Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Olsztyn, dnia 7 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Grzybek

Protokolant: sek. sąd. Joanna Kotowska

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2015 r. w Olsztynie

na rozprawie

z powództwa E. K. i B. K. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie (...)- (...)

o zapłatę

I.  zasądza na rzecz powodów od pozwanego kwotę 615.100 zł (sześćset piętnaście tysięcy sto złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 maja 2015 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza na rzecz powodów od pozwanego kwotę 39.972 zł (trzydzieści dziewięć tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 7.217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

IV.  nakazując ściągnąć od pozwanego Skarbu Państwa – Wojewody (...)- (...) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w O. kwotę 1.828,55 zł tytułem nieuiszczonych wydatków na opinię biegłego.

Sygn. akt I C 541/13

UZASADNIENIE

Powodowie E. i B. K. (1) wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od pozwanego Skarbu Państwa kwoty 360.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na ich rzecz od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano m. in., że powodowie nabyli w drodze dziedziczenia własność nieruchomości położonej we wsi M., gmina J., o powierzchni 18,72 ha, składająca się z działek nr (...), dla której prowadzona była przez Państwowe Biuro Notarialne księga wieczysta nr (...). Jak wskazali powodowie, po tym jak w 1976 r. wyjechali wraz z rodziną na stałe do Niemiec, Skarb Państwa przejął własność tej nieruchomości w oparciu o decyzję Naczelnika Gminy w J. z dnia 25 lutego 1977 r., wydaną na podstawie art. 38 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach, która to została uznana za wydaną bez podstawy prawnej.

Zgodnie z treścią pozwu, strona powodowa dochodzi odszkodowania celem wyrównania szkody, jaka została jej wyrządzona przez wydanie wyżej wskazanej decyzji Naczelnika Gminy w J., na skutek której pozbawieni zostali prawa własności swojej nieruchomości, gdyż zostały one zbyte osobom trzecim przez Skarb Państwa lub jego następców prawnych. Dodatkowo powodowie wskazali, że gdyby nadal byli właścicielami nieruchomości, to z uwagi na (...), część ich gruntów miałaby charakter budowlany (stoi tam zabudowa domami jednorodzinnymi), a zatem część nieruchomości miałoby inną wartość niż nieruchomość rolna. (k. 2-6)

Pozwany Skarb Państwa – Wojewoda (...)- (...) w O. , reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, uznał co do zasady powództwo w zakresie roszczenia powodów wynikającego z uznanej za wydaną z naruszeniem przepisów prawa decyzji Naczelnika Gminy w J. z dnia 25 lutego 1977 r. Jednocześnie pozwany nie uznał powództwa co do wysokości żądanej kwoty oraz co do żądania odsetek ustawowych za okres od dnia doręczenia pozwu do dnia wydania wyroku. Nadto pozwany wniósł o zasądzenie na jego rzecz od powodów kosztów procesu (w zakresie żądania odsetek do dnia wydania wyroku) i jednocześnie o nieobciążanie go kosztami postępowania.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podał m. in. , że odszkodowanie winno zostać ustalone wyłącznie według stanu nieruchomości na dzień 25 lutego 1977 r. Poza tym pozwany wskazał, że nie zgadza się z obciążeniem go odsetkami ustawowymi za okres od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty, gdyż żądanie takie jest sprzeczne z art. 363 § 2 k.c. Roszczenie powodów nie było wymagalne w dacie wniesienia pozwu, brak jest zatem podstaw do zasądzenia od osoby odpowiedzialnej za naprawienie szkody odsetek ustawowych za opóźnienie od odszkodowania od daty wcześniejszej niż data wyrokowania, jeżeli w chwili tej ceny były wyższe od cen obowiązujących wcześniej, w szczególności w chwili wezwania tej osoby do zapłaty odszkodowania. (k. 40-42)

Pismem datowanym na dzień 13 kwietnia 2015 r. powodowie dokonali rozszerzenia żądań pozwu w ten sposób, że wnieśli o zasądzenie na ich rzecz kwoty 615.100 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 360.000 zł od dnia 21 października 2013 r. do dnia 30 grudnia 2014 r.,

- 615.100 zł od dnia 31 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód B. K. (1) urodził się dnia (...), powódka E. K. (z domu M.) – (...) r.

