Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Zbigniew Koźma (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2014 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa T. K., K. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 25 marca 2014 r. sygn. akt I C 451/13

I.  oddala apelację;

II.  nie obciąża powodów kosztami postępowania poniesionymi przez pozwanego w postępowaniu apelacyjnym,

III.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w B. na rzecz adwokata A. N. kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych, powiększoną o należną stawkę podatku od towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy

UZASADNIENIE

Powodowie: T. K. i K. K. wnieśli pozew o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w B. z dnia 18.11.2010r., w sprawie sygn. akt (...)

W uzasadnieniu powodowie podali, iż byli od roku 2007 kredytobiorcami w pozwanym banku. W 2009r. powód został zwolniony z pracy. Popadł w kłopoty finansowe. Pozwany bank wypowiedział powodom umowę kredytu z uwagi na nieterminowe spłacanie rat, mimo iż powodowie ubezpieczyli w/w kredyt. W ocenie powodów żądana kwota zapłaty przez pozwanego i zasądzona prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 18.11.2010r. jest wygórowana i nie jest zgodna z prawem.

Postanowieniem z dnia 9.09.2013r. dla powoda i postanowieniem z dnia 7.10.2013r. dla powódki- ustanowiono pełnomocnika z urzędu. Zarządzeniem z dnia 28.10.2013r./k.52/ zakreślono pełnomocnikowi powodów 14 dniowy termin do wniesienia pisma precyzującego roszczenie powodów pod kątem faktycznym i prawnym oraz do złożenia ostatecznych wniosków dowodowych- pod rygorem skutków płynących z treści art. 207 par. 6 kpc. W zakreślonym terminie, powodowie nie złożyli żadnych wniosków dowodowych.

Pozwany - (...) S.A. w S. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, iż powództwo jest bezzasadne, bowiem powód w treści pozwu po raz kolejny przytacza okoliczności dotyczące jego osoby, na które uprzednio powoływał się w postępowaniu prowadzonym na skutek pozwu złożonego przez (...) S.A., prawomocnie zakończonym uwzględnieniem powództwa w całości.

Wyrokiem z dnia 25 marca 2014 r. Sąd Okręgowy w B. oddalił powództwo, rozstrzygnął o kosztach procesu, następująco uzasadniając rozstrzygniecie.

Powodowie w dniu 23.10.2007 r. zawarli z (...)Spółką Akcyjną w G. umowę kredytu opiewającą na kwotę 174.303,03 zł. Spłata kredytu miała nastąpić wraz z odsetkami w 360 równych ratach miesięcznych.

Decyzją Dyrektora (...)w B. (...) powód został zwolniony (...)

Bezspornym jest, iż Sąd Okręgowy w B. na skutek wniesionego pozwu przez pozwanego wydał nakaz zapłaty przeciwko powodom. Powodowie w ustawowym terminie nie złożyli sprzeciwu od w/w nakazu zapłaty. W dniu 21.05.2012r. powód wniósł o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty. Postanowieniem z dnia 17.05.2013r. Sąd Okręgowy w B. oddalił wniosek powoda o przywrócenie terminu i odrzucił sprzeciw. Na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z dnia 17.05.2013r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku postanowieniem z dnia 23.10.2013r. oddalił zażalenie T. K..

Bezspornym jest, iż nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w B. w postępowaniu upominawczym w dniu 18 listopada 2010 r. jest prawomocny i na podstawie powyższego nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne przeciwko powodom przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. G. R. w sprawie sygn.. akt (...)

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie powodów jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Ustalając stan faktyczny sprawy sąd oparł się na dokumentach zawartych w aktach, albowiem ich prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powodów o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania powodów, albowiem w ocenie sądu wniosek ten był sprekludowany. Powodowie – o czym mowa wyżej – są w niniejszej sprawie reprezentowani przez profesjonalistę, któremu zakreślono stosowny 14 dniowy termin do złożenia ostatecznych wniosków dowodowych w trybie art. 207 § 3 kpc. Zarządzenie zostało doręczone pełnomocnikowi powodów w dniu 18.11.2013 r. (k. 58). Pełnomocnik powodów nie złożył jakichkolwiek wniosków dowodowych, stąd złożenie wniosku o przesłuchanie powodów na rozprawie w dniu 12.03.2014r. uznać należało za spóźnione. Nadto w ocenie sądu, zeznania powodów nie miałyby żadnego znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie.

