Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Ewa Kaniok

Sędzia SA Marzena Konsek – Bitkowska

Sędzia SO (del.) Rafał Wagner (spr.)

Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Baranowska

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa U. R. (1)

przeciwko Gminie L.

o ochronę dóbr osobistych

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 8 maja 2014 r.

sygn. akt XXIV C 1183/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Gminy L. na rzecz U. R. (1) kwotę 2.070 (dwa tysiące siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt I ACa 1753/14

UZASADNIENIE

Pozwem z 21 października 2013 r., którego żądanie sprecyzowane zostało pismem z
4 marca 2014 r., U. R. (1) domagała się:

I.  nakazania pozwanej Gminie L. zamieszczenia na stronie internetowej Gminy L. oraz stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy L. ogłoszenia o następującej treści: „Gmina L. wyraża ubolewanie i przeprasza Panią U. R. (1) za to, że naruszyła jej dobra osobiste w ten sposób, iż bezprawnie zamieściła na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy L. Jej dane osobowe w opublikowanej uchwale Rady Gminy L. z dnia 11 marca 2010 roku Nr (...) oraz opublikowanym tamże protokole Nr (...) z posiedzenia Komisji Polityki Gospodarczej w dniu 4 marca 2010 roku, jak również w protokole Nr (...) z sesji Rady Gminy L. w dniu 11 marca 2010 roku. Ponadto Gmina L. przeprasza i wyraża ubolewanie za bezprawne zamieszczenie w powyższy sposób nieprawdziwych i szkalujących informacji dotyczących postępowania Pani U. R. (1), tj. jakoby składała skargę na działalność wójta Gminy L., jakoby to jedynie jej zdaniem komisja merytoryczna wyraziła zgodę Panu M. O. na usytuowanie wzdłuż ulicy (...) drugiego parkingu, a ponadto, iż Pani U. R. (1) niezasadnie podnosiła, że po wybudowaniu drugiego parkingu zostanie na nieruchomości ok. 10% powierzchni biologicznie czynnej i Gmina daje na to pozwolenie. Powyższe oświadczenie publikuje się w wyniku przegranego procesu sądowego. Gmina L..”;

II.  zasądzenia od pozwanej Gminy L. na swoją rzecz kwoty 50.000 zł wraz odsetkami ustawowymi od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za naruszenie jej dóbr osobistych;

III.  zasądzenia od pozwanej Gminy L. na swoją rzecz kosztów procesu, w tym poniesionych kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 listopada 2013 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki U. R. (1) na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 8 maja 2014 r. w sprawie XXIV C 1183/13 Sąd Okręgowy w Warszawie:

1.  nakazał pozwanej Gminie L. zamieszczenie na stronie internetowej Gminy L. oraz stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy L. oświadczenia o następującej treści „Gmina L. wyraża ubolewanie i przeprasza Panią U. R. (1) za to, że naruszyła jej dobra osobiste w ten sposób, iż bezprawnie zamieściła na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy L. Jej dane osobowe w opublikowanej uchwale Rady Gminy L. z dnia 11 marca 2010 roku Nr (...) oraz opublikowanym tamże protokole Nr (...) z posiedzenia Komisji Polityki (...) w dniu 4 marca 2010 roku, jak również w protokole Nr (...) z sesji Rady Gminy L. w dniu 11 marca 2010 roku. Ponadto Gmina L. przeprasza i wyraża ubolewanie za bezprawne zamieszczenie w powyższy sposób nieprawdziwych i szkalujących informacji dotyczących postępowania Pani U. R. (1), tj. jakoby to jedynie jej zdaniem komisja merytoryczna wyraziła zgodę Panu M. O. na usytuowanie wzdłuż ulicy (...) drugiego parkingu, a ponadto, iż Pani U. R. (1) niezasadnie podnosiła, że po wybudowaniu drugiego parkingu zostanie na nieruchomości ok. 10% powierzchni biologicznie czynnej i Gmina daje na to pozwolenie. Powyższe oświadczenie publikuje się w wyniku przegranego procesu sądowego. Gmina L.”;

