Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący : S.S.O. Grażyna Lipianin

Protokolant : protokolant sądowy Olga Kuna-Kowalczyk

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2013r. na rozprawie

sprawy z powództwa

K. Ł. (1) i J. Ł. (1)

przeciwko

Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie w kwocie 120.000zł, odszkodowanie w kwocie 40.000zł i rentę w kwocie 1000zł miesięcznie na rzecz K. Ł. (1) oraz zadośćuczynienie w kwocie 120.000zł i odszkodowanie w kwocie 40.000zł na rzecz J. Ł. (1)

I.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powódki K. Ł. (1) tytułem zadośćuczynienia kwotę 65.000zł (sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi od 2 maja 2011r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. na rzecz powoda J. Ł. (1) tytułem zadośćuczynienia kwotę 60.000 zł (sześćdziesiąt tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi od 2 maja 2011r. do dnia zapłaty;

III.  oddala powództwo w pozostałej części;

IV.  koszty procesu między stronami wzajemnie znosi;

V.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Lublinie kwotę 6.529 zł (sześć tysięcy pięćset dwadzieścia dziewięć złotych) tytułem kosztów sądowych, w pozostałej części nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 358/11

UZASADNIENIE

Pozwem z 2 maja 2011r. K. Ł. (1) wnosiła o zasądzenie kwoty 120.000zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z powodu tragicznej śmierci ojca i odszkodowania 40.000zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej powódki. J. Ł. (1) wnosił o zasądzenie kwoty 120.000zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z powodu tragicznej śmierci ojca, odszkodowania 40.000zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej powoda i renty w kwocie 1.000zł miesięcznie poczynając od 1 października 2008r. Żądania skierowali do Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W..

W odpowiedzi na pozew pozwany nie uznał powództwa i wnosił o jego oddalenie w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany nie kwestionował swej legitymacji biernej. Podnosił, że powodowie nie wykazali, że ich więź z ojcem była na tyle silna, by jej przerwanie spowodowało cierpienia psychiczne, poczucie osamotnienia, czy utraty wsparcia. Nie wykazali znacznego pogorszenia swej sytuacji życiowej i przesłanek do przyznania renty (odpowiedź na pozew k.66-73).

Na rozprawie 8 września 2011r. pełnomocnik powodów cofnął żądanie zasądzenia renty dla J. Ł. (1) i wnosił o zasądzenie renty dla powódki K. Ł. (1) w kwocie po 1.000zł miesięcznie poczynając od 1 października 2008r. (pismo procesowe k. 83-87).

Na rozprawie 5 listopada 2013r. Sąd umorzył postępowanie w zakresie żądania renty na rzecz powoda J. Ł. (1).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

21 września 2008r. w Ż. ojciec powodów C. Ł. został potrącony na przejściu dla pieszych przez samochód dostawczy P. (...) nr rej. (...) kierowany przez obywatela Ukrainy P. H.. Został przewieziony do szpitala. Mimo reanimacji zmarł nie odzyskawszy przytomności (karta informacyjna k.24-25, 27, odpis aktu zgonu k.26). Miał 58 lat.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Zamościu w sprawie II K 73/09 kierowca został uznany za winnego czynu z art. 177§ 2 kk i skazany. Wyrok jest prawomocny (odpis wyroku k. 22-22v, postanowienie k. 43).