W dniu (...) r. w M. zmarł A. G., po którym to dziedziczyli powodowie w częściach równych (postanowienie Sądu Powiatowego w O. z dnia 21 marca 1963 r.). W skład spadku po A. G. wchodziło zabudowane gospodarstwo rolne położone w M. o powierzchni 18,72 ha (działki: (...)).

( dowód : akty stanu cywilnego i inne dokumenty osobowe – k. 17-19; dokumenty znajdujące się w aktach księgi wieczystej – załącznik do akt niniejszej sprawy: zezwolenie z dnia 3 lipca 1963 r. – k. 2; postanowienie Sądu Powiatowego w O. – k. 16)

Postanowieniem z dnia 31 grudnia 1963 r. Sąd Powiatowy w O. Wydział Ksiąg Publicznych dokonał wpisu przeniesienia prawa własności nieruchomości położonej w miejscowości M., gmina J., pow. O., o powierzchni 18,7250 ha z zabudowaniami oznaczonej częściowo w dotychczasowej tabeli akt gruntowych M. tom I, k. 11, z dotychczasowego właściciela A. G. na rzecz małżonków B. i E. K.. Jednocześnie Sąd Powiatowy urządził dla tej nieruchomości księgę wieczystą Rep. Kw (...).

( dowód : postanowienie Sądu Powiatowego w O. z dnia 31 grudnia 1963 r. – k. 9; zawiadomienie o wpisach – k. 10)

W dniu 25 lutego 1977 r. Naczelnik Gminy w J. wydał decyzję znak (...), na podstawie której stwierdził przejście na własność Państwa bez odszkodowania w stanie wolnym od obciążeń na rzecz osób trzecich nieruchomości rolnej położonej we wsi M. o powierzchni 18,72 ha (działka nr (...)), zapisane w księdze wieczystej nr (...) jako własność B. K. (2) i E. K.. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że małżonkowie K. wyjechali na pobyt stały do Niemiec w 1976 r. Jako podstawę prawną decyzji wskazano art. 38 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach osiedlach.

( dowód : decyzja Naczelnika Gminy w J. z dnia 25 lutego 1977 r. – k. 11)

Decyzją z dnia 30 września 2010 r. Wojewoda (...)- (...), po rozpatrzeniu wniosku powodów o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika Gminy w J. z dnia 25 lutego 1977 r., stwierdził, że decyzja przejmująca na Skarb Państwa nieruchomość położoną we wsi M., oznaczoną jako działki nr (...), została wydana bez podstawy prawnej, jednocześnie odmawiając stwierdzenia jej nieważności.

W uzasadnieniu decyzji Wojewoda zaznaczył, że wyżej wskazana decyzja została wydana w trybie przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1961 r., które nie przewidywały wydania decyzji administracyjnej stwierdzającej przejście własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Decyzja została wydana bez podstawy prawnej, a wyłącznie sąd był i jest nadal uprawniony do oceny prawidłowości przejścia własności nieruchomości, co może nastąpić w odrębnym postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym albo w ramach powództwa o ustalenie prawa. Skoro zaś przedmiotowa nieruchomość stanowi już własność osób trzecich, których to uprawnienie zostało ujawnione w księgach wieczystych, to w odniesieniu do tych nieruchomości zaistniały nieodwracalne skutki prawne i zgodnie z art. 156 § 2 k.p.a. nie jest możliwe stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji.

Po rozpoznaniu odwołania powodów od wyżej wskazanej decyzji, w dniu 18 sierpnia 2011 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi utrzymał ją w mocy, podzielając w pełni argumenty prawne zawarte w zaskarżonej decyzji.

(dowód: decyzja Wojewody (...)- (...) z dnia 30 września 2010r. – k. 12-13 v.; decyzja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 sierpnia 2011 r. – k. 14-16)

Nieruchomość rolna, która stanowiła własność powodów (przed wydaniem spornej decyzji administracyjnej), położona we wsi M., o powierzchni 18,72 ha, stanowiła w owym czasie następujące działki:

1)  (...) (0,15 ha) – działka rolna,

2)  (...) (17,57 ha) – działka rolna,

3)  (...) (1 ha) – działka zabudowana budynkiem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi wewnątrz zwartej zabudowy wsi.

Wyżej opisane działki powstały na skutek scalenia gruntów i zmiany numeracji działek, do którego doszło w 1966 r., wcześniej oznaczonych jako działki: (...). Obszar działki numer (...) nie wchodził w skład dawnej działki numer (...) (była to działka sąsiednia).

