Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 9 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSO Anna Budzyńska (spr.)

Sędziowie: SO Agnieszka Woźniak

SO Piotr Sałamaj

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Witkowska

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2015 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z wniosku M. K.

przy udziale (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

w S.

o stwierdzenie wygaśnięcia mandatu członka zarządu

na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 25 listopada 2013 r., sygnatura akt SZ XIII Ns-Rej. KRS (...)

oddala apelację.

SSO Agnieszka Woźniak SSO Anna Budzyńska SSO Piotr Sałamaj

Sygn. akt VIII Ga 389/14

UZASADNIENIE

W dniu 19 lipca 2010 r. M. K., jako wspólnik (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, złożył wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia mandatu Prezesa Zarządu J. M.. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że nie można przyjąć, iż w dniu 23 marca 2007 r. zgromadzenie wspólników podjęło ważną uchwałę o udzieleniu absolutorium Prezesowi Zarządu J. M. za rok 2006 - z uwagi na fakt przeprowadzenia głosowania w trybie jawnym, podczas gdy głosowanie takie powinno zostać przeprowadzone w trybie tajnym. Nadto wnioskodawca stwierdził, że podczas głosowania nad uchwałą w przedmiocie absolutorium doszło do naruszenia bezwzględnego postanowienia art. 244 k.s.h. W konsekwencji należy przyjąć, że Prezes Zarządu J. M. nie otrzymał absolutorium z powodu braku bezwzględnej większości głosów, zaś jego mandat jako członka zarządu wygasł na podstawie postanowienia § 10 ust. 7 umowy spółki.

Postanowieniem z dnia 24 września 2010 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin - Centrum w Szczecinie w sprawie o sygn. akt SZ XIII Ns-Rej. KRS (...) oddalił wniosek. W uzasadnieniu wskazał, że głosowanie tajne polega na podejmowaniu uchwały w taki sposób, aby treść aktu głosowania nie mogła być znana innym wspólnikom. W przypadku kiedy w spółce jest dwóch wspólników zachowanie w tajemnicy głosowania staje się fikcją. Nadto podniósł, że w sytuacji gdy w spółce jest dwóch wspólników będących jednocześnie członkami zarządu podjęcie absolutorium nie ma sensu ponieważ akt ten ma czysto formalny charakter. Wskazał, iż w przypadku gdy obaj wspólnicy mają po 50 % udziałów w kapitale zakładowym zachowanie wymogu z art. 244 k.s.h. jest niewykonalne albowiem po wyłączeniu jednego ze wspólników uchwała w sprawie absolutorium nie uzyska bezwzględnej większości głosów, a zatem nigdy nie dojdzie do jej ważnego podjęcia.

M. K. wniósł skargę na powyższe postanowienie, zarzucając naruszenie art. 247 k.s.h. i art. 244 k.s.h. oraz domagając się orzeczenia zgodnie z wnioskiem.

Postanowieniem z dnia 25 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie w sprawie o sygn. akt SZ XIII Ns. – Rej. KRS (...) oddalił wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia mandatu prezesa zarządu J. M.. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z § 10 ust. 7 umowy spółki mandat członka zarządu wygasa między innymi w razie nie otrzymania absolutorium po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego. Powołując się na regulację 3 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Sąd pierwszej instancji podniósł, że zapis § 12 umowy spółki, iż pierwszy rok obrachunkowy kończy się 31 grudnia 2006 r. należy uznać za bezskuteczny albowiem jest krótszy niż 12 miesięcy. Podniósł także, że z analizy akt rejestrowych wynika, iż J. M. uzyskał absolutorium za kolejne lata. Jednocześnie Sąd Rejonowy zauważył, iż M. K. utracił status wspólnika (...) sp. z o. o.

M. K. wniósł apelację od powyższego postanowienia domagając się jego uchylenia oraz zasądzenia od uczestnika kosztów postępowania. Skarżący orzeczeniu temu zarzucił:

- naruszenie art. 202 k.s.h. w zw. z § 10 ust. 7 umowy spółki;

- naruszenie art. 247 § 2 k.s.h.

- naruszenie art. 244 k.s.h.

- naruszenie art. 231 k.p.c. z uwagi na pominięcie zarówno umowy spółki jak i znaczenia pisma (...) sp. z o.o. z dnia 09.03.2010 r.

- naruszenie art. 233 k.s.h. poprzez nieuwzględnienie zebranych w aktach rejestrowych materiałów.

Skarżący wniósł ponadto o przeprowadzenie dowodu z umowy spółki, pisma (...) sp. z o.o. z dnia 09.03.2010 r. oraz z protokołu (...) z dnia 23.03.2007 r.