2.  zasądził od pozwanej Gminy L. na rzecz powódki U. R. (1) kwotę 15.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 13 listopada 2013 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia;

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

4.  zasądził od pozwanej Gminy L. na rzecz powódki U. R. (1) kwotę 750 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych oraz rozważaniach prawnych:

U. R. (1) od wielu lat pozostawała w sporze z Gminą L.. Zarzewiem konfliktu były działania, będącego radnym gminy, właściciela sąsiadującej z jej nieruchomością działki nr (...) przy ul. (...) w N., który wybudował na jej terenie gmach przedszkola. W uzasadnieniu decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego tejże inwestycji, wydanej w dniu 1 czerwca 2007 r. przez Starostę (...), wskazano m. in., że Urząd Gminy L. potwierdził, że jest ona zgodna z planem przestrzennym zagospodarowania terenu. Powódka stała na stanowisku, że przeprowadzone prace budowlane doprowadziły m. in. do drastycznego zmniejszenia powierzchni biologicznej czynnej na przedmiotowej działce, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia panujących w okolicy stosunków wodnych i zalewania terenu jej posesji spływającymi wodami opadowymi. Jednym z kolejnych elementów tej inwestycji była budowa parkingu na działce wzdłuż drogi gminnej. W zaświadczeniu z dnia 6 lutego 2009 r. wskazano, że w kwietniu 2008 r. komisja Rady Gminy L. wyraziła zgodę na usytuowanie miejsc parkingowych we wspomnianej wyżej lokalizacji.

W dniu 22 września 2009 r. powódka złożyła w siedzibie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. pismo zatytułowane „Zażalenie na bezczynność Wójta Gminy L.”. Powódka wskazała, że pomimo swych próśb nie został jej przesłany protokół „komisji merytorycznej”, która wyraziła zgodę na budowę drugiego parkingu na sąsiadującej z jej nieruchomością działce przy ul. (...). Nadto powódka podniosła, że w licznych pismach domagała się udostępnienia jej także innych informacji. Powódka wyraziła również przypuszczenie, że po wybudowaniu na przedmiotowej działce drugiego parkingu znacznie zmniejszy się powierzchnia biologicznie czynna.

Przedmiotową skargę jako skargę na działalność Wójta Gminy L., pismem z dnia 23 listopada 2009 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze przekazało Radzie Gminy L. jako organowi właściwemu celem rozpoznania. Skarga została następnie przekazana do Komisji Polityki (...). W trakcie posiedzenia Komisji opracowano projekt uchwały Rady Gminy w sprawie rozpatrzenia skargi powódki, którego treść została wciągnięta do protokołu posiedzenia nr (...). Następnie sprawa została skierowana na obrady Rady Gminy L.. W trakcie sesji z dnia 11 marca 2010 r. Rada Gminy rozpatrzyła projekt, którego osnowa została wciągnięta do protokołu nr (...). Następnie sprawa została poddana pod głosowanie, w wyniku którego Rada Gminy przyjęła uchwałę z dnia 11 marca 2010 r. nr (...), która uznała skargę powódki za bezzasadną. Treść uzasadnienia uchwały była tożsama z przygotowanym przez Komisję Polityki (...) projektem. Powyższe dokumenty, tj. protokół z posiedzenia Komisji, protokół z sesji Rady Gminy oraz uchwała Rady Gminy, zostały opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Gminy L..

W treści projektu uchwały zawartej w protokole z posiedzenia Komisji i protokole z sesji Rady Gminy oraz w uchwale Rady Gminy zawarto dane osobowe powódki w postaci jej pełnego imienia i nazwiska. Wskazano w nich również, że powódka złożyła skargę na działalność Wójta Gminy L., że zwróciła się o wydanie protokołu z posiedzenia komisji merytorycznej, która – jej zdaniem – wyraziła zgodę na usytuowanie wzdłuż ulicy (...) drugiego parkingu, oraz że powódka stwierdziła, iż po wybudowaniu tego parkingu pozostanie na nieruchomości ok. 10% powierzchni biologiczno-czynnej i Gmina daje na to pozwolenie.