W 1985 r. doszło do kolejnych zmian gruntowych, w wyniku którego wyżej wskazane działki zostały podzielone, przy czym ich aktualna numeracja to działki o numerach: (...) (dawny (...)), (...) (dawny (...); a potem podzielona na: (...) i (...)) oraz (...) (dawny (...)).

Wedle obecnego stanu, ze względu na brak planu zagospodarowania przestrzennego, zabudowa na wydzielonych działkach mogłaby się odbywać na podstawie warunków zabudowy (w przypadku ich uzyskania), natomiast w ewidencji gruntów widnieją jako działki rolne. Wedle treści studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego gminy J., sporne działki położone są w obszarze zabudowy mieszkalno-usługowej, ewentualnie jako tereny budowlane lub działki rolne (za wyjątkiem działki nr (...)).

Na przedmiotowej nieruchomości posadowione zostały następujące zabudowania: budynek mieszkalny (murowany i kryty dachówką), obora murowana, szopa drewniana, stodoła drewniana. Łączna wartość nieruchomości, obliczona według stanu na luty 1977 r. (bez działki nr (...)) i z uwzględnieniem cen aktualnych, wynosi 615.100 zł.

( dowód : opinia biegłej za zakresu szacowania nieruchomości – k. 94-135, k. 160 i k. 164-183; dokumentacja fotograficzna – k. 20; szkic sytuacyjny – k. 21; pismo Starostwa Powiatowego w O. – k. 196)

Sąd zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę żądanie pozwu zasługiwało na uwzględnienie niemalże w całości.

W niniejszej sprawie przedmiotem żądania jest zasądzenie na rzecz powodów odszkodowania z tytułu bezprawnego pozbawienia ich prawa własności nieruchomości rolnej położonej we wsi M. o łącznej powierzchni 18,72 ha. Istotne jest przy tym, że pozwany Skarb Państwa nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności, a dokładniej przyjął odpowiedzialność za skutki wynikające z uznanej za wydaną z naruszeniem prawa decyzji Naczelnika Gminy w J. z dnia 25 lutego 1977 r. Jednocześnie zauważyć należy, że ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd poczynił w oparciu o zgromadzoną w sprawie dokumentację, których wiarygodność i prawdziwość nie została przez żadną ze stron skutecznie zakwestionowana. Ostatecznie spór między stronami postępowania sprowadzał się wyłącznie do kwestii wymagalności roszczenia o zapłatę odszkodowania i tym samym problematyki zasądzenia odsetek od należności głównej. Pozwany stanął na stanowisku, że nie ma podstaw do obciążenia go odsetkami ustawowymi za okres poprzedzający wydanie wyroku.

Z uwagi na dokonane przez pozwanego uznanie żądań pozwu (co do zasady) jedynie dla porządku wskazać należy, że podstawą prawną żądania wskazanego w pozwie jest przepis art. 160 k.p.a., który wprawdzie utracił moc obowiązującą (został uchylony z dniem 1 września 2004 r. przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. z 2004 r., Nr 162, poz. 1692) i obecnie do roszczeń odszkodowawczych związanych z wykonywaniem władzy publicznej stosuje się przepisy kodeksu cywilnego od art. 417 k.c. do art. 417 ² k.c., to jednak stosuje się go nadal do oceny niektórych zdarzeń prawnych. A mianowicie, jak wskazuje Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu z dnia 31 marca 2011 r. (sygn. akt III CZP 112/10, LEX 751460), do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 1 września 2004 r., której nieważność lub wydanie z naruszeniem art. 156 § 1 k.p.a. stwierdzono po tym dniu, ma zastosowanie art. 160 § 1, 2, 3 i 6 k.p.a. Powyższa uchwała – zgodnie z treścią art. 61 § 6 ustawy o Sądzie Najwyższym – z chwilą jej podjęcia uzyskała moc zasady prawnej. Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął m. in. w uchwale z dnia 6 listopada 2008 r. (III CZP 101/08, OSNC 2009/4/57), w wyroku z dnia 12 października 2011 r. (II CSK 34/11, Lex nr 1027163).

W niniejszej sprawie, żądając naprawienia szkody wyrządzonej wydaniem ostatecznej decyzji administracyjnej, strona powodowa legitymuje się prejudykatem w postaci decyzji organu nadzorczego stwierdzającego nieważność spornej decyzji. Nadto strony pozostawały zgodne co do tego, że brak było podstaw do wydania w stosunku do powodów decyzji administracyjnej na podstawie art. 38 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (np. powodowie nie byli właścicielami nieruchomości przed 1945 r.). Nadto pozwany nie kwestionował, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy jego bezprawnym działaniem a szkodą powstałą po stronie powodów. Biorąc powyższe pod uwagę uznać należało, że powodowie wykazali istnienie wszystkich przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa.

