Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 36/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Zgierzu w sprawie z powództwa J. S. przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ul. (...) w Z. o zapłatę 3.200 zł zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.400 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 1 listopada 2012 r. do dnia zapłaty (punkt 1), oddalił powództwo w pozostałej części (punkt 2) oraz pozostawił rozstrzygnięcie o kosztach procesu referendarzowi sądowemu na zasadzie stosunkowego ich rozliczenia (punkt 3).

Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana, zaskarżając rozstrzygnięcie w części, tj. w zakresie punktu 1. Rozstrzygnięciu skarżąca zarzuciła:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego, tj.:

a)  art. 22, ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tj. Dz.U. Nr 80, poz. 903) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że powodowi należy się od pozwanej wynagrodzenie za prace społeczne świadczone na rzecz pozwanej w 2012 r., podczas gdy w 2012 r. członkowie pozwanej nie podjęli uchwały w sprawie wypłaty wynagrodzenia dla członków zarządu i nie przewidzieli w planie finansowym pozwanej na 2012 r. takiej pozycji;

b)  art. 22, ust. 3 pkt 2 ww. ustawy poprzez bezpodstawne uznanie, że uchwała nr 6/2011 nie ma charakteru uchwały budżetowej i nie musi być wpisana w roczny plan gospodarczy wspólnoty mieszkaniowej;

c)  art. 23, ust. 1 ww. ustawy poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że powodowi należy się wynagrodzenie w oparciu o uchwałę nr 6/2011 r., podczas gdy została ona podjęta niezgodnie z przepisami ww. ustawy, a to w trybie indywidualnego zbierania głosów przez ówczesnego administratora, a nie zarząd;

d)  art. 6 k.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie za udowodnione twierdzeń powoda o wykonywanym przez niego dozorze nad zielenią na terenie należącym do pozwanej oraz wysokość poniesionych z tego tytułu wydatków w okresie od marca 2012 r. do sierpnia 2012 r.

2.  obrazę przepisów prawa procesowego, mogące mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia, tj.:

e)  art. 217 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie twierdzeń i dowodów o podjęciu uchwały nr 6/2011 r. z naruszeniem przepisów ww. ustawy jako zgłoszonych po terminie, podczas gdy świadkowie J. M. i A. F. zeznali, że uchwała ta była podjęta w trybie indywidualnego zbierania głosów przez ówczesnego administratora B. M.;

f)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego wyrażającą się w niesłusznym uznaniu, że powód świadczył prace społeczne na rzecz pozwanej przez okres 6 miesięcy, podczas gdy z powyższego materiału wynika, że powód zaprzestał dozoru tych prac już od 1 kwietnia 2012 r. oraz, że istniała podstawa do wypłaty powodowi wynagrodzenia za prace społeczne w postaci uchwały nr 6/2011, podczas gdy na rok 2012 brak było uchwały upoważniającej pozwaną do wypłaty tego wynagrodzenia powodowi;

g)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak prawno-relewantnej argumentacji Sądu Rejonowego odnośnie podstaw zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kwoty 2.400 zł tytułem wynagrodzenia;

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę skarżonego wyroku poprzez bezpodstawne przyjęcie, że powód świadczył prace polegające na dozorze pracownika gospodarczego pozwanej zajmującego się zielenią na terenie pozwanej, przy pominięciu zeznań świadków A. J., J. M., A. F. i H. G. oraz M. K., z których wynika, że: pozwana podjęła decyzję o ograniczaniu od marca 2012 r. wydatków na upiększanie zieleni i przekazała niezbędne prace w tym zakresie (...) sp. z o.o. (zeznania A. J. i H. G.), powodowi wielokrotnie przekazywano, aby zaprzestał dozorowania prac, za które odpowiadają zatrudnione przez pozwaną osoby (zeznania A. J., J. M. i A. F.), osobą dokonującą zakupu nawozów i innych środków niezbędnych pracownikowi gospodarczemu do pielęgnacji zieleni w sezonie wiosenno- jesiennym 2012 r. była H. G. (zeznania H. G.), a powód przestał zajmować się pracami społecznymi na rzecz pozwanej z chwilą przejęcia zarządzania nieruchomością pozwanej przez nowego administratora (zeznania M. K.) oraz ostatecznie, że uchwała nr 6/2011 miała charakter jednorazowy i została skonsumowana w 2011 r. (zeznania H. G.), a powoda nie łączył stosunek umowny z pozwaną w roku 2012.

