Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 23-05-2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Hreczańska-Cholewa

Protokolant: Agata Sadowska-Sagne

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa S. Ł.

przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu we W.

o odszkodowanie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda S. Ł. na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  przyznaje ze Skarbu Państwa adwokatowi M. P. kwotę 4.428 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sygn. akt I C 784/12

UZASADNIENIE

Pozwem z 07 maja 2012 r. powód S. Ł.wniósł o zasądzenie na jego rzecz od strony pozwanej Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego we W.kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że został przyjęty do Aresztu Śledczego we W.w stanie silnego zatrucia lekami. Powód wyjaśniał, że jest osobą uzależnioną od narkotyków oraz środków psychotropowych. W trakcie pobytu w pozwanej jednostce powód zgłaszał problemy ze zdrowiem, wówczas bez przeprowadzenia odpowiednich badań, zostały mu przepisane leki na astmę. Powód wskazywał, że czuł się bardzo źle, nie był w stanie nic zjeść, zaczął tracić kontakt z otoczeniem. Z uwagi na brak reakcji personelu medycznego na zgłaszane problemy zdrowotne, powód dwukrotnie zmuszony był do podejmowania prób samobójczych, celem zwrócenia na siebie uwagi i uzyskania pomocy lekarskiej. Po drugiej próbie samobójczej powoda przewieziono do szpitala wolnościowego, gdzie stwierdzono ciężkie zatrucie lekami, zapalenie płuc w przebiegu zatrucia, niedowład lewej kończyny górnej. Wykonano wówczas płukanie żołądka i zalecono dalsze leczenie. Następnie, decyzją Sędziego penitencjarnego powód został przewieziony do szpitala w Zakładzie Karnym nr (...)we W.. W toku przeprowadzonych tam badań okazało się, iż wystąpiła u powoda regresja zmian zapalnych. W ocenie powoda, gdyby wcześniej udzielono mu pomocy wykwalifikowanego personelu medycznego, nie doszłoby do pogorszenia jego stanu zdrowia. Powód podkreślał, że domaga się zadośćuczynienia za niewłaściwą opiekę medyczną w Areszcie Śledczym we W., albowiem z tego powodu doznał ciężkiego rozstroju zdrowia, w tym nastąpiły nieodwracalne zmiany chorobowe w obrębie płuc i centralnego układu nerwowego.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, zastępowana przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Strona pozwana w pierwszej kolejności zarzucała, że powód nie wykazał, by doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, a w szczególności nie udowodnił domniemanej szkody, jej wysokości, a tym bardziej nie wykazał normalnego związku przyczynowego. Pozwany podkreślał, że powód w Areszcie Śledczym we W. przebywał w okresie od 10.11.2009 r. do 05.03.2012 r. oraz od 29.05.2012 r. do 17.07.2012 r. W okresie tym S. Ł. złożył dwie skargi na działalność służby zdrowia Aresztu Śledczego we W.. W obu przypadkach wdrożono postępowanie wyjaśniające, które nie potwierdziło zarzutów kierowanych do adresem pozwanego. Strona pozwana podkreślała nadto, że powód jest osobą silnie uzależnioną od leków i wielokrotnie usiłował swoim zachowaniem wymusić na personelu jednostki określone zachowanie lub leki. Zatrucie z dnia 28 lutego 2012 r. lekami nazbieranymi przez powoda było działaniem czysto manipulacyjnym, nie mającym związku z działaniem pozwanego. W ocenie strony pozwanej stan opieki medycznej w pozwanej jednostce penitencjarnej był odpowiedni oraz nie doszło w stosunku do powoda do naruszenia praw pacjenta przez personel medyczny służby więziennej, które mogłyby być podstawą do zasądzenia zadośćuczynienia. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował wysokość zgłoszonego przez powoda roszczenia, zarzucając, iż jest ono rażąco wygórowane.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód S. Ł. przebyła w Areszcie Śledczym we W. w okresie od 10 listopada 2009 r. do 05 marca 2012 r., a następnie od 29 maja 2012 r. do 17 lipca 2012 r.