Po publikacji dokumentów w Biuletynie Informacji Publicznej powódka stała się celem ataków słownych i zaczepek ze strony mieszkańców miejscowości.

Powódka oponowała przeciwko ujawnieniu jej danych osobowych w przedmiotowych dokumentach, w związku z czym złożyła w tym zakresie skargę do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Organ ten ustalił, że pozwana usunęła dane osobowe powódki, skracając je do inicjałów imienia i nazwiska, w związku z czym postępowanie w sprawie umorzono decyzją z dnia 28 czerwca 2013 r.

Pomimo, że na głównej stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Gminy L. znajdują się obecnie dokumenty, w których dokonano anonimizacji danych powódki, to na dzień 27 marca 2014 r., po wpisaniu odpowiedniego zapytania w wyszukiwarce internetowej nadal możliwe było odnalezienie w zasobach tejże strony wersji dokumentów, zawierających pełne imię i nazwisko powódki.

Zdaniem Sądu Okręgowego niezasadne było stanowisko strony pozwanej, jakoby Sąd był związany treścią decyzji (...) z dnia 28 czerwca 2013 r. stwierdzającej, że na stronie internetowej pozwanej znajdują się jedynie dokumenty, w których dokonano anonimizacji danych osobowych powódki. Zgodnie bowiem z powszechnie przyjętym stanowiskiem doktryny zakres związania sądu ostateczną decyzją administracyjną nie obejmuje poczynionych w toku postępowania administracyjnego ustaleń faktycznych. Również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 27 lipca 2010 r., II CSK 155/10 (LEX nr 621140) wskazał, że sąd powszechny nie jest związany ustaleniem organu administracji, stanowiącym jedynie przesłankę wydanej decyzji administracyjnej. Z przedstawionego przez powódkę aktu notarialnego wynikało, że w zasobach strony internetowej (...) pozwanej nadal można odnaleźć omawiane dokumenty w wersji zawierającej pełne dane osobowe powódki, pomimo tego, że w głównym katalogu strony zawierającym uchwały Rady Gminy opublikowana jest wersja, w której dane te usunięto, co z kolei wykazała za pomocą aktu notarialnego pozwana. W konsekwencji uznać tym samym należało, że strona pozwana dokonała usunięcia danych osobowych powódki w niepełnym zakresie.

Dodatkowo w ocenie Sądu należało dać wiarę zeznaniom powódki bowiem były one rzeczowe i spójne i wynikało z nich, że po publikacji spornych dokumentów stała się w swojej społeczności lokalnej obiektem kpin i zaczepek. Jakkolwiek zeznający w toku postępowania świadkowie wiedzę o tych zdarzeniach czerpali z informacji przekazanych im przez powódkę, to wskazać należy, że J. M. podkreślił, że z uwagi na początkowe zaangażowanie w sprawę związaną z przedszkolem przy ul. (...) również znajdował się on w podobnej sytuacji jak powódka. Należało także zwrócić uwagę na przedmiot inwestycji budowlanej na działce nr (...) przy ul. (...) w N.. Przedszkole jest niewątpliwie budowlą o charakterze użyteczności publicznej, nadto faktem powszechnie wiadomym jest, że dostępność tego typu placówek stanowi obecnie problem w skali krajowej. Tym samym działania powódki, które w odbiorze osób trzecich mogły wyglądać na „atak” wymierzony przeciwko, tak przecież potrzebnej z punktu widzenia społeczności lokalnej, inwestycji, mogły prowokować nieprzychylne komentarze i uwagi.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy rozważył okoliczność naruszenia przez pozwaną czci powódki. I tak, w ocenie Sądu zakwalifikowanie przez organ administracji wniesionego przez powódkę środka zaskarżenia i zawarcie tejże kwalifikacji w treści wydanej następnie uchwały, nawet jeśli dokonane zostało w sposób wadliwy, nie mogło skutkować naruszeniem dóbr osobistych powódki. Nawet uwzględniając kontekst niniejszej sprawy, tj. wieloletni spór powódki z pozwaną Gminą, nie sposób przyjąć by nieprawidłowa kwalifikacja pisma powódki godziła w jej osobę, albo miała charakter obraźliwy, szkalujący, czy też takie było zamierzenie pozwanej. Nadto powódka miała podstawy by twierdzić, że wyrażane przez organy pozwanej opinie mają istotny wpływ na proces decyzyjny w zakresie wydawania pozwoleń na budowę w przedmiotowej sprawie (jakkolwiek formalnie decyzję w tym zakresie wydaje właściwy starosta). Dlatego też formułowane przez nią w pismach kierowanych do pozwanej zastrzeżenia należało uznać za uprawnione. Dodatkowo w uchwale, oraz pozostałych omawianych dokumentach, które poprzedziły jej wydanie, organy pozwanej zniekształciły i wypaczyły sens wypowiedzi powódki.

