Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

18 lutego 2015 roku

Sąd Rejonowy dla W. M. w W. XVI W. C.

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Maksymilian Wesołowski

Protokolant: Edyta Dąbrowska

po rozpoznaniu 21.01.2015 roku w W.

na rozprawie

sprawy z wniosku R. K. oraz Z. K. (1)

z udziałem m. W., G. A., R. A. (1), R. A. (2), M. B. (1), M. G. (1), Z. G., A. G. (1)‑S., A. G. (2), J. J. (1), B. K. (1), M. K. (1), J. K. (1), T. K., E. K., P. K., D. M. (1), M. M. (1), J. M. (1), A. M. (1), A. M. (2), B. M., D. M. (2), E. M., J. M. (2), S. M. (1), W. M., A. P., T. P. (1), B. K. (2), S. P., M. P. (1), K. S., C. S., L. S., B. T. (1), B. T. (2), S. W. (1), L. W., T. W., K. Z., S. Z., I. Z., W. K. oraz W. A.

o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia

postanawia

I.  stwierdzić, iż w drodze zasiedzenia własność nieruchomości oznaczonej nr ew. (...)oraz (...) z obrębu (...) położonej w W. przy ul. (...) objętej KW (...) z upływem 27 maja 2005 r. nabyli:

1)  małż. W. K. i Z. K. (1) na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/9 (jedną dziewiątą) część;

2)  małż. W. A. i R. A. (2) na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/27 (jedną dwudziestą siódmą) część;

3)  małż. J. K. (1) i T. K. na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/27 (jedną dwudziestą siódmą) część;

4)  M. P. (1) w udziale wynoszącym 1/27 (jedną dwudziestą siódmą) część;

5)  T. P. (1) w udziale wynoszącym 1/18 (jedną osiemnastą) część;

6)  L. W. w udziale wynoszącym 1/36 (jedną trzydziestą szóstą) część;

7)  małż. T. W. i S. W. (1) na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/36 (jedną trzydziestą szóstą) część;

8)  małż. C. S. i L. S. na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/18 (jedną osiemnastą) część;

9)  małż. K. Z. i I. Z. na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/18 (jedną osiemnastą) część;

10)  A. P. w udziale wynoszącym 1/36 (jedną trzydziestą szóstą) część;

11)  S. P. i B. P. na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/36 (jedną trzydziestą szóstą) część;

12)  Z. G. w udziale wynoszącym 1/36 (jedną trzydziestą szóstą) część;

13)  E. K. i P. K. na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/36 (jedną trzydziestą szóstą) część;

14)  T. P. (2) w udziale wynoszącym 1/9 (jedną dziewiątą) część;

15)  M. K. (1) w udziale wynoszącym 1/45 (jedną czterdziestą piątą) część;

16)  S. M. (1) i D. M. (2) na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/45 (jedną czterdziestą piątą) część;

17)  E. M. i W. M. na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/45 (jedną czterdziestą piątą) część;

18)  A. M. (2) w udziale wynoszącym 1/45 (jedną czterdziestą piątą) część;

19)  A. M. (3) i B. M. na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/45 (jedną czterdziestą piątą) część;

20)  B. T. (2) i B. T. (1) na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej w udziale wynoszącym 1/9 (jedną dziewiątą) część;

21)  I. M. w udziale wynoszącym 4/54 (cztery pięćdziesiąte czwarte) części;

22)  J. M. (1) i M. M. (1) na zasadzie wspólności ustawowej w udziale wynoszącym 1/54 (jedną pięćdziesiątą czwartą) część;

23)  B. K. (1) w udziale wynoszącym 1/54 (jedną pięćdziesiątą czwartą) część;

II.  stwierdzić, iż każdy z uczestników ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie.

II Ns 250/13

UZASADNIENIE

postanowienia z 18 lutego 2015r.

Wnioskodawca W. K. wnioskiem z 19 grudnia 2006r. wniósł o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie prawa własności nieruchomości stanowiących działkę ewidencyjną (...) z obrębu (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), o powierzchni 20 287 m ^{( 2)}, przez następujące osoby:

1)  T. P. (2) – w udziale wynoszącym 1/9 część;

2)  W. K. – w udziale wynoszącym 1/9 część;

3)  W. A. – w udziale wynoszącym 1/9 część;

4)  J. K. (1) – w udziale wynoszącym 1/27 część;

5)  M. P. (1) – w udziale wynoszącym 1/27 część;

6)  N. W. – w udziale wynoszącym 1/27 część;

7)  T. P. (1) – w udziale wynoszącym 1/27 część;

8)  S. W. (2) – w udziale wynoszącym 1/27 część;

9)  C. S. – w udziale wynoszącym 1/18 część;

10)  I. Z. – w udziale wynoszącym 1/18 część;

11)  B. T. (2) i B. T. (1) – w udziale wynoszącym 1/9 część na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej;

12)  I. M. – w udziale wynoszącym 4/54 część;

13)  J. M. (1) – w udziale wynoszącym 1/54 część;

14)  B. K. (1) – w udziale wynoszącym 1/54 część;

15)  Z. G. – w udziale wynoszącym 1/36 część;

16)  E. K. – w udziale wynoszącym 1/36 część;

17)  A. P. – w udziale wynoszącym 1/36 część;

18)  S. P. – w udziale wynoszącym 1/36 część;

19)  A. M. (3) – w udziale wynoszącym 1/45 część;

20)  M. K. (1) – w udziale wynoszącym 1/45 część;

21)  S. M. (1) – w udziale wynoszącym 1/45 część;

22)  E. M. – w udziale wynoszącym1/45 część;

23)  A. M. (2) – w udziale wynoszącym 1/45 część;

/wniosek k. 1-6/

W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, iż przedmiotowa nieruchomość najpóźniej 31 grudnia 1959 roku została objęta we wspólne posiadanie przez J. K. (2), J. P. (1), W. W., N. S., J. P. (2), T. P. (2), H. M. (1) i małżonków K. – J. i M. oraz J. i I. M., którzy posiadali nieruchomość nieprzerwanie i wykorzystywali ją rolniczo. Posiadali nieruchomość w częściach równych po 1/9 części.

J. K. (2) zmarł w 1971 roku i jeszcze za swojego życia przekazał należny mu udział w samoistnym posiadaniu przedmiotowej nieruchomości swojemu synowi W. K..

J. P. (1) zmarł w 1984 roku, a jego spadkobiercami są żona M. P. (2), syn E. P. oraz wnuki W. A., J. K. (1) i M. P. (1). E. P. zmarł w 1996 roku i jego spadkobiercami są matka M. P. (2) oraz siostrzeńcy M. P. (1) i J. K. (1) oraz W. A.. M. P. (2) zmarła w 1996 roku; spadek po niej nabyli W. A., J. K. (1) i M. P. (1).

W. W. zmarł w 1996 roku, spadek po nim nabyła N. W., córka T. P. (1) oraz syn S. W. (2). S. W. (2) zmarł w 2004 roku, spadek po nim nabyli żona L. W. i syn T. W..

N. S. zmarła w 1984 roku, spadek po niej nabyli mąż C. S. i córka I. Z.. I. Z. zmarła w 2005 roku, a spadek po niej nabył mąż S. Z. i syn K. Z..

J. K. (3) i M. K. (2) w 1970 roku przenieśli swój udział w posiadaniu samoistnym nieruchomości objętej wnioskiem na B. i B. T. (1). J. K. (3) i M. K. (2) zmarli, a wnioskodawcy nie są znani ich następcy prawni.

J. M. (1) zmarł w 1979 roku, spadek po nim nabyli żona I. M., syn J. M. (1) i córka B. K. (1).

J. P. (2) zmarł w 1998 roku i spadek po nim nabyli A. P., S. P., Z. G. i E. K..

H. M. (1) zmarła w 1998 roku; spadek po niej nabyły dzieci: A. M. (3), M. K. (1), E. M., S. M. (1) oraz A. M. (2).

Wnioskodawca podniósł, iż nie są znane okoliczności towarzyszące objęciu w posiadanie przedmiotowej nieruchomości przez pierwszych jej posiadaczy. Z tego powodu wnioskodawca, biorąc pod uwagę domniemanie objęcia nieruchomości w dobrej wierze i z uwagi na duży upływ czasu uniemożliwiający wskazanie precyzyjnej daty objęcia w posiadanie, przyjmuje, iż nastąpiło ono najpóźniej 31 grudnia 1959 roku. Wskazał, iż nieruchomość objęta wnioskiem stanowi mienie m. W., a mieniem państwowym stała się jako byłe mienie gromadzkie.

Uczestnicy J. J. (1), M. P. (1), J. K. (1), W. A., T. P. (1), L. W., T. W., C. S., S. Z., K. Z., B. T. (2), B. T. (1), J. M. (1), I. M., A. P., S. P., Z. G., E. K., T. P. (2), B. K. (1), E. M., A. M. (2), S. M. (1), reprezentowani przez tego samego pełnomocnika poparli wniosek.

/pismo pełnomocnika k. 34/

Pismem z 14 lutego 2007r. wnioskodawca sprecyzował wniosek z uwagi na podział ewidencyjny działki nr (...)wnosząc o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie nieruchomości rolnej składającej się z trzech działek: dz. ewid.(...)o powierzchni 1,0843 ha z obrębu (...) dz. ewid.(...)o powierzchni 0,0690 ha z obrębu (...) oraz dz. ewid. (...)o powierzchni 0,8574 ha z obrębu (...) dla których prowadzona jest przez Sąd Rejonowy dla W. W. VII Wydział K. W. księga wieczysta (...).

/pismo k. 32/

Uczestnik m. W. pismem z 25 kwietnia 2007r. stanowiącym odpowiedź na wniosek wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania.

/odpowiedź na wniosek k. 68-70/

W uzasadnieniu uczestnik wskazał, iż działka ta stanowi własność m. W.i nigdy nie znajdowała się w posiadaniu samoistnym wnioskodawcy oraz pozostałych uczestników. Wnioskodawca i uczestnicy nigdy nie opłacali podatku za przedmiotową nieruchomość.

Uczestnicy J. M. (1), B. K. (1) i I. M. pismem z 29 kwietnia 2007r. poparli wniosek.

/pismo uczestników k. 63/

W piśmie z 15 kwietnia wnioskodawca oraz uczestnicy reprezentowani przez tego samego pełnomocnika tj. radcę prawną K. K. (1) podtrzymali swoje stanowisko w sprawie. Z ostrożności procesowej wskazali drugą ewentualną datę zasiedzenia, na wypadek nieuwzględnienia pierwszej – tj. 27 maja 2005 roku.

/pismo k. 144-146/

Pismem z 1 grudnia 2008 roku uczestnik m. W. wniósł o oddalenie wniosku. Zakwestionował dobrą wiarę oraz samoistność posiadania nieruchomości objętej wnioskiem przez wnioskodawcę i pozostałych uczestników.

/pismo k. 285-286/

Sąd postanowieniem z 9 grudnia 2008r. wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania B. M., A. M. (1) i J. M. (2).

/postanowienie k. 304/

Sąd postanowieniem z 26 maja 2010r. wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestników postępowania:

1)  Z. K. (1);

2)  R. A. (2);

3)  T. K.;

4)  S. W. (1);

5)  L. S.;

6)  M. M. (1);

7)  M. G. (1);

8)  A. W.;

9)  A. S.;

10)  P. K.;

11)  B. K. (2);

12)  B. M.;

13)  D. M. (2);

14)  W. M.

