Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Naze

Sędziowie: SSA Joanna Baranowska (spr.)

SSA Beata Michalska

Protokolant: sekr. sąd. Małgorzata Matusiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2015 r. w Ł.

sprawy J. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt VI U 607/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. na rzecz J. T. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt III AUa 1374/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17.03.2014 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. T. prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w szczególnych warunkach. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że nie zaliczył do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w P. od 01.10.1975 r. do 31.07.1997 r. (z wyłączeniem okresu urlopu wychowawczego i bezpłatnego) na stanowisku sterowniczej toku produkcji, brygadzisty szwalni na wydziale konfekcji oraz brakarza miralux na wydziale konfekcji z uwagi na nieprzedłożenie za ten okres świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a nadto w pkt 4 ppkt 8 świadectwa pracy z dnia 31.07.1997 r. pracodawca wskazał, że ubezpieczona nie świadczyła pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji J. T. wskazała, że nie jest ona zgodna ze stanem faktycznym, gdyż przez cały okres swojego zatrudnienia w Zakładzie (...) tj. od 01.09.1974 r. do 31.07.1997 r. (z wyłączaniem okresu urlopu wychowawczego i bezpłatnego) wykonywała pracę w warunkach szczególnych - prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych, co mogą potwierdzić wskazani w odwołaniu świadkowie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości z przyczyn tożsamych z tymi, które wskazano w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 15 października 2014r. w sprawie sygn. akt VI U 607/14 Sąd Okręgowy w Płocku zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał J. T. prawo do emerytury od dnia 06 marca 2014r.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w tak ustalonym stanie faktycznym:

J. T., ur. (...), w dniu 06.03.2014 r. złożyła w organie rentowym wniosek o przyznanie jej prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawczyni w dniu (...) ukończyła 55 lat. Organ rentowy przyjął, że na dzień 01.01.1999 r. udowodniła łączny okres zatrudnienia w wymiarze 23 lat, 2 miesięcy i 19 dni okresów składkowych oraz okresów nieskładkowych, w tym 1 rok i 1 miesiąc stażu pracy w szczególnych warunkach. Do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy zaliczył wnioskodawczyni okres zatrudnienia w Zakładach (...) w P. od 001.09.1974r. do 30.09.1975r. na stanowisku szwacza maszynowego łączarki.

