Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Krystyna Wiśniewska-Drobny

Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera (spr.)

SR (del.) Joanna Łukasińska – Kanty

Protokolant Beata Michalak

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa B. N.

przeciwko M. N.

o alimenty ewentualnie o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu-Zdroju

z dnia 5 marca 2015 r., sygn. akt III RC 383/14

oddala apelację.

SSR (del.) Joanna Łukasińska-Kanty SSO Krystyna Wiśniewska-Drobny SSO Lucyna Morys-Magiera

Sygn. akt III Ca 597/15

UZASADNIENIE

Powódka B. N. domagała się zasądzenia od pozwanego M. N. alimentów w wysokości po 800 zł miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu, w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 12 lutego 2013r. w sprawie o sygn. akt II RC 1406/12 oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając roszczenie wskazała, że małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód z winy M. N. wyrokiem Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 12 lutego 2013r. W tej sprawie powódka domagała się zasądzenia na jej rzecz alimentów w kwocie po 1.400 zł miesięcznie, natomiast Sąd Okręgowy uwzględnił to roszczenie do wysokości po 300 zł miesięcznie oddalając dalej idące żądanie. W celu dochodzenia części roszczenia, o której nie orzekł Sąd Okręgowy, wystąpiła z niniejszym pozwem.

Na rozprawie w dniu 30 września 2013r. pełnomocnik powódki sprecyzował żądanie pozwu w ten sposób, iż domagał się zasądzenia alimentów na rzecz powódki w wysokości po 800 zł z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

Pozwany M. N. wniósł natomiast o oddalenie powództwa w całości.

Wyrokiem z dnia 9 października 2013 r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu – Zdroju w sprawie III RC 219/13 oddali powództwo B. N. przeciwko M. N. o podwyższenie alimentów oraz odstąpił od obciążania stron kosztami postępowania w sprawie.

Wyrokiem z dnia 14 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie III Ca 35/14 na skutek apelacji powódki uchylił wyrok Sądu Rejonowego w Jastrzębiu – Zdroju z dnia 9 października 2013 r. i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Jastrzębiu – Zdroju do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie kosztach postępowania odwoławczego. W uzasadnieniu w/w orzeczenia Sąd Okręgowy wskazał, iż Sąd Rejonowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy dokona niezbędnych ustaleń w zakresie i kierunku wyznaczonym przez treść ostatecznie sprecyzowanego powództwa na obecny etapie postępowania jako żądania alimentów w określonej wysokości, ocena wiarygodności dowodów, poczynienie ustaleń co do rzeczywistego stanu rzeczy z uwzględnieniem dotychczas niewadliwie przeprowadzonych ustaleń faktycznych, odnoszących się jednak zarówno w mierze dopuszczenia, jak i przeprowadzenia dowodów, do powództwa w jego ostatecznym kształcie, a następnie merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazał, by przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji zwrócił uwagę na konieczność zsynchronizownia przedmiotu żądania pozwu, przedmiotu rozpoznania sprawy oraz przedmiotu rozstrzygnięcia i jego motywów.

W piśmie procesowym z dnia 7 listopada 2014 r. powódka precyzując żądanie pozwu wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie, poczynając od dnia 5 kwietnia 2013 r. ewentualnie o podwyższenie od pozwanego na jej rzecz alimentów do kwoty po 800 zł, począwszy od dnia 7 listopada 2014 r. Nadto podniosła, iż od czasu orzeczenia rozwodu z pozwanym minęło praktycznie dwa lata i w tym czasie doszło do istotnej zmiany stosunków po jej stronie.

Na rozprawie w dniu 7 listopada 2014r. pozwany wniósł o oddalenie żądań powódki.

Sąd Rejonowy w Jastrzębiu-Zdroju wyrokiem z dnia 5 marca 2015r. oddalił powództwo B. N. o alimenty oraz oddalił powództwo B. N. o podwyższenie alimentów. Nadto odstąpił od obciążania B. N. kosztami sądowymi w sprawie, od ponoszenia których strona powodowa była zwolniona z mocy prawa.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że B. N. i M. N. zawarli związek małżeński w dniu 8 czerwca 1985r., z którego pochodzą 29 – o letnia S. N., która pracuje i osiąga dochód, Ł. N. lat 26, który nie pracuje, mieszka we W. oraz 18–letni P. N., który uczy się w ostatniej klasie liceum ogólnokształcącego.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 12 lutego 2013r. w sprawie o sygn. akt II RC 1406/12 rozwiązano przez rozwód małżeństwo B. N. i M. N. z winy pozwanego.