Pełnomocnik wnioskodawców i części uczestników pismem z 11 marca 2014r., precyzując wniosek o zasiedzenie podniósł, iż w dniu 27 maja 2000 roku posiadaczami przedmiotowej nieruchomości byli:

⚫.

⚫

T. P. (2) w udziale 60/540 (stanu wolnego);

⚫

W. K. w udziale 60/540, pozostający w związku małżeńskim z Z. K. (1);

⚫

W. A. w udziale 20/540, w związku małżeńskim z R. A. (2);

⚫

J. K. (1) w udziale 20/540 w związku małżeńskim z T. K.;

⚫

M. P. (1) w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

N. W. w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

T. P. (1) w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

S. W. (2) w udziale w udziale 20/540 w związku małżeńskim z L. W.;

⚫

C. S. w udziale 30/540 w związku małżeńskim z L. S.;

⚫

I. Z. w udziale 30/540 w związku małżeńskim ze S. Z.;

⚫

B. T. (2) i B. T. (1) w udziale 60/540 na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej;

⚫

I. M. w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

J. M. (1) w udziale 20/540 w związku małżeńskim z M. M. (1);

⚫

B. K. (1) w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

Z. G. w udziale 15/540 w związku małżeńskim z J. G.;

⚫

E. K. w udziale 15/540 w związku małżeńskim z P. K.;

⚫

A. P. w udziale 15/540 (stanu wolnego)

⚫

S. P. w udziale 15/540 w związku małżeńskim z B. P.;

⚫

A. M. (3) w udziale 12/540 w związku małżeńskim z B. M.;

⚫

M. K. (1) w udziale 12/540 (stanu wolnego);

⚫

E. M. w udziale 12/540 (stanu wolnego);

⚫

S. M. (1) w udziale 12/540 w związku małżeńskim z D. M. (2);

⚫

A. M. (2) w udziale 12/540 (stanu wolnego)

Przy uwzględnieniu terminu biegu zasiedzenia w dniu 27 maja 2005 roku posiadaczami samoistnymi przedmiotowej nieruchomości byli:

⚫

T. P. (2) w udziale 60/540 (stanu wolnego)

⚫

W. K. w udziale 60/540, pozostający w związku małżeńskim z Z. K. (1);

⚫

W. A. w udziale 20/540, w związku małżeńskim z R. A. (2);

⚫

J. K. (1) w udziale 20/540 w związku małżeńskim z T. K.;

⚫

M. P. (1) w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

N. W. w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

L. W. w udziale 10/540 (stanu wolnego);

⚫

T. W. w udziale 10/540 w związku małżeńskim z S. W. (1);

⚫

T. P. (1) w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

C. S. w udziale 30/540 w związku małżeńskim z L. S.;

⚫

S. Z. w udziale 15/540 (stanu wolnego);

⚫

K. Z. w udziale 15/540 w związku małżeńskim z I. Z.;

⚫

B. T. (2) i B. T. (1) w udziale 60/540 na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej;

⚫

I. M. w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

J. M. (1) w udziale 20/540 w związku małżeńskim z M. M. (1);

⚫

B. K. (1) w udziale 20/540 (stanu wolnego);

⚫

Z. G. w udziale 15/540 (stanu wolnego);

⚫

E. K. w udziale 15/540 w związku małżeńskim z P. K.;

⚫

A. P. w udziale 15/540 (stanu wolnego)

⚫

S. P. w udziale 15/540 w związku małżeńskim z B. P.;

⚫

A. M. (3) w udziale 12/540 w związku małżeńskim z B. M.;

⚫

M. K. (1) w udziale 12/540 (stanu wolnego);

⚫

E. M. w udziale 12/540 w związku małżeńskim z W. M.;

⚫

S. M. (1) w udziale 12/540 w związku małżeńskim z D. M. (2);

⚫

A. M. (2) w udziale 12/540 (stanu wolnego)

Podając w/w dane pełnomocnik podtrzymał żądanie wniosku.

/pismo k. 1445-1452/

Uczestnik A. M. (3) zmarł w toku postępowania a jego następcami prawnymi są B. M., A. M. (1) i J. M. (2).

/postanowienie SR dla W. Ż.Wydział II C. z 18 grudnia 2008r., sygn. akt II Ns 1112/08 k. 322/

Uczestnik S. Z. zmarł w toku postępowania, a jego następcą prawnym jest K. Z..

/akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przed notariuszem M. S. (1) w W. 24 maja 2010r., (...) – k. 672-673/

Uczestniczka W. A. zmarła w toku postępowania, a jej następcami prawnymi są R. A. (2), R. A. (1) i K. S..

/akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przed notariuszem M. G. (2) w W. 21 marca 2011r.,(...) – k. 880-881/

Wnioskodawca W. K. zmarł w toku postępowania, a jego następcami prawnymi są R. K. oraz Z. K. (1).

/akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przed notariuszem M. S. (1) w W. 6 września 2011r., Rep. (...) – k. 882-883/

Sąd postanowieniem z 11 marca 2009 r. (k. 362) uwzględniając wniosek o zasiedzenie stwierdził, iż własność nieruchomości nabyli z dniem 27 maja 2000 r.:

1) T. P. (2) w udziale wynoszącym 1/9 część;

2) W. K. w udziale wynoszącym 1/9 część;

3) W. A. w udziale wynoszącym 1/27 część;

4) J. K. (1) w udziale wynoszącym 1/27 część;

5) M. P. (1) w udziale wynoszącym 1/27 część;

6) N. W. w udziale wynoszącym 1/27 część;

7) T. P. (1) w udziale wynoszącym 1/27 część;

8) S. W. (2) w udziale wynoszącym 1/27 część;

9) C. S. w udziale wynoszącym 1/18 część;

10) I. Z. w udziale wynoszącym 1/18 część;

11) B. T. (2) i B. T. (1) na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej w udziale wynoszącym 1/9 część;

12) I. M. w udziale wynoszącym 4/54 część;

13) J. M. (1) w udziale wynoszącym 1/54 część;

14) B. K. (1) w udziale wynoszącym 1/54 część;

15) Z. G. w udziale wynoszącym 1/36 część;

16) E. K. w udziale wynoszącym 1/36 część;

17) A. P. w udziale wynoszącym 1/36 część;

18) S. P. w udziale wynoszącym 1/36 część;

19) A. M. (3) w udziale wynoszącym 1/45 część;

20) M. K. (1) w udziale wynoszącym 1/45 część;

21) S. M. (1) w udziale wynoszącym 1/45 część;

22) E. M. w udziale wynoszącym 1/45 część;

23) A. M. (2) w udziale wynoszącym 1/45 część.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, iż wyżej w/w osoby osobiście bądź jako następcy prawni poprzednich posiadaczy pozostawali w nieprzerwanym samoistnym posiadaniu przedmiotowej nieruchomości od 31 grudnia 1959 r. Do roku 2000 prowadzili na niej uprawy rolne warzyw i zbóż, po czym zaprzestali z uwagi na nieopłacalność upraw. Po 2000 r. część nieruchomości uprawiał jeszcze A. M. (3). W 2002 r. nieruchomość został oddana przez dotychczasowych posiadaczy w dzierżawę J. K. (4), z której korzystał w ramach umowy dzierżawy do daty orzekania przez Sąd tj. 11.03.2009 r. (k. 382 – 402).

Sąd Okręgowy postanowieniem z 02.10.2009 roku Sąd uchylił w/w postanowienie przekazując sprawę sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.

/postanowienie SO, sygn. akt V Ca 1681/09 – k. 531/

Sąd Okręgowy podzielił ustalenia, ocenę materiału dowodowego i rozważania Sądu Rejonowego co do okresu, sposobu i charakteru posiadania nieruchomości.

Powziął jedynie wątpliwość co do sposobu nabycia posiadania nieruchomości przesądzającego o dobrej bądź złej wierze, a przez to czy datą nabycia własności był 27 maj 2000 r. czy też 27 maj 2005 r. oraz co do tego, który z posiadaczy nieruchomości w dacie zasiedzenia pozostawał w związku małżeńskim, co przesądzało o wejściu przedmiotu zasiedzenia w skład majątku wspólnego posiadacza i jego małżonka.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy w wytycznych nakazał jedynie przesłuchanie jednego z uczestników, T. P. (2) na okoliczności towarzyszące nabyciu posiadania nieruchomości pod kątem dobrej lub złej wiary oraz ustalenie na podstawie oświadczeń, który z posiadaczy w dacie zasiedzenia pozostawał w związku małżeńskim. /k. 536 – 554/

Sąd ustalił, co następuje:

Począwszy od 31 grudnia 1959 roku nieruchomość położona w W. pomiędzy ulicami (...), oznaczona numerem ewidencyjnym (...) z obrębu 1-06-25 o powierzchni 20 287 m ² została objęta we wspólne posiadanie przez dziewięć rodzin: J. K. (2), J. P. (1), W. W., N. S., J. P. (2), T. P. (2), H. M. (1), J. i M. małżonków K. oraz małżonków J. i I. M., w równych udziałach po 1/9, którzy wspólnie zagospodarowywali przedmiotową nieruchomość rolniczo, uprawiając na niej warzywa, które następnie przeznaczali na handel. Część nieruchomości od strony ul. (...) nie była wykorzystywana pod uprawy z uwagi na podmokłe zagłębienie terenu, lecz wyrzucano tam odpadki organiczne, z których pozyskiwano ziemię ogrodową.

/zeznania świadków: Z. Ł. k. 132-133; J. W. (1) k. 133-135; D. L. (1) k. 136-137; Z. K. (2) k. 137-138; J. K. (4) k. 141-142, 342-343; W. B. k. 194-195; K. K. (2) k. 197-199; zeznania uczestników: J. M. (1) k. 344-346, 1211-1212; W. A. k. 346; B. P. k. 347; T. W. k. 1224-1226/

Po śmierci każdego ze współposiadaczy przedmiotowej nieruchomości ich udział obejmowany był w posiadanie przez ich spadkobierców ustawowych, którzy kontynuowali uprawę warzyw, a następnie zboża na jej terenie, za wyjątkiem udziału przypadającego J. K. (2), który zmarł 2 kwietnia 1971 roku i jeszcze za życia przekazał należny mu udział w posiadaniu przedmiotowej nieruchomości synowi W. K.. Spadkobiercami J. K. (2) byli: żona N. K. oraz dzieci: W. K. i J. J. (1) – każde z nich po 1/3 części, a spadek po N. K. nabyły dzieci W. K. i J. J. (1) po 1/2 części każde z nich. Współposiadacze nieruchomości objętej wnioskiem J. K. (3) i M. K. (2) w 1970 roku przenieśli cały swój udział w posiadaniu samoistnym w/w nieruchomości na B. i B. małżonków T., którzy w tym czasie nabyli od nich całe gospodarstwo rolne, włącznie z w/w udziałem.

