Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział Cywilny - w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 03 października 2013 r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa G. Ś.

przeciwko Skarbowi Państwa - Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w L. i Dyrektorowi Izby Skarbowej w K. zastępowanemu przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  przyznaje ze środków budżetowych Sądu Okręgowego w Nowym Sączu na rzecz adwokata K. L. Kancelaria Adwokacka w N. ulica (...) kwotę 4 428,00zł (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych) w tym kwotę 828,00 zł podatku VAT - tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu,

III.  zasądza od powódki na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 3 600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt I C 840/12

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 3 października 2013r.

Powódka G. Ś. wystąpiła przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. oraz Dyrektora Izby Skarbowej w K. domagając się zasądzenia kwoty 78 580,12 zł odszkodowania, 100 000 zł zadośćuczynienia oraz zasądzenia kosztów postępowania.

Roszczenie powódki oparte zostało na konstrukcji odpowiedzialności Skarbu Państwa – art.417 kc w brzmieniu przed zmianą wprowadzoną ustawą z dnia 17 czerwca 2004r. (Dz. U. nr 162 poz.1692). W ocenie powódki przyczyną zaistniałej u niej szkody było wydanie w dniu 16 lipca 2001r. przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. decyzji o nałożeniu na nią obowiązku podatkowego nieuregulowanego przez spółkę (...), której była prezesem, oraz utrzymanie tej decyzji przez Dyrektora Izby Skarbowej w K. decyzją z dnia 24 października 2001r. pomimo złożenia odwołania. W ocenie powódki na skutek nałożenia na nią powyższego obowiązku podatkowego Sąd Rejonowy w Nowym Sączu wszczął względem niej postępowanie o pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej oraz zasiadania w organach spółek kapitałowych. W związku z zakazem powódka utraciła możliwość uzyskiwania zarobków, które w okresie od października 2001r. do września 2004r. zsumowała do kwoty 78 580,12 zł, licząc według średniego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa GUS (miesięcznie od 1 października 2001r. w kwocie 2 061,85 zł, od dnia 1 lutego 2002r. w kwocie 2 133,21 zł, od dnia 1 lutego 2003r. w kwocie 2 201,47 zł, od dnia 1 lutego 2004r. do 1 września 2004r. w kwocie 2 289,57 zł). Działanie organów podatkowych było bezprawne, ponieważ ostatecznie w 2012r. wskutek prawomocnego zakończenia postępowania sądowo-administracyjnego powyższe decyzje zostały uchylone i wycofane z obrotu prawnego. Powódka podawała różne podstawy zasądzenia zadośćuczynienia, pozwie połączyła je z utratą zdrowia i dobrego imienia, na rozprawie w dniu 28 stycznia powódka zadeklarowała, iż zadośćuczynienie wywodzi z rozstroju zdrowia powiązanego przyczynowo z wydaniem decyzji podatkowych. Takie też stanowisko zajął profesjonalny pełnomocnik powódki w piśmie z dnia 1 maja 2013r. Powódka wywodziła, że na skutek wydania decyzji podatkowych znacznie pogorszył się stan jej zdrowia, nasiliły się dolegliwości, na które leczyła się już w okresie wcześniejszym. Dopiero podczas ostatniej rozprawy w dniu 3 października 2013r. pełnomocnik powódki zgłosił modyfikację pozwu w zakresie żądania zadośćuczynienia poprzez zgłoszenie żądania kwoty 90 000 zł z tytułu rozstroju zdrowia, natomiast pozostałej kwoty 10 000zł z tytułu naruszenia dobra osobistego powódki pod postacią dobrego imienia.

