SNO 44/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:21-01-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt SNO 44/14
UCHWAŁA
Dnia 18 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska (przewodniczący)
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
Protokolant Katarzyna Wojnicka
w sprawie J. I., W. P. , B. P. i J. S.
sędziów Sądu Rejonowego
po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 18 grudnia 2014 r.,
zażalenia, wniesionego przez wnioskodawcę W. D. ,
na uchwałę Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego
z dnia 28 kwietnia 2014 r.,
w przedmiocie zezwolenia na pociągnięcie sędziów do odpowiedzialności karnej
1. utrzymuje w mocy zaskarżoną uchwałę;
2. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
W. D. wniósł do Sądu Okręgowego subsydiarny akt oskarżenia przeciwko
sędziom Sądu Rejonowego J. I., B. P., J. S. i W. P. i wystąpił do Sądu
Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego z wnioskiem o zezwolenie na pociągnięcie
tych sędziów do odpowiedzialności karnej. Sąd Apelacyjny - Sąd Dyscyplinarny w
uchwale z dnia 28 kwietnia 2014 r. nie wyraził zgody na pociągnięcie do
odpowiedzialności karnej sędziów, przeciwko którym W. D. skierował subsydiarny
akt oskarżenia. Sąd Dyscyplinarny ustalił, że na skutek zawiadomienia W. D. o
2
popełnieniu przestępstwa przez sędziów Sądu Rejonowego prowadzone było
postępowanie, w którym Prokurator Rejonowy postanowieniem z dnia 3
października 2012 r. odmówił wszczęcia postępowania. Na skutek zażalenia W. D.
Sąd Rejonowy uchylił to postanowienie. Prokurator wszczął postępowanie w tej
sprawie i po przeprowadzeniu czynności procesowych umorzył je postanowieniem
z dnia 30 grudnia 2013 r. Postanowienie to nie zostało zaskarżone. W oparciu o
powyższe ustalenia Sąd Dyscyplinarny uznał, że wnioskodawca nie uzyskał
statusu oskarżyciela subsydiarnego. Z tego względu wniosek o zezwolenie na
pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziów wskazanych przez
wnioskodawcę był bezzasadny z przyczyn formalnych.
Wnioskodawca W. D. w zażaleniu na uchwałę Sadu Dyscyplinarnego z dnia
28 kwietnia 2014 r. zarzucił naruszenie przepisów postępowania - art. 438 § 1 i 2
oraz art. 438 § 3 k.p.k., a także naruszenie art. 7 Konstytucji RP. W oparciu o te
zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonej uchwały i przekazanie sprawy Sądowi
Apelacyjnemu - Sądowi Dyscyplinarnemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy-Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Na wstępie wymaga odnotowania, że skarżący w osobiście sporządzonym
zażaleniu wadliwie powołał jako podstawę zarzutów art. 438 § 1,§ 2 i § 3 k.p.k.
Przepis ten nie został bowiem podzielony na tak oznaczone jednostki redakcyjne.
W rzeczywistości przepis art. 438 k.p.k. obejmuje cztery punkty. Powyższa
niedokładność w oznaczeniu podstawy zażalenia nie rzutowała jednak na sposób
jego rozpoznania.
Uzasadnienie zaskarżonej uchwały wskazuje, że odmowa zgody na
pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziów Sądu Rejonowego, przeciwko
którym wnioskodawca W. D. skierował subsydiarny akt oskarżenia, była wynikiem
uznania przez Sąd dyscyplinarny, że wnioskodawca w rzeczywistości nie ma
statusu oskarżyciela subsydiarnego. Tylko w takim przypadku istniałaby podstawa
do dokonania przez Sąd Dyscyplinarny merytorycznej oceny wniosku. Dla oceny
zasadności zażalenia kluczowe znaczenie miało zatem rozważenie, czy Sąd
Dyscyplinarny dokonał prawidłowej wykładni art. 330 § 2 k.p.k. Przepis ten stanowi,
że w przypadku wydania przez prokuratora ponownie postanowienia o umorzeniu
postępowania lub odmowie jego wszczęcia, pokrzywdzony, który wykorzystał
3
uprawnienia przewidziane w art. 306 § 1 k.p.k., może wnieść akt oskarżenia
określony w art. 55 § 1 k.p.k. Użycie sformułowania o ponownym umorzeniu
postępowania lub odmowie jego wszczęcia wskazuje, że uprawnienie do wniesienia
subsydiarnego aktu oskarżenia powstaje jedynie wówczas, gdy umorzenie
postępowania lub odmowa wszczęcia postępowania nastąpi po raz kolejny w takiej
samej formie, tj. dwukrotnie zostanie wydane postanowienie o umorzeniu
postępowania lub postanowienie o odmowie jego wszczęcia. Przepis art. 330 § 2
k.p.k. nie obejmuje zatem przypadku, gdy w sprawie początkowo odmówiono
wszczęcia postępowania, a następnie po jego wszczęciu na skutek uwzględnienia
środka zaskarżenia na odmowę wszczęcia, postępowanie zostało prawomocnie
umorzone. Za taką wykładnią art. 330 § 2 k.p.k. opowiedział się już Sąd Najwyższy.
