Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 300/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący)
SSN Krzysztof Cesarz
SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)
Protokolant Małgorzata Sobieszczańska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zbigniewa Siejbika,
w sprawie P. B.
ukaranego z art. 92 § 1 k.w.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 25 marca 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść ukaranego
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w W.
z dnia 26 sierpnia 2013 r.,
I. uchyla zaskarżony wyrok nakazowy i na podstawie art. 5 § 1 pkt
4 k.p.w. w zw. z art. 45 § 1 k.w. umarza postępowanie przeciwko
P. B.;
II. kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
P. B. został obwiniony o to, że w dniu 29 września 2012 r. o godzinie 9:44 na
ul. […], kierując pojazdem marki Opel o numerze rejestracyjnym […], nie
zastosował się do sygnalizatora świetlnego S-1, nadającego sygnał świetlny
2
czerwony - zakaz wjazdu za sygnalizator, co zostało zarejestrowane za pomocą
urządzenia do pomiaru prędkości TraffiStar SR520, tj. o czyn z art. 92 § 1 k.w. w
zw. z § 95 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów
drogowych (Dz. U. z 2002 r., Nr 170, poz. 1393).
Wyrokiem nakazowym z dnia 26 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy, uznał
obwinionego P. B. za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu z art. 92 § 1
k.w. i za to skazał go na karę grzywny w wysokości 500 złotych.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się w dniu 20
września 2013 r.
Od powyższego wyroku kasację na korzyść P. B. wniósł Rzecznik Praw
Obywatelskich. Zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie
prawa procesowego, tj. art. 93 § 2 k.p.w. na skutek bezzasadnego uznania, że
okoliczności czynu przypisanego ukaranemu i jego wina nie budzą wątpliwości,
podczas gdy w świetle dowodów dołączonych do wniosku o ukaranie, zarówno
wina, jak i okoliczności czynu zarzucanego obwinionemu budziły poważne
wątpliwości, co winno skutkować skierowaniem sprawy do rozpoznania na
rozprawie i wyjaśnieniem wszystkich istotnych dla merytorycznego rozstrzygnięcia
okoliczności.
W konkluzji kasacji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku
nakazowego i umorzenie postępowania wobec upływu terminu przedawnienia
karalności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich zasługuje na uwzględnienie.
Zaskarżony wyrok nie może się ostać, ponieważ zapadł z rażącym
naruszeniem art. 93 § 2 k.p.w., co miało istotny wpływ na jego treść.
Orzekanie w postępowaniu nakazowym możliwe jest jedynie wtedy, gdy
okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Ziszczenie się
wskazanego warunku wymaga zatem dokonania ustaleń, w świetle których
zaistnienie czynu zabronionego jako wykroczenia, sprawstwo oraz wina
obwinionego nie mogą budzić wątpliwości. Brak owych wątpliwości musi wynikać z
załączonych do wniosku o ukaranie, a uznawanych przez sąd za ujawnione,
3
materiałów dowodowych. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że
postępowanie nakazowe jest instytucją prawa procesowego, której stosowanie
zastrzeżono do najbardziej oczywistych przypadków, gdzie materiał dowodowy
istniejący w aktach sprawy jest tak jednoznaczny, że nie nasuwa żadnych istotnych
wątpliwości, co do winy i okoliczności popełnienia zarzuconego czynu (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2009 r., IV KK 59/09, LEX nr 524057; wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2014 r., III KK 143/14, LEX nr 1545148).
Odnosząc powyższe uwagi natury ogólnej do realiów rozpoznawanej sprawy
zauważyć należy, że kluczowym dowodem w sprawie była kserokopia fotografii
wykonanej za pomocą urządzenia samoczynnie rejestrującego pomiar TraffiStar
SR520 (k. 4). Wskazana fotografia nie pozwalała jednakże na dokonanie
jednoznacznej identyfikacji kierowcy pojazdu marki Opel o numerze rejestracyjnym
[…], który w dniu 29 września 2012 r. o godzinie 9:44 na ul. […] nie zastosował się
do sygnalizatora świetlnego S-1, nadającego sygnał świetlny czerwony.
Nie bez znaczenia jest również fakt, że w rozpoznawanej sprawie obwiniony
w ogóle nie składał wyjaśnień (nie był przesłuchiwany w trybie art. 54 § 6 k.p.w., ani
nie nadesłał wyjaśnień w trybie § 7 art. 54 k.p.w.).
Już tylko w powyżej zaprezentowanym zakresie materiał dowodowy
rozpoznawanej sprawy dawał podstawy do powzięcia przez Sąd Rejonowy
wątpliwości, co do okoliczności związanych ze sprawstwem i winą obwinionego P.
B. Tym samym Sąd ten zobligowany był skierować sprawę na rozprawę,
przeprowadzić postępowanie dowodowe i wyjaśnić wszystkie istotne dla
merytorycznego rozstrzygnięcia okoliczności. Wydając w zaistniałej sytuacji wyrok
nakazowy Sąd ten rażąco naruszył przepis art. 93 § 2 k.p.w., co niewątpliwie mogło
mieć istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, albowiem nie można było
stwierdzić, że w chwili rozpoznawania wniosku o ukaranie, wina obwinionego i
okoliczności zarzucanego mu czynu z art. 92 § 1 k.w. nie budziły wątpliwości.
Dlatego zaskarżony wyrok nakazowy podlegał uchyleniu.
Stwierdzić ponadto należy, że w sprawie doszło już do przedawnienia
orzekania. Zgodnie bowiem z art. 45 § 1 k.w., karalność wykroczenia ustaje, jeżeli
od czasu jego popełnienia upłynął rok, a jeżeli w tym okresie wszczęto
postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu.
4
Jak wynika z akt sprawy do popełnienia zarzucanego obwinionemu czynu miało
dojść w dniu 29 września 2012 r., tym samym upłynął już dwuletni okres
przedawnienia wskazany w zdaniu drugim przywołanego przepisu. Art. 45 § 2 k.w.
przewiduje wprawdzie, że w razie uchylenia prawomocnego rozstrzygnięcia,
przedawnienie biegnie od daty uchylenia rozstrzygnięcia, jednakże - jak wskazuje
się w orzecznictwie Sądu Najwyższego - tylko wtedy, gdy w dacie uchylenia
orzeczenia nie upłynął jeszcze okres przedawnienia karalności (por. uchwała
składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2002 r., I KZP 15/02,
OSNKW 2002, nr 7-8, poz. 49; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2012
r., II KK 219/12, LEX nr 1220803).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, po uchyleniu zaskarżonego
wyroku, na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. umorzył postępowanie w sprawie, a
kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13