W oparciu o powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa, ewentualnie uchylenie wyroku w skarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zgierzu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, który Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własny.

W pierwszej kolejności koniecznym jest rozpoznanie zarzutów naruszenia przepisów postępowania, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania co do pozostałych zarzutów apelacyjnych, bowiem jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania mogą być podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Za chybiony należało uznać zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny zgromadzonego materiału dowodowego w sposób dowolny, jak również zarzut dokonania błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia. W myśl powołanego przepisu art. 233 § 1 k.p.c. ustawy Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przy ocenie materiału dowodowego sądowi przysługuje zatem swoboda zastrzeżona treścią powołanego wyżej przepisu. W razie tylko pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego, może mieć miejsce skuteczne kwestionowanie tej swobody oceny dowodów. Tego rodzaju uchybień nie sposób się dopatrzyć w stanowisku Sądu I instancji, zaś skarżący prezentując niezadowolenie z treści rozstrzygnięcia Sądu w żaden sposób nie wykazał, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została dokonana z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c., co nadaje apelacji polemiczny charakter. Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne na podstawie całokształtu zgromadzonych w toku postępowania dowodów, tj. przedłożonych dokumentów, zeznań świadków oraz zeznań stron, których wiarygodność, rzetelność i prawdziwość została przez Sąd Rejonowy oceniona w sposób prawidłowy.

Przede wszystkim, Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił ww. dowody i ustalił, że w 2012 r. obowiązywała uchwała nr 6/2011, dająca podstawę do przyznania powodowi wynagrodzenia za świadczone przez niego na rzecz pozwanej w 2012 roku prace społeczne. Pozwana wskazywała, że uchwała powyższa miała charakter jednorazowy i została „skonsumowana” w roku 2011. Stanowisko takie nie ma uzasadnienia w okolicznościach niniejszej sprawy. Wskazać należy, iż z treści przedmiotowej uchwały podjętej w dniu 6.06.2011 r. w sprawie wyrażenia zgody na wynagrodzenie Zarządu na pokrycie wydatków w związku z wykonywaniem obowiązków przez społecznie pracujący Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej, wynika, że Wspólnota Mieszkaniowa postanawia wyrazić zgodę na wynagrodzenie ryczałtowe Zarządu w wysokości 400 zł miesięcznie z tytułu pokrycia wydatków rozmów telefonicznych, przejazdów i nadzoru prac związanych z utrzymaniem zieleni. Uchwała weszła w życie z dniem podjęcia (k. 6). Brak jest w treści przedmiotowej uchwały wskazania okresu jej obowiązywania lub choćby dookreślenia wskazującego na jej czasowy zakres. Została ona podjęta bezterminowo, a zatem obowiązuje w każdym roku do czasu jej uchylenia. W związku z tym, nie traci także mocy wskutek jej wykonania w roku, w którym została podjęta. Słusznie zatem Sąd Rejonowy przyjął, że wolą stron było, aby powód otrzymywał wynagrodzenie tak długo, jak tylko będzie wykonywał powierzone mu czynności i ponosił z tego tytułu określone wydatki. W świetle powyższego, Sąd Rejonowy trafnie ustalił, że w 2012 r. przedmiotowa uchwała obowiązywała nadal, a powodowi należało się wynagrodzenie za wykonywaną w tym roku pracę. Obrazu sytuacji nie zmieniają zeznania H. G., która twierdziła o jednorazowości ww. uchwały. Przede wszystkim, jako osoba spoza kręgu podejmujących przedmiotową uchwałę, nie może świadczyć o tym, co było wolą stron w chwili jej powzięcia.

