Pełny tekst orzeczenia

107/1/B/2013

POSTANOWIENIE
z dnia 19 listopada 2012 r.
Sygn. akt Ts 4/12

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Zbigniew Cieślak,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ewy Z. w sprawie zgodności:
art. 465 § 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 4, art. 10, art. 30, art. 31 ust. 1, art. 32, art. 41 ust. 1, art. 42, art. 45, art. 176 ust. 1 oraz art. 182 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

1. W sporządzonej przez adwokata skardze konstytucyjnej Ewy Z. (dalej: skarżąca), wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 30 grudnia 2011 r. (data nadania), zarzucono niezgodność art. 465 § 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) z art. 4, art. 10, art. 30, art. 31 ust. 1, art. 32, art. 41 ust. 1, art. 42, art. 45, art. 176 ust. 1 oraz art. 182 Konstytucji.

2. Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym:

2.1. Postanowieniem z 29 września 2011 r. (sygn. akt Ds. 1624/11) Prokurator Prokuratury Rejonowej w Świnoujściu – na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. – odmówił wszczęcia śledztwa w sprawie niedopełnienia swoich obowiązków przez funkcjonariusza Komendy Miejskiej Policji w Świnoujściu w dniu 1 sierpnia 2011 r., poprzez odmowę interwencji w sklepie spożywczym, w którym pracownik tegoż dokonał kontroli skarżącej, jako osoby podejrzewanej o czyn opisany w art. 231 §1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zm.; dalej: k.k.). Sąd Rejonowy w Świnoujściu – II Wydział Karny w postanowieniu z 24 listopada 2011 r. (sygn. akt II Kp 499/11) nie uwzględnił zażalenia pełnomocnika skarżącej na powyższe rozstrzygnięcie prokuratorskie.

2.2. Postanowieniem z 5 października 2011 r. (sygn. akt Ds. 1602/11) Prokurator Prokuratury Rejonowej w Świnoujściu – na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. – odmówił wszczęcia dochodzenia w sprawie popełnienia wobec skarżącej przez pracownika wymienionego wyżej sklepu spożywczego czynu opisanego w art. 189 § 1 k.k. Sąd Rejonowy w Świnoujściu – II Wydział Karny w postanowieniu z 1 grudnia 2011 r. (sygn. akt II Kp 520/11) nie uwzględnił zażalenia pełnomocnika skarżącej na powyższe rozstrzygnięcie prokuratorskie.

2.3. W uzasadnieniu obu orzeczeń sąd wskazał, że skarżąca (co też sama przyznała w swoich zeznaniach) została poproszona przez pracownika sklepu na zaplecze celem okazania dokonanych zakupów oraz paragonu, dobrowolnie udała się do innego pomieszczenia, nie zastosowano wobec niej żadnej przemocy ani rewizji osobistej, a po przeprowadzeniu kontroli zakupionych towarów bez przeszkód opuściła sklep. Tym samym – w ocenie sądu – postanowienia prokuratora zasadnie stwierdzały, że brak było w sprawie skarżącej znamion czynu zabronionego.

3. Skarżąca podnosi, że art. 465 § 1 i 2 k.p.k., „znowelizowany korupcyjnie od dnia wejścia w życie 12.07.2007 r. w kierunku, że na postanowienie prokuratora przysługuje zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy, chyba że ustawa stanowi inaczej, a nie wiadomo o jakie sytuacje konkretnie chodzi, co rodzi samowolę z tej kazuistyki karnej procesowej z zarzutem, że poprzednia kodyfikacja w tej materii dotyczyła jedynie zaskarżania orzeczeń sądu do drugiej instancji sądowej. Zatem, takie rozwiązanie prawne zawarte. W art. 465 § 1 i § 2 k.p.k. jest niezgodne z art. 30, art. 31 ust. 1, art. 32, art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 1-3, art. 45, art. 176 ust. 1, art. 182 i art. 4, art. 10 Konstytucji” (pisownia oryginalna).

4. Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 30 stycznia 2012 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącej 3 lutego 2012 r.) – wydanym w trybie art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) – wezwano skarżącą do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez wskazanie konstytucyjnych praw lub wolności wywodzonych przez skarżącą z art. 4, art. 10, art. 30, art. 31 ust. 1, art. 32, art. 41 ust. 1, art. 42, art. 45, art. 176 ust. 1 oraz art. 182 Konstytucji, które – jej zdaniem – zostały naruszone przez zaskarżony art. 465 k.p.k. wraz z uzasadnieniem sposobu naruszenia tych wolności lub praw.