W wyroku tym zasądzono od powódki B. N. alimenty na rzecz małoletniego wówczas syna stron P. N. w wysokości po 300 zł miesięcznie oraz zasądzono od pozwanego M. N. na rzecz powódki B. N. alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie w miejsce zawartej pomiędzy stronami ugody przez Sądem Rejonowym w Jastrzębiu-Zdroju w dniu 21 lutego 2011 r. w sprawie o sygn. akt III RC 474/10. W powyższym orzeczeniu nie oddalono powództwa B. N. w części dot. alimentów na jej rzecz ponad zasądzoną kwotę 300 zł. Jednocześnie B. N., działająca przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wniosła o uzupełnienie orzeczenia poprzez oddalenie jej powództwa o alimenty ponad zasądzoną kwotę 300 zł. Wyrok ten stał się prawomocny z dniem 16 marca 2013 r.

Na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Jastrzębiu – Zdroju w dniu 15 kwietnia 2009r. w sprawie o sygn. akt I Ns 194/08 B. N. i M. N. dokonali zgodnego podziału majątku wspólnego. Na jego podstawie B. N. przypadła: nieruchomość niezabudowana stanowiąca działkę (...), o obszarze 8 arów 91 m ² położona w Z., dla której Sąd Rejonowy w Cieszynie prowadzi księgę wieczystą KW Nr (...), o wartości 40.000 zł oraz ruchomości: kosiarka, lodówka, zmywarka, witryna dębowa, stół wraz z 6 krzesłami, mały stolik dębowy, pamiątki z wyjazdów zagranicznych - o wartości łącznej 6.000 zł. M. N. przypadło: prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego położonego w J. przy ulicy (...), znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w J., o wartości 150.000 zł wraz z wyposażeniem tego lokalu oraz samochód osobowy marki H. (...) rok produkcji 2003, numer rejestracyjny (...), o wartości 15.000 zł. Nadto pozwany zobowiązał się zapłacić B. N., tytułem spłaty, kwotę 60.000 zł, płatną w terminie do dnia 28 lutego 2010 r. wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia temu terminowi płatności oraz zobowiązał się do spłacenia z własnych środków całości kredytu zaciągniętego w (...) Bank SA w K. Oddział w J. na zakup samochodu H. (...).

W dacie sprawy o rozwód między małżonkami N. powódka B. N. miała 48 lat, wykształcenie zawodowe, z zawodu krawcowa, nie chorowała poważnie, zażywała jedynie leki uspokajające, na które wydatkowała miesięcznie kwotę 50 zł. B. N. prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą (...) .H.U. (...), zajmującą się sprzedażą i szyciem firan i z tego tytułu uzyskiwała średnio dochód w kwocie 600 zł miesięcznie. Powódka była zadłużona w hurtowniach, zaś bilans prowadzonej przez nią działalności od 2009 r. był ujemny. B. N. zamieszkiwała z matką, nie prowadziła z nią wspólnego gospodarstwa domowego. Matka powódki miała 66 lat, otrzymywała rentę w wysokości około 2.500 zł miesięcznie, ponosiła opłaty związane z utrzymaniem mieszkania w wysokości: 540 miesięczna opłata za czynsz, po 140 zł opłata za gaz i energię elektryczną, płatne co drugi miesiąc. Powódka B. N. partycypowała w kosztach utrzymania mieszkania w wysokości po 350 zł miesięcznie.

W lutym 2010r. powódka w wyniku podziału majątku dorobkowego otrzymała od pozwanego kwotę 60.000 zł tytułem spłaty. Z tych środków zakupiła samochód marki „C. (...)” za kwotę 13.000 zł, towar do sklepu oraz akcje (...) S.A. o wartości 11.000 zł, z tych środków spłaty pozostało jej 8.000 zł.