W okresie od 01.09.1974 r. do 31.07.1997 r. J. T. była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) w P., przy czym w okresie od 01.09.1974 r. do 30.09.1975 r. na stanowisku szwacza dzianin – łączarki na Wydziale Konfekcji. W tym okresie zszywała na łączarce elementy bluzek, swetrów. Od 01.07.1975r. powierzono odwołującej obowiązki sterowniczej toku produkcji na Wydziale Konfekcji. Do jej obowiązków na tym stanowisku należało: zabezpieczenie w wyroby i dodatki podległy zespół, utrzymanie czystości na podległym zespole, informowanie swojego zwierzchnika o postępie i wynikach prac oraz napotykanych trudnościach, prawidłowe prowadzenie rozliczeń wyrobów, dodatków szwalniczych, w rozbiciu na asortymenty rejestrowanie wykonanej produkcji, prowadzenie ewidencji czasu pracy podległych pracowników, załatwianie wszelkich reklamacji. W okresie 01.10.1975 do 31.01.1981 ubezpieczona wykonywała prace na stanowisku brygadzisty szwalni na Wydziale Konfekcji. Do zakresu obowiązków odwołującej na stanowisku brygadzistki należało: organizowanie pracy w sposób zabezpieczający terminowe i prawidłowe wykonanie zadań planowych i zadań eksportowych, zabezpieczenie w wyroby i dodatki podległe zespoły, prawidłowe ewidencjowanie godzin pracy podległych pracowników, prawidłowe prowadzenie rozliczeń obrotów półfabrykatów i dodatków szwalniczych w zespole, kontrolowanie zgodności technologii stosowanej przy produkcji wyrobów z WT lub poleceniami przełożonych, zapobieganie marnotrawstwu elementów wyrobów lub dodatków szwalniczych. Podległa brygada liczyła ok. 25-30 osób i składała się z: łączarek, stebnówek, owerloków, guzikarek, dziurkarek, szwaczek ręcznych. Praca odwołującej polegała na dostarczeniu z magazynu znajdującego się na Wydziale Dziewiarni wyrobów i dodatków do szycia, rozdzielaniu pracy między szwaczki, zapewnieniu każdej szwaczce pracy, rozdysponowaniu pracy między szwaczki, kontroli jakości ich pracy, instruowaniu szwaczek, jak wykonać pracę, prowadzeniu ewidencji czasu pracy podległych pracowników, zapisywaniu ilości uszytych wyrobów przez każdą szwaczkę w ciągu zmiany, odebraniu od szwaczek uszytych wyrobów i przekazaniu do innej fazy szycia. Odwołująca nadzorowała pracę podległych pracowników. W zależności od potrzeb odwołującą obsługiwała także łączarkę lub owerlok. Nie miała biura, cały czas przebywała między podległymi pracownikami na Wydziale Konfekcji, w hali produkcyjnej. Ubezpieczona miała jedynie biurko na końcu hali, przy którym wykonywała czynności biurowe. W okresie od 01.02.1982 r. do 31.07.1997 r. ubezpieczona wykonywała prace na stanowisku brakarza miralux na Wydziale Konfekcji. Praca brakarza polegała na sprawdzaniu jakości szycia wyrobu. Praca ta była wykonywana na maszynie miralux, poprzez podświetlenie wykonanego wyrobu i stwierdzenie, czy występują w nim braki tj. przepuszczone oczka. Pracę na stanowisku brakarza ubezpieczona wykonywała także na Wydziale Konfekcji razem ze szwaczkami. W hali produkcyjnej pracowało około 150 osób na jednym piętrze, było tam ponad ok. 150 różnych maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych. Panował w niej duży hałas i zapylenie. Ubezpieczona korzystała z urlopu wychowawczego w okresach 6.08.1979 r. - 30.11.1980 r., 17.09.1982 r. – 15.09.1983 r., 13.04.1985 r. – 31.08.1985 r., 1.09.1985 r. – 20.09.1987 r., 29.06.1995 r. – 15.07.1996 r., a także z urlopu bezpłatnego w okresie 14.03.1979 r. – 1.05.1979 r. Ubezpieczona nie otrzymała świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Zakład pracy już nie istnieje.

Zarządzeniem Dyrektora Zakładów (...) w P. nr 8/86 z dnia 28.07.1986 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach, zmienionym zarządzeniem zarządcy komisarycznego nr (...) z dnia 28.04.2000 r., ustalono wykaz stanowisk, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach w zakładzie. W załączniku nr 1 do zarządzenia nr 8/86 nie wymieniono stanowiska szwacz maszynowy stebnówka, a jedynie pod poz. 21 szwacz maszynowy - łączarka.

Odwołująca jest członkiem OFE, we wniosku o emeryturę z dnia 06.03.2014r. wniosła o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE, za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa

W dniu 17.03.2014 r. organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję znak (...).

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i aktach osobowych. Ponadto podstawę ustaleń stanowiły zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz samej odwołującej się.

Sąd Okręgowy podkreślił, że przedmiotem sporu była możliwość uwzględnienia do szczególnego stażu ubezpieczeniowego pracy odwołującej się w okresie od 01.10.1975 r. do 31.07.1997 r. (z wyłączaniem okresu urlopu wychowawczego i bezpłatnego), tj. 16 lat 3 miesięcy i 29 dni w Zakładach (...) w P. jako uprawniającego do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Sąd Okręgowy podkreślił, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie obowiązują ograniczenia dopuszczalności dowodów przewidziane w art. 246 k.p.c. i 247 k.p.c. w zw. z art. 304 in fine k.p.c. Oznacza to, że w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających charakter pracy, czasokres zatrudnienia, mimo istnienia dokumentów (angaże, świadectwo pracy), z których charakter i czasokres ten wynika.