Strona pozwana Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. i Dyrektor Izby Skarbowej w K. - wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania. Pozwana argumentowała, iż nie został wykazany związek przyczynowy pomiędzy wydaniem decyzji podatkowych a utratą dochodów przez powódkę, ponieważ to nie te decyzje spowodowały wydanie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, lecz postanowienie Sądu Rejonowego w Nowym Sączu wieńczące postępowanie wszczęte z urzędu i to jeszcze przed wydaniem decyzji, z których powódka wywodzi swoje roszczenie. Żądanie zadośćuczynienia także zostało uznane za niezasadne, ponieważ powódka nie wykazała pogorszenia stanu zdrowia powiązanego przyczynowo ze wskazanymi aktami, ani też nie dowiodła naruszenia jej dobrego imienia. Uzupełniając stanowisko strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia powódki.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka G. Ś. w 1996r. uzyskała uprawnienia do wcześniejszej emerytury. Została prezesem zarządu utworzonej przez siebie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w L.. W związku z powodzią 1997r. firma poniosła starty. Narastało zadłużenie, które nie było regulowane. U powódki od 1998r. zaczęły pojawiać się dolegliwości zdrowotne na tle nerwowym objawiające się drętwieniem kończyn, zasłabnięciami. Podjęła leczenie u lekarza ogólnego K. M. w (...) w L., który wypisywał jej recepty na leki o nazwach tranxan i relanium o działaniu rozluźniającym i uspokajającym. W związku z dalszymi kłopotami finansowymi, względem spółki toczyło się postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego oraz komornika skarbowego. Majątek spółki został zabezpieczony na poczet spłaty zadłużenia. Toczące się postępowania egzekucyjne w latach 1998-2000 wpłynęły na pogorszenie samopoczucia powódki oraz zaostrzenie choroby nerwowej, co objawiało się wzmożeniem częstotliwości zasłabnięć i drętwień kończyn. W okresie 10 kwiecień – 4 październik 2000r. z powodu zespołu depresyjno-lękowego potwierdzonego badaniem psychiatry, powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim. W dniu 4 lipca 2000r. powódka odbyła konsultację psychiatryczną, podczas której stwierdzono zespół depresyjno-lękowy. W dniu 1 sierpnia 2000r. wystosowała do jedynego udziałowca spółki (...) rezygnację z funkcji Prezesa spółki LIM-VIN z uwagi na zły stan zdrowia – stany depresyjno-lękowe. Nie uzyskała odpowiedzi na powyższe pismo. Nadal widniała w rejestrze handlowym jako prezes zarządu.

(dowód: zeznania powódki od 00:09:14, pismo powódki z dnia 1 sierpnia 2000r. – k.54, dokumentacja medyczna powódki – k.145-146 w aktach Sądu Rejonowego w Nowym Sączu sygn. Up-zd 6/01 V 6Ns 11/01: zaświadczenie lekarskie dnia 2 sierpnia 2001r. – k.42)

W dniu 7 marca 2001r. Naczelnik US w L. złożył do Sądu Rejonowego w Nowym Sączu Wydział V Gospodarczy pismo informujące o naruszeniu przez zarząd (...) sp. z o.o. obowiązków wynikających z prawa upadłościowego oraz kodeksu spółek handlowych poprzez: niezgłoszenie w wymaganym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz nieujawnienie zmian celem wpisania do rejestru handlowego. Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2001r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu wszczął z urzędu postępowanie o pozbawienie G. Ś. prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej i komisji rewizyjnej w spółce akcyjnej z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółdzielni. Powódka złożyła na piśmie z dnia 4 lipca 2001r. wyjaśnienia w sprawie. Przedłożyła do akt zaświadczenie lekarskie z dnia 2 sierpnia 2001r. (...) w L. wystawione przez K. M. lekarza chorób wewnętrznych i medycyny przemysłowej, w którym zaznaczono, że z powodu zespołu depresyjno-lękowego potwierdzonego badaniem psychiatry, powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim w okresie 10 kwiecień – 4 październik 2000r. i nadal wymaga kontroli lekarskich.