Pozwany M. N. w czasie sprawy o rozwód miał 48 lat, wykształcenie średnie, był zdrowy, pracował w (...) S.A. KWK (...) w J. jako maszynista wyciągowy i zarabiał średnio 4.817,86 zł netto miesięcznie. Ponadto otrzymywał dodatkowe świadczenia z funduszu socjalnego, „Barbórkę”, „14-tkę”, nagrodę z zysku, talony żywnościowe i deputat węglowy, przy czym za węgiel w 2012r. otrzymał ekwiwalent w kwocie 4.013,67 zł netto, a nagrodę z zysku otrzymał w wysokości 3.747,35 zł netto. Z wynagrodzenia pozwanego potrącana była wówczas kwota w wysokości 1.680 zł miesięcznie na (...), z czego kwota 1.500 zł stanowiła ratę pożyczki, którą pozwany zaciągnął celem dokonania spłaty na rzecz powódki połowy wartości majątku wspólnego. Ponadto pozwany opłacał składkę na związki zawodowe w wysokości 32 zł miesięcznie. M. N. ponosił koszty związane z utrzymaniem mieszkania w wysokości 635 zł miesięcznie. Na kwotę tę składały się opłaty w wysokości: 510 zł miesięczna opłata za czynsz, 70 zł miesięczna opłata za energię elektryczną, 55 zł miesięczna opłat za gaz. Poza tym opłacał po 60 zł miesięcznie opłatę za Internet, 60 zł miesięcznie opłatę za telewizję oraz 50 zł opłatę za swój abonament telefoniczny i małoletniego wówczas syna stron. Na paliwo do samochodu, który użytkował na dojazdy do pracy pozwany wydatkował kwotę 200 zł miesięcznie. M. N. wspierał finansowo dorosłego syna stron, który zamieszkiwał w O. , łożąc na jego rzecz kwotę 1.000 zł miesięcznie. Ponadto utrzymywał i wychowywał małoletniego wówczas syna stron P. N., lat 16, na rzecz którego powódka B. N. łożyła alimenty w wysokości 300 zł miesięcznie oraz opłacała składkę członkowska w klubie sportowym, w którym małoletni uprawiał judo w wysokości po 60 zł miesięcznie. Małoletni syn stron P. N. uczęszczał do I klasy Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół Nr (...) w J., pozostawał pod opieką poradni alergologicznej, gdzie poddawany był terapii odczulającej. Ponadto małoletni pozostawał pod opieką Poradni Endokrynologicznej w K., gdzie na wizyty uczęszczał raz na kwartał w związku z czym jego ojciec ponosił koszty w wysokości 200 zł za każdą wizytę. Poza tym małoletni leczył się w (...) w K. i koszt wizyty z dojazdem wynosił 400 zł, zaś wizyty odbywał co 6 miesięcy. Małoletni P. N. zażywał stale leki, na które jego ojciec miesięcznie wydatkował kwotę 140 zł. Małoletni P. N. utrzymywał kontakty z matką B. N., którą odwiedzał, i u której spożywał obiady w niedzielę. B. N. zakupywała dla małoletniego syna odzież, słodycze zabierała go do M. D..

Obecnie powódka B. N. ma 49 lat, posiada wykształcenie zawodowe, z zawodu jest krawcową.

Powódka nadal prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) .H.U. (...), z której w 2014 r. osiągała dochód w wysokości między 500 a 900 zł miesięcznie. Obecnie, tj. od początku br. dochód ten wynosi miedzy 600 a 700 zł miesięcznie. B. N. w ramach prowadzonej przez siebie działalności zajmuje się wszelkimi usługami krawieckimi. Powódka posiada zadłużenia w związku z prowadzoną działalnością w wysokości 12.000 zł, zaś bilans prowadzonej przez nią działalności w latach 2010-2012 oraz 2014 był ujemny. W związku z prowadzoną działalnością gospodarcza powódka wynajmuje lokal, za wynajem którego płaci kwotę 850 zł miesięcznie. B. N. opłaca obowiązkowe składki na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne. Powódka nie zatrudnia żądnego pracownika. Powódka w okresie od 1 września do 30 września 2013 r. zawiesiła działalność gospodarczą w związku z wyjazdem nad morze zgodnie z zaleceniami lekarza. Powódka nie myślała o zamknięciu działalności gospodarczej i podjęciu innego zatrudnienia, bowiem na zamknięcie działalności musiałaby posiadać około 20.000, którą nie dysponuje. Poza tym, jak się orientowała na rynku pracy w J. wg jej ustaleń w sklepie (...) jako kasjer mogłaby zarobić o 100 zł więcej, niż dochód z jej działalności gospodarczej.

B. N. nie podejmuje dorywczej pracy.

Powódka łoży na utrzymanie aktualnie 18 – o letniego syna stron P. N., który mieszka wraz z ojcem M. N., alimenty w wysokości po 300 zł miesięcznie. Poza tym na 18 – te urodziny syna przekazała mu 50 euro oraz zorganizowała przyjęcie urodzinowe dla jej rodziny, które kosztowało ją 500 zł. Powódka spotyka się z synem w swoim miejscu zamieszkania. W okresie świąteczno – noworocznym P. N. spędził u matki 3 dni z noclegiem.

Powódka B. N. zamieszkuje wraz ze swoją matką A. N. w mieszkaniu typu M – 6, gdzie ma do dyspozycji swój własny pokój. A. N. otrzymuje rentę rodzinną w wysokości około 2.600 zł netto miesięcznie. A. N. leczy się na cukrzycę, chorobę wieńcową i stawy, tarczycę, i na lekarstwa wydatkuje miesięcznie kwotę około 300-400 zł.