Na okoliczność charakteru spornego zatrudnienia odwołującej się, jego stałości i pełnowymiarowości zeznawali świadkowie – współpracownicy odwołującej B. P., J. S. i C. G.. Świadek B. P. pracowała w Zakładach (...) w P. w latach 1976-1999 r. jako szwacz maszynowy owerlok. Świadek J. S. pracowała w Zakładach (...) w P. w latach 1976-1994 r. jako szwacz maszynowy. Świadek C. G. pracowała w Zakładach (...) w P. jako szwacz maszynowy owerlok w latach 1978-2002. Świadkowie ci potwierdzili, że odwołująca w spornym okresie pracowała kolejno na stanowiskach szwacza dzianin – łączarki, brygadzisty szwalni, a następnie brakarza. Świadkowie potwierdzili również, że w spornym okresie pracując na stanowisku brygadzistki rozdzielała pracę pomiędzy pracownice brygady, koordynowała ich pracę, dowoziła z magazynu wyroby do produkcji, nadzorowała pracę pracowników brygady: łączarek, stebnówek, szwaczek ręcznych, dziurkarek, guzikarek, owerloków, prowadziła ewidencję ich czasu pracy i ewidencję wykonanych wyrobów. Ubezpieczona wszystkie te czynności wykonywała na hali produkcyjnej, miała jedynie biurko na końcu hali, przy którym wykonywała prace biurowe. Była brygadzistą pracującym, sama w zależności od potrzeb także pracowała na łączarce i owerloku. Z zeznań świadków wynika, że na stanowisku brakarki odwołująca pracowała na maszynie miralux, także na hali produkcyjnej, na której to maszynie sprawdzała, czy gotowy wyrób nie ma braków. Zeznania świadków Sąd Okręgowy ocenił jako wiarygodne, zgodne ze sobą wzajemnie i z dokumentacją osobową nadesłaną przez archiwum. Świadkowie ci pracowali razem z odwołującą się, mają zatem miarodajną wiedzę na temat rodzaju wykonywanej przez nią pracy. Odwołująca była brygadzistą na hali produkcyjnej, zatem wyróżniała się spośród pozostałych pracowników – świadków w sprawie niniejszej, których praca była kontrolowana przez ubezpieczoną.

Sąd Okręgowy podkreślił, że sama treść świadectwa pracy nie przesądza jeszcze o uznaniu, iż wskazany w nim okres był lub nie był okresem, w którym pracownik wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę stanowi jedynie domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych, o którym mowa w art. 32 ust. 2 u.e.r.f.u.s. (tak SA w Łodzi w wyroku z dnia 26.09.2013 r., III AUa 1665/12, LEX nr 1381411). A cotrario zatem wskazanie w świadectwie pracy, że praca w warunkach szczególnych nie była wykonywana, jak również niewydanie pracownikowi świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, nie przesądza, że pracownik takiej właśnie pracy nie wykonywał. Ubezpieczony ma szerokie możliwości udowodnienia faktu świadczenia pracy w szczególnych warunkach w spornych okresach zatrudnienia, przy zastosowaniu różnorodnych środków dowodowych. Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji jednego z wykazów, stanowiących załączniki do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego (tak SA w Gdańsku w wyroku z dnia 21.02.2014 r., III AUa 971/13, LEX (...)).

Sąd Okręgowy wskazał, że dołączone do akt sprawy zarządzenie Dyrektora Zakładów (...) w P. nr 8/86 z dnia 28.07.1986 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach, zmienione zarządzeniem zarządcy komisarycznego nr (...) z dnia 28.04.2000 r., w którym ustalono wykaz stanowisk, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach w zakładzie, nie stanowią źródła prawa, a więc nie można z nich wywodzić uprawnień emerytalnych. Brak w tych zarządzeniach wewnętrznych zakładu danego stanowiska pracy, nie pozbawia możliwości przyznania prawa do emerytury. Sąd podkreślił, że mocy wiążącej nie mają nawet zarządzenia resortowe, zatem tym bardziej zatem mocy takiej nie mogą mieć wewnętrzne zarządzenia dyrektora zakładu.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał odwołanie jako zasadne i podlegające uwzględnieniu, co skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji. Sąd Okręgowy podkreślił, że możliwość uzyskania emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przewiduje art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2013.1440 j.t.). Szczegółowe warunki, na jakich można otrzymać to świadczenie, zawarte są w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r. Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Przepisy ustawy emerytalnej za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uznają pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia. Rozporządzenie zaś zawiera w formie załączników dwa wykazy rodzajów prac w szczególnych warunkach: wykaz A i B. Przytaczając treść art. 184 ustawy emerytalnej Sąd wskazał, że prawo do emerytury kobiecie urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ust. 4 w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. 55 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 1999 r. osiągnęła: co najmniej 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach, tj. 20 lat. Powyższa emerytura przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.