Rozważając zatem okoliczności niniejszej sprawy, poczynając od treści uchwały, Sąd wskazał, że posłużenie się w niej takimi zwrotami, jak „jej (powódki) zdaniem”, „skarżąca podnosi” wywołuje u czytelnika wrażenie, jakoby stwierdzenia powódki dotyczące zgody organów gminy, stanowiły jedynie jej prywatny, i jak wynika z dalszej treści uchwały, błędny pogląd. Nadto w uchwale posłużono się również takimi zwrotami, jak „(…) wielokrotnie wyjaśniano również Pani U. R.” i dalej „Wyjaśnienia te nie są przez panią U. R. uznawane”, „treść tych wyjaśnień nie jest przez Skarżącą uznawana, na co organ nie ma wpływu”. Powyższe fragmenty na tle całej wypowiedzi przedstawiają powódkę w niezwykle negatywnym świetle – jako osobę kłótliwą, uparcie obstającą przy swoim stanowisku, które nie ma żadnych racjonalnych podstaw i odporną na argumenty. Organ pozwanej wykorzystał wniesioną przez powódkę skargę jako okazję do sformułowania ostrej wypowiedzi będącej kolejnym elementem toczonego przez strony konfliktu. Działanie takie uznać należy za niedopuszczalne, jak również, biorąc pod uwagę pobudki, jakie kierowały pozwaną, zasługujące na moralne potępienie.

Podsumowując przeprowadzone rozważania, w ocenie Sądu należało uznać, że wskazane w pozwie fragmenty uchwały Rady Gminy, rozpatrywane przez pryzmat okoliczności niniejszej sprawy, naruszyły dobra osobiste powódki.

W dalszej kolejności Sąd I instancji poddał ocenie fakt opublikowania danych osobowych powódki w kontekście naruszenia prawa do prywatności. Opublikowane przez pozwaną informacje, jak również sposób ich przedstawienia, stawiały powódkę w połączeniu z imieniem i nazwiskiem powódki, co w oczywisty sposób pozwalało na jej identyfikację przez członków jej lokalnej społeczności, którzy zapoznali się z treścią uchwały /protokołu/ projektu, w jednoznacznie złym świetle. Tym samym Sąd uznał, że w niniejszej sprawie opublikowanie danych osobowych powódki naruszyło jej dobra osobiste.