/bezsporne/

W trakcie pobytu w pozwanej jednostce penitencjarnej powód był hospitalizowany w Szpitalu (...) przy Areszcie Śledczym we W. od 16 listopada 2009 r. do maja 2010 r. Rozpoznano wówczas u niego padaczkę pourazową, zespół uzależnienia spowodowany nadużywaniem alkoholu i leków, a także przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C oraz stan po urazie głowy i trepanacji czaszki. W związku ze stwierdzonymi u powoda schorzeniami, S. Ł. znajdował się pod stałą konsultacją psychiatryczną. Konsultacje psychiatryczne odbywały się średnio co dwa, trzy tygodnie. Powód stale zażywał leki psychotropowe oraz przeciwpadaczkowe.

(dowód: książki zdrowia powoda k. 123)

W okresie odbywania kary w Areszcie Śledczym we W. powód wielokrotnie podejmował próby samobójcze, połączone z samookaleczeniem, lub też groził ich podjęciem, celem wymuszenia reakcji personelu medycznego na zgłaszane przez niego problemy ze zdrowiem oraz otrzymania żądanych leków.

Powód dwukrotnie składał skargi dotyczące utrudniania mu dostępu do opieki medycznej oraz niewłaściwego leczenia stomatologicznego. Przeprowadzone na skutek powyższych skarg postępowanie wyjaśniające nie wykazało jednak żadnych nieprawidłowości.

(dowód: sprawozdania wyjaśniające k.71-72, 73)

W dniu 28 lutego 2012 r. doszło u powoda do zatrucia nazbieranymi przez niego lekarstwami. Działanie to było reakcją na fakt uprawomocnienia się wyroku skazującego S. Ł.na karę 25 lat pozbawienia wolności. W okresie od 28 lutego 2012 r. do 05 marca 2012 r. powód przebywał na Oddziale (...) (...) Szpitala (...)we W.. Ustalono, iż powód mógł nadużyć leki w postaci t., k.i t.. Badania toksykologiczne wykazały obecność we krwi obecność k. w stężeniu sięgającym górnej granicy normy terapeutycznej. Wykonano TK głowy oraz przeprowadzono konsultację neurologiczną oraz ponownie wykonano badania toksykologiczne, które potwierdziły toksyczne stężenie leku. Zastosowano płukanie żołądka oraz leczenie przeczyszczające, a następnie, po uzyskaniu poprawy stanu zdrowia, przewieziono powoda na Oddział Chorób Wewnętrznych Szpitala Zakładu Karnego nr (...)we W., gdzie powód przebywał do 12 kwietnia 2012 r. W trakcie pobytu w szpitalu Zakładu Karnego Nr (...)we W., u powoda rozpoznano stan po zatruciu k., zapalenie płuc w przebiegu zatrucia, padaczkę pourazową, uzależnienie od alkoholu i opiatów, uraz głowy z trepanacją (2002 r.) oraz naczyniopochodne uszkodzenie (...). Powód został poddany konsultacji neurologicznej, pulmonologicznej, psychiatrycznej, a także wykonano mu badania laboratoryjne, RTG klatki piersiowej, EKG oraz USG jamy brzusznej. Kontrolne badanie RTG klatki piersiowej wykazało regresję zmian zapalnych, nabytego w przebiegu zatrucia zapalenia płuc. W dniu 12 kwietnia 2012 r. powód został przekazany w stanie ogólnym dobrym do dalszego leczenia ambulatoryjnego w Areszcie Śledczym we W..

(dowód: książki zdrowia powoda k. 123, dokumentacja medyczna z pobytu powoda w (...) Szpitalu (...) we W. k. 50-59, przesłuchanie powoda k. 114)

Zastosowany wobec powoda sposób leczenia (dobór leków i dawek) w związku z zatruciem lekami był prawidłowy i zgodny ze sztuką lekarską. Prawdopodobna ilość przyjętych u powoda leków nie stanowiła poważniejszego zagrożenia życia powoda, lecz miała na celu jedynie działanie manipulacyjne oraz wywołanie określonego wrażenia na personelu medycznym. Powikłaniem towarzyszącym przedawkowaniu k. było zapalenie płuc, które zostało w porę zdiagnozowane i prawidłowo leczone przy zastosowaniu antybiotyków. Wobec stwierdzonego stężenia leków w organizmie powoda, zastosowane u niego leczenie w postaci forsownej diurezy oaz płukania żołądka doprowadziło do przyspieszenia eliminacji toksyny z organizmu. W wynikach biochemicznych powoda nie stwierdzono zaburzeń wskazujących na objawy silnego zatrucia ostrego czy podostrego.

