Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 maja 2014 roku Sąd Rejonowy
dla Ł. w Ł. w sprawie z powództwa Banku (...) S.A.
z siedzibą w K. przeciwko D. L. o zapłatę kwoty 52.585,02 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu (15 października 2012 r.) do dnia zapłaty oraz kosztami procesu oddalił powództwo w całości uznając dochodzone pozwem roszczenie za nieudowodnione co do wysokości.
W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wskazał, że w jego ocenie powód nie sprostał wymaganiom określonym w art. 6 k.c. i w art. 232 k.p.c. i nie udowodnił wysokości dochodzonego roszczenia tak w zakresie należności głównej, jak i w zakresie odsetek. Przedłożony przez powoda wyciąg
z ksiąg bankowych, zgodnie z treścią art. 95 ust. 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. 1997 Nr 140 poz. 939) nie posiada w niniejszym postępowaniu mocy dokumentu urzędowego, a jedynie dokumentu prywatnego, przez co nie stanowi on dowodu, że to co jest w nim stwierdzone, jest zgodne ze stanem faktycznym, a jest aktualnie dowodem wyłącznie na to, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w jego treści i w związku z tym podlega on ocenie na równi z pozostałymi dowodami. Przedłożone przez pozwanego w toku postępowania dokumenty mające wykazywać wysokość zadłużenia pozwanego są wzajemnie niespójne, przez co nie pozwalały na dokonanie merytorycznej weryfikacji wysokości i wymagalności dochodzonej pozwem należności, zarówno w zakresie wysokości należności głównej, jak
i odsetek, co musiało prowadzić do oddalenia powództwa.

Powyższy wyrok w całości zaskarżyła apelacją strona powodowa zarzucając Sądowi Rejonowemu mające wpływ na treść rozstrzygnięcia naruszenie przepisów art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. poprzez uznanie, że powód był obarczony obowiązkiem wykazania wpłat dokonanych przez pozwanego na poczt spłaty zadłużenia po wytoczeniu powództwa, a ich niewskazanie skutkowało uznaniem roszczenia za nieudowodnione co do wysokości. W kontekście powyższych zarzutów powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na jego rzecz kwoty żądanej pozwem oraz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu.

Obecny na rozprawie apelacyjnej w dniu 17 grudnia 2014 r. pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie apelacji powoda oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego. Swoje stanowisko procesowe pełnomocnik pozwanego podtrzymał także na terminie rozprawy apelacyjnej w dniu 2 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja, jako niezasadna, podlegała oddaleniu.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego. Ustalenia co do okoliczności faktycznych stanowiących podstawę dochodzonego pozwem roszczenia Sąd I instancji poczynił nadzwyczaj skrupulatnie (oczywiście w oparciu o ten materiał dowodowy, który zaprezentowały strony procesu, w szczególności strona powodowa). Powyższe ustalenia Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne, uznając za zbędne powielanie ich w dalszej części uzasadnienia.

W ocenie Sądu Okręgowego za prawidłową i mieszczącą się w ramach wyznaczonych treścią art. 233 § 1 k.p.c. uznać należy ocenę Sądu I instancji, zgodnie z którą skarżący w toku postępowania – pomimo ciążącego na nim z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. obowiązku - nie zdołał udowodnić wysokości dochodzonego wobec pozwanego roszczenia.

Wbrew zarzutom skarżącego w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo dokonał rozkładu ciężaru dowodu pomiędzy stronami. Zgodnie
z treścią art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. to skarżącego obciążała (wobec nieposiadania – zgodnie z art. 95 ust. 1a prawa bankowego - w niniejszym postępowaniu przez dołączony do pozwu wyciąg z ksiąg bankowych mocy dokumentu urzędowego) powinność udowodnienia zarówno istnienia, jak i wysokości dochodzonego pozwem roszczenia. Powód zakwestionował bowiem powództwo na obu tych płaszczyznach.

Dla wykazania przez skarżącego zasadności dochodzonego pozwem roszczenia konieczne było zatem w pierwszej kolejności wykazanie prawnej skuteczności zawarcia pomiędzy stronami umowy o limit w saldzie debetowym oraz treści szczegółowych postanowień tej umowy dotyczących warunków przyznania pozwanemu możliwości wielokrotnego zadłużania się i spłaty
w ramach przyznanego limitu do wysokości 35.000 zł. Trafnie uznał Sąd Rejonowy, że okoliczności te powód wykazał przedłożonymi dokumentami
w postaci umowy kompleksowej o usługi bankowe z dnia 27 lutego 2008 r. oraz umową o limit w saldzie debetowym z dnia 7 marca 2008 r.

Sąd Okręgowy podziela jednakże również ocenę Sądu Rejonowego co do braku wykazania przez skarżącego wysokości dochodzonego pozwem roszczenia. Zasadność podnoszonych przez pozwanego zarzutów co do wysokości żądania pozwu znalazła potwierdzenie w przedstawionym przez skarżącego zestawieniu wpłat dokonanych przez pozwanego. Pomimo wykazania w nim, że saldo zadłużenia głównego (kapitału) według stanu na dzień 15 października 2013 r. wynosiło 38.887,88 zł, skarżący w dalszym ciągu domagał się od pozwanego zapłaty należności głównej w pierwotnej wysokości, tj. w kwocie 40.087,88 zł. W tej sytuacji to skarżący powinien zatem wykazać, że dochodzona pozwem kwota (zarówno w zakresie składającego się na nią kapitału, jak i odsetek) odpowiada rzeczywistej wysokości zadłużenia, gdyż to on z takiego twierdzenia wywodzi skutku prawne w postaci żądania zasądzenia od pozwanego kwoty objętej pozwem. Skarżący jednak powyższej okoliczności w żaden sposób nie wykazał w toku postępowania rozpoznawczego.