Zgodnie z treścią art. 840 § 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia, jeżeli:

1)  przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności;

2)  po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniu, które nastąpiło po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

3)  małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się.

Powyższe powództwo przysługuje dłużnikowi w celu obrony przed postępowaniem egzekucyjnym w wypadku, gdy postępowanie to narusza jego prawa podmiotowe wynikające z prawa materialnego i gdy tytuł egzekucyjny jest prawomocny.

Niewątpliwym jest, iż nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w B. w postępowaniu upominawczym w dniu 18 listopada 2010 r. jest prawomocny i na podstawie powyższego nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne przeciwko powodom przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B. G. R. w sprawie sygn. akt(...)

W myśl art. 843 § 3 k.p.c. w pozwie powodowie powinni przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mogli zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. Jest to termin prekluzyjny mający na celu zapobieżenie nadużywania powództwa przeciwegzekucyjnego.

W rozpoznawanej sprawie powodowie domagają się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości z uwagi na okoliczność, iż ich zdaniem, „żądana kwota jest niezgodna z prawem". Powodowie przeczą podstawie wypowiedzenia im umowy kredytu, nie uwzględnieniu przez bank udzielającego kredytu - uiszczania przez nich składek na ubezpieczenia kredytu, co w konsekwencji spowodowało - ich zdaniem - niewłaściwe obliczenie kwoty należności na rzecz pozwanego w niniejszej sprawie, zasądzonej prawomocnym nakazem zapłaty przez Sąd Okręgowy w B. z dnia 18.11.2010r. Tym samym, w ocenie sądu, powodowie powołują się na przesłankę zawartą w treści art. 840 § 1 pkt 1 kpc, która w żaden sposób nie została wykazana i udowodniona przez powodów w niniejszej sprawie, a taki obowiązek na nich spoczywał, zgodnie z treścią art. 6 kc.

A zatem nie została spełniona przesłanka z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. będąca podstawą niniejszego powództwa.

Na marginesie rozważań należy zaznaczyć, że zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 12 grudnia 1972 r., II PR 372/72 OSP 1973/11/222, "powództwo opozycyjne przewidziane w art. 840 k.p.c. nie prowadzi do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem. W związku z tym nie jest dopuszczalna merytoryczna zmiana uprzednio wydanego prawomocnego orzeczenia w oparciu o przepis art. 840 k.p.c."

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd, na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. a controrio oddalił powództwo.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu Sąd orzekł zgodnie z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 461).

O kosztach zastępstwa procesowego pozwanego orzeczono po myśli art. 102 k.p.c., biorąc pod uwagę ciężką sytuacje materialną powodów.

Powyższy wyrok zaskarżyli apelacją powodowie, którzy zarzucili naruszenie: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej oceny zebranych dowodów oraz ich dowolną ocenę, a także oparcie wyroku na niekompletnym materiale dowodowym, art. 299 k.p.c. w zw. z art. 217 § 2 k.p.c. i art. 227 k.p.c. poprzez odstąpienie od odebrania zeznań od powodów pomimo wniosku o przeprowadzenie dowodu z ich przesłuchania, art. 207 § 3 i 6 k.p.c. poprzez uznanie, że pełnomocnik powodów nie złożył wniosków dowodowych, mimo złożenia takiego wniosku w piśmie z dnia 2 grudnia 2013 r., dopuszczenie się błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść orzeczenia. Powołując się na te zarzuty powodowie wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Powodowie złożyli również wniosek o nieobciążanie ich kosztami procesu.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Apelacja powodów nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia Sądu I instancji dokonane w sprawie oraz wyciągnięte na podstawie tych ustaleń wnioski, czyniąc z nich integralną część swoich ustaleń.