Przechodząc do omówienia kwestii wysokości zasądzonego odszkodowania podkreślenia wymaga, że jego wyliczenie wymagało wiadomości specjalnych, w związku z czym Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości. Dowód ten został dopuszczony na okoliczność określenia wartości nieruchomości stanowiących własność powodów, położonej we wsi M..

W tym miejscu zauważyć trzeba, że w toku niniejszego procesu strony dokonywały odmiennej oceny sposobu określenia stanu nieruchomości, niezbędnej do wyliczenia szkody zaistniałej po stronie powodów. Powodowie wnosili o uwzględnienie obecnie obowiązującego przeznaczenia spornych działek, które mają charakter budowlany, czemu sprzeciwiał się pozwany podnosząc, że przy ustalaniu odszkodowania powinien być brany pod uwagę stan nieruchomości na dzień 25 lutego 1977 r., tj. na dzień wydania decyzji Naczelnika Gminy w J., stanowiącej źródło powstania szkody powodów. Powyższe, zdaniem pozwanego, skutkuje koniecznością przyjęcia przeznaczenia działek, jaki posiadały one w 1977 r. (czyli głównie charakter rolny). Ostatecznie jednak znać należało, że okoliczność powyższa ma charakter bezsporny, skoro w piśmie rozszerzającym powództwo strona powodowa wniosła o zasądzenia odszkodowania odpowiadającego wartości rynkowej nieruchomości według stanu na dzień z dnia 25 lutego 1977 r.

Z powyższych względów jedynie na marginesie wspomnieć należy, że za prawidłowy uznać należy pogląd, wedle którego, gdy źródłem szkody jest wadliwa decyzja administracyjna, dla ustalenia odszkodowania za szkodę związaną z jej wydaniem wiążący jest jej stan w chwili wydania tej decyzji (powoływany przez pozwanego wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2013 r., V CSK 388/12, niepubl.). Mówiąc natomiast o stanie nieruchomości należy mieć na uwadze nie tylko sposób zabudowania działki, lecz także m. in. jej przeznaczenie, determinujące przecież możliwości sposobu korzystania z niej i tym samym mające wpływ na określenie wartości danej działki.

W toku postępowania, przy okazji określania przez biegłą wartości spornej nieruchomości, okazało się, że działka nr (...) (dawna działka nr (...)) położona we wsi M., nigdy nie należała do A. G. i tym samym – jako nienależąca do schedy spadkowej po wyżej wskazanym zmarłym – nigdy nie mogła stanowić własności powodów. Powyższe oznacza, że ujęcie wyżej wskazanej działki nr (...) decyzją Wojewody (...)- (...) z dnia 30 września 2010 r. stanowiło oczywistą omyłkę powstałą zapewne w trakcie podejmowania czynności związanych z analizą zmiany numeracji działek. Po przedstawieniu przez biegłego wyników wnikliwej analizy dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, w szczególności dokumentów zgromadzonych w aktach księgi wieczystej, żadna ze stron nie zgłaszała dalszych wątpliwości co do charakteru prawnego działki nr (...). W konsekwencji ostatecznie bezsporna między stronami pozostawała okoliczność, iż działka ta nie może być brana pod uwagę przy określaniu wysokości należnego powodom odszkodowania.

Przechodząc do oceny sporządzonej opinii biegłego podkreślenia wymaga, że cechowała się ona spójnością i zawierała szczegółowe uzasadnienie wniosków końcowych. Zdaniem Sądu wnioski biegłego są konsekwentne i logiczne, czego wyrazem jest okoliczność, że ostatecznie żadna ze stron nie kwestionowała opinii biegłego.

Jak wskazał biegły w wydanej decyzji, łączna wartość nieruchomości, obliczona według stanu na dzień 25 lutego 1977 r. i z uwzględnieniem cen aktualnych, wynosi 615.100 zł. Wyżej dokonana wycena uwzględniała przeznaczenie działek w wyżej wskazanej dacie (działki rolne), jednak z pominięciem wartości działki nr (...), która – jak już wcześniej wskazywano – nigdy nie stanowiła własności powodów. Zdaniem Sądu nie można mieć wątpliwości co do tego, że wyżej wskazana kwota 615.100 zł stanowi wyrównanie szkody, jakiej doznali powodowie przez wydanie decyzji Naczelnika Gminy w J. z dnia 25 lutego 1977 r.