W odniesieniu do przesłanki bezprawności działania Sąd Okręgowy wskazał, że wbrew stanowisku pozwanej, podjęte przez nią działania, będące przedmiotem niniejszej sprawy, nie mogły zostać uznane za działanie mieszczące się w ramach porządku publicznego i pełnionych przez organ pozwanej funkcji określonych przepisami prawa. Okoliczność, że Rada Gminy zgodnie z art. 229 pkt 3 k.p.a. rozpatruje skargi na działalność Wójta Gminy oraz że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198) Gmina zobowiązana jest do udostępnienia informacji publicznej, jaką są protokoły i uchwały jej organów w żadnym wypadku nie oznacza, że ich treść może naruszać czyjeś dobra osobiste. W odniesieniu zaś do publikacji danych osobowych powódki wskazano dodatkowo, że zgodnie z art. 5 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej, chyba że osoba ta pełni funkcje publiczne lub zrezygnowała z przysługującego jej prawa. Z powyższego wynikało, że jakkolwiek art. 8 ust. 3 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a o dostępie do informacji publicznej zobowiązuje organ gminy do udostępnienia informacji w postaci uchwał rady gminy w Biuletynie Informacji Publicznej, to nakaz ten nie obejmuje publikacji danych osobowych prywatnej osoby fizycznej. Niewątpliwie zatem publikacja danych osobowych powódki miała w przedmiotowej sprawie charakter bezprawny.

W świetle powyższego Sąd uznał, że spełnione zostały wszystkie przesłanki odpowiedzialności pozwanej za naruszenie dóbr osobistych powódki. Przechodząc do sformułowanych w pozwie roszczeń powódki, w ocenie Sądu za uzasadnione należało uznać żądanie opublikowania przeprosin przez pozwaną o wskazanej treści – za wyjątkiem fragmentu odnoszącego się do kwalifikacji pisma powódki z dnia 22 września 2009 roku jako zażalenia na bezczynność Wójta Gminy.

Również żądanie zapłaty zadośćuczynienia, mając na uwadze okoliczności sprawy i negatywne skutki, jakie dla opinii powódki w społeczności lokalnej miała publikacja treści uchwały Rady Gminy, jej projektu i protokołu z sesji Rady Gminy oraz Komisji Polityki Gospodarczej, Sąd uznał za zasługujące na uwzględnienie co do zasady. Nie ulegało bowiem wątpliwości, że przedstawienie powódki w negatywnym świetle w oczach jej społeczności lokalnej, co z uwagi na fakt zamieszkiwania powódki w małej miejscowości jest tym bardziej dotkliwe, wyrządziło jej znaczną krzywdę. Rozważając jego wysokość, w świetle dyrektyw wypracowanych przez doktrynę i orzecznictwo nakazujących uwzględnienie rozmiarów naruszenia oraz by zasądzona kwota stanowiła dla pokrzywdzonego ekonomicznie odczuwalną wartość i jednocześnie nie powodowała jego wzbogacenia, w ocenie Sądu kwota 15.000 zł stanowić będzie adekwatne zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

W zakresie roszczenia odsetkowego odwołano się do treści art. 455 k.c. Odpis pozwu został pozwanej doręczony w dniu 30 października 2013 roku, wcześniej zaś powódka nie wzywała pozwanej do zapłaty zadośćuczynienia. Zauważyć należy, że wystosowanie żądania, które wcześniej nie było do pozwanej kierowane i o którego istnieniu nie mogła wiedzieć oznaczało, że potrzebowała ona czasu do przeanalizowania sytuacji, zbadania zasadności roszczenia, skontaktowania się z profesjonalnym pełnomocnikiem etc. W tym kontekście „niezwłoczne” spełnienie świadczenia nie może być interpretowanie jako obowiązek natychmiastowej zapłaty żądanej kwoty. W ocenie Sądu w okolicznościach sprawy należy przyjąć, że dwa tygodnie od daty doręczenia odpisu pozwu stanowiło odpowiedni okres, w trakcie którego spełnienie świadczenia powinno zostać uznane za wypełniające dyspozycję normy z art. 455 k.c. i tym samym początek okresu, od którego powódce przysługiwały odsetki należało oznaczyć na dzień 13 listopada 2013 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 100 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniosła pozwana Gmina L..