C. Ł. i jego rodzina żyli skromnie. Był rozwiedziony. Miał 4 pełnoletnich dzieci: trzy córki K., U. i E. oraz syna J.. Po rozwodzie zamieszkał ze swoją matką. Była żona i dzieci zamieszkiwali w jego budynku po przeciwnej stronie drogi. Mimo rozwodu utrzymywał kontakty z żoną i dziećmi. Po śmierci jego matki częściej u nich bywał. Był podatnikiem podatku rolnego z gospodarstwa o powierzchni 7,39 ha, przeliczeniowych 10,865 ha oraz podatku od nieruchomości za budynek mieszkalny (...) mkw oraz budynki związane z działalnością rolniczą 375 mkw (informacja k. 125). Dorabiał jako pomocnik murarza. 1 lipca 2008r. C. Ł. zawarł ze swoją synową, żoną powoda J. Ł. (1), umowę. Wydzierżawił jej, celem powiększenia gospodarstwa rolnego, na okres 10 lat nieruchomość rolną o powierzchni 6,40 ha w S. gmina Ż. bez czynszu dzierżawnego (umowa dzierżawy k. 91). Pomagał w uprawie tego gruntu synowi i synowej. Uprawiali tam zboże. Pomagał też w gospodarstwie synowej.

C. L. orzeczeniem Lekarza Rzeczoznawcy KRUS z 24 października 2000r. został uznany za długotrwale niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Decyzją z 31 października 2000r. została mu przyznana okresowa renta rolnicza w kwocie 34,72zł i od 1 czerwca 2001r. 37,12zł, od 1 czerwca 2002r. 37,30zł. Całość świadczenia była potrącana z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Ponownie orzeczeniem z 29 marca 2005r. został uznany za okresowo całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Świadczenie było wypłacane po potrąceniu kwot z tytułu zaległych składek. Orzeczeniem z 24 maja 2006r. został uznany za okresowo całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym i decyzją z 2 czerwca 2006r. przyznano okresową rentę rolniczą od 1 maja 2006r. Od 1 stycznia 2007r. wynosiła kwotę netto 301,67zł, po potrąceniu zaległych składek 201,67zł, od 1 marca 2007r. 29,87zł - kwota w całości potrącana na zaległe składki, od 1 marca 2008r. do września 2008r. 31,81 zł - kwota w całości potrącana na zaległe składki (informacja z KRUS k. 132).

Trzymał 2 krowy, kilka świń i kury, głównie na potrzeby rodziny. Po jego śmierci rodzina sprzedała inwentarz.

Miał kłopoty ze zdrowiem, brał lekarstwa. Chorował na płuca, mimo to palił 2 paczki papierosów dziennie. Czasami szła mu z ust krew (zeznania K. Ł. k. 100v). Miał problemy z krążeniem, z nogami (zeznania U. B. k. 101v-102). Miał problemy z pamięcią. Wcześniej nadużywał alkoholu, ale po śmierci swojej matki, kiedy jego relacje z żoną się poprawiły, już nie. Wspólnie z byłą żoną i dziećmi spędzali święta, odwiedzali rodzinę. Dzieci rozmawiały z ojcem, mogły się mu zwierzyć i uzyskać poradę. Gdy miał pieniądze starał się wesprzeć je finansowo (zeznania U. B. k. 101v-102, powoda k. 100v i 209v-210 oraz powódki k. 100v-101 i 208v-209v).

K. L. urodziła się (...) (odpis skrócony aktu urodzenia k. 28). Mieszka z matką. Jest niezamężna. 22 maja 1998r. została uznana za całkowicie trwale niezdolną do pracy po wypadku, który miała jeszcze w szkole (wypis z treści orzeczenia lekarza orzecznika ZUS k. 11). Otrzymuje rentę chorobową z ZUS, aktualnie 710zł netto miesięcznie. Ma problemy z kręgosłupem, nie może dźwigać. Może wykonywać lekkie prace. Ukończyła ogrodniczą szkołę zawodową. Pracowała dorywczo w szklarni, ale praca była dla niej za ciężka. Chciała się uczyć dalej, ale nie było pieniędzy (zeznanie powódki k. 100v). Po śmierci ojca wzięła kredyt na remont domu, ocieplenie, wymianę okien. Na okna 2.000zł dał J. Ł. (1).

Powódka cierpi na nerwicę. Ma problemy z sercem i ciśnieniem. Bierze leki od ciśnienia i na uspokojenie. Po otrzymaniu wiadomości o śmierci ojca wymagała pomocy lekarskiej, trafiła do szpitala.