W związku z utrzymaniem mieszkania A. N. ponosi opłaty w wysokości: 600 zł opłata za czynsz co miesiąc, 160 zł opłata za energię elektryczną co dwa miesiące, 180 zł opłata za gaz co dwa miesiące. Powódka B. N. partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania w wysokości 300 zł. Ponadto B. N. ponosi opłatę za łącze internetowe i telefon komórkowy w wysokości 60 zł miesięcznie. Powódka nie prowadzi gospodarstwa domowego razem z matką.

B. N. posiada działkę budowlaną o powierzchni 9 arów, która przypadła powódce w związku z podziałem majątku dorobkowego z pozwanym. Powódka zgłosiła ofertę sprzedaży tej działki w 3 agencjach nieruchomości za kwotę 68.000 zł. B. N. w związku z podziałem majątku otrzymała od pozwanego kwotę 60.,000 zł tytułem spłaty. Powódka powyższa kwotę przeznaczyła na zakup samochodu marki C. (...), na który wydatkowała kwotę 11.000 zł, zakup akcji (...) SA, które zakupiła za kwotę 10.000zł, które to akcje posiada nadal, warte aktualnie około 3.000 zł oraz na zakup towaru do sklepu, który prowadzi. Powódce z kwoty uzyskanej tytułem spłaty od pozwanego nie pozostała obecnie żadna kwota.

Powódka za ubezpieczenie samochodu uiszcza co kwartał składkę w wysokości 130 zł.

Powódka nie korzysta ze świadczeń z opieki społecznej. Zdarza się, że zaciąga pożyczki u rodziny, ostatnio – w październiku 2014 r. Wówczas powódka pożyczyła od siostry D. M. 300 zł. Dzieci stron – S. N. i Ł. N. nie pomagają powódce finansowo. Powódka nie chce ich prosić o pomoc finansową, przy czym córka stron jest świadoma sytuacji matki i na Święta Bożego Narodzenia podarowała matce buty.

Powódka leczy się z powodu torbieli na tarczycy. Aktualnie oczekuje na biopsję tarczycy i w związku z tym nie jest leczona farmakologicznie. Powódka w/w schorzenie leczy w ramach NFZ u endokrynologa. Poza tym powódka zażywa leki na nadciśnienie, które kosztują ją 60 zł. Nadto kupuje dla siebie leki na kręgosłup i problemy z żyłami, na które wydatkuje co miesiąc od 18 do 26 zł. Aktualnie powódka nie leczy się z powodu depresji.

Powódka latem 2014 r. była na wczasach w Albanii za kwotę 900 zł. Wyjazd ten sama sobie opłaciła.

B. N. koszt swojego utrzymania określiła na kwotę około 1.000 zł miesięcznie. Na kwotę tę składają się: 400 zł koszt zakupu żywności, 300 zł koszty utrzymania mieszkania, 200 zł koszt zakupu środków czystości i chemicznych, 20 zł koszt zakupu bielizny, 120 zł koszty zakupu środków kosmetycznych, wydatki związane z wypłatą alimentów na rzecz syna P. N. w wysokości 300 zł miesięcznie oraz zakup paliwa do samochodu około 100 zł.

Powiatowe Urzędy Pracy w J., W. posiadają oferty zatrudnienia dla kobiet w wieku powódki z wykształceniem zawodowym z zawodu krawiec bądź bez zawodu z proponowanym minimalnym wynagrodzeniem za pracę.

Powiatowy Urząd Pracy w R., Ż. i C. nie posiada ofert zatrudnienia dla kobiet w wieku 49 lat, z wykształceniem zawodowym z zawodu krawiec bądź bez zawodu.

Pozwany M. N. ma obecnie 50 lat, zatrudniony jest w (...) S.A. KWK (...), gdzie zarabia od 4.500 do 5.500 zł netto miesięcznie. Ponadto pozwany otrzymuje dodatkowe świadczenia typu 14-ta pensja, Barbórka, ekwiwalent za węgiel.

Pozwany w miejscu zatrudnienia nie otrzymuje już bonów żywnościowych, które otrzymywał do listopada 2014 r. i była to wówczas kwota 350 zł miesięcznie. Poza tym nie otrzymuje już premii z zysku i dywidendy. Ostatnio premię z zysku otrzymał w sierpniu 2013 r. w wysokości netto 4.000 zł. Z kolei dywidendę otrzymał w lipcu 2013 r. w kwocie 2.000 zł.

