Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 września 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Hajda

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 1 września 2015 roku sprawy

z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowo – akcyjnej w W.

przeciwko K. F.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 22 stycznia 2015 roku., sygn. akt I C 608/14

oddala apelację.

SSO Anna Hajda

UZASADNIENIE

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 1.049,90 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz zasądzenie kosztów procesu. Uzasadniając swoje żądanie podał, że nabył wierzytelność wynikającą z umowy pożyczki udzielonej przez (...) Sp. z o.o. Nadto wskazał, że (...) Sp. z o.o. w W. zawarła z (...) Sp. z o.o. (...) w W. w dniu 30 listopada 2013r. Umowę Ramową (...), która stanowiła podstawę do zawierania przez strony kolejnych transakcji instrumentów pochodnych (m.in. transakcji kredytowych instrumentów pochodnych – swapów ryzyka kredytowego). Potwierdzeniem Transakcji Kredytowego Instrumentu Pochodnego z 30 listopada 2013 roku przeniesiono ryzyko kredytowe z (...) Sp. z o.o. w W. na (...) Sp. z o.o. (...) w W.. Aneksem do umowy datowanym na 9 grudnia 2013 roku strony zmieniły część zapisu Potwierdzenia dotyczącego Stałego Wynagrodzenia. Powód podał, że w oparciu o transakcję (...) Sp. z o.o. w W. płaci stałe wynagrodzenie P., w zamian za zabezpieczenie związane z wystąpieniem zdarzenia kredytowego (określonego jako brak zapłaty) odnoszącego się do wierzytelności wynikających z pożyczek gotówkowych. Powód podał, że 19 grudnia 2013 roku skierowano zawiadomienie o wystąpieniu zdarzeń kredytowych oraz zawiadomienie o rozliczeniu z fizyczną dostawą. W związku z wystąpieniem zdarzenia kredytowego w stosunku do zabezpieczonych wierzytelności oraz zaistniałym obowiązkiem rozliczenia transakcji przez strony (...) Sp. z o.o. przeniosła dostarczone wierzytelności na (...) Sp. z o.o. S.K.A. i otrzymała od P. stosowne wynagrodzenie. Jednocześnie 30 grudnia 2013 roku wydała oświadczenie o potrąceniu wierzytelności powstałych w wyniku wzajemnych transakcji.

Powód wskazał także, iż 15 maja 2013 roku (...) Sp. z o.o. w W. zawarła z pozwanym umowę pożyczki nr (...), która została udzielona w ramach Ramowej Umowy P.. Umowa pożyczki została zawarta przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim. Pozwany dokonał rejestracji w systemie teleinformatycznym V., jednocześnie akceptując warunki umowy pożyczki oraz Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną w (...). Ponadto pozwany potwierdził warunki umowy poprzez dokonanie przelewu jednego grosza ze swojego rachunku bankowego na rachunek bankowy V.. W dniu 15 maja 2013 roku V. przelał na rachunek pozwanego kwotę 800,00 zł. W związku z zawartą umową została naliczona prowizja w wysokości 72,50 zł stanowiąca opłatę za udzielenie pożyczki, którą pożyczkobiorca zobowiązany był uiścić pożyczkodawcy. Powód podkreślał, że z tytułu cesji wierzytelności pozwany jest zobowiązany do zapłaty mu wszystkich należności, które stały się wymagalne z upływem terminu płatności, tj. z dniem 14 czerwca 2013r. Z uwagi na opóźnienie w spłacie pożyczki, pozwany został obciążony kosztami windykacyjnymi w kwocie 135,00 zł, na które złożyły się koszty wezwań do zapłaty przesyłanych droga pocztową.

Pozwany nie zajął merytorycznego stanowiska w sprawie.

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym Sąd Rejonowy oddalił powództwo. Orzeczenie powyższe zapadło przy ustaleniu, że pozwany 15 maja 2013r. zawarł droga elektroniczną z (...) sp. z o.o. w W. umowę pożyczki nr (...). Zgodnie z jej postanowieniami otrzymał kwotę 400 zł, po wcześniejszym uiszczeniu kwoty 0,01 grosz w celu potwierdzenia warunków umowy. Umowa została zawarta do dnia 14 czerwca 2013 roku. Kolejną umowę pożyczki pozwany zawarł w dniu 1 czerwca 2013 roku. Jej przedmiotem było kolejne 400,00 zł. Umowa oznaczono tym samym numerem co pierwszą określając kwotę pożyczki na 800,00 zł. Okres obowiązywania umowy ustalono na 30 dni, a termin spłaty pożyczki określono na dzień 14 czerwca 2013 roku.