(dowód: w aktach Sądu Rejonowego w Nowym Sączu sygn. Up-zd 6/01 V 6Ns 11/01: pismo Naczelnika US z dnia 3 lipca 2001r. znak US-III-824/189/01 – k.1 (k.47 tut. akt), postanowienie z dnia 27 kwietnia 2001r. – k.11, wyjaśnienie z dnia 4 lipca 2001r. – k.17-18, zaświadczenie lekarskie dnia 2 sierpnia 2001r. – k.42)

Decyzją z dnia 16 lipca 2001r. znak US.I. (...) Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. orzekł o odpowiedzialności podatkowej powódki jako członka zarządu (...) sp. z o.o. w T. za zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę należące do spółki w podatku akcyzowym za okres marzec, maj-grudzień 1998r., marzec-lipiec 1999r. w kwocie 808 089,20zł (odsetki 862 644,60zł) oraz w podatku VAT za maj-grudzień 1998r. i luty-lipiec, październik-listopad 1999r., styczeń-luty 2000r. w kwocie 186 305,94zł (odsetki 160 456,40zł).

(dowód: decyzja US w L. z dnia 17 lipca 2001r. znak US.I. (...) z uzasadnieniem – k.9, w aktach Sądu Rejonowego w Nowym Sączu sygn. Up-zd 6/01 V 6Ns 11/01: odwołanie powódki z dnia 31 lipca 2001r. – k.35-40 )

Po złożeniu przez powódkę odwołania od powyższej decyzji Dyrektor Izby Skarbowej w K. decyzją z dnia 24 października 2001r. znak IS/OZ-XI-5/730- (...) zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy.

(dowód: decyzja IS w K. z dnia 24 października 2001r. znak IS/OZ-XI-5/730- (...) z uzasadnieniem – k.11-13)

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2001r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu sygn. V GNs 11/01 na podstawie art.17 ²§3 prawa upadłościowego pozbawił G. Ś. Prezesa Zarządu (...) sp. z o.o. w L. prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej i komisji rewizyjnej w spółce akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółdzielni na okres 3 lat. Uzasadniając orzeczenie Sąd Rejonowy wskazał, że trwałe zaprzestanie płacenia długów przez spółkę przypadło na okres, gdy prezesem zarządu ujawnionym w rejestrze była G. Ś. jako jedyny jej reprezentant, było to też w czasie znacznie wyprzedzającym chorobę G. Ś. udokumentowaną zaświadczeniem lekarskim. Rozważając przypisanie odpowiedzialności Sąd doszedł do wniosku, że G. Ś. nie wykazała, że nie ponosi winy za niewykonanie obowiązku zgłoszenia w wymaganym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości w związku z zaprzestaniem płacenia długów. Nie uniemożliwiła jej tego choroba, ponieważ zachorowała znacznie później.

(dowód: w aktach Sądu Rejonowego w Nowym Sączu sygn. Up-zd 6/01 V 6Ns 11/01: postanowienie z dnia 23 sierpnia 2001r. z uzasadnieniem – k.45, 51-52)

Powódka nie odwołała się od orzeczenia.

(bezsporne)

Po uzyskaniu waloru prawomocności orzeczenie zostało przesłane do Krajowego Rejestru Sądowego, gdzie z urzędu postanowieniem z dnia 25 stycznia 2002r. na podstawie art.55 pkt 4 ustawy o KRS powódka została wpisana do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.

(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie XII Wydział Gospodarczy KRS z dnia 25 stycznia 2002r. sygn. KR.XII NS-REJ.KRS/(...) – k.14)

Postanowieniem z dnia 23 maja 2002r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu Wydział V Gospodarczy do sygn. akt U-29/01 oddalił wniosek US w L. o ogłoszenie upadłości (...) sp. z o.o. w L., ponieważ majątek jakim dysponowała spółka nie był wystarczający nawet na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.