Strona pozwana zaskarżyła przedmiotowe orzeczenie w części, tj. w zakresie nakazującym zamieszczenie oświadczenia (punkt 1) oraz zasądzającym od pozwanej na rzecz powódki kwoty 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 13 listopada 2013 r. do dnia zapłaty (punkt 2), jak również w części rozstrzygającej o kosztach procesu (punkt 4).

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 24 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię tego przepisu, polegającą na przyjęciu, że zamieszczenie na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej danych osobowych powódki w opublikowanej uchwale Rady Gminy L. Nr (...) z dnia 11 marca 2010 roku oraz opublikowanym tamże protokole Nr (...) z posiedzenia Komisji Polityki (...) w dniu 4 marca 2010 roku, jak również protokole Nr (...) z sesji Rady Gminy L. oraz informacji dotyczących powódki, jakoby to jedynie jej zdaniem komisja merytoryczna wyraziła zgodę Panu M. O. na usytuowanie wzdłuż ulicy (...) drugiego parkingu, a ponadto, iż Pani U. R. (1) niezasadnie podnosiła, że po wybudowaniu drugiego parkingu pozostanie na nieruchomości około 10% powierzchni biologicznie czynnej i Gmina daje na to pozwolenie, są działaniami bezprawnymi w rozumieniu tego przepisu;

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. polegające na dowolnym, nieznajdującym oparcia w materiale dowodowym ustaleniu, że publikacja na stronach internetowych Biuletynu Informacji Publicznej uchwały Rady Gminy L. Nr (...) z dnia 11 marca 2010 roku w sprawie rozpatrzenia skargi na działalność Wójta Gminy L., protokołu Nr (...) z posiedzenia Komisji Polityki (...) w dniu 4 marca 2010 roku, protokołu Nr (...) z sesji Rady Gminy L. wywarła negatywne konsekwencje na życie osobiste powódki w postaci kpin, zaczepek i nieprzychylnych komentarzy oraz że wymienione dokumenty nadal znajdują się w zasobach głównej strony internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Gminy L. w wersji zawierającej dane osobowe powódki w postaci imienia i nazwiska.

Wskazując na powyższe zarzuty, pozwana Gmina L. wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa co do nakazania zamieszczenia oświadczenia oraz co do kwoty 15.000 zł z ustawowymi odsetkami zasądzonymi od tej kwoty tytułem zadośćuczynienia, a także zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację, powódka domagała się oddalenia apelacji pozwanej oraz zasądzenia od strony pozwanej na swoją rzecz kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Odnosząc się do zarzutów apelacji stwierdzić należy, iż bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego polegającą na ustaleniu, że dokonana przez Gminę publikacja wywarła negatywne konsekwencje na życie osobiste powódki, a opublikowane dokumenty w dalszym ciągu znajdują się na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, które Sąd Apelacyjny w pełni podziela. Również wywody prawne Sądu I instancji zasługują na pełną akceptację. Poczynione ustalenia faktyczne znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, ocenionym przez Sąd orzekający w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Zarzuty apelacji nie podważają skutecznie ustalonych przez Sąd Okręgowy faktów, w szczególności z uwagi na brak wskazania w apelacji konkretnych uchybień w ocenie dowodów, której wadliwość zarzuca pozwana Gmina L..

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może dojść wówczas, gdy zostanie wykazane uchybienie podstawowym kryteriom oceny, tj. zasadom doświadczenia życiowego i innym źródłom wiedzy, regułom poprawności logicznej, właściwemu kojarzeniu faktów, prawdopodobieństwu przedstawionej wersji. W związku z tym tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego nie uwzględnia związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Postawienie skutecznego zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń, oznaczenia, jakie kryteria oceny sąd naruszył, a nadto wyjaśnienia dlaczego zarzucane uchybienie mogło mieć wpływ na ostateczne rozstrzygnięcie. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie zainteresowanej strony o innej, niż przyjął sąd, wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998 r., sygn. III CKN 4/98, Legalis nr 45338).