Sąd ustalił również, że 15 lipca 2013r. spółka (...) sp. z o.o. w W. sporządziła na nazwisko pozwanego wezwanie do zapłaty na kwotę łącznie 919,90 zł. Kolejne wezwanie sporządzono 14 sierpnia 2013r. określając kwotę zadłużenia na 976,50 zł. Ostateczne wezwanie do zapłaty sporządzono w dniu 13 września 2013r. W wezwaniu tym określono kwotę należności na 1.043,90 zł.

W dniu 30 listopada 2013r. (...) sp. z o.o. w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo – akcyjna w W. zawarły Umowę Ramową 2002. Zgodnie z załącznikiem do ww. umowy spółka (...) zobowiązała się do zabezpieczenia, przyjęcia i zarządzania ryzykiem kredytowym pożyczkobiorców (...), w zamian za wynagrodzenie. Wynagrodzenie za ochronę zapewnioną w drodze instrumentów finansowych zapłacone spółce (...) miało atomiast stanowić nakłady poniesione przez (...) w celu zabezpieczenia źródła przychodów (...). W dniu 30 grudnia 2013 roku sporzadzono Oświadczenia nr 1 i 2 o potrąceniu wierzytelności powstałych w wyniku wzajemnych transakcji, których Nadawcą był (...) Sp. z o.o. w W., a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo – akcyjna w W.. W oświadczeniach tych wskazano należności spółki (...) i spółki (...), określone numerami portfeli i portfeli referencyjnych, ze wskazaniem wysokości należności. W oświadczeniach tych nie zawarto danych osobowych dłużników (...) sp. o.o. w W..

W oparciu o tak poczynione ustalenia Sąd Rejonowy powołując się na treść art. 6 kc wskazał, że powód nie wykazał roszczenia. Przedłożone w toku postępowania dokumenty w postaci dokumentów prywatnych, ogólnikowych umów z ogólnikowymi załącznikami nie wykazują przejścia na rzecz powodowej spółki wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki nr (...). Brak wykazania przez powódkę swoich twierdzeń skutkował oddaleniem powództwa.

Powódka zaskarżyła wyrok w całości. Zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 233 § 1 kpc przez dokonanie oceny wiarygodności źródeł dowodowych w sposób dowolny, z przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów. W ocenie powódki Sąd wybiórczo potraktował materiał dowodowy bezpodstawnie uznając, że przedstawione przez nią dokumenty nie dowodzą zasadności roszczenia oraz faktu przejścia uprawnień z tytułu umowy pożyczki na powódkę. Nie zgodziła się również z Sądem pierwszej instancji, że zapisy Umowy Ramowej nie wskazują wierzytelności, z tytułu której domaga się zapłaty od pozwanego. Nadto powódka zarzuciła naruszenie art. 224 § 1 kpc przez zamkniecie rozprawy mimo niedostatecznego wyjaśnienia sprawy i w konsekwencji wydanie rozstrzygnięcia na podstawie niedostatecznie wyjaśnionych okoliczności. W oparciu o tak podniesione zarzuty powódka domagała się zmiany zaskarżonego wyroku przez : zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kwoty 800 zł z tytułu należności głównej z odsetkami liczonymi od 17 lutego 2014r.; kwoty 42,40 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych za faktyczne opóźnienie w spłacie pożyczki liczonych zgodnie z Ramową Umową P. w wysokości czterokrotności stopy lombardowej od udzielonej pożyczki od dnia wymagalności, tj. od 15 czerwca 2013r. do 13 stycznia 2014r. z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu, tj. od 19 lutego 2014r.; kwoty 135 zł tytułem opłat windykacyjnych naliczonych zgodnie z umową pożyczki nr (...) z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu oraz kwoty 72,50 zł tytułem prowizji od udzielonej pożyczki zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki nr (...). Względnie powódka wnosiła o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji z pozostawieniem mu rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów za I i II instancję według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podkreślała, że wykazała skutecznie przejście uprawnień na swoją rzecz. Podkreślała, że do dokumentów złożonych w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji załączyła wykaz przelewanych wierzytelności wśród których znajdowała się ta wynikająca z umowy pożyczki nr (...).