W ocenie Sądu ze złożonych dokumentów w sposób jednoznaczny wynika, iż odwołująca się w dniu 02.01.2012 r. ukończyła już 55 lat życia, jest członkiem OFE, jednak we wniosku o emeryturę z dnia 06.03.2014 r. wniosła o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE, za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa, na dzień 01.01.1999r. udowodniła 23 lata, 2 miesiące i 19 dni okresów składkowych oraz okresów nieskładkowych. Spornym jest jedynie, czy na dzień 01.01.1999r. posiada co najmniej 15 lat stażu pracy w szczególnych warunkach.

W świetle § 2 ust. 2 ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Przy ustalaniu długości wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ZUS uwzględnia tylko te okresy, wskazane w świadectwie pracy, w których praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 września 1984 r., III UZP 48/84, LEX nr 14630). Przeprowadzenie innych dowodów przewidzianych na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego na okoliczność pracy w warunkach szczególnych dopuszczalne jest, gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy a ZUS kwestionuje jego treść, jak i wówczas, gdy dokument ten nie może zostać sporządzony. Postępowanie przed sądem nie podlega ograniczeniom dowodowym, co wynika wprost z art. 473 k.p.c., zatem każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, Sąd nie jest związany środkami dowodowymi dla dowodzenia przed organami rentowymi (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 1999 r., II UKN 69/98, OSNP 2000/11/439).

Zdaniem Sądu Okręgowego stanowisko organu rentowego, mimo niewskazania przez pracodawcę w świadectwie pracy, że wnioskodawczyni wykonywała pracę w szczególnych warunkach i niewydania świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, odmawiające prawa do wcześniejszej emerytury nie jest zasadne. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe, w szczególności dowody z dokumentów z akt osobowych i zeznań świadków wskazują, że odwołująca w okresie od 01.10.1975 r. do 31.07.1997 r. (z wyłączeniem okresu urlopu wychowawczego i bezpłatnego), a wiec łącznie przez 16 lat 3 miesięcy i 29 dni wykonywała pracę w szczególnych warunkach ujętą w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. W okresie od 01.10.1975 do 31.01.1981 ubezpieczona wykonywała prace na stanowisku brygadzisty szwalni na Wydziale Konfekcji, którą należało zakwalifikować zgodnie z wykazem A, Dział XIV poz. 24 „Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”, natomiast w okresie od 01.02.1982 r. do 31.07.1997 r. pracowała na stanowisku brakarza miralux na Wydziale Konfekcji, którą należało zakwalifikować zgodnie z wykazem A, Dział VII „W przemyśle lekkim”, poz. 4„Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych”. Sprawdzanie na specjalnej maszynie, czy wykonany wyrób zawiera braki, należało potraktować jako prace mieszczące się w ramach wykańczania wyrobów włókienniczych, ale można je także potraktować jako kontrolę jakości produkcji wymienioną pod poz. 24 działu XIV.

Sąd Okręgowy podniósł, że jeżeli chodzi o pracę wymienioną w pkt 24, działu XIV, wykazu A do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43), to metodycznie podstawowe znaczenie ma ustalenie jakie prace wykonywali pracownicy podwładni lub współpracownicy. Warunkiem jest pozytywne stwierdzenie, że jako podstawowe wykonywali prace wymienione w wykazie. Dopiero wówczas można oceniać czy określona kontrola bądź dozór stanowiły pracę w szczególnych warunkach, przy czym łącznikiem jest narażenie ubezpieczonego na czynniki istniejące na stanowiskach pracy podwładnych zatrudnianych w szczególnych warunkach (wyrok SN z 4 listopada 2008r., I UK 111/08, Lex 741095). Tak więc kwalifikacja pracy z działu XIV, pkt 24 wymaga spełnienia dwóch warunków: świadczenia jej w jednostkach organizacyjnych zakładu pracy, w których przynajmniej część załogi pracowniczej świadczy jedną z rodzajowo wymienionych w wykazie prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, a ponadto praca ta polega na wykonywaniu jednej z trzech rodzajów wymienionych czynności.