(dowód: kopia postanowienia Sądu Rejonowego w Nowym Sączu z dnia 23 maja 2002r. sygn. U-29/01 z uzasadnieniem – k.51-52)

Od 2002r. powódka wszczynała liczne postępowania sądowe przeciwko Skarbowi Państwa – komornikowi sądowemu oraz komornikowi skarbowemu o zabór mienia zajętego na poczet czynności egzekucyjnych i nierozliczonego, składała zawiadomienia do prokuratury na bezprawne działanie komorników i poborców skarbowych, zabór moszczu. Postępowania karne i cywilne wytaczane przez powódkę zakończone zostały w latach 2007/2008 oddaleniem powództw. Postępowanie karne nie wykazały dopuszczenia się czynów niedozwolonych. Udział i brak sukcesu we wszczynanych postępowaniach sądowych wpłynął na znaczne pogorszenie samopoczucia powódki i dalsze pogorszenie stanu zdrowia.

(dowód: zeznania powódki od 00:09:14)

Wyrokiem z dnia 18 czerwca 2010r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. do sygn. I SA/Kr 1468/09 po rozpoznaniu sprawy ze skargi G. Ś. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 24 października 2001r. nr IS/OZ-XI-5/730- (...) w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym – uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji.

(dowód: kopia wyroku WSA w Krakowie z dnia 18 czerwca (...). sygn. I SA/Kr 1468/09 z uzasadnieniem – k.19-25)

Wyrokiem z dnia 14 października 2011r. do sygn. I FSK 1386/10 Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 18 czerwca 2010r. sygn. akt I SA\/KR (...) w sprawie ze skargi G. Ś. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 24 października 2001r. nr IS/OZ-XI-5/730- (...) w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym - uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał WSA w Krakowie do ponownego rozpoznania. NSA wytknął nieprawidłowość postępowania organów podatkowych, które przedwcześnie nałożyły obowiązek podatkowy na osobę trzecią, podczas gdy w pierwszej kolejności winna nim zostać obciążona spółka.

(dowód: kopia wyroku NSA z dnia 14 października 2011r. sygn. I FSK 1386/10 z uzasadnieniem – k.16-18)

Wyrokiem z dnia 8 marca 2012r. do sygn. akt I SA/Kr 1996/11 WSA w Krakowie po rozpoznaniu sprawy ze skargi G. Ś. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 24 października 2001r. nr IS/OZ-XI-5/730- (...) w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym – uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji. Zaskarżone decyzje musiały zostać wyeliminowane z obrotu, ponieważ zostały wydane, pomimo iż najpierw zobowiązania podatkowe winno zostać nałożone na spółkę, a dopiero potem na osobę trzecią, nadto zostały wydane z naruszeniem zasady dwuinstancyjności postępowania.

(dowód: odpis wyroku WSA w Krakowie z dnia 8 marca 2012r. do sygn. I SA/Kr 1996/11 z uzasadnieniem – k.26-33)

W związku z decyzjami Urzędu Skarbowego z dnia 16 lipca 2001r. oraz Izby Skarbowej z dnia 24 października 2001r. od powódki ściągane były nałożone na nią należności podatkowe spółki. Po wyeliminowaniu powyższych decyzji z obrotu, w czerwcu 2012r. naczelnik US w L. zwrócił powódce łącznie około 25 000zł.

(dowód: zeznania powódki od 00:09:14, informacja naczelnika US w L. z dnia 4 czerwca 2012r. – k.53)

Spółka (...) nadal istnieje w obrocie prawnym, ponieważ nie przeprowadzono jej likwidacji, nie prowadzi działalności.

(bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt dokumentów, których wiarygodność i autentyczność nie zostały przez strony podważone, dokumentów z akt V Ns 11/01 Sądu Rejonowego w Nowym Sączu Wydziału V Gospodarczego, zeznań powódki.