Uprawia maliny i z tego ma dochód około 2.500-4.000zł na rok. Pomaga w pracach polowych bratu (zeznanie powódki k. 100v-101 i 208v-209v). Koszty utrzymania domu, w którym mieszkają, ponoszą wspólnie K. Ł. (1) i jej matka.

Po śmierci ojca wystąpiły u niej przejściowe trudności psychiczne, problemy w radzeniu sobie w codziennym funkcjonowaniu, zamknięcie się w sobie, rozmyślanie nad swoją sytuacją i przeżytą stratą, skłonność do płaczu, odczuwanie objawów somatycznych w postaci kołatania serca, omdleń. Trudności w funkcjonowaniu stanowiły przejawy reakcji żałoby – zaburzenia adaptacyjne. Nie ma podstaw do przyjęcia, że stan ten przebiegał u powódki w nieprawidłowy, nadmierny sposób. Problemy w kształtowaniu relacji z innymi ludźmi są stałymi rysami jej osobowości, a nie efektem śmierci jej ojca. Nie wystąpił uszczerbek na zdrowiu psychicznym spowodowany śmiercią ojca (opinia biegłego M. B. k. 159-162 i jej uzupełnienie k. 188v-189).

J. Ł. (1) urodził się (...) (odpis skrócony aktu urodzenia k. 29). 4 lipca 2001r. stwierdzono u niego lekki stopień niepełnosprawności (orzeczenie k. 114). Powód ukończył szkołę zawodową jako mechanik operator maszyn rolniczych. Uczęszczał do technikum i dodatkowo pracował w tartaku jako pracownik fizyczny. W marcu 2002r. miał wypadek i przerwał naukę. Doznał urazu głowy, wstrząśnienia mózgu, złamania żeber i odmy opłucnej na skutek upadku z przyczepy i przygniecenia przez drewno (odpis wyroku k. 30-32, historia choroby k. 33-41, zaświadczenie lekarskie k. 42). Po wypadku zajmowali się nim rodzice. Ożenił się w 2007r. i wtedy wyprowadził się od rodziców do żony. Mają jedno dziecko. W styczniu 2008r. C. L. uznany został za trwale całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Nie stwierdzono niezdolności do samodzielnej egzystencji (wypis z treści lekarza rzeczoznawcy KRUS Oddział w C. k. 89). Jego żona ma gospodarstwo rolne o powierzchni 9,30 ha. Dodatkowo uprawia grunt spadkowy po C. Ł. 7,20 ha i dzierżawi od sąsiada 3 ha. J. Ł. (1) pomaga żonie w pracach w gospodarstwie. Mieszkają w budynkach żony. W pracach polowych pomaga im teść powoda, który jest na rencie. Mają dwa ciągniki, jeden stanowi własność teścia. Do zbioru zboża wynajmują kombajn. Pobierają z żoną dopłaty unijne, rocznie 7.000zł. Uzyskują dochody z gospodarstwa, ponoszą też koszty.

Z ojcem J. Ł. (1) miał bardzo dobre relacje. Planował on przepisanie synowi gospodarstwa rolnego. Spłacił zadłużenie ojca w KRUS 11.000zł.

Po śmierci ojca był nerwowy, miał problemy ze snem (zeznania J. Ł. (2) k. 102).

W lipcu 2011r. z powodu napadowych, nawracających bólów i zawrotów głowy przebywał w szpitalu z rozpoznaniem zmian malacyjnych mózgu po przebytym w 2002r. urazie, zaniki korowo-podkorowe i rozpoczynający się zespół psychoorganiczny (karta informacyjna k. 115-116). W badaniu psychologicznym rozpoznano cechy dysfunkcji (...), ociężałość umysłową, zaburzenia depresyjne i adaptacyjne (zaświadczenie o badaniu psychologicznym k. 117).

