się wokół zasady demokratycznego państwa prawnego, zaś wzorzec z art. 45 ust. 1 Konstytucji został powołany bez jakiegokolwiek uzasadnienia. Trybunał wielokrotnie stwierdzał, że wynikające z art. 2 Konstytucji zasady demokratycznego państwa prawnego i sprawiedliwości społecznej wyjątkowo mogą zostać przyjęte za samoistny konstytucyjny wzorzec kontroli kwestionowanego przepisu, jednakże tylko gdy „skarżący wskaże wynikające z tych zasad konkretne prawa lub wolności mające postać normatywnych praw podmiotowych. Normatywne prawa podmiotowe muszą precyzyjnie określać zarówno ich adresata, jak i jego sytuację prawną powiązaną z możnością wyboru sposobu zachowania się” ( zob. wśród wielu: postanowienia TK z 6 marca 2001 r., Ts 199/00, OTK ZU nr 4/2001, poz. 107 oraz 23 stycznia 2002 r., Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60).

Dlatego zarzuty skarżącej co do niezgodności art. 76 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 150 ust. 1 p.u.n. z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji są oczywiście bezzasadne. Z tych racji Trybunał na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK odmawia nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w powyższym zakresie.



Z przedstawionych wyżej racji, w oparciu o art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.