Powódka (od 00:09:14) złożyła zeznania, w których opisała okres działalności w spółce, problemy z regulowaniem płatności. (...) się na zrelacjonowaniu swojego stanu zdrowia. Powódka dołączyła do akt zaświadczenie lekarskie wystawione przez K. M. w dniu 9 lipca 2012r. (k.15), który na podstawie dokumentacji lekarskiej stwierdził, iż w 2000r. stwierdzono pogorszenie stanu zdrowia powódki w postaci zaostrzenia bólów wieńcowych, zasłabnięć, zaostrzenia nerwicy sytuacyjnej potwierdzone badaniami specjalistycznymi, a pacjentka nadal pozostaje w leczeniu. Powódka ostatecznie dołączyła do akt dokumentację medyczną leczenia u dr M., lecz nie wynika z niej, by okres 2000r. był czasem intensywnego leczenia, częstych wizyt lekarskich. Brak także danych o zleconych lub przeprowadzonych badaniach specjalistycznych, w tym tych stosownych do zaostrzonych objawów, czyli badania u kardiologa, psychiatry, neurologa. Powódka przedłożyła jedynie dokumentację leczenia od dr K. M. – lekarza chorób wewnętrznych i medycyny przemysłowej oraz jedno badanie psychiatryczne z dnia 4 lipca 2000r. Powoływała się tymczasem na dolegliwości o charakterze neurologicznym (zasłabnięcia) oraz kardiologicznym (drętwienie), psychiatrycznym (nerwice, depresja). Dołączona dokumentacja medyczna, specjalizacja lekarza prowadzącego, ordynowane leki (relanium) nie potwierdziły jej zeznań o zaostrzeniu objawów, tym bardziej, iż z 2001r., kiedy wydano decyzje podatkowe zamieszczony został tylko jeden wpis w kartotece dołączonej do akt (wypisanie relanium), a według relacji powódki wówczas nastąpiło znaczne zaostrzenie objawów.

Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych kardiologa i psychiatry jako nieprzydatny dla sprawy. Jak zostało wyżej wyartykułowane powódka wiązała pogorszenie stanu zdrowia z dolegliwościami o charakterze kardiologicznym oraz psychiatrycznym – stąd powołanie biegłych takich specjalności. Do akt nie zostały jednak dołączone żadne dokumenty, które mogłyby stanowić materiał badawczy dla biegłych. Oparcie opinii wyłącznie na badaniu powódki dawałoby miarodajny obraz jej aktualnego stanu zdrowia. Tymczasem wobec licznych postępowań sądowych, administracyjnych oraz sądowo-administracyjnych, w jakich uczestniczyła, braku precyzyjnej dokumentacji, biegły nie byłby w stanie nie tylko ustalić stanu zdrowia z okresu 2001-2002, ale i wskazać powiązań zdiagnozowanych dolegliwości z decyzjami podatkowymi, w obliczu licznych czynników stresogennych, na jakie powódka była wystawione od roku 2001r. do chwili obecnej.

Sąd oddalił wniosek o dodatkowe przesłuchanie powódki z uwagi na spóźnione twierdzenia. Postanowieniem z dnia 15 lutego 2013r. (k.77) Sąd zobowiązał pełnomocnika powódki do złożenia wszelkich twierdzeń i dowodów w terminie 14 dni pod rygorem pominięcia później zgłoszonych. Po zakreśleniu terminu prekluzyjnego pełnomocnik powódki wniósł o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającego przesłuchania powódki w związku z modyfikacją żądania pozwu w zakresie zadośćuczynienia opartego częściowo na konstrukcji naruszenia dóbr osobowych. Wobec spóźnienia twierdzenia, braku przekonującej argumentacji spóźnionej modyfikacji stanowiska, braku pisma procesowego w tym przedmiocie (art.193§2 ¹ kpc) Sąd wniosek o dodatkowe słuchanie powódki oddalił.

Sąd pominął dowód z dołączonej przez powódkę dokumentacji dotyczącej prowadzonych wobec spółki (...) postępowań egzekucyjnych (k.87-132), ponieważ nie mają one dla sprawy istotnego znaczenia (art. 227 kpc)

Sąd zważył, co następuje:

Powódka początkowo pozwała Skarb Państwa Naczelnika Urzędu Skarbowego w L., dopiero w toku postepowania pełnomocnik wniósł o prawidłowego oznaczenie statio fisci pozwanego poprzez dodanie jako reprezentanta Dyrektora Izby Skarbowej w K.. Powódka swoje roszczenie wywiodła zarówno z decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego, jak i utrzymującej ją w mocy decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w K.. Skarb Państwa stanowi jedną osobę prawną, która jest reprezentowana przez liczne jednostki organizacyjne, tzw. statio fisci. W związku z powyższym na zasadzie art. 67§2 kpc Sąd dokonał prawidłowego oznaczenia strony pozwanej jako Skarb Państwa – Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. oraz Dyrektor Izby Skarbowej w K..