Po śmierci ojca u powoda wystąpiły przejściowe trudności psychiczne: problemy w radzeniu sobie z codziennym funkcjonowaniem, skłonność do wycofywania się z relacji międzyludzkich, zamknięcia w sobie, rozmyślania nad swoją sytuacją i przeżytą stratą. Trudności w funkcjonowaniu stanowiły przejawy reakcji żałoby – zaburzeń adaptacyjnych. Nie ma podstaw do przyjęcia, że stan ten przebiegał w nieprawidłowy sposób, przeciągał się w czasie, czy wiązał z objawami o charakterze psychotycznym. Pamięć o tragicznej śmierci ojca nie utrudnia powodowi aktualnego funkcjonowania. Stwierdzono u niego objawy organicznego uszkodzenia mózgu, ale są one związane z urazem głowy przebytym w 2002r. Nie wystąpił uszczerbek na zdrowiu psychicznym w następstwie śmierci ojca (opinia biegłego M. B. k. 165-168v i jej uzupełnienie k. 188v-189).

E. Ł., najmłodsza córka C. Ł., w dacie jego śmierci jeszcze się uczyła. Mieszkała z matką i siostrą K.. Ukończyła szkołę zawodową i liceum. Po śmierci ojca otrzymywała po nim rentę rodzinną 600zł miesięcznie. Od sierpnia 2013r. podjęła w W. pracę jako kosmetyczka.

Siostra powodów U. B. (2) od 2000r., kiedy wyszła za mąż, nie mieszkała z rodzicami. Mieszka z rodziną w Z.. Sporadycznie otrzymywała od ojca kwoty 200-300zł. Nadal otrzymuje z gospodarstwa owoce, warzywa, mięso (zeznania U. B. k. 101v-102).

Matka powodów I. Ł. utrzymuje się z renty 650 zł miesięcznie (zeznanie I. Ł. k. 144-145). Ma kłopoty z pamięcią (karta informacyjna k. 196-197).

Powodowie nadal wspominają ojca. Czują żal po jego stracie (zeznania G. C. k. 102v).

Postanowieniem z 10 marca 2009r. Sąd Rejonowy w Zamościu w sprawie I Ns 220/09 stwierdził, że spadek po C. Ł. nabyły dzieci: U. B. (2), K. Ł. (1), E. Ł. i J. Ł. (1) po ¼ części każde z nich, z dobrodziejstwem inwentarza. Nakazano sporządzenie spisu inwentarza majątku spadkowego (odpis postanowienia k. 112).

Spadek nie został formalnie podzielony, ale rodzeństwo umówiło się, że grunt objęty dzierżawą ze starymi budynkami weźmie J. L., K. Ł. (1) działkę z domem mieszkalnym, gdzie mieszka z matką. Las o wartości 40.000-50.000zł ma otrzymać E. Ł..

Powodowie zgłosili szkodę i żądania zapłaty do Towarzystwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.. Powódka K. Ł. (1) 19 marca 2010r. otrzymała tytułem zadośćuczynienia kwotę 5.000zł (decyzja k. 80). J. Ł. (1) w tej samej dacie otrzymał tytułem zadośćuczynienia 10.000zł i zwrot kosztów pogrzebu w kwocie 11.576,40zł (decyzja k.81). W decyzjach zawarto pouczenia, że ewentualne powództwo sądowe winno być skierowane przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczeń Komunikacyjnych z siedzibą w W..

Powodowie pismem z 20 kwietnia 2011r., doręczonym pozwanemu 23 kwietnia 2011r., wystąpili z wezwaniem do zapłaty kwot zadośćuczynienia po 120.000zł oraz renty z tytułu zwiększenia potrzeb i zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość w kwotach po 1.000zł miesięcznie, poczynając od 1 października 2008r. (pismo k. 45-51).

Przed Sądem Rejonowym w Zamościu toczyło się postępowanie w sprawie I C 96/11 o zapłatę z powództwa E. Ł., siostry powodów, przeciwko pozwanemu (protokóły z rozprawy k. 74-75, 76-77).