Chybionym jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa procesowego wskazanych w apelacji przez pominięcie dowodu z przesłuchania powodów w charakterze strony. Sąd Okręgowy oddalając wniosek powodów o przeprowadzenie tego dowodu wskazał na jego sprekludowanie, bowiem wniosek ten zgłosił pełnomocnik powodów dopiero na rozprawie w dniu 12 marca 2014 r. to jest po upływie 14 dniowego terminu zakreślonego przez Sąd na złożenie ostatecznych wniosków dowodowych pod rygorem skutków z art. 207 § 6 k.p.c., którego bieg rozpoczął się w dniu 19 listopada 2013 r. po doręczeniu pełnomocnikowi powodów zobowiązania Sądu w tym przedmiocie. Dodatkowo w uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał, że zeznania powodów nie miałyby żadnego znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Pełnomocnik powodów zgłosił wprawdzie na rozprawie w dniu 12 marca 2014 r. zastrzeżenie do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. po oddaleniu jego spóźnionego wniosku dowodowego, nie powołał się jednak przy tym na złożenie w terminie zakreślonym przez Sąd pisma procesowego zawierającego taki wniosek. Na złożenie takiego pisma powołał się dopiero w apelacji, przedkładając na dowód tego jedynie kserokopię pierwszej strony pisma, w której treści brak wniosku o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania powodów oraz kserokopię nadania przesyłki pocztowej z Kancelarii pełnomocnika powodów na adres Wydziału I Cywilnego Sądu Okręgowego w B., bez wskazania sygnatury akt sprawy, której ta przesyłka dotyczy.

Mając powyższe okoliczności na uwadze stwierdzić należy, iż pominięcie przez Sąd I instancji wniosku powodów o przeprowadzenie dowodu z ich przesłuchania z uwagi na jego sprekludowanie było w pełni uzasadnione. Powodowie bowiem mimo ich reprezentowania przez profesjonalnego pełnomocnika do zamknięcia rozprawy przed Sądem Okręgowym nie wykazali wiarygodnymi dowodami złożenia takiego wniosku z zachowaniem wyznaczonego przez Sąd terminu. Dopiero w postępowaniu apelacyjnym powodowie powołali się na złożenie takiego wniosku w wyznaczonym przez Sąd terminie, jednakże na dowód tego przedłożyli jedynie kserokopię pierwszej strony pisma, która nie zawiera wniosku dowodowego oraz kserokopię dowodu nadania przesyłki pocztowej, na którym nie wskazano sygnatury akt sprawy, której ta przesyłka dotyczy. Oznacza to, że w aktach sprawy brak pisma procesowego, które zawierałoby wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania powodów oraz wiarygodnego dowodu na złożenie takiego pisma bez naruszenia wyznaczonego przez Sąd I instancji terminu. W tej sytuacji skarżący nie mogą skutecznie powołać się na naruszenie przez Sąd przepisów prawa procesowego wskazanych w apelacji regulujących postępowanie dowodowe. Niezależnie od powyższej argumentacji czyniącej zarzuty apelacji powodów niezasadnymi, stwierdzić też należy, że powodowie zgłaszając na rozprawie w dniu 12 marca 2014 r. wniosek o przeprowadzenie dowodu z ich przesłuchania nie wskazali, którą z okoliczności wymienionych w art. 840 § 1 k.p.c. miałyby wykazać ich zeznania, co uzasadniało ocenę tego wniosku powodów przez Sąd I instancji jako niezasadnego również z przyczyn merytorycznych. Podkreślić przy tym należy, że dowód z przesłuchania stron ma charakter jedynie fakultatywny (art. 299 k.p.c.), zatem Sąd nie ma obowiązku jego przeprowadzenia nawet w razie skutecznego złożenia wniosku w tym przedmiocie.

Wbrew odmiennym twierdzeniom apelacji jako bezzasadny ocenić też należy zarzut braku wszechstronnej oceny zebranych dowodów i dowolnej ich oceny oraz dokonania błędnych ustaleń. Stawiając ten zarzut skarżący nie wskazali nawet, odnośnie którego z dowodów doszło do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy ocenił zgromadzone w sprawie dowody zgodnie z zasadą ich swobodnej oceny, w sposób wyraźny i przekonywujący wskazując na jakich dowodach oparł swoje ustalenia, trafnie dochodząc do przekonania, że powodowie nie wykazali zasadności dochodzonego powództwa przeciwegzekucyjnego.

Z powyższych względów uznając apelację powodów za niezasadną Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. ja oddalił. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. Mając na uwadze wykazanie przez powodów dokumentami złożonymi w postępowaniu apelacyjnym (k-133-140) pogorszenia ich sytuacji materialnej Sąd Apelacyjny na mocy art. 102 k.p.c. nie obciążył powodów kosztami postępowania apelacyjnego.