Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2013 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2013 roku sprawy

skazanego M. M. s. J. i T.

ur. (...) w M.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji obrońcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 8 kwietnia 2013 roku, sygn. akt. XXI K 17/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 w ten sposób, że łagodzi orzeczoną wobec skazanego karę łączną do wymiaru 2 (dwóch) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 257/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem łącznym z dnia 8 kwietnia 2013 roku sygn. akt XXI K 17/13 Sąd Okręgowy w Katowicach orzekł wobec skazanego M. M. dwie kary łączne pozbawienia wolności, a to:

1.  karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, łącząc karę 4 miesięcy ograniczenia wolności wymierzoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Miechowie z dnia 11 stycznia 2005 roku
i karę 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzoną wyrokiem Sądu Okręgowego
w Katowicach z dnia 15 kwietnia 2009 roku za czyn z art. 291 § 1 k.k. popełniony w dniu 1 czerwca 2004 roku, (w tej części wyrok łączny nie został zaskarżony),

2.  karę 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, łącząc kary pozbawienia wolności wymierzone wyrokami:

–

Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 kwietnia 2009 roku, którym to wyrokiem skazano M. M. za czyn z art. 258 § 1 k.k. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, za czyn z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. na karę
6 miesięcy pozbawienia wolności oraz za czyn z art. 56 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności
i 30 stawek dziennych grzywny w wysokości po 20 złotych stawka,

–

Sądu Rejonowego w Miechowie z dnia 27 maja 2009 roku za czyn z art. 178 a § 1 k.k. na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat, przy czym postanowieniem tegoż Sądu z dnia 30 listopada 2010 roku zarządzono wykonanie zawiedzonej kary pozbawienia wolności.

Apelację od powyższego wyroku w zakresie punktu 2 – dotyczącego wymierzenia kary łącznej 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności – złożył obrońca skazanego.

Zarzucił wyrokowi:

–

obrazę prawa materialnego polegającą na błędnej wykładni art. 569 § 1 k.p.k. oraz art.
86 § 1 k.k. i wydaniu wyroku łącznego w wyniku którego doszło do pogorszenia sytuacji procesowej skazanego,

–

rażącą surowość orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności przy ponownym uwzględnieniu okoliczności które miały wpływ na wymiar kary w sprawach
o zbiegające się przestępstwa oraz niedostateczne uwzględnienie pozytywnej opinii jaką ma skazany w zakładzie karnym.

Wniósł zatem skarżący o zmianę wyroku poprzez zmniejszenie wymiaru kary łącznej zawartej w pkt 2 zaskarżonego wyroku, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Choć szereg uwag sformułowanych w apelacji ocenić należało jako nietrafne, to jednak w wyniku rozpoznania środka odwoławczego zasadna stała się zmiana zaskarżonego wyroku polegająca na złagodzeniu kary łącznej do wymiaru 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Rozpocząć jednak należy od tego, że wbrew uwagom skarżącego w przedmiotowej sprawie nie doszło do obrazy prawa materialnego.

Odnośnie zaprezentowanego w apelacji zdania o zakazie pogarszania sytuacji skazanego w wyroku łącznym – do czego miało dojść w przedmiotowej sprawie – przypomnieć trzeba, że choć istotnie pogląd taki był powszechnie przyjmowany w czasie obowiązywania kodeksu karnego z 1969 roku (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
31 sierpnia 1971 roku, V KRN 322/71, OSNPG 1972, 1, poz. 5), a i w orzecznictwie na bazie obecnie obowiązujących norm wyrażane jest takie zapatrywanie – por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2003 roku, V KK 233/03, OSNKW 2004,1, poz. 6), to jednak sąd rozpatrujący przedmiotową sprawę podziela dominujące obecnie w orzecznictwie stanowisko, że nie ma podstaw do obligatoryjnego łagodzenia sytuacji skazanego w drodze orzekania o wyroku łącznym – por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 roku,
V KK 419/06, OSNKW 2007,10, poz.74 oraz z dnia 21 sierpnia 2007r., II KK 96/07, OSNKW 2008,1, poz. 6.