W grudniu 2014 r. pozwany otrzymał Barbórkę w wysokości 6.000 zł netto, natomiast w lutym 2015 r. 14 – ą pensję w wysokości 2.500 zł, z tym, że jest ona niższa niż dotychczas przez niego otrzymywana, bowiem stanowi 40 % poprzednio otrzymywanej.

M. N. spłaca pożyczkę w (...), która zaciągnął w listopadzie 2014 r. w wysokości 30.000 zł, a której wysokość miesięcznej raty wynosi 2.000 zł. Pożyczkę tą pozwany będzie spłacał do końca 2015 r. Środki pochodzące z pożyczki pozwany przeznaczył na spłatę zobowiązań zaciągniętych u członków rodziny i osób trzecich związanych z dokonaną przez niego spłatą powódki z tytułu podziału majątku dorobkowego, tj. 13.000 zł. Natomiast pozostałą cześć tej pożyczki przeznaczył na bieżące utrzymywanie siebie, syna stron P. N. i remont mieszkania.

Pozwany M. N. zamieszkuje wraz z 18 – o letnim synem stron P. N. w mieszkaniu typu M-6. W związku z utrzymaniem mieszkania ponosi koszty: 551 zł miesięczna opłata za czynsz, 140 zł miesięcznie opłata za energię elektryczną, 80 zł opłata za gaz co dwa miesiące. Ponadto opłaca on po 120 zł miesięcznie opłatę za internet i TV kablową. Pozwany opłaca swój i syna telefon komórkowy w wysokości 136 zł. Telefon syna kosztuje pozwanego 50 zł miesięcznie.

Pozwany M. N. posiada samochód osobowy marki H. (...) rok produkcji 2003, o wartości około 10.000 zł. Pozwany na zakup paliwa do samochodu wydatkuje 350 zł miesięcznie.

Pozwany poza mieszkaniem oraz samochodem osobowym nie posiada żadnego innego majątku. Pozwany M. N. posiada 383 akcji (...) S.A. w J., warte około 10.000 zł. Nadto posiada oszczędności w wysokości około 12.000 zł.

Pozwany M. N. leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego i na leki wydaje 80 zł miesięcznie. Schorzenie to w/w leczy u lekarza rodzinnego w ramach NFZ. Poza tym stan jego zdrowia jest dobry.

M. N. na swoje wyżywienie potrzebuje co miesiąc około 500 zł. Na zakup środków czystości po 40 zł miesięcznie dla siebie i syna.

Syn stron P. N. ma obecnie 18 lat, jest uczniem III klasy Liceum Ogólnokształcącego. Na rzecz syna pozwany otrzymuje od powódki alimenty w wysokości po 300 zł miesięcznie. Małoletni P. N. trenuje judo w związku z czym pozwany opłaca składkę w klubie sportowym w wysokości 65 zł miesięcznie oraz wydatkuje rocznie na zainteresowania syna około 4.000 – 5.000 zł, co obejmuje zakup odzieży, obuwia, obozy, treningi i zgrupowania. Na zakup podręczników i przyborów dla syna pozwany w tym roku szkolnym wydatkował kwotę 570 zł. Zaś ubezpieczenie syna kosztowało go 65 zł, składa na komitet 100 zł. Poza tym na studniówkę syna przeznaczył łącznie 1.200 zł. Powódka w związku z powyższym zakupiła synowi koszulę. Na zakup odzieży dla syna M. N. przeznacza od 500 – 700 zł. Na zakup obuwia 500 zł co kwartał. Na wyżywienie natomiast po 500 zł miesięcznie. Syn stron w okresie od marca 2014 r. do października 2014 r. otrzymywał stypendium sportowe w kwocie po 320 zł miesięcznie wypłacane przez Prezydenta Miasta J..

P. N. leczy się w Poradni Alergologicznej, zażywa lekarstwa których miesięczny koszt zakupu wynosi 180 zł. Poza tym w/w jest leczony u dermatologa z powodu zmian skórnych i zażywa w związku z tymi leki, które kosztują pozwanego 130 zł miesięcznie. P. N. leczony jest w ramach NFZ. Ponadto P. N. leczony jest okulistycznie, na wizyty do lekarza okulisty zgłasza się raz na 6 miesięcy, koszt jednej wizyty wynosi 100 zł. We wrześniu ub. roku P. N. miał wymieniane okulary i za szkła z oprawkami jego ojciec zapłacił 360 zł. P. N. nie jest obecnie leczony u endokrynologa, ani nie odbywa wizyt u okulisty w K..

Pozwany M. N. wspomaga dobrowolnie pełnoletniego syna stron Ł. N., przekazując mu miesięcznie kwotę od 300 do 500 zł oraz doładowuje mu telefon komórkowy po 50 zł miesięcznie.

Pozwany nie korzysta z pomocy społecznej, nie ma przyznanego dodatku mieszkaniowego, nie pali papierosów, nie pozostaje w żadnym związku.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd stwierdził, że powództwo B. N. o alimenty jest nieuzasadnione. Sąd wskazał, że w wyroku rozwodowym z dnia 12 lutego 2013 r. w sprawie o sygn. II RC 1406/12 Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. zasądził na jej rzecz alimenty w wysokości po 300 zł miesięcznie, nie oddalając powództwa w pozostałej części. Sąd uznał, że w tym zakresie, powódce przysługiwał jedynie wniosek o uzupełnienie orzeczenia, ewentualnie podniesienie powyższej okoliczności w apelacji od wydanego orzeczenia. Skoro powódka nie skorzystała z tych możliwości, ma obecnie jedynie prawo do wystąpienia z nowym powództwem o zmianę uprzednio zasądzonych alimentów, tj. o podwyższenie alimentów.

W dalszej części Sąd uznał, że roszczenie B. N. o alimenty zgłoszone w niniejszej sprawie jest tożsame z jej roszczeniem o alimenty zgłoszonym w sprawie o rozwód przed Sądem Okręgowym w Gliwicach Ośrodek (...) w R., co wyklucza ponowne jego rozpoznanie w niniejszej sprawie w myśl zasady ne bis in idem.

Sąd Rejonowy nie uwzględnił również powództwa B. N. o podwyższenie alimentów. Przytaczając treść art. 60 § 2 k.r.o. Sąd wskazał, że prawo do alimentów na tej podstawie przysługuje tylko małżonkowi niewinnemu w stosunku do małżonka wyłącznie winnego powstania rozkładu pożycia, gdy rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego. Sąd wskazał, że przy orzekaniu o alimentach na podstawie art. 60 § 2 k.r.o. należy porównać sytuację, w jakiej małżonek niewinny znajdzie się po rozwodzie, z sytuacją, w jakiej by się znajdował, gdyby pożycie małżonków funkcjonowało normalnie przy równoczesnym uwzględnieniu, czy małżonek uprawniony wykorzystuje w pełni możliwości kształtowania swojej sytuacji materialnej. Mając przy tym na względzie również kryteria wskazane w art. 138 k.r.o., tj. czy nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca zmianę orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, Sąd uznał, że powódka nie wykazała, do czego była zobowiązana w kontekście normy prawnej z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., aby od czasu poprzedniej sprawy o alimenty do chwili zamknięcia rozprawy w sprawie nastąpiła istotna zmiana stosunków, która uzasadniałaby podwyższenie ustalonego obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec niej.

Sąd wskazał, że od czasu rozwodu między stronami minęły dwa lata. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że powódka nadal prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) .H.U. (...), z której w 2014r. osiągała dochód w wysokości między 500 zł a 900 zł miesięcznie, natomiast od początku br. dochód ten wynosi miedzy 600 zł a 700 zł miesięcznie. Powódka posiada zadłużenia w związku z prowadzoną działalnością w wysokości 12.000 zł, zaś bilans prowadzonej przez nią działalności w latach 2010-2012 oraz 2014 był ujemny. Jednocześnie obecnie powódka ponosi mniejsze wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (za wynajem lokalu, w którym prowadzi działalność płaci obecnie kwotę 850 zł miesięcznie, natomiast w dacie sprawy o rozwód płaciła kwotę po 1.300 zł miesięcznie).

Sąd stwierdził również, że stan zdrowia powódki od czasu poprzedniej sprawy nie uległ pogorszeniu. Większej zmianie nie uległa również wysokość opłat związanych z utrzymaniem mieszkania, w którym zamieszkuje powódka nie uległa większej zmianie. Powódka nadto w niezmienionej wysokości łoży alimenty na rzecz syna stron P. N., które wynoszą po 300 zł miesięcznie.

Sąd zwrócił także uwagę, że B. N. nie wykazała aby po stronie pozwanego M. N. wystąpiły istotne zmiany stosunków zarówno osobistych, jak i majątkowych przemawiające za podwyższeniem wysokości alimentów na jej rzecz. Wskazując na obecną sytuację majątkową i zarobkową pozwanego, Sąd zwrócił także uwagę, że od czasu rozwodu pozwany M. N. ma na utrzymaniu syna stron P. N., który jest uczniem ostatniej klasy liceum. Syn stron leczony jest przez lekarzy specjalistów - alergologa, dermatologa i okulisty. Pozwany, bez pomocy finansowej powódki, ponosi koszty związane z uczestnictwem syna stron w klubie sportowym, opłacając składkę członkowską po 65 zł miesięcznie oraz wydatkuje na zainteresowania syna rocznie sumę od 4.000 do 5.000 zł. Nadto pozwany wspiera finansowo pełnoletniego syna stron Ł. N., przekazując mu miesięcznie kwotę od 300 do 500 zł oraz doładowuje mu telefon komórkowy po 50 zł.