W apelacji strona pozwana ograniczyła się jedynie do postawienia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., nie kwestionując oceny poszczególnych dowodów ani nie wskazując, na czym ta wadliwa ocena miałby polegać. Tak skonstruowany zarzut, ze względu na brak jego rozwinięcia, należało uznać za niezasadny.

Sąd Apelacyjny uznał, że brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania wiarygodności zeznań złożonych przez przesłuchanych w sprawie świadków oraz samą powódkę. Wprawdzie świadkowie nie byli bezpośrednimi obserwatorami ataków personalnych kierowanych wobec powódki przez inne osoby, niemniej jednak U. R. (1) wielokrotnie opowiadała swojemu synowi M. R. oraz sąsiadowi J. M. o nagannych zachowania w stosunku do niej ze strony mieszkańców N.. Z kolei powódka w toku jej przesłuchania na rozprawie w spontaniczny sposób relacjonowała konkretne zachowania i komentarze kierowane wobec swojej osoby w związku z publikacją dokumentów w Biuletynie Informacji Publicznej przez Gminę L.. Oceny przyznanego zeznaniom przesłuchanych w sprawie osób przymiotu wiarygodności nie może podważyć nawet ewentualna rozbieżność w zeznaniach świadka M. R. i powódki U. R. (1) odnośnie miejsc, w których dochodziło do słownych ataków na stronę powodową.

Nadto niezrozumieniem dla Sądu Apelacyjnego było powoływanie się przez stronę skarżącą na brak w aktach sprawy jakichkolwiek dowód świadczących o tym, że opublikowane dokumenty z pełnymi danymi personalnymi powódki w dalszym ciągu znajdują się na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej. Strona powodowa przyznała bowiem, że pozwana dokonała anonimizacji danych powódki z głównej strony internetowej Biuletynu Informacji Publicznej, lecz w archiwum zasobów (...)u nadal istnieje możliwość pozyskania uchwał i treści protokołów z pełnymi danymi personalnymi U. R. (1), co zostało w należyty sposób wykazane dołączonym do akt sprawy dokumentem urzędowym w postaci protokołu notarialnego z czynności przeglądania strony internetowej.

Przechodząc do zarzutu naruszenia prawa materialnego, wskazać należy, iż zagrożenie naruszenia lub naruszenie dobra osobistego zostanie uznane za bezprawne, jeżeli jest ono sprzeczne z szeroko rozumianym porządkiem prawnym, a więc z normami prawnymi lub regułami postępowania wynikającymi z zasad współżycia społecznego. Niemniej jednak, zarówno w judykaturze, jak i w doktrynie, za okoliczność wyłączającą bezprawność uznaje się działanie na podstawie przepisu albo w ramach obowiązującego porządku prawnego. To na pozwanej Gminie jednakże ciążyła powinność wzruszenia domniemania bezprawności jej działań, przewidziana przepisem art. 24 § 1 zdanie pierwsze k.c., czego w toku niniejszej sprawy nie zdołała uczynić.

Zgodzić się wprawdzie należy, iż organy Gminy L., tj. Rada Gminy i Komisja Polityki (...), podejmując sporne na gruncie przedmiotowej sprawy akty, działały w ramach przyznanych im przez ustawodawcę kompetencji, a obowiązek publikowania uchwał oraz protokołów posiedzeń stanowi realizację ogólnego obowiązku jawności działań organów administracji publicznej. Powyższa konstatacja jednak nie uprawniała strony pozwanej do naruszenia dóbr osobistych U. R. (1) wskutek dokonanych publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej.