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody. Dowody z dokumentów nie były kwestionowane przez strony, ani co do autentyczności, ani co do treści. Sąd również nie znalazł podstaw, by je podważać.

Sąd na podstawie art. 11 kpc jest związany ustaleniami zawartymi w wyroku karnym, a więc w zakresie uznania sprawstwa i okoliczności wypadku zawartych w opisie przypisanego mu przestępstwa.

Zeznania świadków i samych powodów Sąd uznał za wiarygodne w takim zakresie, w jakim znajdują potwierdzenie w pozostałych dowodach.

Nie są wiarygodne zeznania powoda, że ojciec dawał mu 1.000zł miesięcznie (zeznanie k. 99v-100v). Jednocześnie powód zeznał, że wszystkie dzieci ojciec traktował równo. Zatem również siostrom winien świadczyć podobne kwoty. W ocenie Sądu, jeżeli C. Ł. dawał pieniądze dzieciom, to sporadycznie i niewielkie kwoty (zeznania U. B. k. 101v), jeśli udało mu się coś dorobić. Sam otrzymywał niewielkie świadczenie z tytułu renty, potrącane na zaległe składki. Kwoty pobierane z KRUS z pewnością nie były wystarczające na jego utrzymanie. Zatem już na te koszty musiał dorabiać, a w domu była jeszcze córka E., ucząca się wówczas i wymagająca zabezpieczenia środków utrzymania przez rodziców. Nie są wiarygodne zeznania powódki, że ojciec miał stały dodatkowy dochód po 1.500zł miesięcznie przez 7 miesięcy w roku (zeznanie k. 100v). Okoliczności tej nie potwierdzają inne wiarygodne dowody, a wątpliwym jest by osoba schorowana mogła stale ciężko pracować na budowie jako pomocnik murarza i uzyskiwać z tego znaczące dochody. Nadto ojciec powodów nie mógł mieć dobrej sytuacji finansowej, skoro nawet w KRUS miał zadłużenie. Już po jego śmierci syn spłacił 11.000zł.

Sąd oddalił wniosek powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rolnictwa na okoliczność potwierdzenia uzyskiwanych dochodów z gospodarstwa rolnego przez C. Ł. i po jego śmierci. C. Ł. grunty wydzierżawił nieodpłatnie synowej. Ona z mężem ponosiła koszty, dochodami dzielili się z C. Ł.. Dochodowość z gospodarstwa ojca powodów wynosiła rocznie od 20.000 do 25.000zł (informacja k. 125), to nie było kwestionowane . Dowód z opinii biegłego był zbędny przy tak sformułowanej tezie dowodowej, a nadto powodowie nie przedstawili materiału dowodowego wymagającego specjalistycznej oceny przez biegłego .

Sąd zważył, co następuje:

Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z siedzibą w W. nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Jest osobą prawną, co wynika z art. 120 ust. 2 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) i (...) (Dz.U. 2013.392 j.t.). Zasady i organizację działania określa statut (obwieszczenie Ministra Finansów k. 60-65).

Do oceny prawnej skutków zdarzenia – wypadku znajdą zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego obowiązujące w dacie zdarzenia, a więc art. 446 § 3 kc – odnośnie odszkodowania, art. 446 § 4 kc – odnośnie zadośćuczynienia i art. 446 § 2 kc – odnośnie renty. Nowelizacja kodeksu cywilnego wprowadzająca § 4 do art. 446 kc weszła w życie w dniu 3 sierpnia 2008 roku, a więc przed datą wypadku.

Roszczenia powodów co do zasady znajdują oparcie w przepisach prawa.

Pozwany jako gwarant odpowiedzialności sprawcy wypadku, w celu uwolnienia się od odpowiedzialności, winien wykazać, że jego działania nie miały charakteru bezprawnego. Sprawca wypadku został prawomocnie skazany. Jego działanie było bezprawne i zawinione.