5. W sporządzonym przez adwokata piśmie procesowym, wniesionym do Trybunału Konstytucyjnego 6 lutego 2012 r. (data nadania), skarżąca poprzestała na zacytowaniu powołanych w petitum skargi konstytucyjnej przepisów Konstytucji oraz swoistej argumentacji, stwierdzającej, że „kodyfikacje pochodzące od obcych nasycone są korupcjami legislacyjnymi przy tworzeniu prawa i wymierzone w wolności i prawa obywatelskie Narodu Polskiego – Suwerena z art. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”, zaś „prawa zawarte w art. 32 Konstytucji na kanwie przedmiotowej sprawy w relacji do art. 465 § 2 k.p.k. z zb. z § 1 art. 465 k.p.k. prowadzą do wniosku, że są to ciągi dyskryminacji obywatela i człowieka w różnych wymiarach, czego dowodem są krzywdy i szkody wyrządzone pokrzywdzonej [skarżącej], przez pracownika sklepu, policję, prokuratora, sąd w powiązaniu z zarzutami podanymi w syntezie odbierania wolności i praw obywatelskich i człowieka pokrzywdzonej przez normę znowelizowaną w kierunku korupcji legislacyjnej z art. 465 § 2 k.p.k. w zb. z § 1 art. 465 k.p.k. z art. 30, art. 31 ust. 1, art. 32, art. 41 ust. 1, art. 42, art. 45 w powiązaniu z normami ustrojowymi z art. 4, art. 10, art. 176 ust. 1, art. 182 Konstytucji i związkowymi ustawy zasadniczej, a w szczególności w powiązaniu z hierarchicznymi, konstytucyjnymi źródłami prawa, zawartymi w ustawie zasadniczej w art. 8 i w art. 87 ust. 1 Konstytucji” (pisownia oryginalna).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 49 ustawy o TK skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, podczas którego Trybunał Konstytucyjny bada, czy odpowiada ona określonym prawem wymogom, a także czy postępowanie wszczęte na skutek wniesienia skargi podlegałoby umorzeniu na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK. Procedura ta umożliwia, już w początkowej fazie postępowania, eliminację spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznego rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny.

2. Trybunał Konstytucyjny przypomina, że zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego. Oznacza to, że skarga konstytucyjna winna odpowiadać – z woli ustrojodawcy – warunkom merytorycznym i formalnym opisanym w ustawie zwykłej, czyli ustawie o Trybunale Konstytucyjnym (por. J. Trzciński, uwaga 10. do art. 79 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1999-2007). Z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK wynika obowiązek wskazania przez skarżącego, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – jego zdaniem – zostały naruszone przez kwestionowane przepisy aktu normatywnego. Z kolei art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK nakłada na skarżącego obowiązek uzasadnienia zarzutów postawionych w skardze konstytucyjnej (w myśl zasady ei incumbit probatio, qui dicit), przemawiającego za merytorycznym rozpoznaniem skargi konstytucyjnej przez Trybunał, zważywszy przede wszystkim na interes publiczny, którego ochrona wykonywana jest za pomocą tego środka prawnego (por. postanowienie TK z 23 maja 2012 r., Ts 100/11, niepubl.).

3. Trybunał stwierdza, że analizowana skarga konstytucyjna oraz uzupełniające ją pismo procesowe, sporządzone przez profesjonalnego pełnomocnika: po pierwsze, nie spełniają wymagań określonych dla pisma procesowego (art. 47 ust. 1 in principio ustawy o TK); po drugie, nie wykazują żadnych praw lub wolności konstytucyjnych naruszonych – zdaniem skarżącej – przez zakwestionowany przepis, a które mogą być przedmiotem ochrony w postępowaniu ze skargi konstytucyjnej (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK); po trzecie wreszcie, nie zawierają żadnych argumentów na poparcie zarzutu niekonstytucyjności zaskarżonego art. 465 § 1 i 2 k.p.k. (art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK).


4. Należy zwrócić uwagę, że w trybie art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżąca została wezwana do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez jej uzupełnienie o stosowne uzasadnienie zarzutów niekonstytucyjności zakwestionowanego przepisu Kodeksu postępowania karnego. Nadesłane w odpowiedzi pismo procesowe, poza zacytowaniem treści art. 4, art. 8, art. 10, art. 30, art. 31 ust. 1, art. 32, art. 41 ust. 1, art. 42, art. 45, art. 176 ust. 1 oraz art. 182 Konstytucji, nie zawierało żadnej merytorycznej argumentacji, przemawiającej za niekonstytucyjnością przedmiotu zaskarżenia.

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wielokrotnie podkreślano, że prawidłowe wykonanie przez skarżącego obowiązku nałożonego przez ustawę o TK, polegać musi nie tylko na wskazaniu (numerycznym) w petitum skargi postanowień Konstytucji, z którymi – zdaniem skarżącego – niezgodne mają być kwestionowane przepisy, ale również na precyzyjnym przedstawieniu treści prawa lub wolności wywodzonych z tych postanowień, a naruszonych przez ustawodawcę. Powinna temu towarzyszyć szczegółowa i precyzyjna jurydyczna argumentacja, uprawdopodabniająca stawiane zarzuty. Z powyższego obowiązku nie może zwolnić skarżącego, działający niejako z własnej inicjatywy, Trybunał Konstytucyjny, który – zgodnie z art. 66 ustawy o TK – orzekając, jest związany granicami skargi konstytucyjnej (por. np. postanowienie TK z 14 stycznia 2009 r., Ts 21/07, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 91). W konsekwencji niedopuszczalne jest – jak w analizowanej sprawie – wyręczanie przez Trybunał podmiotu wnoszącego skargę konstytucyjną (nota bene reprezentowanego z mocy art. 48 ust. 1 ustawy o TK przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego) z wykonania obowiązku przedstawienia konkretnych zarzutów niekonstytucyjności zaskarżonego przepisu aktu normatywnego.


5. W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że rozpatrywana skarga konstytucyjna oraz uzupełniające ją pismo procesowe – nie wyłączając wątpliwych w warstwie argumentacji jurydycznej zarzutów – w sposób oczywisty nie spełniają przesłanek konstytucyjnych i ustawowych warunkujących merytoryczne rozpoznanie, co powoduje odmowę nadania dalszego biegu skardze ze względu na niedopuszczalność orzekania (art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine i art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK).