Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku W. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania W. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 maja 2013r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje W. P. prawo do emerytury poczynając od dnia 18 kwietnia 2013 roku,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz W. P. kwotę 210 zł (dwieście dziesięć) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego.

Sygn. akt VU 879/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 maja 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy W. P. prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Od decyzji powyższej W. P. odwołał się w dniu 7 czerwca 2013 roku. Wniósł o przyznanie żądanego prawa z uwagi na to, iż przepracował wymagane 15 lat w warunkach szczególnych. Wskazał, że pracował w takich warunkach w okresach od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku oraz od 1 kwietnia 1981 roku do 28 lutego 1993 roku w Ośrodku (...) w S. na stanowisku wulkanizatora.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

W. P., urodzony w dniu (...) 1950 roku, złożył w dniu 18 kwietnia 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 w aktach ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący ponad 25 lat. Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych wynosi 7 lat i 18 dni. Są to okresy zatrudnienia w Ośrodku (...) w S. od 14 marca 1974 roku do 1 lutego 1976 roku oraz od 2 lutego 1976 roku do 31 marca 1981 roku na stanowiskach pomocnika operatora sprzętu ciężkiego i operatora sprzętu ciężkiego.

Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(okoliczności niesporne)

W okresie od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1993 roku wnioskodawca był zatrudniony w Ośrodku (...) w S.. W świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy pracodawca podał, że wnioskodawca pracował na stanowiskach wulkanizatora, pomocnika operatora sprzętu ciężkiego i operatora sprzętu ciężkiego. W angażach stanowisko pracy wnioskodawcy określano jako wulkanizatora, pomocnika operatora sprzętu ciężkiego i operatora sprzętu ciężkiego, lakiernika i wulkanizatora – ślusarza narzędziowego.

(dowód: świadectwo pracy k. 17 w aktach ZUS, angaże w aktach osobowych wnioskodawcy)

W trakcie zatrudnia w ww. zakładzie pracy wnioskodawca pracował na następujących stanowiskach:

- od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku jako wulkanizator,

- od 1 marca 1973 roku do 13 marca 1974 roku jako lakiernik;

- od 14 marca 1974 roku do 1 lutego 1976 roku jako pomocnik operatora sprzętu ciężkiego;

- od 2 lutego 1976 roku do 31 marca 1981 roku jako operator sprzętu ciężkiego.

- od 1 kwietnia 1981 roku do 28 lutego 1993 roku jako wulkanizator.

(dowód: świadectwo pracy, angaże w aktach osobowych wnioskodawcy)

W Ośrodku (...) w S. wnioskodawca pracował w okresach od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku oraz od 1 kwietnia 1981 roku do 28 lutego 1993 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako wulkanizator. Do obowiązków wnioskodawcy należała naprawa ogumienia samochodowego, tj. opon i dętek samochodowych. Naprawy te były wykonywane pod wysokim ciśnieniem i w wysokiej temperaturze. Wnioskodawca sklejał dętki i opony na gorąco w zakładzie naprawczym znajdującym się w (...) w S.. Wnioskodawca zajmował się przetwórstwem surowej gumy (opon), która była najpierw suszona na grzałkach, potem wycinana, szlifowana i smarowana klejem z benzyny ekstrakcyjnej. Klej ten był produkowany przez wnioskodawcę. Następnie wnioskodawca wklejał do opony płyty klejowe i warstwowe, wstawiał opony w formy wulkanizacyjne, tzw. muldy i skręcał. Później opony były poddawane działałaniu wysokiej temperatury w grzałkach. Ponadto wnioskodawca naprawiał dętki i opony, co polegało na oczyszczeniu uszkodzonego miejsca, pokryciu go klejem, założeniu surowej gumy, zaciśnięciu i podgrzaniu w piecu.

(dowód: zeznania świadków J. K. i A. M. k. 23, k. 24, zeznania wnioskodawcy k. 31, k. 23 k. 15, opinia biegłego z zakresu (...) k. 40-48 w aktach sprawy)

W okresie od 1 marca 1993 roku do 31 marca 1993 roku wnioskodawca był ponownie zatrudniony w Ośrodku (...) w S. na stanowisku wulkanizatora.

(dowód: świadectwo pracy k. 19 w aktach ZUS)

Zakład (...) Lasów Państwowych w Ł. wystawił wnioskodawcy dwa świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, w których wskazał, że pracował on w takich warunkach w okresach od 14 marca 1974 roku do 1 lutego 1976 roku oraz od 2 lutego 1976 roku do 31 marca 1981 roku na stanowiskach pomocnika operatora sprzętu ciężkiego i operatora sprzętu ciężkiego (Wykaz A, dział V poz. 3 stanowiący załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) oraz od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku i od 1 kwietnia 1971 roku do 31 marca 1993 roku na stanowisku wulkanizatora.