W uzasadnieniu wskazał, że przepis art. 202 § 1 k.s.h. nie jest bezwzględnie obowiązujący, lecz to umowa spółki jest bezwzględnie obowiązująca, nadto podniósł, że zapis umowy spółki jest przepisem szczególnym. Skarżący podniósł, iż to treść § 10 ust. 7 umowy spółki wskazuje kiedy wygasa mandat członka zarządu. W ocenie skarżącego tego zapisu umowy nie można ograniczać w żadnym stopniu. Dodał, iż z pisma (...) sp. z o.o. z dnia 09.03.2010 r. wynika, że doszło do zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok 2006 r. Zarzucił, iż podjęcie w głosowaniu jawnym uchwały nr 4 z dnia 23.03.2007 r. o udzieleniu absolutorium skutkuje jej bezwzględną nieważnością. W konsekwencji brak udzielenia absolutorium powoduje wygaśnięcie mandatu J. M. jako Prezesa Zarządu. Wnioskodawca wskazał także, że na podstawie art. 244 k.s.h. J. M. nie mógł brać udziału w głosowaniu w przedmiocie udzielenia mu absolutorium. Stwierdził także, iż ma ,,mandat czynny” w przedmiotowej sprawie albowiem jest byłym wspólnikiem, a od 2008 r. wierzycielem spółki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odnosząc się do wywiedzionego środka zaskarżenia należy w pierwszej kolejności podkreślić że merytoryczne rozpoznanie zarzutów zgłoszonych w apelacji musi być poprzedzone analizą, czy sąd I instancji w sposób prawidłowy uznał, iż w rozpoznawanej sprawie zachodzi kognicja sądu rejestrowego.

Krąg uczestników postępowania przed sądem rejestrowym określony jest przepisami prawa. Zgodnie z art. 694 ³ § 1 i 2 k.p.c. – wniosek o wpis do KRS składa podmiot podlegający wpisowi do rejestru, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Stosownie do § 2 powołanego przepisu – podmiot podlegający wpisowi do KRS jest uczestnikiem postępowania, chociażby nie był wnioskodawcą. Przepisu art. 510 § 2 k.p.c. nie stosuje się.

Z powołanych przepisów wynika zatem, iż co do zasady legitymację formalną do złożenia wniosku o wpis do rejestru posiada podmiot podlegający wpisowi.

W rozpoznawanej sprawie M. K., powołując się na bycie (...) spółki (...) - złożył wniosek o stwierdzenie przez sąd rejestrowy wygaśnięcia mandatu J. M. jako Prezesa Zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Odnosząc się do powyższego wniosku należy wskazać, iż ani przepisy ustawy Kodeks spółek handlowych ani też przepisy ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j Dz. U 2013, poz. 1203 ze zm.) nie zawierają norm prawnych, które uprawniałyby M. K. działającego jako wspólnika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do wystąpienia z wnioskiem rejestrowym o stwierdzenie przez Sąd rejestrowy wygaśnięcia mandatu członka zarządu.

Stwierdzić należy, iż przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują sytuacje, w których sąd rejestrowy podejmuje czynności na wniosek wspólnika – np. zgodnie z treścią art. 71 § 1 k.s.h - sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny, ustanowić likwidatorami spółki jawnej tylko niektórych spośród wspólników, jak również inne osoby; w art. 73 § 1 k.s.h – zgodnie z którym, z ważnych powodów sąd rejestrowy może na wniosek wspólnika lub osoby mającej interes prawny odwołać likwidatora czy też w przepisie art. 236 § 1 k.s.h dotyczącym uprawnienia wspólnika, przy spełnieniu określonych w tym przepisie przesłanek - do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników. Taka sytuacja nie miała miejsca w przedmiotowej sprawie. Z treści złożonego wniosku wynika bowiem, że skarżący w istocie kwestionuje zgodność z prawem i z treścią umowy spółki uchwały wspólników z dnia 23 marca 2007 roku, której przedmiotem było udzielenie absolutorium Prezesowi Zarządu J. M. za 2006 roku, zarzucając przy podjęciu tej uchwały naruszenie przepisów dotyczących tajności głosowania (art. 247 § 2 k.s.h) czy też zasad glosowania nad uchwałami dotyczącymi odpowiedzialności osobistej wspólnika (art. 244 k.s.h). Dodać należy, że w sprawie niespornym pozostaje, iż przedmiotowa uchwała została podjęta, okoliczność powyższa wynika nadto z dokumentu załączonego do wniosku – tj. protokołu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., odbytego – jak wskazano w treści – w dniu 23 marca 2007 roku.

W takiej sytuacji wspólnik kwestionujący zgodność z prawem podjętej uchwały Zgromadzenia Wspólników powinien dążyć do jej wyeliminowania z obrotu prawnego poprzez wystąpienie z odpowiednim powództwem opartym na przepisach kodeksu spółek handlowych (powództwo o uchylenie uchwały – art. 249 k.s.h czy też powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały – art. 252 k.s.h.).

Zakres kognicji sadu rejestrowego określony w art. 23 ustawy o KRS – nie sprowadza się wprawdzie do czynności czysto technicznych tj. jedynie ewidencji zgłaszanych danych, nie może jednak prowadzić do zastępowania przez sąd rejestrowy działający w trybie nieprocesowym – sądów rozpoznających spory podlegające rozpoznaniu w trybie procesowym.

W ocenie Sądu Okręgowego brak było zatem podstaw do uznania, iż wniosek M. K. o stwierdzenie wygaśnięcia mandatu członka zarządu J. M. – podlegał rozpoznaniu przez sąd rejestrowy. Brak było bowiem – jak wskazano wcześniej - podstaw prawnych do podzielenia stanowiska skarżącego prezentowanego jednoznacznie w postępowaniu przed sądem I instancji, iż zgłoszony przez niego wniosek podlega rozpoznaniu przez sąd rejestrowy jako inny wniosek rejestrowy (nie wymieniony w art. 52 – 58 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) – która to sytuacja została przewidziana w art. 59 tejże ustawy.

W konsekwencji apelacja jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 7 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j Dz. U 2013, poz. 1203 ze zm.)

SSO A. W. SSO A. B. SSO P. S.