Powódka domagała się zasądzenia odszkodowania oraz zadośćuczynienia na podstawie art.417 kc w brzmieniu sprzed zmiany wprowadzonej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy Kodeks Cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 162, poz.1692), która weszła w życie z dniem 1 września 2004r. Powódka wywodziła swoje roszczenie z decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. z dnia 16 lipca 2001r. oraz utrzymującej ją w mocy decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w K. nakładające na powódkę obowiązki podatkowe spółki, której była prezesem. Ostatecznie wyrokiem z dnia 8 marca 2012r. sygn. I SA/Kr 1996/11 WSA w Krakowie decyzje powyższe zostały uchylone, ponieważ w sposób przedwczesny doprowadziły do nałożenia obowiązku podatkowego na osobę trzecią, podczas gdy w pierwszej kolejności obowiązek ten winien zostać nałożony na spółkę, a po drugie zostały wydane z naruszeniem zasady dwuinstancyjności.

Według ustawy nowelizującej art.417 kc powołanej powyżej na mocy art.5 do zdarzeń i stanów prawnych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy art. 417 w brzmieniu dotychczasowym.

Decyzja została wydana przed zmianą, lecz jej uchylenie nastąpiło już pod rządami nowego brzmienia przepisu. Ewentualną szkodę powódki zrekonstruować można ze złożonego zdarzenia prawnego jakim były decyzje podatkowe oraz uchylające je orzeczenie WSA z dnia 8 marca 2012r. Dopiero od wycofania zaskarżonych decyzji z obrotu zmaterializowały się przesłanki dochodzenia przez powódkę szkody. Prezentując takie zapatrywanie, Sąd uważa, iż stan faktyczny powódki subsumować należy pod normę prawną wyartykułowaną w art.417 kc, według którego: za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Art.417 ¹§2 kc nie znajduje zastosowania do szkody wynikłej z realizacji wykonania prawomocnego orzeczenia sądowego lub ostatecznej decyzji administracyjnej (Agnieszka Rzetecka-Gil Komentarz do art.417 ¹ kc teza 18 lex).

Na powódce spoczywał ciężar wykazania szkody powiązanej przyczynowo z decyzjami powyżej zidentyfikowanymi. W ocenie Sądu powódka temu obowiązkowi nie podołała.

Istotnie decyzje Naczelnika US oraz Dyrektora IS zostały uchylone, ponieważ zostały wydany w sposób sprzeczny z prawem. Brak jest natomiast adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy ich wydaniem a utratą przez powódkę dochodów z działalności gospodarczej, które zsumowała za okres 3 lat do kwoty objętej żądaniem pozwu.

Z decyzji wynikał tylko obowiązek uregulowania zaległości podatkowych naliczonych spółce (...), której powódka była prezesem zarządu. Z decyzji tych nie wypływał zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Decyzje nakładające na powódkę obowiązek podatkowy nie stanowiły także podstawy ani przyczyny wydania przez Sąd Rejonowy w Nowym Sączu zakazu prowadzenia działalności gospodarczej przez powódkę. Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej został orzeczony przez Sąd Rejonowy w Nowym Sączu w postępowaniu wszczętym z urzędu w związku z niedopełnieniem przez powódkę jako ujawnionego w rejestrze handlowym prezesa zarządu uprawnionym do reprezentacji spółki wniosku o ogłoszenie upadłości. Postępowanie to zostało wszczęte przez Sąd Rejonowy z urzędu przed wydaniem przez organ I instancji, tj. Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. decyzji z dnia 16 lipca 2001r. Po wydaniu tej decyzji jako nieostatecznej i nieprawomocnej, zostało wydane orzeczenie o pozbawieniu prawa wykonywania działalności (23 sierpnia 2001r.), a dopiero po jego wydaniu decyzja podatkowa została utrzymana w mocy przez dyrektora Izby Skarbowej w K. 24 października 2001r. Zestawienie czasowe powyższych aktów, a przede wszystkim działanie sądu z urzędu implikuje brak związku przyczynowego pomiędzy decyzjami a szkodą, na którą powołuje się powódka.

Zakaz prowadzenia działalności orzeczony wobec powódki nie wykazywał powiązania merytorycznego z decyzjami podatkowymi. Zakaz oparty został na Rozporządzeniu Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (Dz.U.1991 nr 118 poz. 512), według którego art.5 przedsiębiorca był zobowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia zaprzestania płacenia długów, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Obowiązek ten spoczywał na powódce jako wpisanym do rejestru handlowego prezesie zarządu LIM-VIN uprawnionym do reprezentacji spółki. Wskazany akt prawny przewidywał konsekwencje prawne w stosunku do osób, które uchybiły obowiązkowi powyżej wyartykułowanemu. Według art.17 ² §1: kto nie wykonał obowiązku powyżej określonego, miał zostać obligatoryjnie pozbawiony, na okres od dwóch do pięciu lat, prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej i komisji rewizyjnej w spółce akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółdzielni, chyba że nie ponosił winy (§2). W sprawie ustanowienia zakazu orzekał sąd prowadzący postępowanie upadłościowe. Postępowanie wszczynane było z urzędu (§3). Od postanowienia sądu o orzeczeniu zakazu, służyła apelacja (§5). Powódka nie skorzystała z przysługującego jej prawa do zaskarżenia orzeczenia w drodze apelacji. Osoby, wobec których orzeczono zakaz, podlegały wpisowi do rejestru dłużników niewypłacalnych (art.17 ³§1).

Reasumując brak związku przyczynowego pomiędzy decyzjami Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. z dnia 16 lipca 2001r. oraz Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 24 października 2001r., w związku z powyższym żądanie zasądzenia odszkodowania jako nieuzasadnione, przy zastosowaniu art.417 kc zostało oddalone.

Powódka nie zdołała wykazać, by w związku z wydanymi decyzjami wystąpił u niej rozstrój zdrowia uzasadniający zasądzenie zadośćuczynienia. Analiza zgromadzonego stanu faktycznego w postaci dokumentacji medycznej leczenia oraz zeznań samej powódki wskazuje, iż problemy zdrowotne powiały się u powódki już około 1998r. W związku z pojawiającymi się zasłabnięciami, drętwieniem kończyn leczyła się u dr K. M. – specjalisty chorób wewnętrznych. W 2000r. nastąpiło zaostrzenie objawów, ponieważ od kwietnia do października pozostawała na zwolnieniu lekarskim z powodu zespołu depresyjno-lękowego. Brak jednak jakichkolwiek danych o podjętym z tego powodu leczeniu. W aktach znajduje się jedynie adnotacja dotycząca jednej konsultacji psychiatrycznej z dnia 4 lipca 2000r. Z roku 2001r., kiedy wydane zostały decyzje organów podatkowych, stanowiące zdaniem powódki podstawę rozstroju zdrowia, w dokumentacji medycznej pochodzi tylko jeden wpis – dotyczący wystawienia recepty na relanium. Kolejne wpisy pochodzą z roku 2004r. i lat kolejnych, zatem już w znacznej rozbieżności czasowej od decyzji podatkowych. Tymczasem sama powódka przyznała, iż w okresie od około 2002r. wytaczała sprawy sądowe zarówno karne jak i cywilne m.in. przeciwko komornikom, dotyczące zaboru jej mienia. Sprawy te stanowiły znaczne obciążenie dla jej stanu psycho-somatycznego. Na bazie takiego materiału dowodowego nie można zrekonstruować związku przyczynowego pomiędzy wydaniem decyzji podatkowych z dnia 16 lipca i 24 października 2001r. a rozstrojem zdrowia i uszczerbkiem na zdrowiu powódki. Dla uwzględnienia powództwa powódka winna wykazać, iż w okresie wydania decyzji, czyli po 16 lipca i 24 października 2001r. nasiliły się u niej objawy choroby, co znalazłoby odzwierciedlenie w dokumentacji medycznej leczenia. Tymczasem dostarczony materiał dowodowy wskazuje, iż apogeum dolegliwości powódki nastąpiło w roku 2000r., kiedy korzystała ze zwolnienia lekarskiego z powodu zaburzeń zdrowotnych i złożyła na ręce jedynego udziałowca spółki rezygnację z funkcji prezesa zarządu. Sąd Rejonowy badając zawinienie powódki w niezgłoszeniu w wymaganym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości, nie dostrzegł w stanie zdrowia powódki podstaw ekskulpujących ją od obowiązku orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.