W ocenie Sądu Rejonowego, zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do podwyższenia wysokości alimentów łożonych przez pozwanego M. N. wobec powódki B. N.. Równocześnie Sąd uznał, że B. N. nie jest w stanie z dochodów jakie otrzymuje zaspokoić wszystkich swych potrzeb, przy uwzględnieniu swoich bieżących potrzeb, w tym potrzeb związanych z zakupem leków, konieczności pokrywania przez nią opłat mieszkaniowych, wydatków na żywność, wskazując jednocześnie, że powódka nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości zarobkowych i majątkowych.

Sąd wskazał nadto, że powódka od wielu lat prowadzi działalność gospodarczą nie przynoszącą jej dochodów. Nadto powódka posiada nieruchomość- działkę o powierzchni 8 arów 91 m ² położoną w Z. o wartości 68.000 zł, którą zamierzy zbyć a uzyskane w ten sposób środki przeznaczyć na zakup mieszkania dla siebie. Poza tym powódka posiada akcje (...) (obecnie nieznacznej wartości.

Sąd nadto podkreślił, że rozwód stron nie pociągnął za sobą istotnego pogorszenia sytuacji majątkowej powódki, albowiem strony prowadziły wspólne gospodarstwo domowe do 2009 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, iż w niniejszym postępowaniu strona powodowa nie wykazała, iż od czasu wydania orzeczenia przez Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. w sprawie II RC 1406/12/6 o rozwód między małżonkami N. nastąpiła istotna zmiana stosunków, która uzasadniałaby zmianę uprzednio zasądzonych alimentów od pozwanego M. N. na rzecz powódki B. N..

Na podstawie art. 102 k.p.c., Sąd nie obciążył powódki B. N. kosztami sądowymi w sprawie.

Apelację od tego orzeczenia wniosła powódka.

Zarzuciła naruszenie przepisów postępowania polegających na wadliwym przyjęciu, iż prawomocność wyroku rozwodowego w części dotyczącej roszczenia o alimenty stworzyło stan powagi rzecz osądzonej także w części żądania alimentów ponad zasądzoną kwotę 300 zł tytułem alimentów o której nie orzekł Sąd Okręgowy w sprawie o rozwód, a także naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 60 § 2 k.r.o. poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i dowolne uznanie, że rozwód nie pociągnął za sobą istotnego pogorszenia sytuacji majątkowej powódki, podczas gdy prawidłowa wykładnia z art. 60 § 2 k.r.o. prowadzi do wniosku, iż dla oceny, czy warunek przewidziany w art. 60 § k.r.o. został spełniony, nie są istotne ewentualne zmiany, jakie nastąpiły w położeniu materialnym małżonka niewinnego w czasie między faktycznym, rozejściem się małżonków a orzeczeniem rozwodu, natomiast istotne jest porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie. Nadto zarzuciła dowolne ustalenie, iż w sytuacji powódki występują wątpliwości co do faktycznej wysokości jej dochodów, podczas gdy wnikliwa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala na wyciągnięcie takiego wniosku, a także naruszenie art. 138 k.r.o. poprzez dowolne uznanie, iż pomiędzy orzeczeniem rozwodu z datą wystąpienia z żądaniem podwyższenia alimentów nie doszło do istotnej zmiany stosunków uzasadniającej podwyższenie alimentów.

Na tych podstawach wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 1 i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 12 lutego 2013r. w sprawie o sygn. akt II RC 1406/12 ewentualnie o zmian zaskarżonego wyroku w pkt 2 poprzez zasądzenie od pozwanego na jej rzecz alimentów w kwocie po 800 zł, począwszy od dnia 7 listopada 2014 r. w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 12 lutego 2013r. w sprawie o sygn. akt II RC 1406/12 oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania według norm przepisanych za obydwie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenie powódki przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie, w sposób szczegółowy, ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materialne dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Brak było podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia prawa procesowego. Przepis art. 233 k.p.c., odnosi się wprost do oceny dowodów wskazując, według jakich kryteriów winna być ona przeprowadzona. Wyraża mianowicie zasadę swobodnej oceny dowodów stanowiąc w § 1, że Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012r. III AUa 620/12). Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Przenosi się to na kwalifikowanie jako niewystarczającego przekonania strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Jeżeli zatem Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, co ma miejsce w niniejszej sprawie, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 8 lutego 2012r. (I ACa 1404/11), z dnia 14 marca 2012r. (I ACa 160/12), z dnia 29 lutego 2012r. (I ACa 99/12); a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2012r. VI ACa 31/12).