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja powódki nie jest zasadna.

Poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne są prawidłowe i trafnie przyjęte zostały za podstawę rozstrzygnięcia. Wbrew zarzutom skarżącej nie doszło do naruszenia prawa procesowego i materialnego w zarzucanym zakresie.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc zwrócić należy uwagę, że ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012r. III AUa 620/12). Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Z tych względów za niewystarczające należy uznać przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Jeżeli zatem Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (wyrok Sądu Apelacyjny we Wrocławiu z dnia 8 lutego 2012r.; I ACa 1404/11). Co więcej dla skuteczności tak podniesionego zarzutu nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie Sądu w zakresie ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez Sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając.

W apelacji powódka zarzuca Sądowi naruszenie art. 233 kpc wywodząc je z faktu błędnego ustalenia, że nie wykazała przejścia na jej rzecz wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki nr (...). Zauważyć jednak należy, że wbrew twierdzeniom strony apelującej nie dołączyła ona do przedłożonej dokumentacji wyciągu przelewanych wierzytelności, które dołączone zostały dopiero do apelacji.

Zgodnie z art. 3 kpc strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Przytoczona powyżej regulacja prawna, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 1 marca 1996r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1996r. Nr 43, poz. 189) na mocy której skreślono § 2, nie obciąża sądu obowiązkiem dążenia do wykrycia prawdy obiektywnej (materialnej) bez względu na procesową aktywność stron.

Stosownie do art. 232 kpc to na stronach ciąży obowiązek przedstawienia dowodów dla stwierdzenia faktów z których wywodzą skutki prawne, a skoro uprawnienia tego strona nie wykonała prawidłowo, nie może usprawiedliwiać się przerzuceniem odpowiedzialności za postępowanie dowodowe na Sąd.

Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, że powódka nie udowodniła swego roszczenia ani co do zasady, ani co do wysokości. Zgodnie bowiem z art. 6 kc, obowiązek złożenia dowodu na poparcie swych twierdzeń spoczywa na stronie dochodzącej swych roszczeń. Obowiązkiem powoda było wykazanie, że nabył konkretne wierzytelności oraz udowodnienie ich powstania.

Powód, opierając swoje roszczenia na podstawie umowę pożyczki zdefiniowanej w art. 720 § 1 kc w związku z art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (tekst jednolity Dz.U. z 2014r. poz. 1497 z późniejszymi zmianami), winien zatem udowodnić istnienie tego stosunku prawnego, zgodnie z ogólną regułą dowodową z art. 6 kc. Powód jako okoliczność uzasadniającą jego roszczenie powołał się jedynie istnienie ramowej umowy pożyczki, którą przedłożył. Niemniej jednak umowa ta nie została podpisana przez pozwanego, a zatem nie sposób uznać, aby nastąpiło skuteczne nawiązanie tego stosunku prawnego, tym bardziej jeżeli uwzględni się również treść art. 720 § 2 kc (zastrzegającej formę pisemną ad probationem dla umowy pożyczki przenoszącej kwotę 500 zł) oraz art. 29 ust. 1 w związku z art. art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim który stwierdza, że umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę.

Nie sposób również zgodzić się z powódką, która w apelacji zarzuciła naruszenie art. 224 kpc upatrując go w zamknięciu rozprawy mimo niedysponowania wystarczającym materiałem dowodowym. Jak już wspomniano powyżej kontradyktoryjny model postępowania dowodowego ma na celu wymuszenie na stronach aktywności dowodowej, której braku konsekwencją jest przegranie procesu. Takiej inicjatywy dowodowej powódka w toku niniejszego postępowania nie wykazała, a brak było podstaw do działania Sądu z urzędu.

Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 385 kpc apelację powódki oddalono jako bezzasadną.

SSO Anna Hajda