W uchwale z dnia 17 maja 2000 r. (I KZ 9/00, OSNKW 2000, nr 5-6, poz. 42) Sąd
Najwyższy stwierdził, że użyte w art. 330 § 2 k.p.k. określenie „wydaje ponownie
postanowienie o umorzeniu lub odmowie jego wszczęcia", oznacza, że chodzi o
sytuację, gdy prokurator - po uprzednim uchyleniu przez sąd postanowienia o
odmowie wszczęcia postępowania lub umorzeniu postępowania przygotowawczego
- nie znajdując nadal podstaw do wniesienia oskarżenia, wydaje po raz wtóry takie
samo postanowieni, jak to, które było poprzednio przedmiotem zaskarżenia.
Tożsamą ocenę Sąd Najwyższy wyraził w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 listopada
2011 r. (III KK 134/11, OSNKW 2011, nr 12, poz. 111) i uzasadnieniu wyroku z dnia
20 marca 2013 r. (IV KK 42/13).
W sprawie wszczętej na skutek zawiadomienia wnioskodawcy W. D. nie
zostały zatem spełnione przesłanki określone w art. 330 § 2 k.p.k., uprawniające go
do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, co Sąd Dyscyplinarny ocenił
prawidłowo. Nieuzasadniony był także zarzut naruszenia art. 7 Konstytucji RP.
Przedmiotem zarzutów kierowanych pod adresem Sądu, a takie zarzuty może
zawierać środek zaskarżenia, którym jest zażalenie, mogą być jedynie zarzuty tego
rodzaju, które dotyczą naruszenia przepisów prawa materialnego lub przepisów
postępowania znajdujących zastosowanie rozpoznawanej sprawie. Skarżący
podniósł natomiast, że art. 7 Konstytucji RP został naruszony w wyniku
nieprecyzyjnej redakcji przepisów znajdujących zastosowanie w sprawie. Tak
zredagowany zarzut odnosi się wyłącznie do działań ustawodawcy i nie mógł
stanowić podstawy do stwierdzenia wadliwości zaskarżonej uchwały.
4
Z tych względów zażalenie wnioskodawcy było pozbawione uzasadnionych
podstaw i zaskarżoną uchwałę należało utrzymać w mocy (art. 128 u.s.p. w zw. z
art. 437 § 1 k.p.k.).
UCHWAŁA
Dnia 18 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska (przewodniczący)
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
Protokolant Katarzyna Wojnicka
w sprawie J. I., W. P. , B. P. i J. S.
sędziów Sądu Rejonowego
po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 18 grudnia 2014 r.,
zażalenia, wniesionego przez wnioskodawcę W. D. ,
na uchwałę Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego
z dnia 28 kwietnia 2014 r.,
w przedmiocie zezwolenia na pociągnięcie sędziów do odpowiedzialności karnej
1. utrzymuje w mocy zaskarżoną uchwałę;
2. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
W. D. wniósł do Sądu Okręgowego subsydiarny akt oskarżenia przeciwko
sędziom Sądu Rejonowego J. I., B. P., J. S. i W. P. i wystąpił do Sądu
Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego z wnioskiem o zezwolenie na pociągnięcie
tych sędziów do odpowiedzialności karnej. Sąd Apelacyjny - Sąd Dyscyplinarny w
uchwale z dnia 28 kwietnia 2014 r. nie wyraził zgody na pociągnięcie do
odpowiedzialności karnej sędziów, przeciwko którym W. D. skierował subsydiarny
akt oskarżenia. Sąd Dyscyplinarny ustalił, że na skutek zawiadomienia W. D. o
2
popełnieniu przestępstwa przez sędziów Sądu Rejonowego prowadzone było
postępowanie, w którym Prokurator Rejonowy postanowieniem z dnia 3
października 2012 r. odmówił wszczęcia postępowania. Na skutek zażalenia W. D.
Sąd Rejonowy uchylił to postanowienie. Prokurator wszczął postępowanie w tej
sprawie i po przeprowadzeniu czynności procesowych umorzył je postanowieniem
z dnia 30 grudnia 2013 r. Postanowienie to nie zostało zaskarżone. W oparciu o
powyższe ustalenia Sąd Dyscyplinarny uznał, że wnioskodawca nie uzyskał
statusu oskarżyciela subsydiarnego. Z tego względu wniosek o zezwolenie na
pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziów wskazanych przez
wnioskodawcę był bezzasadny z przyczyn formalnych.