Podsumowując, analiza materiału dowodowego nie wykazała, by powódka doznała uszczerbku na zdrowiu w związku ze wskazanymi decyzjami. Z tej przyczyny żądanie zasądzenia zadośćuczynienia z art.445§1 kc w zw. z art.417 kc jako nieuzasadnione zostało oddalone.

Powódka nie zdołała wykazać także, by doszło do naruszenia jej dobra osobistego (dobrego imienia) w związku z wydanymi decyzjami. Samo wydanie decyzji o zobowiązaniu podatkowym nie stanowi naruszenia dobrego imienia. Żądanie zadośćuczynienia zgłoszone na tej podstawie prawnej nie zostało uwzględnione jako sprekludowane i nieudowodnione.

Już po złożeniu odpowiedzi na pozew – ze względów ostrożnościowych strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia powódki. Art. 442 § 1 i § 2 kc w poprzednim brzmieniu stanowił, iż roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Ustawa z dnia 16 lutego 2007r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz. U nr 80, poz. 538) derogowała art.442 kc wprowadzając art.442 ¹ kc, dokonując wydłużenia terminu przedawnienia szkody ze zbrodni lub występku do lat 20 od dnia popełnienia bez względu na stan świadomości co do szkody i osoby sprawcy. Art.2 ustawy nowelizującej ustanowił zasadę stosowania art.442 ¹ kc do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, czyli 10 sierpnia 2007 roku, które w tym dniu nie były jeszcze przedawnione. W ocenie Sądu szkodę powódki można było rekonstruować dopiero po wydaniu orzeczenia przez WSA w dnu 8 marca 2012r., który spowodował uchylenie zaskarżonych decyzji podatkowych. Zatem dopiero od tego momentu powódka mogła wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym. Powództwo zostało złożone w dniu 16 lipca 2012r., zatem, gdyby powództwo okazało się skuteczne, podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia nie odniósłby zamierzonego skutku.

Powództwo zostało oddalone. Powódka została zwolniona w 90% od kosztów sądowych (k.37), uiściła część opłaty od pozwu 893zł, była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika ustanowionego z urzędu. Strona pozwana była reprezentowana przez radcę Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. W związku ze zwolnieniem powódki od kosztów sądowych na podstawie art.29 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2009r. nr 146 poz.1188) w zw. z §2 ust.3 oraz §6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013r. poz. 461) Sąd przyznał adw. K. L. kwotę 4 428zł, w tym 828zł podatku VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej powódce z urzędu. Zwolnienie powódki od kosztów sądowych nie uwalnia od obowiązku zwrotu kosztów procesu stronie pozwanej (art.108 uksc). Na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu z art.98 kpc w zw. z §6 pkt 6 Rozporządzenia jw. oraz art.11 ustawy z dnia 8 lipca 2005r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz. U. z 2013r. poz.1150) Sąd zasądził od powódki na rzecz Skarbu Państwa Prokuratorii Generalnej kwotę 3 600zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.