(dowód: pisemna opinia biegłego Z. W. k. 143-150)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód S. Ł. domagał się zadośćuczynienia za krzywdę mającą wynikać z nieprawidłowego leczenia podczas pobytu w Areszcie Śledczym we W..

Jako podstawę prawną roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę (tj. szkodę niemajątkową) wynikającą z pogorszenia stanu zdrowia należy wskazać przepisy art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 i art. 417 § 1 k.c. W myśl art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie jest formą naprawienia szkody niemajątkowej (krzywdy), rozumianej zarówno jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), jak i psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia). Wysokość odpowiedniej sumy, której przyznanie przewiduje art. 445 § 1 k.c., zależy przede wszystkim od rozmiaru doznanej przez poszkodowanego krzywdy, ustalonej przez sąd przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r. I CK 131/03, OSNC 2005/2/40).

Ewentualna odpowiedzialność Skarbu Państwa za wyrządzoną powodowi szkodę niemajątkową wynika z treści art. 417 § 1 k.c., zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

W ocenie Sądu, na gruncie przedmiotowej sprawy powód nie wykazał, by zaktualizowały się przesłanki uzasadniające odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego.

Dla skutecznego dochodzenia od Skarbu Państwa zadośćuczynienia za krzywdę wynikłą z pogorszenia jego stanu zdrowia powód musiałby przede wszystkim udowodnić, że w czasie osadzenia Areszcie Śledczym we W., został ona poddany nieprawidłowemu leczeniu, wskutek czego doszło do pogorszenia się jego stanu zdrowia. Powyższych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej powód nie udowodnił.

Zdaniem Sądu, przeprowadzone w sprawie dowody w żadnej mierze nie potwierdziły zarzutów powoda odnośnie nieprawidłowego leczenia go Areszcie Śledczym we W., w związku z zatruciem lekami, jakie wystąpiło u powoda w dniu 28 lutego 2012 roku.

Jak wynika z przedłożonej przez stronę pozwaną dokumentacji medycznej, w tym książek zdrowia powoda, S. Ł. podczas pobytu w Areszcie Śledczym we W. miał zapewnioną należytą opiekę zdrowotną. Powód regularnie korzystał z konsultacji lekarzy pierwszego kontaktu oraz specjalistów, w tym zwłaszcza lekarza psychiatry.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, iż u powoda rozpoznany został zespół uzależnienia spowodowany nadużywaniem alkoholu i leków, co było przyczyną objęcia powoda stałą opieką psychiatryczną w pozwanej jednostce penitencjarnej. W związku ze stwierdzonymi u powoda schorzeniami, w okresie od 16.11.2009 r. do maja 2010 r. przebywał on na oddziale psychiatrycznym w szpitalu przy Areszcie Śledczym we W., co zdaniem Sądu również świadczy o tym, iż w stosunku do powoda było stosowane należyte leczenie, odpowiednie do jego stanu zdrowia.

Analizując wpisy znajdujące się w książkach zdrowia powoda, Sąd zwrócił uwagę na to, iż powód wielokrotnie wymuszał konsultacje medyczne, grożąc popełnieniem samobójstwa lub samookaleczeniem. Zdarzały się nadto sytuacje, że powód podczas wizyt w ambulatorium celowo zabierał leki, w związku z występującym u niego zespołem uzależnienia. Takie zachowanie powoda, zdaniem Sądu jednoznacznie wskazuje na jego roszczeniową, manipulacyjną postawę wobec personelu medycznego, ukierunkowaną na wymuszenie leczenia i uzyskania środków farmakologicznych. Postawa taka również rzutuje na ocenę zgłoszonego w pozwie roszczenia i zasadności sformułowanych przez niego zarzutów, które w świetle zebranych dowodów, okazały się całkowicie nieuzasadnione.