/postanowienie tut. Sądu Wydział XVI C.z 6 czerwca 2006r. k. 30; zeznania świadków: Z. Ł. k. 132-135; J. W. (1) k. 133-135; D. L. (1) k. 136-137; Z. K. (2) k. 137-138; K. K. (2) k. 197-199; W. B. k. 194-195/

J. P. (1) zmarł 28 października 1984 roku i jego spadkobiercami, w tym w zakresie wchodzącego w skład spadku gospodarstwa rolnego są: żona M. P. (2), syn E. P. – po 3/9 części oraz wnuki W. A., J. K. (1) i M. P. (1) – po 1/9 części każde z nich. E. P. zmarł 8 stycznia 1998 roku i jego spadkobiercami są: matka M. P. (2) w 9/24 części oraz siostrzeńcy M. P. (1), J. K. (1) i W. A. – po 5/24 części. M. P. (2) zmarła 25 grudnia 1996 roku i spadek po niej, w tym wchodzące w jego skład gospodarstwo rolne nabyli W. A., J. K. (1) i M. P. (1) po 1/3 części każde z nich.

/postanowienia tut. Sądu Wydział I C.: z 17 grudnia 1998r., sygn. akt I Ns 194/98 – k. 28; z 19 września 1997r., sygn. akt I Ns 715/97 – k. 65; z 4 września 2001r., sygn. akt I Ns 1443/01 – k. 67/

W. W. zmarł 10 czerwca 1994 roku, a spadek po nim, w tym wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne nabyła żona N. W., córka T. P. (1) oraz syn S. W. (2) – po 1/3 części każde z nich. N. W. zmarła 15 października 2001 roku, a spadek po niej nabyli po 1/2 części T. P. (1) i S. W. (2). S. W. (2) zmarł 14 lutego 2004 roku, a spadek po nim nabyli: żona L. W. i syn T. W. – po 1/2 części każde z nich.

/postanowienia tut. Sądu, Wydział XVI C.: z 2 kwietnia 2004r., sygn. akt XVI Ns 502/04 – k. 25; z 6 czerwca 2006r., sygn. akt XVI Ns 199/06 – k. 26/

N. S. zmarła 30 lipca 1984 roku, spadek po niej nabyli: mąż C. S. i córka I. Z. po 1/2 części każde z nich. I. Z. zmarła 1 kwietnia 2005 roku, a spadek po niej nabyli mąż S. Z. i syn K. Z..

/postanowienia tut. Sądu, Wydział XVI C.: z 1 grudnia 2005r., sygn. akt XVI Ns 548/05 – k. 27; z 27 listopada 2007r., sygn. akt XVI Ns 1277/07 – k. 368/

J. M. (1) zmarł 11 lipca 1979 roku, spadek po nim, w tym wchodzące w jego skład gospodarstwo rolne nabyli: żona I. M., syn J. M. (1) i córka B. K. (1) – po 1/3 części każde z nich.

/postanowienie tut. Sądu Wydział XVI C. z 8 czerwca 2006r., sygn. akt XVI Ns 243/06 – k. 23/

J. P. (2) zmarł 4 kwietnia 1998 roku i spadek po nim nabyły dzieci: A. P., S. P., Z. G. oraz E. K. – po 1/4 części każde z nich.

/postanowienie tut. Sądu Wydział XVI C. z 17 maja 2006r., sygn. akt XVI Ns 201/06 – k. 24/

H. M. (1) zmarła 14 sierpnia 1998 roku, spadek po niej nabyły dzieci: A. M. (3), M. K. (1), E. M., S. M. (1), A. M. (2) – po 1/5 części każde z nich. A. M. (3) zmarł 28 września 2008 roku, spadek po nim nabyli: żona B. M. oraz dzieci A. M. (1) i J. M. (2) – po 1/3 części każde z nich.

/postanowienia: tut. Sądu Wydział I C. z 21 marca 2007r., sygn. akt I Ns 1429/06 – k. 66; SR dla W. Ż. Wydział II C. z 18 grudnia 2008r., sygn. akt II Ns 1112/08 – k. 322/

Od lat dziewięćdziesiątych posiadacze przedmiotowej nieruchomości stopniowo przechodzili z produkcji intensywnej na ekstensywną, tj. z uprawy warzyw na uprawę zboża, co spowodowane było zmniejszeniem się opłacalności produkcji rolnej. Nieruchomość nigdy nie została ogrodzona, od sąsiednich nieruchomości należących do rodzin G. i L. oddzielała ją miedza. Choć tę nieruchomość pierwsi współposiadacze podzielili między siebie na mniejsze działki, odpowiadające wielkości ich udziałów, z uwagi na konieczność stosowania płodozmianu w produkcji rolnej co pewien czas współposiadacze wymieniali się między sobą posiadanymi częściami nieruchomości. Korzystali z pomocy sąsiadów, w tym Z. K. (2), który swym ciągnikiem świadczył pomoc w uprawie gruntów rolnych. Uprawę warzyw i zboża kontynuowano do 2000 roku, kiedy to z uwagi na sytuację gospodarczą stała się ona mało opłacalna. Wówczas na nieruchomości posiano trawę, która była koszona i zbierana; na części nieruchomości położonej od strony ulicy (...) nadal rosły krzewy owocowe (porzeczki) oraz drzewa owocowe – uprawiał je A. M. (3), który postawił na przedmiotowej nieruchomości barakowóz – altankę bez kółek.

Nigdy nie było żadnych sporów granicznych pomiędzy posiadaczami tej nieruchomości a jej sąsiadami.

Nieruchomość była w latach 80. kontrolowana przez pracownika urzędu gminy – agronoma – pod kątem prawidłowości jej zagospodarowania i stosowanych upraw. W sytuacji stwierdzenia ugoru na nieruchomości pracownik gminy wystawiał wówczas rolnikom mandaty. Żaden z posiadaczy przedmiotowej nieruchomości nie został obciążony takim mandatem.

/zeznania świadków: Z. Ł. k. 132-133; J. W. (1) k. 133-135; D. L. (1) k. 136-137; Z. K. (2) k. 137-138; A. T. k. 140; W. B. k. 194-195; M. S. (2) k. 805-806; zeznania uczestników: J. M. (1) k. 344-346; W. A. k. 346-347; T. P. (1) k. 347/

W 2002 roku przedmiotowa nieruchomość została oddana przez W. W. i K. Z., występujących w imieniu wszystkich posiadaczy tej działki – następców prawnych osób, które objęły ją w posiadanie w latach 50., J. K. (4) w bezpłatną dzierżawę – do korzystania w celu wypasania koni, pod warunkiem utrzymywania nieruchomości w kulturze rolnej i zwrotu na każde żądanie posiadaczom tej działki. Część nieruchomości pozostawił w swoim władaniu A. M. (3), który nadal uprawiał krzewy i drzewa owocowe. J. K. (4) ogrodził przedmiotową nieruchomość i do chwili obecnej wypuszcza na jej teren konie. W chwili przejęcia przez niego nieruchomości do użytkowania rosła na niej trawa, która była utrzymana w kulturze rolnej. J. K. (4), po uzyskaniu informacji, iż m. W. jest właścicielem przedmiotowej nieruchomości, podjął starania o uzyskanie od m. W. dzierżawy tej nieruchomości, składając w tym przedmiocie wniosek 18 grudnia 2003 roku, a następnie 12 marca 2007 roku, jednak do zawarcia umowy dzierżawy nie doszło z uwagi na brak zgody J. K. (4) na zaoferowaną przez m. s. W.wysokość czynszu dzierżawnego. J. K. (4) obecnie nadal użytkuje przedmiotową nieruchomość w sposób opisany powyżej, na podstawie ustnej umowy zawartej z posiadaczami nieruchomości. M. W. nie wytoczyło przeciwko niemu powództwa o wydanie przedmiotowej nieruchomości.

/zeznania świadków: Z. Ł. k. 132-133; J. W. (1) k. 133-135; D. L. (1) k. 136-137; Z. K. (2) k. 137-138; J. K. (4) k. 141-142, 342-343; W. B. k. 194-195; K. K. (2) k. 197-199; M. J. k. 222-224; J. R. k. 226-227; M. B. (2) k. 225; zeznania uczestników: J. M. (1) k. 344-346; W. A. k. 346-347; T. P. (1) k. 347;T. W. k. 1224-1226;

wnioski o dzierżawę nieruchomości k. 162, 191, 249;

bezsporne – w zakresie braku pozwu o wydanie przeciwko J. K. (4)/

Z mocy art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 roku o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz.U. z 1963r., Nr 28, poz. 169 z późn. zm.), decyzją Urzędu Gminy W. W. wydaną przez Kierownika Urzędu Rejonowego w W. nr (...)z dnia 17 kwietnia 1997 roku ustalono, iż działka o numerze ewidencyjnym(...)z obrębu(...) o powierzchni 2,0281 ha położona przy ul. B. w W. w Gminie W.-W. stanowi mienie gminne. Uprzednio nieruchomość ta stanowiła działkę o numerze(...) na gruntach scalonych wsi Z. – grunty wspólnoty gromadzkiej, pozostawioną na cele ogólne.

/decyzja k. 31/

Z dniem 27 maja 1990r. stosownie do art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 roku – przepisów wprowadzających ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 1990r., Nr 32, poz. 191 ze zm.) przedmiotowa nieruchomość stanowiąca działkę o numerze ewidencyjnym(...) o pow. 20 281 m ^{( 2)} nieposiadająca księgi wieczystej opisana w karcie amortyzacyjnej nr(...)przeszła jako mienie gromadzkie – gminne nieodpłatnie na własność D. Gminy W. M. – Gminy W.-W., co stwierdzono decyzją z 20 maja 1998 roku, nr (...).

/decyzja k. 32/

Z wykazu władania dla Stacji Maszyn z 22 lutego 1968 roku wynika, iż działka o numerze(...) jest w posiadaniu Wspólnoty Gromadzkiej byłej wsi Z.

W rejestrze gruntów m. M. z obrębu 265 z 21 lutego 1968 roku wynika, iż jako osobę władającą nieruchomością stanowiącą działkę o numerze (...) wskazano Wspólnotę Gromadzką byłej wsi Z.; właściciela nieruchomości nie wskazano.

W protokole ustalenia granic oraz właścicieli z 14 sierpnia 1963 roku pod pozycją „właściciel” wskazano, iż są to grunty gromadzkie nieskomunalizowane, zaś użytkownikiem jest W. A., G. K. W tabeli dotyczącej przedstawionych dowodów stwierdzających tytuł własności, władania i użytkowania wpisano „brak danych”.

/wykaz k. 165-166; protokół k. 168-169; protokół k. 163-164/

Za w/w działkę nie był uiszczany podatek od nieruchomości przez osoby ją uprawiające.

/zaświadczenie k. 72; zeznania uczestników: J. M. (1) k. 344-346; W. A. k. 346; T. P. (2) k. 767-768/

1 czerwca 2005 roku m. W. wniosło pozew o wydanie przeciwko A. M. (3) nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę o numerze(...) z obrębu (...)o powierzchni 550 m ^{( 2)}.

/pozew o wydanie k. 366-369; k. 1-2 akt sprawy XXIV C 1087/08/

16 grudnia 2009r. m. W. wniosło o zawezwanie do próby ugodowej wnioskodawcy i pozostałych uczestników w sprawie o wydanie przedmiotowej nieruchomości. Do zawarcia ugody nie doszło.