Wnioskodawca W. D. w zażaleniu na uchwałę Sadu Dyscyplinarnego z dnia
28 kwietnia 2014 r. zarzucił naruszenie przepisów postępowania - art. 438 § 1 i 2
oraz art. 438 § 3 k.p.k., a także naruszenie art. 7 Konstytucji RP. W oparciu o te
zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonej uchwały i przekazanie sprawy Sądowi
Apelacyjnemu - Sądowi Dyscyplinarnemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy-Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Na wstępie wymaga odnotowania, że skarżący w osobiście sporządzonym
zażaleniu wadliwie powołał jako podstawę zarzutów art. 438 § 1,§ 2 i § 3 k.p.k.
Przepis ten nie został bowiem podzielony na tak oznaczone jednostki redakcyjne.
W rzeczywistości przepis art. 438 k.p.k. obejmuje cztery punkty. Powyższa
niedokładność w oznaczeniu podstawy zażalenia nie rzutowała jednak na sposób
jego rozpoznania.
Uzasadnienie zaskarżonej uchwały wskazuje, że odmowa zgody na
pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziów Sądu Rejonowego, przeciwko
którym wnioskodawca W. D. skierował subsydiarny akt oskarżenia, była wynikiem
uznania przez Sąd dyscyplinarny, że wnioskodawca w rzeczywistości nie ma
statusu oskarżyciela subsydiarnego. Tylko w takim przypadku istniałaby podstawa
do dokonania przez Sąd Dyscyplinarny merytorycznej oceny wniosku. Dla oceny
zasadności zażalenia kluczowe znaczenie miało zatem rozważenie, czy Sąd
Dyscyplinarny dokonał prawidłowej wykładni art. 330 § 2 k.p.k. Przepis ten stanowi,
że w przypadku wydania przez prokuratora ponownie postanowienia o umorzeniu
postępowania lub odmowie jego wszczęcia, pokrzywdzony, który wykorzystał
3
uprawnienia przewidziane w art. 306 § 1 k.p.k., może wnieść akt oskarżenia
określony w art. 55 § 1 k.p.k. Użycie sformułowania o ponownym umorzeniu
postępowania lub odmowie jego wszczęcia wskazuje, że uprawnienie do wniesienia
subsydiarnego aktu oskarżenia powstaje jedynie wówczas, gdy umorzenie
postępowania lub odmowa wszczęcia postępowania nastąpi po raz kolejny w takiej
samej formie, tj. dwukrotnie zostanie wydane postanowienie o umorzeniu
postępowania lub postanowienie o odmowie jego wszczęcia. Przepis art. 330 § 2
k.p.k. nie obejmuje zatem przypadku, gdy w sprawie początkowo odmówiono
wszczęcia postępowania, a następnie po jego wszczęciu na skutek uwzględnienia
środka zaskarżenia na odmowę wszczęcia, postępowanie zostało prawomocnie
umorzone. Za taką wykładnią art. 330 § 2 k.p.k. opowiedział się już Sąd Najwyższy.
W uchwale z dnia 17 maja 2000 r. (I KZ 9/00, OSNKW 2000, nr 5-6, poz. 42) Sąd
Najwyższy stwierdził, że użyte w art. 330 § 2 k.p.k. określenie „wydaje ponownie
postanowienie o umorzeniu lub odmowie jego wszczęcia", oznacza, że chodzi o
sytuację, gdy prokurator - po uprzednim uchyleniu przez sąd postanowienia o
odmowie wszczęcia postępowania lub umorzeniu postępowania przygotowawczego
- nie znajdując nadal podstaw do wniesienia oskarżenia, wydaje po raz wtóry takie
samo postanowieni, jak to, które było poprzednio przedmiotem zaskarżenia.
Tożsamą ocenę Sąd Najwyższy wyraził w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 listopada
2011 r. (III KK 134/11, OSNKW 2011, nr 12, poz. 111) i uzasadnieniu wyroku z dnia
20 marca 2013 r. (IV KK 42/13).
W sprawie wszczętej na skutek zawiadomienia wnioskodawcy W. D. nie
zostały zatem spełnione przesłanki określone w art. 330 § 2 k.p.k., uprawniające go
do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, co Sąd Dyscyplinarny ocenił
prawidłowo. Nieuzasadniony był także zarzut naruszenia art. 7 Konstytucji RP.
Przedmiotem zarzutów kierowanych pod adresem Sądu, a takie zarzuty może
zawierać środek zaskarżenia, którym jest zażalenie, mogą być jedynie zarzuty tego
rodzaju, które dotyczą naruszenia przepisów prawa materialnego lub przepisów
postępowania znajdujących zastosowanie rozpoznawanej sprawie. Skarżący
podniósł natomiast, że art. 7 Konstytucji RP został naruszony w wyniku
nieprecyzyjnej redakcji przepisów znajdujących zastosowanie w sprawie. Tak
zredagowany zarzut odnosi się wyłącznie do działań ustawodawcy i nie mógł
stanowić podstawy do stwierdzenia wadliwości zaskarżonej uchwały.
4
Z tych względów zażalenie wnioskodawcy było pozbawione uzasadnionych
podstaw i zaskarżoną uchwałę należało utrzymać w mocy (art. 128 u.s.p. w zw. z
art. 437 § 1 k.p.k.).