W zasadniczej normie art. 86 § 1 k.k. zakreślono jedyne granice w jakich ma być swobodnie określana kara łączna – w przedziale od absorpcji aż do kumulacji.

Nie narzucono zatem żadnego rozwiązania wyłącznie korzystnego dla skazanego.

Jednocześnie obowiązujące ustawowe granice kary łącznej nie przewidują dalszych reguł, które nakazywałyby respektować orzeczone uprzednio kary łączne jako dodatkowe granice wymiaru nowej kary łącznej – co stanowi odpowiedź na uwagi skarżącego przywołującego istniejące poglądy o konieczności pozostawienia „śladu” poprzedniej kary łącznej.

Tak więc orzekając o karze łącznej mieć należy na względzie jedynie ramy zakreślone w normie art. 86 § 1 k.k., a w ramach tych stosować ogólne dyrektywy i zasady wymiaru kary, przy uwzględnieniu przedmiotowych i podmiotowych związków łączących czyny pozostające w zbiegu realnym.

Przypomnieć jeszcze wypada, że podstawową zasadą przy orzekaniu kary łącznej
jest zasada asperacji, zaś kara łączna orzekana na zasadzie absorpcji – podobnie zresztą
jak i kumulacji – jest wyjątkiem.

W przedmiotowej sprawie trafnie więc sąd orzekający ustalając wymiar kary łącznej ujętej w pkt 2 zaskarżonego wyroku skorzystał z zasady asperacji, zbyt jednak blisko sytuując orzeczoną karę 2 lat i 8 miesięcy pozbawiania wolności do wymiaru zbliżonego do kumulacji kar – wynoszącego w tej sprawie 3 lata i 3 miesiące.

Otóż zdając sobie sprawę z rozbieżnych poglądów co do wpływu podobieństwa czynów jednostkowych na wymiar kary łącznej, sąd rozpatrujący niniejszą sprawę wyraża konsekwentnie przekonanie, że związek przedmiotowy przejawiający się w podobnej kwalifikacji prawnej czynów, nie tyle przemawia za zastosowaniem zasady absorpcji, co się temu sprzeciwia – por. Maria Szewczyk w: Komentarz do Kodeksu Karnego Część Ogólna, W-wa 1994, str. 397.

Za takim zdaniem dobitnie przemawia to, że przecież podobieństwo oraz popełnienie wielu przestępstw wpływają na zaostrzenie kary – art. 64 § 1 i 2 k.k., art. 91, art. 65 k.k. W takim przypadku stosowanie zasady absorpcji stanowiłoby nieuzasadnione wymogami prewencji dodatkowe premiowanie sprawców całego szeregu czynów.

W rozpatrywanej sprawie powyższy wywód prowadzić jednak musi do potrzeby pewnego złagodzenia kary łącznej wymierzonej skazanemu M. M..

Pomiędzy czynami wchodzącymi w skład zbiegu realnego określonego w pkt 2 zaskarżonego wyroku bliskiego związku przedmiotowego nie było – skazany M. M. dopuścił się czynów skierowanych przeciwko różnym dobrom chronionym,
a mianowicie przestępstw z art. 258 § 1 k.k. art. 178a § 1 k.k., art. 291 § 1 k.k. oraz z art.
56 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii.

W tej konkretnej sprawie – właściwie stosując zasadę asperacji – wymiar kary łącznej pozbawienia wolności należałoby określić w stopniu bardziej zbliżonym do tego, który wynikłaby z przyjęcia absorpcji kar, a dodać wypada pominięte przez Sąd I instancji pozytywne treści zawarte w opinii o skazanym z zakładu karnego w którym aktualnie odbywa on karę pozbawienia wolności – M. M. zachowuje się poprawnie, był kilkakrotnie nagradzany i nie był karany dyscyplinarnie ( k. 32 ).

Podzielając zatem te uwagi skarżącego, które wspierały przedstawiony zarzut rażącej niewspółmierności kary, złagodzono karę łączną do racjonalnego wymiaru 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w wyroku, zwalniając pozbawionego od dłuższego czasu wolności skazanego od ponoszenia kosztów związanych z postępowaniem odwoławczym, którymi obciążono Skarb Państwa.