/wniosek o zawezwanie do próby ugodowej – k. 1-4 akt sprawy XVI Co 2091/09; protokół rozprawy z 29 marca 2010r. – k. 83 akt sprawy XVI Co 2091/09/

Na dzień 27 maja 2005 roku w związkach małżeńskich pozostawali: wnioskodawca W. K. z Z. K. (1) oraz uczestnicy:

W. A. – z R. A. (2);

J. K. (1) – z T. K.;

T. W. – z S. W. (1);

C. S. – z L. S.;

K. Z. – z I. Z.;

S. P. – z B. P.;

E. K. – z P. K.;

S. M. (2) – z D. M. (2);

E. M. – z W. M.;

A. M. (3) – z B. M.;

J. M. (1) – z M. M. (1);

/oświadczenia wnioskodawcy i uczestników k. 653-669; okoliczność bezsporna gdyż niezaprzeczona/

Obecnie działka o numerze ewidencyjnym jest podzielona na 3 niezabudowane działki, o numerach: (...) – o powierzchni 1,0843 ha, z obrębu(...) (...)- o powierzchni 0,0690 ha z obrębu (...) oraz (...) – o powierzchni 0,8574 ha, z obrębu (...), dla których prowadzona jest przez Sąd Rejonowy dla W. M.Wydział VII K. W. księga wieczysta (...), która została założona w maju 2005 roku.

/wypis z rejestru gruntów k. 39; odpis KW (...) – k. 40/

Podsumowując:

Sporna nieruchomość od 31 grudnia 1953 r. była w samoistnym posiadaniu w równych udziałach po 1/9 części dziewięciu rodzin, początkowo:

1.  J. K. (2) (1/9 część);

J. K. (2) zmarł 2 kwietnia 1971r., a jego spadkobiercami byli:

a.  żona N. K.;

b.  syn W. K.;

c.  córka J. J. (1);

po 1/3 części każde z nich.

N. K. zmarła, a jej spadkobiercami byli:

a.  syn W. K.;

b.  córka J. J. (1);

po 1/2 części każde z nich.

Na dzień 27 maja 2005r. nieruchomość posiadali:

⚫

W. K. (od 1970 r. w skutek przekazania posiadania przez ojca J. K. (2)) wraz z żoną Z. K. (1) na zasadzie wspólności ustawowej – w udziale 1/9 części.

2.  J. P. (1) (1/9 część);

J. P. (1) zmarł 28 października 1984r., a jego spadkobiercami byli:

a.  żona M. P. (2);

b.  syn E. P.

po 3/9 części każde z nich

c.  wnuczka W. A.;

d.  wnuczka J. K. (1);

e.  wnuk M. P. (1)

po 1/9 części każde z nich

E. P. zmarł 8 stycznia 1998r., a jego spadkobiercami byli:

a.  matka M. P. (2) – w 9/24 części;

b.  siostrzeniec M. P. (1)

c.  siostrzenica J. K. (1)

d.  siostrzenica W. A.

e.  siostrzenica M. P. (2)

po 4/24 części każde z nich

M. P. (2) zmarła 25 grudnia 1996r., a jej spadkobiercami byli:

a.  W. A.;

b.  J. K. (1);

c.  M. P. (1)

po 1/3 części każde z nich.

Na dzień 27 maja 2005r. nieruchomość posiadali:

⚫

W. A. wraz z małżonkiem R. A. (2) na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/27;

⚫

J. K. (1) wraz z małżonkiem T. K. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/27;

⚫

M. P. (1) – w udziale 1/27.

3.  W. W. (1/9 część);

W. W. zmarł 10 czerwca 1994r., a jego spadkobiercami byli:

a.  żona N. W.;

b.  córka T. P. (1);

c.  syn S. W. (2)

po 1/3 części każde z nich

N. W. zmarła 15 października 2001r., a jej spadkobiercami byli:

a.  córka T. P. (1);

b.  syn S. W. (2)

po 1/2 części każde z nich

S. W. (2) zmarł 14 lutego 2004r., a jego spadkobiercami byli:

a.  żona L. W.;

b.  syn T. W.

po 1/2 części każde z nich

Na dzień 27 maja 2005r. nieruchomość posiadali:

⚫

T. P. (1) – w udziale 1/18;

⚫

L. W. – w udziale 1/36;

⚫

T. W. wraz z małżonką S. W. (1) na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/36.

4.  N. S. (1/9 część);

N. S. zmarła 30 lipca 1984r., a jej spadkobiercami byli:

a.  mąż C. S.;

b.  córka I. Z.

po 1/2 części każde z nich

I. Z. zmarła 1 kwietnia 2005r., a jej spadkobiercami byli:

a.  mąż S. Z.;

b.  syn K. Z.

po 1/2 części każdy z nich

S. Z. zmarł 4 października 2009r., a jego spadkobiercą był:

syn K. Z. w całości

Na dzień 27 maja 2005r. nieruchomość posiadali:

⚫

C. S. wraz z małżonką L. S. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/18;

⚫

K. Z. wraz z małżonką I. Z. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/18;

5.  J. P. (2) (1/9 część);

J. P. (2) zmarł 4 kwietnia 1998r., a jego spadkobiercami byli:

a.  córka A. P.;

b.  syn S. P.;

c.  córka Z. G.;

d.  córka E. K.

po 1/4 części każde z nich

Na dzień 27 maja 2005r. nieruchomość posiadali:

⚫

A. P. – w udziale 1/36;

⚫

S. P. wraz z małżonką B. P. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/36;

⚫

Z. G. – w udziale 1/36;

⚫

E. K. wraz z małżonkiem P. K. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/36

6.  T. P. (2) – który posiadał przedmiotową nieruchomość również na dzień 27 maja 2005r. – w udziale 1/9;

7.  H. M. (1) (1/9 część);

H. M. (1) zmarła 14 sierpnia 1998r., a jej spadkobiercami byli:

a.  syn A. M. (3);

b.  córka M. K. (1);

c.  syn E. M.;

d.  syn S. M. (1);

e.  córka A. M. (2)

po 1/5 części każde z nich

A. M. (3) zmarł 18 września 2008r., a jego spadkobiercami byli:

a.  żona B. M.;

b.  córka A. M. (1);

c.  syn J. M. (2)

po 1/3 części każde z nich

Na dzień 27 maja 2005r. nieruchomość posiadali:

⚫

M. K. (1) – w udziale 1/45;

⚫

S. M. (1) wraz z małżonką D. M. (2) na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/45;

⚫

E. M. wraz z małżonką W. M. nazasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/45;

⚫

A. M. (2) – w udziale 1/45;

⚫

A. M. (3) wraz z małżonką B. M. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/45.

8.  J. i M. K. (2) (1/9 część);

J. i M. K. (2) w 1970r. przenieśli swój udział na małżonków B. i B. T. (1).

B. i B. T. (1) posiadali przedmiotową nieruchomość na dzień 27 maja 2005r. na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – w udziale 1/9

9.  J. i I. M. (1/9 część);

J. M. (1) zmarł 11 lipca 1979r., a jego spadkobiercami byli:

a.  żona I. M.;

b.  syn J. M. (1);

c.  córka B. K. (1)

po 1/3 części każde z nich

Na dzień 27 maja 2005r. nieruchomość posiadali:

⚫

I. M. – w udziale 4/54;

⚫

J. M. (1) wraz z małżonką M. M. (1) na zasadach wspólności ustawowej – w udziale 1/54;

⚫

B. K. (1) – w udziale 1/54.

Na wstępie wskazać należy, iż w najistotniejszych elementach powyższe ustalenia sądu są powtórzeniem ustaleń Sądu Rejonowego dokonanych przy wydaniu postanowienia z 11.03.2009 r. powtórzonych przez Sąd Okręgowy przy wydaniu postanowienia z 02.10.2009 r. stąd Sąd w składzie niniejszym w znacznej części przytoczył jej również jako własne. Ustalenia te bowiem sąd w składzie niniejszym w znaczącej części podziela. Zgodnie z art. 386 § 6 kpc ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy; nie dotyczy to jednak wypadku, gdy nastąpiła zmiana stanu prawnego. Sąd Okręgowy podzielając ustalenia Sądu Rejonowego poczynione w uchylonym orzeczeniu i ocenę materiału dowodowego w zakresie okresu i charakteru posiadania nieruchomości przez w/w osoby nakazał jedynie przesłuchanie uczestnika T. P. (2) w celu ustalenia okoliczności wejścia w posiadanie przedmiotowej nieruchomości przez wymienione 9 rodzin w celu ustalenia czy nabycie posiadania nastąpiło w dobrej bądź złej wierze oraz odebrania oświadczeń w celu ustalenia, który z posiadaczy w dacie zasiedzenia pozostawał w związku małżeńskim wobec nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia do majątku wspólnego.

Niezależnie od tego:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie, jak również w aktach spraw I Ns 1277/07 oraz XXIV C 1087/08. Zgromadzone w sprawie dokumenty, w zdecydowanej części dokumenty urzędowe, nie budziły wątpliwości Sądu w zakresie ich treści i pochodzenia od poszczególnych podmiotów i zostały sporządzone w sposób rzetelny. Ponadto ich prawidłowości i prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, co zostało przez Sąd ocenione zgodnie z art. 230 KPC.

W zakresie zeznań świadków i uczestników, za wyjątkiem zeznań H. M. (2) i J. W. (2), Sąd dał im wiarę, uznając je za spójne, konsekwentne oraz jasno i logicznie prezentujące okoliczności faktyczne związane z posiadaniem nieruchomości, której dotyczy niniejsze postępowanie.

Podkreślenia wymaga, iż z treści zeznań świadków: Z. Ł. /k. 132-133/, J. W. (1) /k. 133-135/, Z. K. (2) /k. 137-138/, W. B. /k. 194-195/, K. K. (2) /k. 197-199/, co zostało potwierdzone w zeznaniach uczestnika T. P. (2) /k. 767-768/ wynika po pierwsze, iż objęcie w posiadanie nieruchomości objętej wnioskiem miało miejsce w latach 50., jednak żaden ze świadków/uczestników nie był w stanie podać dokładnej daty, kiedy to nastąpiło.

Świadkowie Z. Ł. i J. W. (1) wskazywali, iż nieruchomość ta stanowiła uprzednio mienie gromadzkie, jednak żaden z nich, podobnie jak pozostali świadkowie nie był w stanie wskazać, w jakich dokładnie okolicznościach doszło do objęcia jej w posiadanie przez poprzedników prawnych wnioskodawcy i uczestników postępowania – za wyjątkiem m. W. jaka była tego podstawa faktyczna i prawna.

Z zeznań świadków D. L. (2) /k. 137/, Z. K. (2) /k. 137-138/, A. T. /k. 140/, W. B. /k. 194-196/, K. K. (2) /k. 197-198/ wynika, że jako właścicieli przedmiotowej nieruchomości traktowali oni zawsze wnioskodawcę, uczestników i ich następców prawnych, tj. osoby, które uprawiały tę ziemię. Świadek Z. K. (2) zeznał, iż wszyscy mieszkający „na tamtym terenie wiedzieli, że to jest ich ziemia”, świadek W. B. podał wprost, że „ta działka była wszystkich”, co świadczy o tym, iż jej posiadacze uważani byli za właścicieli. Podkreślić należy, iż wszystkie te osoby zamieszkują w okolicy przedmiotowej nieruchomości, miały więc możliwość naocznego zaobserwowania tego, co z przedmiotową nieruchomością działo się na przestrzeni czasu.