Sam ból, poczucie osamotnienia, krzywdy po śmierci ojca nie stanowią podstawy do żądania odszkodowania na podstawie art. 446 § 3 kc. Te negatywne przeżycia nie spowodowały osłabienia aktywności życiowej powodów. Użyty w art. 446 § 3 kc zwrot „znaczne pogorszenie sytuacji życiowej” należy odczytywać nie tylko w materialnym aspekcie zmienionej sytuacji bliskiego członka rodziny zmarłego, ale w szerszym kontekście, uwzględniającym przesłanki pozaekonomiczne określające tę sytuację – utratę oczekiwania na pomoc i wsparcie. Było niewątpliwie wsparcie emocjonalne ojca dla dzieci, ale tylko w niewielkim stopniu również wymierne finansowo. C. Ł. pomagał synowi w gospodarstwie, ale i sam uzyskując niewielką rentę, wykonując prace dorywcze i szwankując niewątpliwie na zdrowiu wymagał wsparcia syna i córki oraz ich pomocy. Powódka miała swoją własną rentę i możliwość dodatkowego uzyskiwania dochodów. Natomiast powód pozostaje w związku małżeńskim, pomaga żonie w prowadzeniu gospodarstwa rolnego i z tego się utrzymują. Ojciec nie wspierał ich w istotny sposób finansowo, tak by nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej po jego śmierci.

W ocenie Sądu brak podstaw do zasądzenia odszkodowania z art. 446 § 3 kc i powództwo o odszkodowanie podlega oddaleniu w całości.

Rodzina jako związek najbliższych sobie osób, które łączy szczególna więź wynikająca z pokrewieństwa, podlega ochronie prawa. Dobro rodziny jest nie tylko wartością powszechnie akceptowaną społecznie, ale także wartością uznaną za dobro podlegające ochronie prawnej. Ustawodawca w art. 71 Konstytucji RP wskazał jednoznacznie, że Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej ma obowiązek uwzględniania dobra rodziny. Więź rodzinna odgrywa doniosłą rolę, zapewniając członkom rodziny m.in. poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące sferę materialną i niematerialną oraz gwarantuje wzajemną pomoc.

Prawo do życia rodzinnego i utrzymania tego rodzaju więzi podlega ochronie.

Powódka miała bliskie kontakty z ojcem. Była bardzo emocjonalnie z nim związana i mocno przeżyła stratę ojca, do dziś ją przeżywa. Również powód był emocjonalnie związany z ojcem. O. mają problemy zdrowotne, tym bardziej było im potrzebne wsparcie emocjonalne ojca, umacniające poczucie bezpieczeństwa.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, należy mieć na uwadze, że ma ono charakter kompensacyjny, a więc musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, nie będącą jednakże wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy. Niewątpliwie śmierć osoby bliskiej powoduje u rodziny poczucie krzywdy, osamotnienia i pustki. Po tym fakcie następuje jednak okres żałoby, w którym bliscy osoby zmarłej próbują wrócić do „normalnego” życia i na nowo je ułożyć.

Żadna kwota zadośćuczynienia nie zrekompensuje uczucia żalu i pustki po śmierci rodzica. Zadośćuczynienie winno przynajmniej w materialnie wymierny sposób zrekompensować tę stratę.

Sąd uznał za uzasadnione żądanie zadośćuczynienia. Stosowne zadośćuczynienie winno wynosić po 70.000zł dla każdego z powodów. Uwzględniając kwoty wypłacone pozostało do zasądzenia na zasadzie art. 446 § 4 kc dla powódki 65.000zł i dla powoda 60.000zł.

