Pełny tekst orzeczenia

284/3/B/2013



POSTANOWIENIE

z dnia 8 maja 2013 r.

Sygn. akt Ts 278/12



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Rzepliński – przewodniczący

Mirosław Granat – sprawozdawca

Piotr Tuleja,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lutego 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Henryka S.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 9 listopada 2011 r. (data nadania), reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu Henryk S. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność art. 130, art. 131 i art. 134 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, ze zm.; dalej: k.k.w.) z art. 70 ust. 1 i 4 oraz art. 78 Konstytucji.

Skarżący twierdzi, że zakwestionowane w skardze przepisy naruszają przysługujące mu prawo do nauki oraz prawo do zaskarżania każdej decyzji wydanej przez organy administracji publicznej. Podkreśla, że „nie ma możliwości żądania uzasadnienia odmowy ani tym bardziej możliwości jej zaskarżenia”.

Postanowieniem z 20 lutego 2013 r. (doręczonym 5 marca 2013 r.) Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej z powodu nieuzupełnienia jej braków formalnych. Trybunał zauważył, że w piśmie procesowym z 21 stycznia 2012 r., nadesłanym w celu wykonania zarządzenia sędziego Trybunału, pełnomocnik nie wskazał (ani nie dołączył do tego pisma) żadnej decyzji lub orzeczenia, o których mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Nie wyjaśnił nawet, czy w sprawie, w związku z którą skarżący wniósł skargę do Trybunału, wydano jakiekolwiek rozstrzygnięcie, w którym ostatecznie orzeczono o konstytucyjnych prawach, wolnościach lub obowiązkach skarżącego. Nie wskazał także dokładnej daty doręczenia mu pisma Okręgowej Izby Radców Prawnych (dalej: OIRP) z 6 lipca 2012 r.

W zażaleniu z 12 marca 2013 r. pełnomocnik zaskarżył postanowienie Trybunału w całości. Wniósł o jego zmianę i „dalsze merytoryczne rozpoznanie sprawy lub o uchylenie postanowienia i ponowne rozpoznanie sprawy w innym składzie”. Zarzucił: 1) naruszenie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK); 2) niemożność spełnienia przesłanek rozpoznania skargi; 3) uniemożliwienie pełnomocnikowi kontaktu ze skarżącym osadzonym w zakładzie karnym; 4) naruszenie art. 70 w związku z art. 78 Konstytucji.

W uzasadnieniu zażalenia pełnomocnik wskazał, że w piśmie procesowym będącym odpowiedzią na zarządzenie sędziego w sprawie uzupełnienia braków formalnych skargi odniósł się do wszystkich kolejnych punktów wskazanych w zarządzeniu „o ile było to możliwe”. Nie dołączył żadnego orzeczenia ani decyzji, ponieważ „administracja [zakładu karnego] nie doręczyła [mu] takich dokumentów, więzień też ich nie posiadał, a ponadto skutecznie nie dopuszczono do spotkania ze [skarżącym]”. W konkluzji pełnomocnik stwierdził, że „jeżeli (…) jakieś przepisy dyskryminują ludzi, [to] powinny być zaskarżane i zmieniane”.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. W myśl art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). W szczególności bada, czy w wydanym postanowieniu, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał, w niniejszym składzie, stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty zażalenia nie podważają podstaw odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



2. W niniejszej sprawie bezsporne jest to, że choć pełnomocnik skarżącego przesłał do Trybunału, pismo procesowe będące odpowiedzią na zarządzenie sędziego Trybunału z 19 grudnia 2012 r., to jednak nie uzupełnił braków formalnych skargi konstytucyjnej. Nie doręczył także żadnego orzeczenia ani decyzji, o których mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Na uwzględnienie nie zasługują zarzuty naruszenia art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK. Pełnomocnik twierdzi, że pracownicy administracji zakładu karnego uniemożliwili mu kontakt ze skarżącym, dlatego uzupełnił braki formalne skargi „o ile było to możliwe”. Uznaje też, że odmowa nadania skardze dalszego biegu z powodu niedoręczenia orzeczenia, którego nie mógł uzyskać z przyczyn od siebie niezależnych, jest przejawem nadmiernego rygoryzmu Trybunału. Formułując powyższe zarzuty, pełnomocnik nie dostrzega jednak istnienia instytucji umożliwiających dokonanie czynności procesowych w innym terminie, po ustaniu przyczyny niepozwalającej na ich dokonanie. Trybunał zauważa, że art. 168 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.c.), który na podstawie art. 20 ustawy o TK ma zastosowanie w postępowaniu przed Trybunałem, określa przesłanki przywrócenia terminów procesowych, w tym terminu określonego w art. 36 ust. 2 ustawy o TK. Przesłankami tymi są brak winy strony w uchybieniu terminowi i powstanie w wyniku tego uchybienia ujemnych dla strony skutków procesowych. Skarżący mógł zatem – na podstawie art. 20 ustawy o TK w związku z art. 169 § 1 k.c. – złożyć wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej (zob. postanowienie TK z 16 października 2002 r., Ts 170/01, OTK ZU nr 4/B/2002, poz. 265 oraz 4 czerwca 2012 r., Ts 71/11, niepubl.), ale tego nie zrobił. W piśmie procesowym uzupełniającym braki formalne skargi pełnomocnik ograniczył się do stwierdzenia: „orzeczenia o których mowa w pkt 6 i 7 nie otrzymałem ani od sądu ani od zakładu karnego ani od OIRP ani tym bardziej od więźnia”.



3. Analiza wniesionego zażalenia pozwala również stwierdzić, że pełnomocnik skarżącego nie zauważa, iż w myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz przepisów ustawy o TK warunkiem sine qua non rozpoznania skargi jest dołączenie do tego pisma orzeczenia lub decyzji, w której sąd lub inny organ administracji publicznej ostatecznie orzekł o przysługujących skarżącemu, konstytucyjnie gwarantowanych prawach i wolnościach. Skarga konstytucyjna jest bowiem środkiem ochrony konstytucyjnych praw lub wolności przysługujący jedynie w związku z konkretnym naruszeniem tych praw w stosunku do skarżącego. Trybunał stwierdza, że sformułowanie w skardze i zażaleniu zarzutów niekonstytucyjności przepisów k.k.w. bez ich odniesienia do ostatecznego rozstrzygnięcia upodabnia skargę konstytucyjną do skargi powszechnej (actio popularis), nieprzewidzianej przez przepisy prawa, albo do wniosku w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm, który mogą złożyć jedynie podmioty określone w art. 191 ust. 1 pkt 1-5 Konstytucji.



W związku z tym, że zażalenie nie podważa podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK – orzekł jak w sentencji.