Sąd dał wiarę w znacznej części zeznaniom J. K. (4) /k. 141-142; 342-343/, za wyjątkiem tej ich części, w której wskazał, iż nigdy nie rozmawiał z gminą na temat wydzierżawienia przedmiotowej nieruchomości, jak zeznał on na rozprawie 11 kwietnia 2008 roku. Wskazać należy, iż świadek ten na rozprawie 26 lutego 2009 roku przyznał, iż składał wnioski o dzierżawę tej nieruchomości gminie, jednak ostatecznie do dzierżawy nie doszło, co znajduje odzwierciedlenie w dokumentach, zgromadzonych w aktach sprawy, jak również w zeznaniach pracowników urzędu m. W.. Podnieść trzeba, że świadek ten wskazał, iż wiedział, że właścicielem przedmiotowej nieruchomości zgodnie z wpisem w księdze wieczystej była gmina, jednak z uwagi na posiadanie tej nieruchomości przez wnioskodawcę i uczestników to ich uważał za uprawnionych do dysponowania przedmiotową nieruchomością i czuł się uprawniony do zagospodarowania i korzystania z niej na podstawie ustnej umowy zawartej z nimi, pomimo braku zawarcia umowy z m. W. /k. 342-343/. Tu należy podkreślić, iż J. K. (4) najpierw uzyskał zgodę na korzystanie z tej nieruchomości od przedstawicieli wnioskodawcy i uczestników lub ich poprzedników prawnych, a dopiero później zwrócił się do m. W.o zawarcie umowy dzierżawy, wskazując, iż było to spowodowane uzyskaniem informacji, iż m. s. W.jest właścicielem tej nieruchomości.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. S. (2) /k. 805-806/. Świadek zeznała, iż przedmiotowa nieruchomość stanowiła mienie gromadzkie. Świadek zeznała, iż pracowała jako instruktor – agronom w U. M. do jej obowiązków należało pilnowanie, aby grunty gromadzkie były zagospodarowane. Świadek kontrolowała przedmiotową nieruchomość przed 1982 rokiem i potwierdziła, że ziemię wówczas uprawiał tam wnioskodawca W. K.; pozostałych posiadaczy przedmiotowej nieruchomości świadek nie pamięta i nie wie, co działo się z nieruchomością po 1982 roku.

Sąd dał w części wiarę zeznaniom świadka J. W. (2) /k. 729-731/, tzn., że przedmiotowa nieruchomość stanowiła mienie gromadzkie. Ponadto za wiarygodne uznał zeznania świadka, iż nieruchomość ta była tzw. resztówką pozostałą po scaleniu gruntów gromadzkich na przełomie lat 40. i 50., której nikomu nie przyznano. Świadek bowiem był ostatnim żyjącym członkiem ówczesnej Rady Scaleniowej, co uzasadnia przekonanie, iż miał wiedzę na ten temat. W pozostałym zakresie jego zeznania pozostają w sprzeczności z zeznaniami pozostałych świadków – świadek zeznał m.in., iż J. K. (2) nie uprawiał ziemi na przedmiotowej nieruchomości, tak samo jak J. P. (1) i jego następcy prawni, jak również J. K. (3) i M. K. (2) oraz B. i B. T. (3). Ponadto zeznał, iż T. P. (2) użytkował przedmiotową nieruchomość do lat 70., uprawiając część gruntu, a H. M. (1) użytkowała fragment w/w nieruchomości w latach 60. Zdaniem świadka w latach 70. cała nieruchomość objęta wnioskiem leżała ugorem. Świadek podkreślił, iż nie słyszał o żadnym porozumieniu w przedmiocie podziału przedmiotowej nieruchomości o użytkowania. Wnioskodawcy, uczestników i ich poprzedników prawnych nigdy nie uważano za właścicieli przedmiotowej nieruchomości; tak samo oni się za takowych nie uważali. Świadek zeznał, iż w ostatnich latach przedmiotową nieruchomość użytkował jedynie J. K. (4), a A. M. (3) nigdy nie uprawiał tam gruntu. Zeznania świadka pozostają również w sprzeczności z opinią Instytutu – Z. i. K. W.(por. niżej), która bezsprzecznie wykazała, iż w latach 70. i 80. przedmiotowa nieruchomość była w przeważającej części użytkowana w sposób rolniczy.

Sąd nie dał wiary zeznaniom H. M. (2) /k. 138-140/, albowiem jej zeznania pozostają w oczywistej sprzeczności z zeznaniami pozostałych świadków przesłuchanych w sprawie, a podobnie jak ona zamieszkałych w okolicy działki objętej niniejszym postępowaniem. Nadto świadek wskazała, iż o fakcie, że przedmiotowa nieruchomość jest w tamtym dokładnie miejscu dowiedziała się ok. 8-10 lat przed dniem składania zeznań w niniejszej sprawie, tj. ok. 1998-2000 roku; wcześniej o działce nie wiedziała i nie wiedziała, czyja ona jest. Zeznania jej są wewnętrznie niespójne – z jednej strony wskazała, iż wedle jej pamięci tam zawsze był ugór, a jednocześnie wskazała, iż mogła na przedmiotową działkę nie zwracać uwagi, gdy koło niej przejeżdżała i stwierdziła, iż nie jest w stanie wskazać, co działo się z tą działką w latach 70., a zaczęła zwracać uwagę na tę działkę dopiero jak wyszła sprawa działki gminnej ok. 5 lat przed dniem składania zeznań, tj. w 2003 roku. Przyznała, iż nigdy na tę nieruchomość nie wchodziła. W ocenie Sądu zeznania jej nie są wiarygodne przede wszystkim z uwagi na fakt, iż świadek konsekwentnie wskazując, iż na działce tej zawsze był ugór, jednocześnie odpowiadając na pytania szczegółowe dotyczące tego, co działo się z przedmiotową nieruchomością na przestrzeni czasu, albo powoływała się na swoją niewiedzę, albo przyznawała, iż działkę tę uprawiali B. T. (2), M. P. (2) i T. P. (2), a na końcu tej działki stoi nadal barakowóz, ponadto przyznała, iż nie jest w stanie definitywnie stwierdzić, co się na tej nieruchomości działo. Owa niekonsekwencja jej zeznań powoduje, iż nie sposób dokonać ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie na ich podstawie. Z treści jej zeznań wynika natomiast, iż uwagę na na przedmiotową działkę zwróciła dopiero ok. 2003 roku, kiedy podjęła działania zmierzające do ustalenia, kto jest jej właścicielem i jak sama wskazała zaczęła częściej przejeżdżać obok niej, jednak nadal nie wchodziła na jej teren.

Sąd na rozprawie 17 czerwca 2008 roku oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z oględzin nieruchomości objętej wnioskiem, bowiem dowód ten nie służyłby ustaleniu faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Miejsce zamieszkania H. M. (2) i fakt braku jej zamieszkiwania przy tej nieruchomości został wprost przyznany przez świadka i potwierdzony przez pozostałych świadków, m.in. W. B. /k. 196/. Ponadto niespornym jest obecne wykorzystanie nieruchomości – na wypas koni, a w części w/w działki położnej przy ul. (...) znajduje się barakowóz A. M. (3), a zatem żaden ugór na działce nie występuje. Wskazać należy, iż dowód z oględzin służyć ma ustaleniu faktów mających znaczenie dla rozpoznania sprawy zgodnie z art. 217 KPC, a nie celem weryfikacji zeznań świadka, jak wnosił wnioskodawca.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków M. J. /k. 222-224/, M. B. (2) /k. 225/ i w znacznej części J. R. /k. 225-226/, będących pracownikami U. D. W. m. W., którzy przedstawili okoliczności związane z działaniami podejmowanymi przez J. K. (4) celem zawarcia umowy dzierżawy nieruchomości objętej niniejszym wnioskiem, a które znane im były jako pracownikom tego urzędu. Podkreślić należy, iż zeznania tych świadków nie posłużyły ustaleniu, jaki był faktyczny stan przedmiotowej działki przed 2002 rokiem bowiem zgodnie zeznali oni, iż nie byli na tej nieruchomości przed tym rokiem. Wskazać należy, iż J. R. przyznał, że oprócz J. K. (4), który wypasał na niej konie, część przedmiotowej nieruchomości była użytkowana przez A. M. (3), który miał tam barakowóz oraz drzewka owocowe i przeciwko któremu w związku z tym wytoczono powództwo o wydanie nieruchomości. Sąd uznał za niewiarygodne zeznania J. R. w części, w której wskazał, iż na części nieruchomości objętej wnioskiem w 2004 roku znajdował się ugór. Z zeznań pozostałych świadków wynika bowiem, iż posiadacze tej nieruchomości celowo zaprzestali kontynuowania upraw po 2000 roku z uwagi na małą opłacalność produkcji rolnej, jednak trawa, która porosła rzeczoną nieruchomość, była systematycznie koszona i zbierana, a następnie nieruchomość przekazano J. K. (4), zobowiązując go do gospodarowania nią, a równocześnie część w/w nieruchomości użytkował nadal A. M. (3).

Podkreślić należy, iż zeznania tego świadka na okoliczność tego, jak długo nieruchomość tę porastała trawa i że nie prowadzono tam uprawy intensywnej wygłoszone na podstawie, jak wskazał, posiadanej przez niego wiedzy geografa, nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych, albowiem jedynie dowód z opinii biegłego jest dowodem, który może służyć ustaleniu faktów wymagających wiedzy specjalnej, a do takich niewątpliwie należy ustalenie za pomocą aktualnie znajdujących się na ziemi upraw i samej substancji ziemi, jak długo nie była ona poddana efektywnej uprawie. Ponadto pod pojęciem „ugór” rozumieć należy brak zagospodarowania nieruchomości rolnej, pozostawienie jej nieuprawianej. Od tego pojęcia należy odróżnić przeznaczenie danej nieruchomości na łąkę koszoną co najmniej raz do roku, lub nieruchomość przeznaczoną na pastwisko lub pod wypas koni.

Uczestnik m. W. wnosząc o oddalenie wniosku rozpoznawanego w niniejszej sprawie, nie zgłosiło jednak jakiegokolwiek dowodu w tym zakresie.

Wskazać należy, iż z zeznań pracowników U. W.wynika, iż J. K. (4) wszedł w posiadanie przedmiotowej nieruchomości zanim jeszcze złożył wniosek o jej dzierżawę, jak również, iż w związku z tym nie zostały wobec niego wyciągnięte żadne konsekwencji choćby w postaci powództwa o wydanie bądź o zapłatę za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Podobnie do 27 maja 2005 roku nie zostało przeciwko A. M. (3), który na części nieruchomości miał drzewa i krzew owocowe wytoczone powództwo o wydanie. Tym samym uznać należy, iż miało miejsce akceptowanie przez urzędników m. W.stanu faktycznego zastanego na nieruchomości objętej wnioskiem, co niewątpliwie przyczyniało się do utwierdzenia przekonania, iż osobami uprawnionymi do dysponowania tą nieruchomością są wnioskodawca i uczestnicy niniejszego postępowania lub ich poprzednicy prawni.

Sąd dał wiarę zeznaniom uczestnika T. P. (2), złożonym na rozprawie 10 stycznia 2011 roku. Należy podkreślić, iż zeznania w/w uczestnika mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, ponieważ jest on jedyną żyjącą osobą z tych, którzy obejmowali przedmiotową nieruchomość w posiadanie. Zeznania uczestnika T. P. (2) są w zasadzie zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie – poza zeznaniami H. M. (2) i J. W. (2), uznanymi za niewiarygodne – w przedmiocie objęcia w posiadanie przedmiotowej nieruchomości i władania nią przez wnioskodawcę, uczestników i ich poprzedników prawnych. Uczestnik zeznał, iż działkę objął ok. 1950 roku, dokładnej daty nie jest w stanie podać; wcześniej przedmiotowa nieruchomość była w posiadaniu m.in. jego ojca oraz poprzedników prawnych wnioskodawcy i pozostałych uczestników.