Nie można również pominąć, iż same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., I UK 347/11).

Powyższe jednoznacznie wskazuje, że apelująca, stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., jest obowiązana wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Powódka tymczasem, nie wskazuje uchybieniu przez Sąd I instancji regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, , tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów poprzestając jedynie na kwestionowaniu niekorzystnego ustalenia stanu faktycznego przekładającego się w oddaleniu roszczeniu powódki. Wobec tego należało stwierdzić, iż ocena materiału dowodowego odpowiadała wymaganiom art. 233 k.p.c.

Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę dokonaną przez Sąd Rejonowy, że roszczenie powódki o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie, poczynając od dnia 5 kwietnia 2013 r. nie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż w tym zakresie obowiązek ten został już ustalony prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodku (...) w R. z dnia 12 lutego 2013r. w sprawie o sygn. akt II RC 1406/12.

Również roszczenie ewentualne, tj. o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz alimentów w kwocie po 800 zł, począwszy od dnia 7 listopada 2014 r. w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 12 lutego 2013r. w sprawie o sygn. akt II RC 1406/12 nie zasługiwało na uwzględnienie. Roszczenie to należało bowiem zakwalifikować jako roszczenie o podwyższenie obowiązku alimentacyjnego, a zatem rozpatrywać w kontekście przesłanek normowanych art. 138 k.r.o.

Stosownie do art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków określonych w art. 138 k.r.o. rozumie się „istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych” (Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Komentarz, red. prof. dr hab. K. P., Wydawnictwo C.H. B., wydanie 3, s. (...)). Zmiana stosunków musi się odnosić do wszelkich zmian w statusie ekonomicznym skutkującym zmianą zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zmiany zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Uwzględnienie roszczenia wymaga zatem wykazania, że zmiana taka nastąpiła po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego świadczenie alimentacyjne, a więc po 16 marca 2013r.

Ustalając istnienie przesłanek z art. 138 k.r.o. nie można nadto pominąć celu obowiązku alimentacyjnego ustanowionego na podstawie art. 60 § 2 k.r.o. Pomimo, jak wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 15 lipca 2004r. (I ACa 375/04), obowiązek ten nie daje małżonkowi niewinnemu prawa do równej stopy życiowej z małżonkiem zobowiązanym, to jednak cel tego świadczenia sprowadza się do udzielenia mu uprawnienia do bardziej dostatniego życia poprzez przyczynienie się w odpowiednim zakresie do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb, chociażby nie znajdował się on w niedostatku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 lipca 2004r., I ACa 375/04). Kryterium oceny stanowi zatem porównanie sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie (teza XIII uchwały Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987r., III CZP 91/86). Nadto, przy porównaniu sytuacji materialnej małżonka niewinnego należy badać nie tylko stan rzeczywisty, który istniał przed rozwodem, ale i uwzględniać jego uprawnienia do korzystania z wkładu drugiego małżonka w zaspokajanie potrzeb rodziny (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1998r., III CKN 880/98).

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił brak, aby w niniejszym stanie faktycznym, nastąpiła taka istotna zmiana. Sąd Rejonowy w sposób szczegółowy dokonał analizy aktualnej sytuacji majątkowej i zarobkowej obu stron postępowania opierając się w tym zakresie na poszczególnych środkach dowodowych i na tej podstawie prawidłowo ocenił, że zmiana taka nie nastąpiła. Z tych też względów, Sąd Okręgowy bez zbędnego powtarzania, w pełni podziela zarówno poczynioną analizę tych kosztów jak również wnioski z niej płynące. Zwrócić przy tym należy uwagę, że powoływana przez powódką strata w działalności gospodarczej powódki jest rekompensowana niższymi kosztami tej działalności, w szczególności w zakresie niższych kosztów utrzymania lokalu, w którym jest ona prowadzona.

Powyższe okoliczności, jednoznacznie wskazują, że przesłanki z art. 138 k.r.o. nie zostały dopełnione.

Z przyczyn wskazany powyżej, apelację oddalono na podstawie art. 385 k.p.c.

SSR (del.) Joanna Łukasińska - Kanty SSO Krystyna Wiśniewska – Drobny SSO Lucyna Morys -Magiera