W ocenie Sądu Okręgowego czynności wykonywane przez odwołującą na stanowisku brygadzistki szwalni na Wydziale Konfekcji polegały na nadzorze i kontroli w procesie produkcji wykonywanej w wydziale, gdzie produkowano i wykańczano wyroby włókiennicze. Odwołująca pracowała w tym samym środowisku pracy, co podlegli jej pracownicy w narażeniu na oddziaływanie tych samych szkodliwych czynników. W hali tej pracowało ok. 150 maszyn włókienniczych i ok. 150 osób, panował tam duży hałas i zapylenie. Sąd wskazał, że czynności biurowe, które odwołująca wykonywała także na hali produkcyjnej, przy biurku znajdującym się bezpośrednio na hali, polegające na sporządzeniu ewidencji czasu pracy podległych pracowników i spisaniu ilości wyrobów wykonanych przez danego pracownika, stanowiły integralną część wykonywanej przez nią kontroli i nadzoru oraz były ściśle związane ze sprawowaną kontrolą. W wyroku z dnia 17 stycznia 2012r., I UK 189/11, LEX nr 1125264 Sąd Najwyższy stwierdził, że pomimo wykonywania pewnych czynności w warunkach nienarażających bezpośrednio na szkodliwe dla zdrowia czynniki, można uznać, że dana osoba wykonuje pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jeżeli są to czynności ściśle związane ze sprawowanym dozorem i stanowiące jego immanentna cechę (poz. 24 działu XIV wykazu A załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43, ze zm.)).

Z tych wszystkich względów na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając odwołującej prawo do emerytury od dnia 6 marca 2014r. tj. od dnia złożenia wniosku o emeryturę, w którym odwołująca zawarła też wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa, spełniając tym samym wszystkie warunki nabycia prawa do emerytury.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych zarzucając naruszenie przepisów - art. 233 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów i błędnym ustaleniu - wbrew treści świadectwa pracy oraz wskutek pominięcia wykazu stanowisk pracy, stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987r., ze zm. oraz załącznika do zarządzenia pracodawcy odwołującej nr 8/86 z dnia 28.07.1986r. - że praca odwołującej w Zakładach (...) w P., w okresie od 01.1975r. do 31.01.1981r. na stanowisku brygadzisty oraz w okresie od 01.02.1982r. do 31.07.1997r. na stanowisku brakarza miralux była pracą w warunkach szczególnych uprawniającą do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku nadto

- § 1, § 2 ( § 4 rozporządzenia Rady Ministrów w z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z 1983r. Nr 8 poz. 43) poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na zaliczeniu pracy na stanowiskach brygadzisty i brakarza, niewymienionych w wykazie resortowym oraz wykazie stanowisk określonych przez pracodawcę,

- art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U z 2013r. poz. 1440) polegające na przyznaniu emerytury w obniżonym wieku mimo niespełnienia warunku wykonywania pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze w okresie 15 lat.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie odwołania.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji jako oczywiście bezzasadnej oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i stanowi jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego, który wydał trafne rozstrzygnięcie, znajdujące uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów prawnych. Apelacja nie może zatem odnieść skutku, albowiem wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu.

Zgodnie z treścią art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity ze zm.), ubezpieczonej urodzonej po dniu 31grudnia 1948r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy, tj. po ukończeniu 55 lat, jeżeli w dniu wejścia w życia ustawy – na dzień 1 stycznia 1999r. osiągnęła okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) – 15 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy o którym mowa w art. 27 ustawy, to jest 20 lat.