W piśmie rozszerzającym powództwo strona powodowa wniosła, aby wyżej wskazaną kwotę zasądzić na jej rzecz na zasadach wspólności łącznej, jednak brak jest podstaw prawnych do umieszczenia w wyroku takiego rozstrzygnięcia. Nie ulega bowiem wątpliwości, że na skutek wydania niezgodnej z prawem decyzji Naczelnika Gminy w J. z dnia 25 lutego 1977 r. powodowie nie zostali pozbawieni majątku wchodzącego w skład ich małżeńskiej wspólności majątkowej, lecz każdy z nich stracił przysługujący mu własny udział we własności nieruchomości w wysokości odpowiadającej połowie jego wartości (por. postanowienie z k. 9). Przypomnieć bowiem należy, że powodowie nie nabyli przedmiotowej nieruchomości rolnej do małżeńskiego majątku wspólnego, objętego współwłasnością łączną, lecz stali się jej właścicielami jako spadkobiercy testamentowi. Z powyższych względów Sąd zasądził kwotę 615.100 zł na rzecz obu powodów (nie przeprowadzono działu spadku), co w praktyce oznacza, że każdy z nich uzyska połowę wyżej wskazanej kwoty.

Orzekając o odsetkach ustawowych Sąd uwzględnił pogląd, zgodnie z którym zasądzenie odszkodowania według cen z daty wyrokowania uzasadnia zasądzenie odsetek dopiero od tej daty (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1994 r., III CZP 105/94, OSNC 1995/2/26; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 1994 r., III CZP 184/93, OSNCP 1994/7-8/155; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 listopada 2013 r., I ACa 314/13). Na szczególną uwagę zasługuje okoliczność, że dopiero dokonanie wyceny nieruchomości przez powołanego w sprawie biegłego z zakresu szacowania nieruchomościami ujawniło rzeczywistą wartość przedmiotowego gospodarstwa rolnego, a tym samym umożliwiło stronie powodowej określenie wysokości należnego mu odszkodowania. Wobec powyższego przyznanie odsetek od odszkodowania ustalonego według cen z daty orzekania za okres poprzedzający te datę prowadziłoby do nieuzasadnionego uprzywilejowania wierzyciela kosztem dłużnika. Zdaniem Sądu trudno uznać, aby w okolicznościach niniejszej sprawy dłużnik pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia począwszy od dnia 21 października 2013 r. tym bardziej, że powodowie powzięli informację na temat wysokości doznanej szkody dopiero w 2015 r.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, na podstawie art. 160 § 1, 2 i 3 k.p.a. w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c. oraz art. 363 § 2 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c., zasądził na rzecz powodów kwotę 615.100 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 maja 2015 r. do dnia zapłaty (punkt I wyroku), oddalając powództwo w pozostałym zakresie (punkt II wyroku).

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z wynikiem sprawy na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Z uwagi na fakt, że powodowie ulegli w niniejszym postępowaniu jedynie w zakresie żądania odsetkowego, Sąd uznał stronę powodową za wygrywającą w rozumieniu art. 98 k.p.c. W konsekwencji stronie powodowej należy się im zwrot wszystkich poniesionych kosztów procesu. Do tych kosztów zaliczono: opłatę sądową od pozwu w kwocie 30.755 zł (18.000 zł + 12.755 zł), koszt zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 złotych, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz uiszczoną i wykorzystaną zaliczkę na wynagrodzenie biegłego w kwocie 2.000 złotych. Ostatecznie tytułem zwrotu kosztów procesu powodowi należy się kwota 39.972 zł (punkt III wyroku).

O brakującej części wydatków na wynagrodzenie biegłego, tj. kwocie 1.828,55 zł (różnica między tym, ile przyznano biegłemu tytułem wynagrodzenia, a uiszczoną przez powodów zaliczką), Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c., nakazując ściągnąć tę kwotę od pozwanego Skarbu Państwa (punkt IV wyroku). Pamiętać przy tym należy, że wprawdzie zgodnie z art. 94 ustawy Skarb Państwa nie ma obowiązku ponosić opłat sądowych, jednak przedmiotowe zwolnienie nie rozciąga się na wydatki.