Pomimo tego, że skarżący w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej profesjonalnie zajmuje się dokonywaniem czynności bankowych
i w przedmiotowej sprawie dochodzi zasądzenia należności z tytułu takiej właśnie czynności, której sam był stroną, nie przedłożył w toku postępowania rozpoznawczego również dokumentów jednoznacznie potwierdzających wysokość dochodzonej pozwem należności z tytułu odsetek. Wystawiony przez skarżącego i dołączony do pozwu wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 7 października 2012 r. nie odpowiada wymogom wskazanym w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2009 r. (sygn. akt III CZP 145/08). W uchwale tej Sąd Najwyższy wskazał, że umieszczone w b.t.e. odsetki za opóźnienie powinny być odpowiednio strukturalnie wyodrębnione z innych pozycji składających się na dług dłużnika i jednocześnie odpowiednio określone co do wysokości. Określenie wysokości odsetek za opóźnienie możliwe jest wówczas, gdy wskazana została kwota stanowiąca podstawę do ich obliczenia, podano odpowiednią stopę procentową oraz okres obliczenia odsetek (okres opóźnienia dłużnika). Przedłożony przez skarżącego wyciąg z ksiąg bankowych z dnia
7 października 2012 r. określa wprawdzie strukturę zadłużenia (zadłużenie główne i uboczne) i jego wysokość w odniesieniu do poszczególnych składników, jednakże w odniesieniu do zadłużenia z tytułu odsetek nie określa ich wysokości poprzez wskazanie podstawy ich naliczania i wysokości stopy procentowej
w okresie obliczenia odsetek (okresie opóźnienia). Taki sposób określenia zadłużenia pozwanego w przedmiotowym wyciągu z ksiąg bankowych uniemożliwia przeprowadzenie sądowej kontroli prawidłowości i wysokości stwierdzonego w jego treści zadłużenia.

Podkreślenia wymaga również fakt, że skarżący nie podołał obowiązkowi udowodnienia wysokości dochodzonego roszczenia również wtedy, gdy Sąd II instancji stworzył stronie powodowej taką możliwość i otworzył zamkniętą rozprawę oraz odroczył ją. Pomimo bowiem formalnemu uczynieniu zadość zobowiązaniu nałożonemu na pełnomocnika skarżącego przez Sąd Okręgowy na rozprawie apelacyjnej w dniu 17 grudnia 2014 r. do wykazania wszystkich dokonanych przez pozwanego wpłat z tytułu przedmiotowej umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego od chwili zawarcia tej umowy do chwili obecnej oraz do wykazania sposobu zaliczenia tych wpłat (tzn. czy wpłaty zostały zarachowane na kapitał czy na odsetki, a jeśli tak to na jakie odsetki), skarżący faktycznie nie zdołał udowodnić wysokości dochodzonego pozwem roszczenia. Przedłożone przez skarżącego zestawienie wpłat dokonanych przez pozwanego (k. 181 – 183 v.) jest do tego nieprzydatne. Począwszy od wpłaty
z dnia 30 czerwca 2010 r. nie przedstawia ono salda zadłużenia po dokonaniu wpłaty a nadto w ogóle nie określa wysokości i zmiany salda zadłużenia odsetkowego.

Znamienne jest również, iż strona powodowa będąc profesjonalistą w dziedzinie działalności bankowej (mimo, że nie była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika) nie zgłosiła nawet wniosku dowodowego, np. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego ds. bankowości i rachunkowości, który w oparciu o złożone zestawienia wpłat byłby w stanie - wobec posiadania w danej dziedzinie wiedzy specjalistycznej – wydać opinię, w której wskazałby wysokość ewentualnego zadłużenia pozwanego i jego strukturę, tj. z jakiego tytułu dane zadłużenie istnieje (czy jest to dług główny czy odsetki, a jeżeli odsetki, to to czy karne, czy ustawowe).

Należy natomiast mieć na uwadze, iż po zmianie k.p.c. z dniem 1 lipca 1996 r. Sąd w postępowaniu cywilnym wydaje wyrok biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, a nie jak to miało wcześniej miejsce, gdy po zamknięciu rozprawy uzna, że sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do stanowczego rozstrzygnięcia stosunku spornego. To strony mają w procesie inicjatywę dowodową i to na nie nałożono obowiązek przedstawiania sądowi orzekającemu wniosków dowodowych. Sąd zgodnie z zasadą kontradyktoryjności i konstytucyjną zasadą równości wobec prawa nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z urzędu, jako że mogłoby to prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającemu mu obowiązku równego traktowania stron.

W konsekwencji powyższego, zdaniem Sądu Okręgowego, skutkująca oddaleniem powództwa ocena Sądu Rejonowego, że skarżący nie podołał ciężarowi udowodnienia wysokości dochodzonego pozwem roszczenia, została dokonana bez naruszenia reguł swobodnej oceny dowodów wynikającej z art. 233 § 1 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację powoda.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną
w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sporu zasądzając od powoda Banku (...) S.A. w K. na rzecz pozwanego D. L. kwotę 1.800 zł. Na kwotę tę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w postępowaniu apelacyjnym ustalone w oparciu o § 2 ust 1 i 2 i § 6 pkt 6 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t.).