Pełny tekst orzeczenia

I A Cz 790/13

POSTANOWIENIE

Dnia 29 maja 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Jan Futro

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko (...) SA w (...) Bank (...) SA w W.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 9 kwietnia 2013 r.

sygn. akt XIV C 1303/12

w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych

oddala zażalenie.

Jan Futro

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd I instancji oddalił wniosek powoda o zwolnienie go od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu wskazał, że powód po zmianie żądania wnosi o zasądzenie od każdego z pozwanych na jego rzecz odszkodowania. W uzasadnieniu wskazał, że pozwane banki zawarły z nim umowy zawierające niedozwolone postanowienia, zaniechały oceny jego zdolności kredytowej i udzieliły mu kredytów, których nie jest w stanie spłacić w związku z czym były to umowy o świadczenia niemożliwe a więc nieważne.

Sąd Okręgowy wskazał, że przewidziana w art. 387 k.c. niemożność świadczenia musi istnieć w chwili zawarcia umowy ( tzw. niemożność pierwotna albo uprzednia) i mieć charakter trwały. Niemożność ta winna być obiektywna a więc gdy nie tylko kontrahent danej umowy, ale nikt w ogóle nie może wykonać określonego świadczenia. Powód był w stanie spłacić zaciągnięte kredyty nawet, gdy możliwość taka była dla niego trudna.

Zdaniem Sądu Okręgowego dochodzone przez powoda roszczenia są oczywiście bezzasadne, co uzasadnia ich oddalenie na podstawie art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Na postanowienie to zażalenie wniósł powód domagając się zmiany zaskarżonego postanowienia i zwolnienia go od kosztów sądowych oraz „uchylenia art. 387 k.c. jako podstawy prawnej do zasądzenia odszkodowania” oraz „naprawienia szkody w oparciu o art. 363 § 1 k.c. w zw. z art. 417 § 1 k.c.

Powołał się na nowe okoliczności faktyczne polegając na dokonaniu włamania i zaboru mieszkania z naruszeniem przepisów Konstytucji poprzez działanie na szkodę siostrzeńca R. K. i na szkodę powoda.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwane Banki na podstawie wystawionych tytułów wykonawczych dokonały sprzedaży jego mieszkania z naruszeniem prawa materialnego. W mieszkaniu tym zamieszkiwał jego siostrzeniec R. K.. Naruszono jego posiadania a sam powód stał się osobą bezdomną.

Rozpoznając zażalenie Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest niezasadne.

Jak już Sąd Apelacyjny wskazywał w postanowieniu z dnia 31 stycznia 2013 r. prawo do zwolnienia od kosztów nie jest nieograniczone i nie jest jego celem zapewnienie idealnej (wedle oceny zainteresowanego) dostępności wymiaru sprawiedliwości zawsze i w każdej sprawie. Stosownie do art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2010 r. nr 90 poz.594 ze zm.) sąd odmawia zwolnienia od kosztów sądowych stronie w razie oczywistej bezzasadności dochodzonego roszczenia lub obrony praw. Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 czerwca 2008 r. sygn. akt P 37/07 regulacja taka jest zgodna z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W konsekwencji nie w każdej sytuacji, nawet gdy strona z uwagi na jej sytuację finansową zasługuje na zwolnienie od kosztów sądowych, sąd przyzna jej to prawo. Ustalenie, że powództwo lub obrona są całkowicie bezzasadne, wyklucza skorzystanie strony z tzw. prawa ubogich.

Już w powyższym postanowieniu Sąd Apelacyjne wskazał też, że w doktrynie i orzecznictwie jednoznacznie przyjmuje się, iż rzeczywista, obiektywna niemożliwość świadczenia nie zachodzi w sytuacji, gdy przedmiotem świadczenia jest zapłata określonej kwoty pieniężnej, bowiem mamy wówczas do czynienia ze świadczeniem obiektywnie i realnie możliwym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2009 r., I CSK 239/08, LEX nr 523627).

Powód obecnie nie kwestionuje poglądu Sądu I instancji o oczywistej niezasadność powództwa opartego na wskazanych w jego uzasadnieniu twierdzeniach powoda. Wskazuje natomiast inną podstawę faktyczną swoich roszczeń odszkodowawczych. Jednakże w postępowaniu odwoławczym, w tym także zażaleniowym, niedopuszczalna jest zmiana powództwa (art. 383 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.), przez którą rozumieć należy także zmianę podstawy faktycznej roszczenia. Przedstawiona bowiem przez powoda podstawa faktyczna powództwa decyduje czy dochodzone żądanie ma uzasadnienie w prawie materialnym. Z tych względów nie może odnieść skutku fakt, że powód w postępowaniu niniejszym wskazał inną podstawę swoich roszczeń.

Ubocznie jednak należy zauważyć, że domaganie się spłaty kredytu i jego windykowanie w drodze egzekucji komorniczej, jeśli odbywa się z poszanowaniem przepisów prawa nie może być ocenione jako bezprawne, także jeżeli prowadzi do skutków, jakie wskazuje powód w zażaleniu.

Z tych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.

Jan Futro

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13