Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka I. S. domagała się zasądzenia od pozwanego B. B. kwoty 3.066,90 z odsetkami ustawowymi tytułem nieuregulowanego czynszu najmu i opłat za lokal mieszkalny w I. przy ul. (...).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i wskazał, że przedmiotowy lokal nie odpowiada podstawowym normom i wymogom mieszkaniowym.

Wyrokiem z dnia 24 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Inowrocławiu zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 31 stycznia 2013r. do dnia zapłaty (pkt 1), umorzył postępowania co do kwoty 1.446,62 zł, w zakresie której powódka zrzekła się roszczenia (pkt 2), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt 3) i orzekł o kosztach procesu (pkt 4) (sygn. IC 622/13 upr.).

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwany na podstawie decyzji Wydziału (...) w I. z 1974 r. i 1977 r., zajmował razem z córka E. S., zięciem i wnukiem lokal w I. przy ul (...). Właścicielką lokalu jest powódka.

Czynsz najmu został ustalony na kwotę 980 zł miesięcznie, a opłaty za wodę wynosiły 42,30 zł miesięcznie. Powódka wzywała pozwanego do zapłaty zaległego czynszu, lecz ten nie uregulował zadłużenia.

Sąd Rejonowy ustalając wysokość czynszu najmu, jaki powódka mogłaby uzyskać na wolnym rynku za przedmiotowy lokal oparł się na opinii biegłego sądowego wydanej w innej sprawie o sygn. I C 1938/13. W opinii tej stwierdzono, że lokal jest w znacznym stopniu zawilgocony i zagrzybiony. Zostało to też potwierdzone przez świadka M. Ł., która mieszkała w tym samym budynku.

Dnia 8 marca 2014 r. lokal został protokółem zdawczo-odbiorczym przekazany powódce.

Sąd Rejonowy przywołał treść art. 664 § 1 kc i wskazał, że lokal w którym zamieszkiwał pozwany miał wady w postaci przeciekających ścian, wilgoci, czego konsekwencją był grzyb pleśniowy, co w jakimś stopniu ograniczało przydatność lokalu.

Wychodząc z tego założenia Sąd w miejsce żądanej kwoty 1.620,28 tytułem pozostałej kwoty czynszu i opłat za miesiące X - XII 2012 r. zasądził kwotę 1.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu. W pozostałej części Sąd oddalił powództwo.

Na mocy art. 355 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 1.446,62, gdyż powódka cofnęła w tym zakresie powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia. O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c.

Apelację od wyroku wniosła powódka i w istocie domagała się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Zdaniem skarżącej Sąd Rejonowy niesłusznie przyjął stawkę czynszu wyliczoną przez biegłego w innej sprawie o sygn. I C 1938/13 i co więcej nie uzasadnił swojego stanowiska w tym zakresie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest zasadna.

Materiał dowodowy zgromadzony przez Sąd Rejonowy jest niekompletny i nie pozwalał na wydanie na jego podstawie wyroku. Ponadto Sąd pierwszej instancji naruszył zasadę bezpośredniości wyrażoną w art. 235 k.p.c. W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżony wyrok należało uchylić, a sprawę przekazać do ponownego rozpoznania.

Stosownie do art. 235 § 1 k.p.c. postępowanie dowodowe odbywa się przed sądem orzekającym, chyba że sprzeciwia się temu charakter dowodu albo wzgląd na poważne niedogodności lub niewspółmierność kosztów w stosunku do przedmiotu sporu. W takich wypadkach sąd orzekający zleci przeprowadzenie dowodu jednemu ze swych członków (sędzia wyznaczony) albo innemu sądowi (sąd wezwany). Wyłącznie bowiem bezpośredni kontakt sądu orzekającego z podmiotami biorącymi udział w postępowaniu oraz rzeczowymi środkami dowodowymi zapewnia temu organowi możliwość poczynienia odpowiednich spostrzeżeń, istotnych dla oceny wiarygodności i mocy dowodów. Zgodnie z wyrażonym w orzecznictwie poglądem dokonanie przez sąd ustaleń faktycznych na podstawie dowodów, które nie zostały w formalny sposób dopuszczone i przeprowadzone na rozprawie, narusza ogólne reguły postępowania dowodowego w zakresie bezpośredniości, jawności, równości stron i kontradyktoryjności (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2001 r., IPKN 571/00).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy należy zauważyć, że Sąd Rejonowy nie dopuścił dowodu z dokumentów przedłożonych przez strony, na których to dokumentach w znacznej mierze zostały oparte ustalenia faktyczne. W konsekwencji ustalenia te nie były kompletne i nie pozwalały na wydanie rozstrzygnięcia w sprawie. Ponadto Sąd pierwszej instancji oparł się na opinii biegłego wydanej w innej sprawie i w ten sposób naruszył zasadę bezpośredniości. Jak już wyżej wskazano, postępowanie dowodowe

powinno być przeprowadzone przed sądem orzekającym. Zasada prawdy obiektywnej nie tytko nie wyłącza, ale zakłada możliwość dokonania ustaleń zgodnych z rzeczywistym stanem rzeczy w każdej sprawie. Nie może to jednak prowadzić do zastępowania potrzebnych własnych samodzielnych ustaleń sądu orzekającego, ustaleniami dokonanymi na podstawie opinii biegłego wydanej w innej sprawie, a już tym bardziej w sytuacji, gdy sąd orzekający nawet formalnie nie przeprowadził dowodu z dokumentu w postaci opinii sporządzonej dla potrzeb innej sprawy.

Reasumując Sąd Rejonowy nie był uprawniony do zamknięcia postępowania wobec braku przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego, a także do wydania wyroku zasadniczo na podstawie dowodu pośredniego. Sąd nie uzasadnił przy tym w żaden sposób wysokości zasądzonego roszczenia, co uniemożliwia sądowi odwoławczemu ocenę prawidłowości wydanego orzeczenia.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien poczynić ustalenia faktyczne na podstawie dowodów przedstawionych przez strony zgodnie z zasadą bezpośredniości i ciężarem dowodu (art. 6 k.c), zmierzające do wyjaśnienia, czy dochodzone roszczenie jest zasadne i ewentualnie, w jakiej wysokości. Sąd oceni również, czy nie zachodzi potrzeba powołania biegłego sądowego na ostatnią ze wskazanych wyżej okoliczności.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.