Wbrew odmiennym twierdzeniom pozwanej, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił także okoliczność wykonywania przez powoda prac społecznych na rzecz pozwanej w okresie marzec – sierpień 2012 r. W tym zakresie świadek M. K. jednoznacznie i stanowczo zeznał (wbrew przeciwnym wnioskom wyprowadzanym przez pozwanego z zeznań tego świadka), iż powód wprowadził go w pracę, powiedział, co ma konkretnie robić i było tak dopóki nowa administratorka powiedziała świadkowi, że ten ma jej słuchać. Mimo tego, jak dalej zeznał ww. świadek, współpracował on z powodem, bo powód był na miejscu i jak potrzebował środki chwastobójcze czy filtr do kosiarki, to tego samego dnia albo następnego to miał. Powód zakupy robił w razie potrzeby, może raz na miesiąc w sezonie. Dopiero po wakacjach 2012 r. współpraca powoda z nową administracją wygasła (zeznania świadka, k. 65, 66). Zeznania ww. świadka są o tyle wiarygodne, że z racji wykonywanych czynności (pracownik gospodarczy firmy (...)) miał on bezpośredni i stały (niemal codzienny) kontakt z powodem i wynikającą stąd wiedzę o jego zaangażowaniu w wykonywanie czynności opieki nad zielenią.

Niezasadnie przy tym pozwana zarzuca Sądowi Rejonowemu pominięcie zeznań świadków A. J., J. M. i A. F. i H. G. na okoliczność powierzenia czynności utrzymania zieleni pracownikowi gospodarczemu oraz przekazywania powodowi instrukcji, aby zaprzestał dozorowania prac. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił bowiem, że dopiero pod koniec wakacji 2012 r. nowy zarządca wyraźnie poinformował pracowników gospodarczych, że w zakresie utrzymania zieleni mają się stosować do poleceń administratora, a sam powód właśnie wówczas zaprzestał tych prac (zeznania świadka M. K.- k.65- 66, zeznania świadka A. A.- k. 81v, zeznania H. G.- k. 82).

Do tego czasu, a poczynając od marca 2012 r. powód wykonywał czynności nadzoru nad utrzymaniem zieleni na nieruchomości pozwanej.

W świetle powyższych rozważań, uznać należy, iż Sąd Rejonowy poczynił ustalenia co do okoliczności faktycznych stanowiących podstawę dochodzonego pozwem roszczenia prawidłowo i skrupulatnie, dając temu wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Z tej przyczyny nie może również odnieść skutku, podniesiony przez skarżącą zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 328 § 2 k.p.c. W tej kwestii, Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 7 stycznia 2010 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II UK 148/09 opubl. w LEX nr 577847, zgodnie z którym zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może znaleźć zastosowanie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia Sądu I Instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia. A to dlatego, że sposób sporządzenia uzasadnienia orzeczenia z natury rzeczy nie ma wpływu na wynik sprawy, jako że uzasadnienie wyraża jedynie motywy wcześniej podjętego rozstrzygnięcia. Powyżej wskazana sytuacja w realiach niniejszej sprawy nie ma zaś miejsca. W pisemnych motywach zaskarżonego rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wyraźnie odniósł się do uchwały nr 6/2011 i wbrew zastrzeżeniom skarżącej, szczegółowo wyjaśnił z jakich powodów i w oparciu o jakie dowody wyprowadził wnioski, które stały się podstawą rozstrzygnięcia, a zawarte w uzasadnieniu wywody pozwalają ustalić z jakich względów Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska skarżącej w tej kwestii. Pisemne motywy zaskarżonego orzeczenia przedłożone przez Sąd Rejonowy spełniają zatem należycie funkcję przypisaną przez ustawę temu dokumentowi sprawozdawczemu, umożliwiając odtworzenie rozumowania sądu orzekającego, które znalazło wyraz w sentencji zapadłego orzeczenia. Powyższe pozwala na dokonanie kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku. Zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w niniejszej sprawie nie mógł zatem okazać się skuteczny.