Zgodnie bowiem z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, w myśl art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. W sprawie, w której udostępnieniu w BIP podlegała informacja o sposobie załatwienia przez Radę Gminy skargi osoby fizycznej, niepełniącej funkcji publicznej, na działalność Wójta Gminy, wzgląd na ochronę prawa do prywatności tej osoby uzasadniał pominięcie w informacji zamieszczonej w Biuletynie danych personalnych tej osoby. Ograniczenie to znajduje w pełni uzasadnienie w omawianym przepisie art. 5 ust. 2 ustawy oraz art. 61 ust. 3 Konstytucji. Z przepisów tych wynika, iż ustawodawca kreując prawo obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej, jako dobro nadrzędne nad prawem dostępu do informacji, usytuował ochronę prywatności osób fizycznych. Należy dodać, że sferę prywatności osób fizycznych chronią także inne przepisy ustawy zasadniczej. Artykuł 47 Konstytucji gwarantuje każdemu prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci, dobrego imienia oraz decydowania o swoim życiu osobistym. Natomiast przepis art. 51 ust. 2 Konstytucji zakazuje władzom publicznym pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym. Jeżeli więc celem dostępu do informacji publicznej jest przejrzystość działalności organów władzy publicznej, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do prywatności osób fizycznych (art. 5 ust. 2), to cel informacyjny jest spełniony także wówczas, gdy informacja o treści uchwały Rady Gminy w sprawie rozpatrzenia skargi konkretnej osoby zamieszczona w BIP-ie pomija jej dane osobowe (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 620/12, Legalis nr 735069; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 18 listopada 2008 r., sygn. akt II SA/Wa 1177/08, Legalis nr 282173).

Reasumując, pozwana Gmina L. publikując w Biuletynie Informacji Publicznej treść podjętych uchwał, bez uprzedniego dokonania anonimizacji danych personalnych powódki U. R. (1), nie działała w ramach obowiązującego porządku prawnego, a zatem jej działanie miało charakter bezprawny. Tym bardziej, że strona powodowa nigdy nie wyrażała zgody na opublikowanie jej danych osobowych w Biuletynie Informacji Publicznej.

W oparciu o całokształt zgormadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego Sąd Okręgowy opisał ustalony zakres krzywdy, jakiej doznała powódka wskutek dokonania przedmiotowych publikacji. W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia wyjaśnił, jakimi okolicznościami kierował się przyznając powódce zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł. W ocenie Sądu Apelacyjnego zadośćuczynienie w powyższej wysokości jest w adekwatne do doznanej przez powódkę krzywdy i spełnia swą kompensacyjną funkcję. Nie może bowiem ujść uwadze, że przy ocenie zakresu doznanej krzywdy istotne znaczenie ma okoliczność zamieszkiwania U. R. (1) w niewielkiej miejscowości, co spowodowało, iż przedstawienie jej osoby w negatywnym świetle jawiło się jako tym bardziej dotkliwe.

Przypomnieć jedynie wypada, iż przepisy prawa cywilnego (podobnie jak w przypadku zadośćuczynienia z art. 445 k.c. i z art. 446 § 4 k.c.) nie precyzują żadnych kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia z art. 448 k.c. Odwołując się do wypracowanych przez judykaturę i doktrynę zasad ustalania zadośćuczynienia na podstawie art. 445 k.c., jako podstawowe kryteria, mogące mieć odpowiednie zastosowanie do zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego w postaci dokonanych publikacji w internecie, należy wskazać rodzaj naruszonego dobra, stopień i czas trwania cierpień psychicznych, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego. Należy także mieć na względzie, że kwota zadośćuczynienia ma charakter kompensacyjny i stanowi jednorazową rekompensatę za całą krzywdę doznaną przez osobę, której dobro zostało naruszone. W ocenie Sądu Apelacyjnego zasądzone przez Sąd I zadośćuczynienie odpowiada powyższym kryteriom.

W odniesieniu do wysokości zadośćuczynienia dodać jeszcze należy, iż zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą korygowanie przez Sąd II instancji zasądzonego zadośćuczynienia może być dokonywane tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2004 r., sygn. akt I CK 219/04, Legalis nr 208587). W niniejszej sprawie żadna z powyższych okoliczności nie zachodziła.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanej Gminy L. jako bezzasadną.

Kosztami postępowania apelacyjnego na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. obciążono stronę przegrywającą spór w tej instancji.