Odnosząc się do zdarzenia z 28 lutego 2012 r., kiedy to doszło do zatrucia się powoda zebranymi wcześniej lekami, zdaniem Sądu należało uznać, iż podjęte w stosunku do S. Ł. działania ratownicze, przeprowadzone zostały prawidłowo oraz zgodnie ze sztuką lekarską.

Wniosek taki jednoznacznie został sformułowany w opinii biegłego sądowego Zbigniewa T. W., który posiada niezwykle szerokie kwalifikacje zawodowe, albowiem jest on biegłym z zakresu toksykologii, specjalistą I. stopnia toksykologii ogólnej, specjalistą II. stopnia toksykologii klinicznej i sądowej, bioanalitykiem, farmakokinetykiem, toksykokinetykiem, diagnostą laboratoryjnym, prowadzącym również działalność naukową. Przy sporządzaniu przedmiotowej opinii biegły dodatkowo konsultował się z pulmonologiem i anestezjologiem dr. n. med. M. M.z Kliniki (...)i Oddziału(...) (...) Instytutu (...)oraz z neurologiem prof. dr. hab. n med. S. J., kierownikiem Kliniki (...).

W swojej opinii biegły Z. W. jednoznacznie przyjął, że podjęte wobec powoda działania ratownicze były prawidłowe i wszystkie udzielone powodowi świadczenia medyczne były adekwatne do rozpoznanego u niego zatrucia lekami. Biegły wyraźnie zaznaczył, że powód jest politoksykomanem (jednoczesne nadużywanie i/lub uzależnienie od wielu substancji psychoaktywnych: alkoholu, narkotyków i leków). Od wielu lat jego układ nerwowy poddawany był stałemu toksycznemu działaniu nadużywanego alkoholu, środków odurzających oraz leków z grupy psychotropów. Stopień degeneracji ośrodkowego układu nerwowego, a przy tym stopień tolerancji powoda na ksenobiotyki jest dość znaczny, i w jego przypadku zabezpieczył go przed groźnymi następstwami przedawkowania leków, którego dopuścił się 28 lutego 2012 roku.

W ocenie biegłego wobec stwierdzonego stężenia leków w organizmie powoda, zastosowane u niego leczenie w postaci forsownej diurezy oaz płukania żołądka doprowadziło do eliminacji toksyny z organizmu. Wedle biegłego, prawdopodobna ilość przyjętych u powoda leków nie stanowiła poważniejszego zagrożenia życia powoda, lecz miała na celu jedynie działanie manipulacyjne oraz wywołanie określonego wrażenia na personelu medycznym. W swojej opinii biegły wskazał również, że towarzyszące przedawkowaniu leków zapalenie płuc zostało w porę zdiagnozowane i prawidłowo leczone przy zastosowaniu antybiotyków.

Mając na względzie treść przytoczonej opinii, która została sporządzona w sposób rzetelny przez osobę posiadającą szeroką wiedzę naukową, doświadczenie oraz wysokie kwalifikacje zawodowe, zdaniem Sądu należało uznać, iż zarzuty powoda dotyczące nieprawidłowego procesu leczenia w trakcie pobytu w Areszcie Śledczym we W. były całkowicie bezzasadne. Z tych przyczyn, wobec niewykazania przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej, niniejsze powództwo w całości podlegało oddaleniu (punkt I. sentencji wyroku).

Orzeczenie o kosztach zawarte w punkcie II sentencji wyroku Sąd wydał na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Koszty procesu poniesione przez pozwanego w niniejszej sprawie sprowadzały się do kosztów zastępstwa procesowego, których wysokość wynikała z treści § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W związku z tym, iż Sąd ustanowił dla powoda pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata M. P., w punkcie III. sentencji wyroku Sąd przyznał ww. pełnomocnikowi od Skarbu Państwa kwotę 4428 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Kwota ta obejmowała minimalną stawkę wynagrodzenia adwokackiego w wysokości 3600 zł powiększoną o podatek VAT.