W ostatniej kolejności należy odnieść się do zarzucanego Sądowi Rejonowemu naruszenia art. 217 § 2 k.p.c. W tym zakresie zasadnie Sąd Rejonowy przyjął, iż pozwana spóźniła się z zarzutem podjęcia uchwały nr 6/2011 z naruszeniem przepisów prawa. Twierdzenie powyższe pozwana podniosła „na marginesie” w piśmie złożonym już po zamknięciu rozprawy (k. 86), a stanowiącym głos do protokołu, nie wskazując nawet z jakich powodów, Sąd miałby je uwzględnić. Z omawianych przyczyn, uzasadnienia nie może znaleźć także podniesiony przez skarżącą zarzut naruszenia prawa materialnego w postaci art. 23, ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tj. Dz.U. Nr 80, poz. 903) odnoszący się do kwestionowania prawidłowości podjęcia uchwały 6/2011.

Na uwzględnienie nie zasługują również dalsze podniesione przez skarżącą zarzuty naruszenia przez Sąd Rejonowy prawa materialnego, a to art. 22, ust. 3 c) oraz art. 23, ust. 1 ww. ustawy. Przepisy te określają czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, wymieniając wśród nich m.in. ustalenie wynagrodzenia zarządu lub zarządcy nieruchomości wspólnej, przyjęcie rocznego planu gospodarczego oraz ustalenie wysokości opłat na pokrycie kosztów zarządu. Zauważyć przy tym należy, iż żaden z ww. przepisów ani pozostałych przepisów ustawy nie reguluje okresu ważności uchwały właścicieli, jeśli chodzi o ustalenie wynagrodzenia zarządu lub zarządcy nieruchomości wspólnej (w przeciwieństwie np.: do uchwały w przedmiocie rocznego planu gospodarczego, która zgodnie z art. 30, ust. 1, pkt. 3 w zw. z ust. 2, pkt.1 ww. ustawy winna być ustalana corocznie). To zależy wyłącznie od ich woli. Uchwała dotycząca wynagrodzenia zarządu jest zatem ważna przez okres, na jaki została ustalona. Z uwagi na to, iż uchwała 6/2011 nie zawiera wskazania okresu, na jaki została zawarta, prawidłowo Sąd Rejonowy przyjął, iż obowiązuje ona bezterminowo.

Niezasadnym jest również przekonanie skarżącej o budżetowym charakterze rzeczonej uchwały i konieczności jej wpisana w roczny plan gospodarczy wspólnoty mieszkaniowej. Plan gospodarczy jest bowiem wyłącznie dokumentem o charakterze wewnętrznym, istotnym dla wspólnoty mieszkaniowej z punktu widzenia planowania wydatków w danym roku budżetowym. Wyszczególnione są w nim wszystkie zobowiązania finansowe oraz przychody wspólnoty na konkretny rok. Pominięcie zaś w planie na 2012 rok wynagrodzenia dla powoda nie miało jakikolwiek wpływu na istnienie łączącego strony węzła obligacyjnego. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, to, że pewne zobowiązania natury finansowej zostają pominięte w planie rocznym, nie wpływa na roszczenia wierzycieli, a w takiej właśnie roli występuje powód. Na marginesie zauważyć należy, że w rocznym planie finansowym pozwanej na 2011 r. również nie było przewidzianego wynagrodzenia dla powoda na podstawie uchwały nr 6/2011, a mimo tego powód takowe otrzymał.

Ostatecznie za chybiony należy również uznać zarzut naruszenia art. 6 k.c., gdyż Sąd Rejonowy w prawidłowy sposób obarczył strony ciężarem dowodu co do poszczególnych okoliczności, przyjmując w konsekwencji przeprowadzonego postępowania, iż powód sprostał obowiązkowi udowodnienia faktu dozoru nad zielenią na terenie należącym do pozwanej. Odnośnie zaś wysokości poniesionych z tego tytułu wydatków w okresie od marca 2012 r. do sierpnia 2012 r., powód nie musiał ich wykazywać, gdyż wynagrodzenie przewidziane rzeczoną uchwałą było ryczałtowe.

Mając na uwadze wszystko powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sporu zasądzając od Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w Z. na rzecz J. S. kwotę 300 zł. Na kwotę tę złożyło się jedynie wynagrodzenie pełnomocnika powoda w postępowaniu odwoławczym ustalone w oparciu o § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 r. poz. 461).