(dowód: świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 39, k. 41 w aktach ZUS)

Prace wykonywane przez wnioskodawcę w okresach od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku oraz od 1 kwietnia 1981 roku do 28 lutego 1993 roku w Ośrodku (...) w S. na stanowisku wulkanizatora były pracami w warunkach szczególnych wymienionymi w wykazie A dział IV, poz. 21 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (przetwórstwo wyrobów gumowych oraz półproduktów i środków pomocniczych do tych wyrobów).

(dowód: opinia biegłego z zakresu (...) k. 40-46 w aktach sprawy)

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku oraz od 1 kwietnia 1981 roku do 28 lutego 1993 roku, łącznie z okresami niekwestionowanym przez organ rentowy, staż pracy wnioskodawcy w takich warunkach wynosi łącznie więcej niż 15 lat.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Z § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 roku, I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, w dniu (...) 2010 roku ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresach od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku oraz od 1 kwietnia 1981 roku do 28 lutego 1993 roku w Ośrodku (...) w S. Sąd oparł się na zeznaniach świadków J. K. i A. M. oraz zeznaniach samego wnioskodawcy. Z zeznań tych wynika, że wnioskodawca pracował ww. okresach na stanowisku wulkanizatora. Z zeznań powyższych wynika także, jakie konkretnie prace wnioskodawca wykonywał będąc zatrudniony na tym stanowisku.

W zeznaniach tych nie ma sprzeczności, są one logiczne i spójne i korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w tym w szczególności z angażami znajdującymi się w aktach osobowych wnioskodawcy. Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności złożonych zeznań.

W celu ustalenia natomiast, czy rodzaj prac wykonywanych przez wnioskodawcę w okresach od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku oraz od 1 kwietnia 1981 roku do 28 lutego 1993 roku w Ośrodku (...) w S., to prace w warunkach szczególnych Sąd dopuścił dodatkowo dowód z opinii biegłego z zakresu (...).. Biegły ten stwierdził jednoznacznie, iż wszystkie prace wykonywane przez wnioskodawcę w ww. okresach na stanowisku wulkanizatora były pracami w warunkach szczególnych wymienionymi w wykazie A, dziale IV, poz. 21 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (przetwórstwo wyrobów gumowych oraz półproduktów i środków pomocniczych do tych wyrobów).

Opinia biegłego, która jest jasna, pełna i szczegółowo uzasadniona, nie została w żaden sposób zakwestionowana przez ZUS w toku postępowania. Podkreślenia wymaga, iż ZUS nie wnioskował o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego, czy też powołanie kolejnego biegłego celem ustalenia spornych okoliczności. Zgodnie zaś z obowiązującą w procesie cywilnym zasadą kontradyktoryjności, to strona winna się wykazać niezbędną aktywnością i wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w opinii biegłego, które dyskwalifikowałyby opinię, bądź ewentualnie uzasadniają powołanie dodatkowych opinii (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2011 roku, II UK 160/10, LEX nr 786386).

W świetle powyższego zasadne było przyjęcie, że wnioskodawca wykonywał w okresach od 4 maja 1971 roku do 28 lutego 1973 roku oraz od 1 kwietnia 1981 roku do 28 lutego 1993 roku, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace w warunkach szczególnych.

W związku z tym, że wykazany przez wnioskodawcę okres pracy w warunkach szczególnych wynosi więcej niż 15 lat, stwierdzić należało, iż spełnia on wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury zgodnie z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie „1” sentencji.

Zasądzając koszty zastępstwa procesowego Sąd przyznał pełnomocnikowi wnioskodawcy kwotę 60 złotych, a więc stawkę określoną w § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 490). Ponadto Sąd przyznał pełnomocnikowi wnioskodawcy zwrot kosztów dojazdu do sądu w kwocie 150 złotych.

Dalej idące żądanie pełnomocnika skarżącego o zwrot kosztów podlegało natomiast oddaleniu.

Jak chodzi o żądanie zwrotu kosztów obsługi prawnej, to wskazać należy, że zgodnie z art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata. Stawka ta w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego wynosi zaś stosownie do § 11 ust. 2 ww. rozporządzenia 60 złotych.

Zasądzając natomiast zwrot kosztów dojazdu Sąd miał na uwadze treść art. 98 § 2 k.p.c. oraz przepisu § 2 pkt 1 lit b. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 roku w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu koszów używania do celów służbowych osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 ze zm.) zgodnie, z którym koszty używania pojazdów do celów służbowych według stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu nie mogą być wyższe niż 0,8358 złotych dla samochodów o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm ³ (180 x 0,8358 złotych = 150 złotych).