Należy podkreślić, że T. P. (2) wskazał, iż nie był właścicielem przedmiotowej nieruchomości, jedynie ją użytkował, lecz posiadacze działki objętej wnioskiem uważali się za jej właścicieli. Przyznał również brak opłacania podatku od nieruchomości. Podkreślenia wymaga, iż zdaniem uczestnika nieopłacanie podatku od przedmiotowej nieruchomości świadczy o tym, iż on sam za jej właściciela się nie uważał.

Sąd dał wiarę zeznaniom uczestników J. M. (1), W. A. i B. P., złożonym na rozprawie 26 lutego 2009 roku oraz zeznaniom uczestnika J. M. (1) na rozprawie 5 kwietnia 2013 roku, w których podtrzymał on swoje poprzednie zeznania, a także zeznaniom uczestnika T. W. na rozprawie 10 kwietnia 2013 roku, uznając, że są one zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach niniejszej sprawy w postaci zeznań świadków – za wyjątkiem zeznań H. M. (2) i J. W. (2) uznanych za niewiarygodne. Uczestnicy konsekwentnie wskazali, iż nie są im znane okoliczności objęcia w posiadanie przedmiotowej nieruchomości przez ich poprzedników prawnych, podając jednocześnie, iż zawsze uważali tę nieruchomość za swoją własność, przyznali fakt nieopłacania przez nich podatku od nieruchomości. Co prawda uczestniczka B. K. (1) przyznała, że gospodarować na nieruchomości zaczęła w 1953 roku, a zdaniem uczestnika T. P. (2) objęcie przez niego nieruchomości nastąpiło ok. 1950 roku, jednak wobec braku potwierdzenia tych dat w zeznaniach świadków i pozostałych uczestników Sąd przyjął za datę objęcia nieruchomości w posiadanie ostatni dzień 1953 roku.

Postanowieniem z 10 stycznia 2011 roku /k. 769/ Sąd dopuścił dowód z opinii Instytutu – Z. F.i K. W. zlecając Instytutowi sporządzenie analizy złożonych do akt /k. 764/ zdjęć pod kątem ustalenia sposobu wykorzystania gruntu objętego wnioskiem o zasiedzenie.

Instytut w opinii z 21 maja 2011r. /k. 826-848/ na podstawie analizy w/w zdjęć stwierdził, iż:

⚫

Obszar odpowiadający działce ewidencyjnej (...)

• W 1972 roku był niemal w całości użytkowany rolniczo;

• W 1976 roku był w całości użytkowany rolniczo;

• W 1982 roku był w znacznej części nieużytkowany rolniczo;

• W latach 1987, 1990, 1997 był w całości użytkowany rolniczo.

Obszar odpowiadający działce ewidencyjnej (...)w latach 1972, 1976, 1982, 1987, 1990, 1997 był w całości użytkowany rolniczo;

Obszar odpowiadający działce ewidencyjnej (...)

• W 1972 roku był w przeważającej części użytkowany rolniczo;

• W 1976 roku był w przeważającej części nieużytkowany rolniczo;

• W latach 1982 i 1987 był w przeważającej części użytkowany rolniczo;

• W latach 1990 i 1997 był w całości użytkowany rolniczo.

Podsumowując, Instytut stwierdził, iż działki (...) w latach 1972-1997 były użytkowane rolniczo. Działka(...) była w przeważającej części użytkowana rolniczo, przy czym nie można potwierdzić, że nieużytki łąkowe pokrywające obszar tej działki miały charakter ciągły. Największy procent nieużytków na działce(...) występował w latach 1972-1987.

Żadna ze stron opinii nie kwestionowała. Uczestnik m. W. również nie kwestionował zasadniczych ustaleń w/w opinii, wnosząc jedynie o dokonanie dodatkowych wyjaśnień przez Instytut w przedmiocie niewykorzystywania rolniczego fragmentu działki (...) Sąd pominął dowód z opinii uzupełniającej w/w Instytutu oraz oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z kolejnego biegłego ponieważ nie miały one znaczenia dla sprawy /k. 1051/.

Podsumowując: w/w opinia Instytutu wraz z zeznaniami świadków oraz uczestników postępowania pozwala stwierdzić, iż przedmiotowa nieruchomość była wykorzystywana rolniczo w przeważającej części.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 172 § 1 KC posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. § 2 tego przepisu stanowi, iż po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Stosownie do art.176 § 1-2 KC jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi co najmniej lat trzydzieści, co stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.

Przepis art. 172 KC zawiera zatem legalną definicję zasiedzenia nieruchomości. Wynika z niej, iż posiadanie samoistne musi istnieć w czasie tym przepisem określonym. Dobra wiara nie jest samodzielną przesłanką przy zasiedzeniu nieruchomości, a tylko skraca czas wymagany do nabycia tą drogą własności. Posiadanie samoistne polega na faktycznym wykonywaniu wszelkich uprawnień, które składają się na treść prawa własności. Jak bowiem stanowi art. 336 KC, posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto faktycznie włada nią jak właściciel, czyli włada nieruchomością we własnym imieniu i reguły we własnym interesie i tak jest postrzegany w swym otoczeniu (tak postanowienie SN z dnia 5 marca 2004 roku, I CK 398/03).

Ocena charakteru posiadania związana jest z konkretnymi okolicznościami danej sprawy. Dla istnienia samoistnego posiadania potrzebne jest faktyczne władanie rzeczą – bez wątpienia chodzi tu o dostrzegalny fakt fizycznego władztwa nad rzeczą. Drugim niezbędnym elementem konstrukcji posiadania jest psychiczny czynnik władania rzeczą. Posiadacz samoistny włada rzeczą jak właściciel, podczas gdy posiadacz zależny włada rzeczą w zakresie prawa innego niż własność. Czynnik woli stanowi tu kryterium, które pozwala na odróżnienie posiadania samoistnego od posiadania zależnego. Interpretacja woli ma charakter obiektywny. Rzeczywistą wolę posiadacza, która decyduje o charakterze samego posiadania ustala się na podstawie zamanifestowanych na zewnątrz objawów władania rzeczą.

Stosownie do brzmienia art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1990 roku, która weszła w życie 1 października 1990 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz.U. z 1990, Nr 55, poz. 321) do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie tej ustawy, stosuje się od tej chwili przepisy tej ustawy.

Podobny przepis zawierał art. XLI § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – przepisy wprowadzające Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964, Nr 16, poz. 94), zgodnie z którym do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie Kodeksu cywilnego, stosuje się od tej chwili przepisy tego kodeksu; w szczególności dotyczy to możności nabycia prawa przez zasiedzenie.

Dla upływu terminu zasiedzenia w przedmiotowej sprawie znaczenie ma, iż począwszy od 21 lipca 1961 roku, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 14 lipca 1961 roku o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz.U. z 1961, Nr 32, poz. 159) wyłączone było nabycie własności terenu państwowego przez zasiedzenie, co później powielił art. 177 KC.

Podkreślić należy, iż nieruchomość objęta wnioskiem stanowiła mienie gromadzkie, co jest bezsporne. Status mienia gromadzkiego miała w rozumieniu ustawy z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie samorządu terytorialnego; pod rządami tej ustawy gromady, nie będąc jednostkami samorządu terytorialnego, miały osobowość prawną oraz były podmiotami majątku i dobra gromadzkiego.

Zgodnie z ustawą z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych w miejsce dotychczasowych gmin i gromad utworzono nowe gromady jako jednostki podziału administracyjnego wsi (art. 1), a gromadzkie rady narodowe stały się organami władzy państwowej w gromadach (art. 4). Mieszkańcom dotychczasowych gromad zagwarantowano nienaruszalność indywidualnie im przysługujących praw (art. 38), a ponadto udzielono delegacji do wydania przepisów wykonawczych regulujących m.in. tryb przekazania majątku gminnych rad narodowych i sprawy zarządu mieniem gromadzkim (art. 41). W wydanym na podstawie tej delegacji rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 czerwca 1957 roku w sprawie zbywania nieruchomości wchodzących w skład majątku i dobra dawnych gromad (Dz.U. z 1957, Nr 49, poz. 237) majątek i dobro gromadzkie traktowano jako własność państwa. Dyspozycje o charakterze właścicielskim następowały co prawda na wniosek zebrania wiejskiego, ale w formie i na podstawie uchwał gromadzkich rad narodowych, będących organami władzy państwowej. Konsekwentnie w późniejszych aktach wykonawczych utrzymywano takie zasady dysponowania mieniem.

Na tle w/w ustawy z 1954 roku wskazywano w doktrynie, że w związku z utworzeniem gromad jako jednostek podziału administracyjnego wsi przestał istnieć w sensie prawnym dotychczasowy podmiot własności mienia gromadzkiego. Odpowiednikiem dawnej gromady stała się wieś, która nie miała osobowości prawnej ani zakresu zadań publicznych, zatem nie mogła stać się następczynią gromady w zakresie praw majątkowych. Właścicielami mienia nie stali się również mieszkańcy wsi, którzy nigdy przedtem nimi nie byli. Przy odrzuceniu koncepcji, że mienie gromadzkie stało się własnością niczyją, w zasadzie jednolicie przyjmowano, iż po reformie z 1954r. pomimo braku wyraźniej deklaracji ustawowej mienie gromadzkie stało się własnością państwa.

Deklaracja analogicznej treści i o analogicznym znaczeniu została powtórzona w ustawie z dnia 25 stycznia 1958 roku o radach narodowych (art. 98 ust. 1) Dotychczasowe przepisy szczególne dotyczące gromad i rad narodowych miały znaleźć zastosowanie do gmin i gminnych rad narodowych (art. 95). Jednocześnie ustalono (art. 98 ust. 2), że dotychczasowe mienie gromadzkie staje się mieniem gminnym i choć ustawa ta nie zawierała wyraźnego postanowienia, że mienie gromadzkie stało się mieniem państwowym, to mienie to traktowała jako własność państwa pozostającą w dyspozycji organów władzy państwowej – gromadzkich rad narodowych. Podobnie ujmowało to wydane na podstawie w/w ustawy rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 listopada1962 roku. W omawianej kwestii w literaturze dominował pogląd, iż mienie gromadzkie zarządzane przez gromadzkie a później gminne rady narodowe stanowiło własność ogólnonarodową. Stan taki pozostawał w zgodzie z obowiązującym systemem jednolitej władzy państwowej.

Podobne stanowisko zajmował Sąd Najwyższy. Określił je wyraźnie w orzeczeniu z dnia 26 marca 1960 roku, I CR 535/59 (OSNC 1961r., nr 3, poz. 73), stwierdzając, że majątek byłych gromad stał się majątkiem państwa. SN wskazał m.in. na to, że całkowita zmiana poprzedniego charakteru gromad pociągnęła za sobą przejście majątku gromadzkiego na własność państwa, które reguluje sprawę zarządu tego majątku tak, jak zarządu innego mienia ogólnonarodowego. Nienaruszone pozostały tylko prawa przysługujące mieszkańcom gromad. Stanowisko to Sąd Najwyższy konsekwentnie podtrzymywał w kolejnych orzeczeniach i nigdy od niego nie odstąpił (m.in. postanowienie z dnia 18 listopada 1966r., I CR 629/66; wyrok z dnia 30 czerwca 1983r., IV CR 202/83; uchwała z dnia 30 października 1986r., III CZP 67/86). Taki sam pogląd wyrażał Naczelny Sąd Administracyjny (por. wyrok z dnia 9 września 1987r., II S.A. 113/87).

Stwierdzić zatem należy, iż na podstawie analizy przepisów wyżej powołanych ustaw z 1954 i 1958 roku oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych, mienie dawnych gromad stało się własnością państwową. Stanowiło zatem przedmiot własności państwowej w rozumieniu art. 177 KC, a w konsekwencji, od daty wejścia w życie Kodeksu cywilnego, tj. 1 stycznia 1965 roku, wyłączona była możliwość nabycia własności nieruchomości stanowiącej własność państwową przez zasiedzenie.

Do tej daty przy uwzględnieniu obowiązujących uprzednio przepisów dekretu Rady Ministrów z dnia 11 października 1946 roku Prawo rzeczowe (Dz.U. z 1946, Nr 57, poz. 319) nie powstał stan prawny pozwalający na nabycie własności przedmiotowej nieruchomości przez zasiedzenie z uwagi na upływ zbyt krótkiego czasu posiadania rzeczonej nieruchomości przez jej pierwszych posiadaczy. W/w dekret wymagał bowiem (art. 50) 20-letniego okresu posiadania przy przyjęciu dobrej wiary i 30-letniego w przypadku złej wiary posiadacza nieruchomości.

Istotne znaczenie ma fakt, że skoro przedmiotowa nieruchomość przestała stanowić własność państwową z dniem 27 maja 1990 roku, przechodząc na własność jednostki samorządu terytorialnego – gminy W., to zgodnie z tą datą otworzyła się możliwość jej zasiedzenia, przy czym termin zasiedzenia biegnie od dnia utraty przez nieruchomość statusu przedmiotu własności państwowej; termin zasiedzenia ulega jednak skróceniu o czas, w którym nieruchomość była własnością państwową, jednak nie więcej niż o połowę (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2006 roku, III CZP 100/05).

W konsekwencji, Sądu, bieg terminu zasiedzenia winien być liczony od momentu utraty przez przedmiotową nieruchomość statusu własności państwowej, co stało się z dniem 27 maja 1990 roku, w oparciu o przepisy ustawy komunalizacyjnej (art. 1 i 5 ustawy z dnia 10 maja 1990 roku – przepisów wprowadzających ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych) z uwzględnieniem skutków uzyskania posiadania z dniem 31 grudnia 1959 roku oraz w oparciu o art. 176 KC.

Sąd podziela stanowisko prezentowane w orzecznictwie, zgodnie z którym okresu posiadania przed wejściem w życie przepisów wyłączających zasiedzenie nieruchomości państwowych nie dolicza się do okresu, o który skraca się termin zasiedzenia takich nieruchomości, ani nie uwzględnia się przy ustaleniu czasu niezbędnego do zasiedzenia (por. postanowienie SN z dnia 23 listopada 2003 roku, IV CK 194/02).

Wskutek wyłączenia możliwości stwierdzenia zasiedzenia przez okres od 1961 roku do 1990 roku termin posiadania w dobrej wierze potrzebny do nabycia własności przedmiotowej nieruchomości w drodze zasiedzenia upływał w dniu 27 maja 2000 roku. Przy przyjęciu złej wiary upłynąłby 27 maja 2005 roku.

Treść wskazanych przepisów decyduje o tym, iż dla oceny wszelkich przesłanek mających decydujące znaczenie dla rozpoznania wniosku w przedmiotowej sprawie Sąd winien stosować aktualne na chwilę nabycia w ten sposób prawa własności przepisy prawne, tj. art. 172 KC w obecnym brzmieniu.

W związku z treścią całokształtu przytoczonych powyżej przepisów niezbędne było ustalenie, czy posiadaczom nieruchomości stanowiącym poprzedników prawnych wnioskodawcy i uczestników przysługiwał przymiot posiadaczy, czy posiadanie miało charakter ciągły oraz czy w posiadanie weszli oni w dobrej czy w złej wierze.

Wskazać należy, iż z posiadaniem związane są trzy ustanowione przez ustawodawcę celem zapewnienia ochrony posiadania domniemania: posiadania samoistnego (art. 339 KC), ciągłości (art. 340 KC) i zgodności z prawem (art. 341 KC).

Ponadto, zgodnie z art. 7 KC, stanowiącym, iż jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary, przy tym, zgodnie z obowiązującym stanowiskiem judykatury, istnienie dobrej wiary w sprawach o nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie ocenia się na chwilę objęcia nieruchomości w posiadanie (postanowienie SN z dnia 25 czerwca 2003 roku, III CZP 35/03).

Objęcie rzeczy w posiadanie samoistne oraz kontynuowanie tego posiadania przez osobę, która nie jest właścicielem, zakłada świadomość posiadania będącą wyobrażeniem o przysługującym jej prawie własności. Każdy samoistny posiadacz obejmuje rzecz w posiadanie dlatego, że z przyczyn usprawiedliwionych uważa się za właściciela albo dlatego, że chce władać rzeczą jak właściciel, chociaż wie, że właścicielem nie jest, w związku z czym mówi się o posiadaniu w dobrej lub w złej wierze. Należy podkreślić, iż, zgodnie z utrwalonym poglądem, dobra wiara polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu posiadacza, że przysługuje mu prawo własności (por. m.in. postanowienie SN z dnia 7 maja 1971 roku, I CR 302/71).

Kryterium oceny charakteru posiadania z punktu widzenia dobrej lub złej wiary, jako warunku nabycia własności nieruchomości w krótszym lub dłuższym terminie jest stan świadomości posiadacza w chwili uzyskania posiadania. Późniejsza zmiana posiadania w złej wierze na posiadanie w dobrej wierze – i odwrotnie – nie ma wpływu na długość okresu potrzebnego do nabycia własności przez zasiedzenie. Wynika o jednoznacznie z wykładni gramatycznej art. 172 § 1 KC, a pośrednio także z brzmienia art. 176 § 1 KC (postanowienie SN z dnia 30 stycznia 1994 roku, III CKN 206/01; postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2007roku, I CSK 300/07).

Wszystkie te domniemania mają charakter domniemań wzruszalnych, zgodnie z art. 234 KPC, których obalenie jest dopuszczalne w każdym postępowaniu. Ciężar dowodu obalającego domniemanie, z mocy art. 6 KC oraz art. 232 KPC spoczywa na tym, kto przeczy treści domniemania – w przedmiotowej sprawie spoczywał on na uczestniku mieście stołecznym W..

Jeśli chodzi o posiadanie nieruchomości w okresie, gdy nieruchomość była wykorzystywana w celu upraw rolnych, tj. do ok. 2000 roku, uczestnik miasto stołeczne W. nie przedstawił żadnych dowodów mogących choćby poddać w wątpliwość samoistny charakter posiadania przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawcę, pozostałych uczestników lub ich następców prawnych. Przedstawione przez uczestnika dowody w celu obalenia domniemania samoistności posiadania dotyczą okresu od czasu zaprzestania upraw rolnych. Dowody te nie świadczą jednak o zmianie woli posiadania po stronie dotychczasowych posiadaczy nieruchomości, którzy choć zaprzestali na niej upraw, to jednak nadal zachowali możliwość posiadania tej nieruchomości, przy niezmienionym stosunku do niej. W orzecznictwie przyjmuje się, że nawet nieefektywne wykonywanie władztwa nie powoduje utraty posiadania, gdyż dla istnienia posiadania nie jest konieczne rzeczywiste korzystanie z rzeczy, lecz sama możliwość takiego korzystania, bez potrzeby np. wytaczania powództwa o przywrócenie posiadania (por. postanowienie SN z dnia 7 kwietnia 1994 roku, III CRN 18/94 i z dnia 29 września 1999 roku, I CKN 134/98).

Najlepszym wyrazem zachowania przez posiadaczy władztwa nad przedmiotową nieruchomością jest to, iż J. K. (4) zwrócił się do posiadaczy o umożliwienie korzystania z części nieruchomości objętej wnioskiem. Co prawda zeznania J. K. (4) zawierają sprzeczności dotyczące kwestii zwrócenia się do miasta stołecznego W. z prośba o wydzierżawienie nieruchomości, są jednak konsekwentne jeśli chodzi o to, że najpierw zwrócił się on do W. W. i K. Z. o umożliwienie korzystania z nieruchomości, a ci w imieniu wszystkich posiadaczy zezwolili na korzystanie, zastrzegając jednakże, że J. K. (4) musi utrzymać ziemię w kulturze rolnej i zwrócić ją na każde żądanie. Zeznania J. K. (4) są więc wiarygodne i dowodzą, że posiadacze mieli wolę posiadania nieruchomości dla siebie zarówno w czasie czynienia z nim uzgodnień, jak i na przyszłość.

Uczestnik m. W.nie przedstawił również dowodów mających podać w wątpliwość ciągłość posiadania przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawcę, uczestników i ich poprzedników prawnych. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż posiadali oni nieprzerwanie przedmiotową nieruchomość co najmniej od przyjętej przez Sąd daty 31 grudnia 1959 roku (uczestnicy poza wskazaniem lat pięćdziesiątych objęcia w posiadanie nieruchomości nie potrafili precyzyjniej tej daty określić), użytkując ją w sposób rolniczy do 2000 roku. Pomimo zaprzestania uprawy intensywnej nie wyzbyli się oni tej nieruchomości, nie przestali nią władać i nią rozporządzać, ponadto uczestnik A. M. (3) wciąż użytkował fragment nieruchomości uprawiając tam drzewa i krzewy owocowe. Fakt okresowego niezagospodarowania rolniczego części działki ewidencyjnej (...) w latach 80. nie świadczy zdaniem Sądu o przerwaniu posiadania przedmiotowej nieruchomości. Ponadto część tej działki, co wynika m.in. z zeznań uczestników J. M. (1) i T. W., z uwagi na położenie na podmokłym terenie nie nadawała się do rolniczego zagospodarowania i była wykorzystywana do gromadzenia organicznych odpadków, z których następnie pozyskiwano ziemię ogrodową.

Sąd krąg osób, które objęły nieruchomość w posiadanie ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego w sprawie i uznał, iż nieruchomość 31 grudnia 1959 roku została objęta w posiadanie przez dziewięciu pierwotnych posiadaczy, tj. J. K. (2), J. P. (1), W. W., N. S., J. P. (2), T. P. (2), H. M. (1), małżonków K. – J. i M. oraz małżonków J. i I. M., którzy wspólnie gospodarowali przedmiotową nieruchomością. Ocena całości materiału dowodowego w sprawie pozwoliła na ustalenie, iż wszystkie osoby wymienione we wniosku jako pierwsi posiadacze przedmiotowej nieruchomości faktycznie tą nieruchomością gospodarowały.

Sąd uznał, że posiadanie przez nich rzeczonej nieruchomości miało charakter samoistny, co wynika tak z domniemania prawnego o którym wyżej jak i zebranego w sprawie materiału dowodowego. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego w sprawie, w szczególności zeznań świadków, osoby uprawiające przedmiotową nieruchomość wykonywały w stosunku do niej uprawnienia i obowiązki właścicielskie z wyłączeniem innych osób i niezależnie od nich, następnie zaś wydzierżawiły tę działkę J. K. (4).

Podkreślenia wymaga fakt, iż zarówno domniemanie samoistności jak i ciągłości posiadania przedmiotowej nieruchomości zdaniem Sądu w niniejszym postępowaniu nie zostało obalone przez uczestnika m. s. W.. Wnioskodawca i uczestnicy postępowania byli samoistnymi posiadaczami przedmiotowej nieruchomości zarówno na dzień 27 maja 2000 roku, jak też na dzień 27 maja 2005 roku.

Najlepszym dopełniającym powyższe ustalenia dowodem na posiadanie nieruchomości przez uczestników jest pozew m. W. o wydanie z 1 czerwca 2005 r. oraz wniosek o zawarcie ugody w przedmiocie wydania nieruchomości przez uczestników z 16 grudnia 2009 r., w którymM. przyznaje, iż na date jego sporządzenia nieruchomość jest w posiadaniu uczestników. /k. 1 – 4 akt II Co 2091/09/

Mając powyższe na uwadze, dla prawidłowego rozstrzygnięcia istotne znaczenie ma ocena dobrej lub złej wiary posiadaczy nieruchomości w chwili jej objęcia w posiadanie, co decyduje o tym, czy przy uwzględnieniu art. 176 KC oraz art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie Kodeksu cywilnego, zasiedzenie mogło nastąpić z dniem 27 maja 2000 roku lub z dniem 27 maja 2005 roku.

Na domniemanie dobrej wiary z art. 7 KC powołał się wnioskodawca we wniosku, twierdząc, że nie są znane okoliczności towarzyszące objęciu nieruchomości przez pierwszych posiadaczy. W takim stwierdzeniu nie byłoby nic dziwnego, gdyby nie to, że uczestnik postępowania T. P. (2) jest jedną z osób, które objęły nieruchomość w posiadanie. Pełnomocnik W. K., który sporządził wniosek, został ustanowiony również pełnomocnikiem T. P. (2) i to zanim wniosek został wniesiony do Sądu. Powstaje więc pytanie, jak to możliwe, że pełnomocnikowi wnioskodawcy i zarazem uczestnika T. P. (2) nie znane były okoliczności objęcia nieruchomości w posiadanie. Wątpliwości zdaniem Sądu sam T. P. (2) w zeznaniach na rozprawie 10 stycznia 2011 roku nie wyjaśnił. Zeznał jedynie, iż wszyscy uważali przedmiotową nieruchomość za własność. Z drugiej jednak przyznał, iż sam właścicielem nie był, jedynie ją użytkował, co jedynie potwierdza fakt, iż miał pełną świadomość obejmując w posiadanie przedmiotową nieruchomość wraz z innym, iż nie posiada tytułu prawnego do nieruchomości. Ponadto z zeznań świadka J. W. (2), które w tym przedmiocie Sąd uznał za wiarygodne z uwagi na ówcześnie wykonywaną funkcję w Radzie Scaleniowej, wynika, iż przedmiotowa nieruchomość, pozostała po scaleniu gruntów gromadzkich nie została nikomu przyznana, co jest w ocenie Sądu wystarczające do zakwestionowania dobrej wiary osób obejmujących ją w posiadanie w latach 50. Późniejsze nieprzerwane posiadanie i gospodarowanie na nieruchomości przez kilkadziesiąt lat oraz fakt, iż następcy prawni pierwotnych posiadaczy uważali się za właścicieli i z takich byli uważani w najbliższym otoczeniu nie może w żaden sposób potwierdzić dobrej wiary pierwotnych posiadaczy w chwili objęcia przedmiotowej nieruchomości w posiadanie.

Tak więc z całą pewnością nieruchomość nie został objęta ani w wyniku zawarcia umowy z właścicielem w formie aktu notarialnego, która mogłaby okazać się później nieskuteczna lub nieważna, ani w skutek jakiegokolwiek orzeczenia sądu czy organu administracji państwowej, które uznane by zostało następnie za nieważne bądź uchylone. Jest oczywistym, iż o takich faktach uczestnicy by wiedzieli, że pozostałby po nich ślad w postaci dokumentów. Jedynie w takich wypadkach można by przypisać posiadaczom obejmującym posiadanie nieruchomości usprawiedliwione przekonanie o posiadanym do tego tytule prawnym. Skoro tak uczestnikom i ich poprzednikom nie można było przypisać dobrej wiary w chwili objęcia nieruchomości w posiadanie.

Wobec powyższego, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy należy przyjąć, iż zostały spełnione ustawowe przesłanki zasiedzenia, przy czym uczestnik T. P. (2) i poprzednicy prawni wnioskodawcy i pozostałych uczestników objęli w posiadanie przedmiotową nieruchomość w złej wierze.

Ponieważ spełniony został wymóg 30-letniego okresu nieprzerwanego posiadania przedmiotowej nieruchomości przez wnioskodawców, uczestników i ich poprzedników prawnych, należy uznać, iż nabycie własności przedmiotowej nieruchomości w drodze zasiedzenia nastąpiło na mocy w/w przepisów z upływem 27 maja 2005 roku.

Dla ustalenia kręgu osób, które po śmierci każdego z pierwotnych posiadaczy przedmiotowej nieruchomości objęły ją w posiadanie samoistne Sąd miał na względzie treść art. 176 KC. Zważyć należy, iż zasada, że spadkobierca może doliczyć okres, w jakim rzecz znajdowała się w samoistnym posiadaniu jego spadkodawcy ma zastosowanie zarówno do dziedziczenia ustawowego jak i testamentowego. Zaznaczyć też trzeba, że spadkobierca osoby, która uzyskała posiadanie nieruchomości, lecz do chwili śmierci nie nabyła jej przez zasiedzenie, może żądać stwierdzenia zasiedzenia na swoją rzecz z zaliczeniem okresu posiadania spadkodawcy w takiej części, w jakiej dziedziczy (por. orzeczenie SN z dnia 13 lipca 1993 roku, III CRN 90/93). W konsekwencji Sąd przyjął, iż posiadanie przedmiotowej nieruchomości przechodziło na następców prawnych pierwszych posiadaczy zgodnie z postanowieniami o stwierdzeniu nabycia spadku, opisanymi w stanie faktycznym, wobec braku wykazania przez któregokolwiek z uczestników, że było odmiennie, tj. że doszło do wyzucia z posiadanych udziałów któregokolwiek z posiadaczy lub ich następców.

Przy tym w zakresie W. K., jak Sąd ustalił na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, jeszcze za swojego życia jego ojciec J. K. (2) przekazał mu swój udział w posiadaniu tej nieruchomości, podobnie w zakresie małżonków T. Sąd ustalił, iż nabyli oni posiadanie tej nieruchomości od małżonków K..

Sąd miał przy tym na uwadze, iż pierwotne udziały posiadaczy w nieruchomości były równe i wynosiły po 1/9, zaś przy uwzględnieniu udziałów poszczególnych spadkobierców wynikających z postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku zostały ustalone udziały poszczególnych osób wskazanych w postanowieniu wydanym w niniejszej sprawie na datę 27 maja 2005 roku. Stwierdzić należy, iż spadkobraniu podlegało posiadanie udziału wynoszące pierwotnie po 1/9. Podkreślenia wymaga, iż w sytuacji, gdy współspadkobierca lub niektórzy ze współspadkobierców posiadają wyłącznie we własnym imieniu nieruchomość, która była w posiadaniu spadkodawcy, bieg zasiedzenia na korzyść tego współspadkobiercy lub tych współspadkobierców rozpoczyna się dopiero z chwilą otwarcia spadku; z kolei w sytuacji, gdy żaden ze współspadkobierców nie posiada nieruchomości spadkowej wyłącznie we własnym imieniu, każdy współspadkobierca – współposiadacz może przy obliczaniu terminu zasiedzenia doliczyć czas posiadania spadkodawcy do czasu swego współposiadania. Cecha posiadania samoistnego polegająca na tym, że posiadacz ten ma faktyczną możliwość władania rzeczą, do jakiej właściciel jest uprawniony, determinuje określenie udziałów we współwłasności nieruchomości nabytej przez zasiedzenie w tym kierunku, że udziały te kształtują się tak, jak gdyby źródłem współwłasności były przepisy materialnoprawne (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1986 roku, III CRN 60/86). W konsekwencji stosować należało odpowiednio art. 197 KC, zgodnie z którym domniemywa się, iż udziały są równe. Wobec tego Sąd ustalił udziały każdego z pierwotnych posiadaczy – przy uwzględnieniu, iż małżonkowie K. i M. objęli jeden udział, po 1/9 części i następnie ten właśnie udział podlegał dziedziczeniu przez spadkobierców wymienionych w postanowieniach spadkowych z zastrzeżeniem poczynionym powyżej w zakresie W. K. i małżonków T.. Stwierdzić zatem należy, iż udział B. i T. małżonków T. wynosi 1/9, bowiem z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż przejęli oni cały udział małżonków K.. Wskazania wymaga zarazem, iż w zakresie udziału I. M. Sąd miał na uwadze, iż od początku posiadała ona tę nieruchomość ze swoim małżonkiem na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej, a następnie razem z J. M. (1) i B. K. (1) nabyła udział w majątku spadkowym w wysokości 1/3. Zatem przy uwzględnieniu art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego Sąd ustalił, iż jej udział w przedmiotowej nieruchomości wynosi 1/54 część.

Podkreślić jeszcze raz należy, iż uczestnik m. W. w żadnym wypadku nie wykazał, iż przed datą 27 maja 2005 roku doszło do przerwania biegu zasiedzenia wobec któregokolwiek z posiadaczy przedmiotowej nieruchomości. Pozew o wydanie przeciwko A. M. (3) dotyczył części nieruchomości, ponadto został wniesiony 1 czerwca 2005 roku, zatem po upływie terminu zasiedzenia.

Należy także zauważyć, iż na tle obowiązywania przepisu art. 32 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wykształcił się pogląd, iż nieruchomość nabyta w drodze zasiedzenia wchodzi w skład majątku wspólnego i to nawet w sytuacji, gdy posiadaczem był tylko jeden z małżonków. Decydujące znaczenie ma to, aby bieg terminu zasiedzenia zakończył się w czasie trwania wspólności. Należało zatem zbadać, czy osoby wchodzące w rachubę jako nabywcy przedmiotowej nieruchomości w drodze zasiedzenia pozostawały w związkach małżeńskich i czy łączyła ich wspólność ustawowa małżeńska (tak uchwała SN z dnia 28 lutego 1978 roku, III CZP 7/78).

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż na dzień 27 maja 2005 roku w związkach małżeńskich pozostawali: wnioskodawca W. K. z Z. K. (1) oraz uczestnicy:

W. A. – z R. A. (2);

J. K. (1) – z T. K.;

T. W. – z S. W. (1);

C. S. – z L. S.;

K. Z. – z I. Z.;

S. P. – z B. P.;

E. K. – z P. K.;

S. M. (2) – z D. M. (2);

E. M. – z W. M.;

A. M. (3) – z B. M.;

J. M. (1) – z M. M. (1);

Pozostali uczestnicy nie pozostawali w związkach małżeńskich. Wobec braku dowodów przeciwnych Sąd przyjął, stosownie do art. 31 oraz 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, iż pomiędzy w/w małżonkami panował ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w punkcie I postanowienia.

O kosztach Sąd orzekł jak w punkcie II postanowienia, stosownie do art. 520 KPC.

ZARZĄDZENIE

odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć:

1)  r. pr. K. K. (1) oraz pełnomocnikowi uczestnika m. st. W. – bez pouczenia;

2)  uczestniczce M. M. (1).