W myśl § 2 w/w rozporządzenia okresy pracy uzasadniające prawo do wcześniejszego świadczenia emerytalnego to okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywana jest stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Z ustaleń Sądu Okręgowego, które Sąd Apelacyjny uznaje za własne wynika, że J. T. spełniła wszystkie – przewidziane w w/w przepisach – przesłanki do nabycia prawa do emerytury, gdyż udowodniła wymagane 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że ubezpieczona w spornym okresie zatrudnienia w Zakładach (...) w P. wykonywała pracę w szczególnych.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c. podnieść należy, że moc dowodową złożonych do akt świadectw pracy Sąd Okręgowy trafnie ocenił w odniesieniu do zeznań świadków wskazując, że w postępowaniu sądowym nie istnieją ograniczenia co do środków dowodowych stwierdzających charakter pracy. Wskazanie w świadectwie pracy, iż wykonywana praca miała charakter pracy w szczególnych warunkach stanowi jedynie domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany stanowi okres pracy w warunkach szczególnych. Zatem brak zapisu w świadectwie pracy nie przesądza, że pracownik takiej właśnie pracy nie wykonywał. Ubezpieczony ma bowiem wszechstronne możliwości udowodnienia faktu świadczenia pracy w szczególnych warunkach przy zastosowaniu różnorakich środków dowodowych, w tym również za pomocą dowodu z zeznań świadków. Podkreślenia wymaga, że świadkowie pracowali z odwołującą i dlatego posiadali rzetelną wiedzę odnośnie rodzaju wykonywanej przez nią pracy. Sąd Okręgowy trafnie i logicznie wywiódł, że ubezpieczona wykonywała swoje obowiązki pracownicze na hali produkcyjnej, nadto pełniąc obowiązki brygadzistki tj. nadzorując prace szwaczek, samodzielnie dokonywała poprawek wadliwie wyprodukowanych sztuk odzieży. Apelacja błędnie stawia zarzut, że świadczona przez odwołującą praca na stanowisku brygadzisty nie stanowiła pracy w warunkach szczególnych z uwagi na fakt, iż zapewniała towar do produkcji podległym pracownikom, przywożąc go z magazynu, a następnie zdawała gotowe wyroby na koniec dnia pracy, jak również prowadziła ewidencję czasu pracy. Zgromadzony materiał dowodowy daje podstawy do przyjęcia, że wszelkie prace mające na celu przygotowanie brygady do pracy wnioskodawczyni wykonywała przed rozpoczęciem prac na produkcji zaś gotowe sztuki odzieży były przez nią zdawane po zakończeniu zmiany. Wnioskodawczyni mogła w sposób nieprzerwany w ten sposób nadzorować pracę brygady podczas pełnionej zmiany. Z powyższego jednoznacznie wynika, iż praca J. T., polegająca na kontrolowaniu jakości produkcji na hali, w ramach obowiązków brygadzisty, była przez nią wykonywana stale w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd Okręgowy zatem prawidłowo uznał, iż świadczona przez odwołującą praca zawiera się w regulacji zawartej w Wykazie A Dział XIV pkt 24 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.). Odnosząc się do zarzutu, że praca ubezpieczonej na stanowisku brakarza, nie mogła być uwzględniona jako praca w warunkach szczególnych wskazać należy, że pracę tę J. T. wykonywała bezpośrednio na hali produkcyjnej, jej stanowisko pracy usytuowane było w bezpośrednim sąsiedztwie innych stanowisk obsługujących maszyny dziewiarskie, a zatem wykonując obowiązki pracownicze pozostawała narażona na działanie warunków szkodliwych tożsamych dla stanowisk pracy w tej hali znajdujących się w tym w szczególności nadmiernego hałasu, jak również zapylenia powietrza spowodowanych pracą maszyn. Sąd Okręgowy zasadnie zatem uznał, że świadczona przez odwołującą w okresie od 01.02.1982r. do 31.07.1997r. praca stanowi pracę określoną w kategorii prac przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych wskazanej w Wykazie A Dział VII poz. 4 stanowiącego załącznik do w/w rozporządzenia Rady Ministrów.

Podnieść należy nadto, że słusznie podnosi odwołująca w odpowiedzi na apelację, że Sąd Okręgowy w Płocku w sprawach o podobnych stanach faktycznych wydawał identyczne z zaskarżonym wyroki a organ rentowy uznawał je za prawidłowe, nie wnosząc apelacji (sygn. akt VI U 2615/13 i VI U 576/14) dotyczące pracownic bezpośrednio współpracujących z odwołującą, obsługujących podobne maszyny, co do których z identycznych co wobec odwołującej przyczyn odmówiono uznania okresu pracy w ZDDz (...) w P. jako czas pracy w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe wyrok sądu pierwszej instancji odpowiada prawu, a apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega oddaleniu z mocy art. 385 k.p.c.