Kwoty zadośćuczynienia zostały zasądzone z odsetkami od dnia wniesienia pozwu, zgodnie z żądaniem powodów. Pozwany pozostaje w zwłoce, ponieważ przed wniesieniem sprawy został wezwany do zapłaty 23 kwietnia 2011r., a wcześniej szkoda została zgłoszona do Towarzystwa (...) SA. Decyzje odnośnie wypłaty zadośćuczynienia zostały wydane 19 marca 2010r. i powodów pouczono, że ewentualne powództwo sadowe winno być skierowane przeciw Polskiemu Biuru Ubezpieczeń Komunikacyjnych z siedzibą w W..

Przepis art. 446 § 2 kc uzależnia skuteczne domaganie się zasądzenia renty od istnienia obowiązku alimentacyjnego po stronie osób zmarłych (art. 128 i 133 kro), ich możliwości zarobkowych i majątkowych oraz zakresu potrzeb uprawnionego (art. 135 § 1 kro). Renta ma charakter odszkodowawczy, stanowi wynagrodzenie straty, jakiej doznała osoba uprawniona do alimentacji przez niemożność uzyskania świadczenia zezwalającego na zaspokojenie jej wszystkich potrzeb. Zmierza zatem do restytucji, w granicach możliwych do zrealizowania, stanu rzeczy, jaki istniał w chwili zdarzenia wywołującego szkodę. Określenie wysokości należnego uprawnionemu świadczenia uwzględniać powinno kwotę, jaką zobowiązany alimentowałby go (uwzględniając przy tym inne źródła dochodów otrzymywanych przez uprawnionego).

W sprawie nie została spełniona pierwsza przesłanka – istnienie obowiązku alimentacyjnego. C. Ł. nie był obciążony ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym względem córki K.. Przy ustalaniu zakresu zobowiązania zmarłego należało dokonać oceny nie tylko rzeczywiście uzyskiwanych przez niego dochodów, ale jego możliwości zarobkowych. Powódka otrzymywała i otrzymuje rentę w kwocie wyższej niż renta ojca. Pomagała też i pomaga w pracach polowych bratu. Uprawia maliny. C. L. uzyskiwał jedynie niewielkie kwoty z renty KRUS, z pewnością niewystarczające na jego utrzymanie. Dodatkowo dorabiał dorywczo jako pomocnik murarza. Miał na utrzymaniu wspólnie z byłą żoną uczącą się jeszcze córkę E.. Chorował i wymagał leczenia. Zatem nie ma podstaw do uznania, że był zobowiązany do alimentowania córki K., co usprawiedliwiałoby żądanie renty na jej rzecz.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu uzasadnia treść art. 100 zd.1 kpc.

Powód J. Ł. (1) z żądanych kwot otrzymał 35% (60.000zł ze 172.000zł). Powódka K. Ł. (1) otrzymała 38% (65.000zł ze 172.000zł).

Koszty procesu poniesione przez powoda to 3.600zł wynagrodzenia pełnomocnika i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (§ 6 pkt 6) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - Dz.U. 2013.490 j.t.). Takie same koszty poniosła powódka. Pozwany również poniósł koszty występowania pełnomocnika procesowego. Mając na uwadze wynik procesu i specyfikę żądania zadośćuczynienia z art. 446 § 4 kc Sąd zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami.

Skarb Państwa tymczasowo poniósł koszty opinii biegłego dla J. Ł. (1) 406,74zł (286,74zł + 120zł) i dla K. Ł. (1) 286,74zł oraz koszty opłaty od pozwu dla każdego z powodów po 8.600zł.

Zatem nieuiszczone koszty sądowe dla powoda to 9.006,74zł i dla powódki 8.886,74zł. Do pobrania na rzecz Skarbu Państwa, na zasadzie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2010.90.594 j.t.), pozostaje kwota 6.529zł, z czego w zakresie żądania J. Ł. (1) 3.152zł (35% z 9.006,74zł) i K. Ł. (1) 3.377zł (38% z 8.886,74zł). Sąd odstąpił od obciążania powodów pozostałymi nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Z powyższych względów i na podstawie powoływanych przepisów Sąd orzekł jak w sentencji.