Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 1440/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Piątkowska-Bidas

Sędziowie: SSO Beata Piwko (spr.)

SSR del. Michał Siemieniec

Protokolant: st. prot. sąd. Agnieszka Baran

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 stycznia 2015 r. w Kielcach

sprawy z powództwa C. D., E. K. i M. W. - następców prawnych H. D.

przeciwko Skarbowi Państwa – Staroście (...)

o zapłatę

na skutek apelacji powodów od wyroku Sądu Rejonowego w Skarżysku - Kamiennej

z dnia 4 czerwca 2014 r., sygn. I C 599/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Skarżysku - Kamiennej, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 1440/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 4 czerwca 2014 roku Sąd Rejonowy w Skarżysku-Kamiennej, Wydział I Cywilny oddalił powództwo H. D. przeciwko Skarbowi Państwa – Staroście (...) o zapłatę i odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu (k. 251).

Sąd Rejonowy ustalił, iż w maju 2010 roku powódka wystąpiła pisemnie o zwrot wywłaszczonych w dniu 24 września 1976 roku działek. Postępowanie w sprawie zwrotu toczyło się opieszale. W toku postępowania administracyjnego postanowieniem z dnia 21 grudnia 2011 roku Wojewoda (...) uznał skargę powódki na przewlekłe postępowanie prowadzone przez Starostwo Powiatowe w S. a dotyczące zwrotu wywłaszczonych nieruchomości. Sąd ustalił przy tym, iż powódka nie występowała do sądu administracyjnego ze skargą na przewlekłość postępowania administracyjnego. Sąd Rejonowy oddalając powództwo wskazał, że wobec niewystąpienia przez powódkę ze skargą na bezczynność, nie uzyskała ona prejudykatu w postaci orzeczenia stwierdzającego bezczynność organu przewidzianą przepisami art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi) Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm, dalej p.p.s.a., koniecznego do rozważania odpowiedzialności z art. 417¹ § 3 k.c. (k. 254-255)..

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego C. D. zaskarżając go w całości i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. Wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 417¹ § 3 k.c. oraz błąd w ustaleniach faktycznych. Powódka wskazała, iż jej zdaniem nastąpiła przewlekłość postępowania w postępowaniu administracyjnym. Podniosła, iż niezasadnie Sąd I instancji stwierdził, że nie wnosiła ona skarg i zażaleń, gdyż takie były przez nią kierowane do poszczególnych organów administracji (k. 260-262).

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji jako bezzasadnej oraz zawieszenie postępowania z uwagi na śmierć powódki (k. 270).

Pismem z dnia 12 listopada 2011 roku C. D. poinformował, iż wstępuje do sprawy jako spadkobierca powódki (k. 277-280).

Postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 25 listopada 2014 roku zawieszono postępowanie apelacyjne, a następnie podjęto z udziałem C. D., E. K. i M. W. – spadkobierców powódki (k. 296).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się skuteczna o tyle, o ile doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Zważyć należy, iż Sąd Rejonowy nieprawidłowo wskazał, iż jedyną możliwością uzyskania prejudykatu jest wystąpienie do sądu administracyjnego ze skargą na bezczynność lub przewlekłość postępowania. Alternatywnym środkiem do uzyskania prejudykatu w stosunku do uzyskania orzeczenia sądu administracyjnego na skutek złożenia skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania na podstawie art. 3 § 1 pkt 8 p.p.s.a.. jest bowiem orzeczenie wydane na skutek zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a. w trybie art. 37 k.p.a. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 6 września 2012 roku, I ACa 724/12).

Jak ustalił Sąd Rejonowy i co bezpośrednio wynika z zebranego materiału dowodowego, co było również przedmiotem wskazań apelacji, w dniu 21 grudnia 2011 roku Wojewoda (...) po rozpatrzeniu skargi powódki na przewlekłe, zbiurokratyzowane i opieszałe prowadzenie postępowania przez Starostwo Powiatowe w S., dotyczące zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, postanowił uznać skargę za uzasadnioną (k. 21-23).

Sąd Rejonowy nie rozważył przy tym, czy powyższe orzeczenie Wojewody (...) nie stanowi prejudykatu koniecznego dla możliwości dochodzenia roszczeń od Skarbu Państwa na podstawie art. 417¹ § 3 k.c. będącego orzeczeniem zapadłym w rozpoznaniu zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a. w trybie art. 37 k.p.a. co uznać należało za nierozpoznanie istoty niniejszej sprawy. Sąd Rejonowy skupił się bowiem na fakcie nie występowania przez powódkę do sądu administracyjnego ze skargą na przewlekłość postępowania i z tego powodu powództwo oddalił, nie rozważając czy orzeczenie Wojewody (...) takiego prejudykatu stanowić nie może, a co za tym idzie nie przeprowadzając postępowania co do dalszych przesłanek koniecznych do powstania odpowiedzialności z art. 417¹ § 3 k.c.. Wskazać należy, iż orzeczenie Wojewody (...) z dnia 21 grudnia 2011 roku stwierdzało zasadność skargi powódki na przewlekłe, zbiurokratyzowane i opieszałe prowadzenie postępowania przez Starostwo Powiatowe w S. i zapadło w oparciu o przepisy art. 227 k.p.a. oraz powołane w uzasadnieniu orzeczenia art. 35 i następne k.p.a..

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien ocenić, czy orzeczenie Wojewody (...) z dnia 21 grudnia 2011 roku nie stanowi stwierdzenia we właściwym postępowaniu przewlekłości postępowania w rozumieniu art. 417¹ § 3 k.c.. W razie uznania, iż orzeczenie to stanowi prejudykat konieczny do ewentualnego powstania odpowiedzialności Starosty (...), Sąd I instancji rozważy dalsze przesłanki roszczenia powodów.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 386 § 4 k.p.c. Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Skarżysku-Kamiennej pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawie art. 108 § 2 k.p.c..

SSO B. Piwko SSO E. Piątkowska-Bidas SSR del. M. Siemieniec

II Ca 1440/14

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE