Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2015 r. w Gdańsku

sprawy W. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o prawo do renty

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 marca 2015 r., sygn. akt VI U 3605/13

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 697/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 października 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.), odmówił ustalenia W. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wskazując, że orzeczeniem z dnia 23 października 2013 r. komisja lekarska ZUS orzekła, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł W. Z. kwestionując dokonaną w postępowaniu administracyjnym ocenę wpływu rozpoznanych u niego schorzeń na jego zdolność do pracy zarobkowej oraz domagając się zmiany tej decyzji i przyznania mu renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 03 marca 2015 r. w sprawie VI U 3605/13 Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

1.  zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił W. Z. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 19 sierpnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2016 r.,

2.  stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

W. Z. posiada wyuczony zawód tokarz. Pracował jako ślusarz, instruktor nauki jazdy oraz pracownik ochrony w Zakładzie Pracy (...).

W dniu 27 sierpnia 2013 r. złożył wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Organ rentowy poddał ubezpieczonego badaniu przez lekarza orzecznika ZUS i komisję lekarską ZUS, którzy w orzeczeniach, odpowiednio: z dnia 30 września 2013 r. oraz z dnia 23 października 2013 r. orzekli, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

W celu zweryfikowania powyższych orzeczeń Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 04 grudnia 2013 r. dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: kardiologa, neurologa i ortopedy.

Biegli lekarze sądowi w wydanej w dniu 05 czerwca 2014 r. opinii sądowo-lekarskiej rozpoznali u ubezpieczonego następujące schorzenia:

- chorobę niedokrwienną serca z objawami kardiomiopatii nadciśnieniowej;

- nadciśnienie tętnicze;

- wielopoziomową dyskopatię szyjną od C3/C4/C5/C6 i lędźwiowa od L1 do S1 z objawami niestabilności;

- przewlekły zespół bólowy szyjno-barkowy i lędźwiowo-krzyżowy objawowy z częstymi zaostrzeniami i obecnymi objawami ubytkowymi;

- przerost gruczołu krokowego leczony operacyjnie;

- stan po amputacji paliczka dalszego i środkowego palca II ręki prawej;

- zaburzenia depresyjno-lękowe w wywiadzie.

Biegli sądowi wskazali, że schorzenia zdiagnozowane u ubezpieczonego skutkują tym, iż jest on osobą okresowo częściowo niezdolną do pracy od daty „wyczerpania” zaświadczenia o stanie zdrowia, tj. od 19 sierpnia 2013 r. do czerwca 2016 r. Powyższe schorzenia skutkują bólami i zawrotami głowy, zaburzeniami równowagi, ograniczeniem ruchomości stawów i kręgosłupa, przewlekłym zespołem bólowym szyjno-barkowym i lędźwiowo-krzyżowym z objawami chromania, obniżeniem tolerancji wysiłku fizycznego, bólami dławicowymi klatki piersiowej, zaburzeniami napędu i nastroju. Biegli sądowi wskazali, że praca fizyczna, dźwiganie ciężarów, długotrwała praca w wymuszonej pozycji, praca w złych warunkach atmosferycznych i praca zmianowa nasila dolegliwości badanego i powoduje niekorzystny postęp schorzeń. Biegli orzekli, że przeciwwskazana jest ciężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów, długotrwała praca w wymuszonej pozycji, praca na wysokości, praca w złych warunkach atmosferycznych oraz praca wymagająca pełnej sprawności psychofizycznej. Zdaniem biegłych sądowych częściowa niezdolność do pracy ma okresowy charakter z powodu możliwości poprawy stanu zdrowia po zastosowanym leczeniu specjalistycznym. Wobec powyższego biegli sądowi oświadczyli, że nie zgadzają się z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS i komisji lekarskiej ZUS, jak również, iż dysponowali tym samym materiałem dowodowym, co organ rentowy w postępowaniu orzeczniczym.

W piśmie procesowym z dnia 19 sierpnia 2014 r. organ rentowy wniósł zastrzeżenia do powyższej opinii. Podał, że nie zgadza się z opinią biegłych w zakresie daty początkowej niezdolności do pracy, którą biegli oznaczyli jako datę „wyczerpania” zaświadczenia o stanie zdrowia. Organ rentowy nadto zgodził się z biegłymi w kwestii uznania ubezpieczonego za osobę częściowo niezdolną do pracy, jednakże oświadczył, że biegli nie mieli racji twierdząc, iż dysponowali tym samym materiałem dowodowym, co ten organ w toku postępowania orzeczniczego. Podał, że biegli dysponowali wynikami koronografii przeprowadzonej w maju 2014 r. Wobec tak postawionych zarzutów organ rentowy wniósł o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych sądowych.

W dniu 05 października 2014 r. biegli sądowi sporządzili uzupełniającą opinię sądowo-lekarską. Podtrzymali w niej uprzednio sporządzoną opinię. Wskazali jednakże, że na skutek błędu przy maszynopisaniu w sposób niewłaściwy oznaczyli datę początkowej niezdolności do pracy ubezpieczonego, a prawidłową datą jest dzień wystawienia zaświadczenia o stanie zdrowia - 19 sierpnia 2013 r. Biegli powtórzyli, że przyczyną częściowej okresowej niezdolności do pracy są przede wszystkim schorzenia układu krążenia i układu kostno-stawowego z objawami neurologicznymi oraz chorobami współistniejącymi. Dodali, że z powodu swoich schorzeń ubezpieczony posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności i pracuje w Zakładzie Pracy (...). Następnie biegli oświadczyli, że wprawdzie dysponowali nowymi wynikami koronografii, jednakże już wcześniej wykonane badania, w tym echo serca i objawy kliniczne wskazywały na uszkodzenie serca i upośledzenie sprawności ustroju istotnie ograniczające zdolność do zatrudnienia.

W piśmie procesowym z dnia 05 grudnia 2014 r. organ rentowy wniósł zastrzeżenia do powyższej opinii. Podał, że nie podziela opinii biegłych sądowych o częściowej niezdolności ubezpieczonego do pracy, gdyż ubezpieczony, technik-mechanik, ostatnio zatrudniony jako pracownik w pełnym wymiarze czasu pracy, nie korzystał z długotrwałego zwolnienia lekarskiego, zaś w czasie badania przez komisję lekarską pozostawał w zatrudnieniu. Organ wskazał, że można uznać, iż ubezpieczony sam dokonał przekwalifikowania, a jego aktywność zawodowa, bez korzystania z długotrwałego zwolnienia lekarskiego od pracy, pozostaje w sprzeczności z opinią biegłych sądowych o długotrwałej niezdolności do pracy. Wobec tego organ rentowy wniósł o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych lekarzy sądowych celem ustosunkowania się przez nich do powyższych zastrzeżeń.

Przenosząc ustalony w sprawie stan faktyczny na grunt przepisów prawa Sąd I instancji stwierdził, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie Sąd ten wskazał, że nie uwzględnił wniosku organu rentowego o przeprowadzenie dowodu z kolejnej uzupełniającej opinii biegłych lekarzy sądowych i wniosek ten oddalił postanowieniem z dnia 03 marca 2015 r., ponieważ uznał przeprowadzenie powyższego dowodu za zbędne. Wywodził dalej, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności opinia sądowo-lekarska z dnia 05 czerwca 2014 r. wraz z uzupełniającą opinią z dnia 05 października 2014 r. jest wystarczający, gdyż wyjaśnia wszystkie fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zdaniem Sądu Okręgowego zastrzeżenia organu rentowego zawarte w piśmie procesowym z dnia 05 grudnia 2014 r. stanowiły zwykłą polemikę ze stanowiskiem biegłych sądowych, która nie została poparta argumentami merytorycznymi oraz dodatkową dokumentacją i jako takie nie zasługiwały na uwzględnienie. Nie mogły ostać się twierdzenia organu, że ubezpieczony sam dokonał przekwalifikowania zawodowego oraz iż był aktywny zawodowo, gdyż nie korzystał z długotrwałego zwolnienia lekarskiego. Ubezpieczony na rozprawie w dniu 03 marca 2015 r. oświadczył, że nie przekwalifikowywał się zawodowo, zaś pracę zarobkową podjął, by mieć środki do życia, nadto nie lubi korzystać ze zwolnień lekarskich. Sąd ten nie znalazł podstaw do podważenia opinii biegłych sądowych oraz twierdzeń ubezpieczonego.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Przy czym w myśl art. 12 ustawy emerytalnej niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie między innymi pięć lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Pięcioletni okres winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej (art. 58 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej).

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej).

Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy emerytalnej, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sąd I instancji dokonując oceny stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy miał na względzie opinię biegłych lekarzy sądowych z dnia 05 czerwca 2014 r. wraz z opinią uzupełniającą z dnia 05 października 2014 r. Sąd ten wskazał, że opinia biegłych sądowych, tak jak każdy inny dowód, podlega ocenie sądu orzekającego co do jej zupełności i zgodności z wymaganiami formalnymi, jak i co do jej mocy przekonywującej. Jeżeli jeden z tych punktów widzenia nie nasunie Sądowi zastrzeżeń, to opinia biegłych sądowych może stanowić uzasadnioną podstawę do dokonania ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok S.N. z dnia 17 maja 1974 r., I CR 100/74, niepublikowany).

Sąd jest powołany do kontrolowania logicznego biegu przesłanek opinii i do sprawdzenia jej wyników w oparciu o materiał dowodowy sprawy. Skoro jednak biegły wydaje opinię o takich dziedzinach życia, które wymagają wiadomości szczególnych, Sąd nie może postąpić z opinią biegłego w ten sposób, aby zastąpić pewne wnioski z tej opinii swoimi ustaleniami, opartymi nie na konkretnych faktach, lecz na rozumowaniu, które w oderwaniu od wiadomości fachowych może z łatwością przekształcić się w dowolność. Dlatego też opinia biegłych może być analizowana i oceniana jedynie w zakresie jej fachowości, rzetelności i poprawności wnioskowania, a nie z pozycji wartościowania poglądów. Odmienne ustalenia mogą być w tej mierze dokonywane tylko na podstawie opinii innych biegłych, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca (por. wyrok S.N. z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, PiZS 1988/7/62).

Sąd Okręgowy zaznaczył, że przyjęcie opinii biegłego może nastąpić tylko przy spełnieniu podstawowych warunków, takich jak jasność, wewnętrzna niesprzeczność oraz naukowe i logiczne uzasadnienie, ścisły związek z realiami danej sprawy, a także nie naruszanie reguł proceduralnych przy jej uzyskiwaniu.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd ten wskazał, że sporządzona w sprawie opinia sądowo-lekarska spełniała wszystkie powyższe kryteria i zasługiwała na przyjęcie jej za wiarygodny dowód właściwej kwalifikacji stanu zdrowia W. Z. oraz oceny stopnia jego niezdolności do pracy. Opinia została sporządzona po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu, zaś opisy stanu narządów i układów ubezpieczonego świadczą o tym, że badanie przeprowadzono rzetelnie. Opinia została wydana przez specjalistów z dziedzin medycyny adekwatnych do schorzeń ubezpieczonego. Biegli lekarze sądowi przekonywująco uzasadnili swoje stanowisko, a logiczne wnioski zawarte w opinii oparte były na starannej ocenie dokumentacji lekarskiej i wynikach badań przedmiotowych.

Sąd I instancji nie znalazł podstaw do podważenia wniosków biegłych i dlatego przyjął ich opinię za podstawę rozstrzygnięcia. Sąd ten stwierdził, że przy wydawaniu przedmiotowej opinii biegli mieli na uwadze wszystkie niezbędne dane, których istnienie i ocena wynika z treści art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej. Analiza tych danych pozwoliła biegłym lekarzom sądowym na uznanie ubezpieczonego za osobę okresowo częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej.

W swojej opinii biegli sądowi wskazali, że przyczyną częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonego zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami są przede wszystkim schorzenia układu krążenia i układu kostno-stawowego z objawami neurologicznymi oraz chorobami współistniejącymi.

Zarówno komisja lekarska ZUS, jak i zespół biegłych lekarzy sądowych, dokonali własnej oceny stanu zdrowia W. Z. oraz jego zdolności do pracy, przy czym ci ostatni dostrzegli, dysponując materiałem dowodowym bogatszym o wyniki koronografii z maja 2014 r., znacznie większy stopień nasilenia dolegliwości w przebiegu istniejących u ubezpieczonego schorzeń, które powodują jego okresową, częściową niezdolność do pracy.

W tej sytuacji, uznając w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, że odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie, zgodnie z treścią art. 477 (14) § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

W przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1 lit. a ustawy emerytalnej, z urzędu Sąd ten orzekł jak w pkt 2 sentencji wyroku uznając, że dowody zaprezentowane w trakcie postępowania sądowego, a w szczególności wyniki koronografii przeprowadzonej w maju 2014 r., nie były tożsame z dowodami, którymi dysponował ten organ w trakcie prowadzonego postępowania orzeczniczego.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. zaskarżając ten wyrok „w całości” i zarzucając mu naruszenie przepisów: prawa materialnego, tj. art. 12, art. 13 i art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.) oraz prawa procesowego, tj., art. 233 § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy dokonał streszczenia postępowań: administracyjnego i sądowego-pierwszoinstancyjnego w niniejszej sprawie oraz zakwestionował dokonaną w oparciu o przeprowadzone w tej sprawie opinie biegłych sądowych lekarzy ocenę wpływu rozpoznanych u ubezpieczonego schorzeń na jego zdolność do pracy.

W konkluzji apelacji organ ten wnosił o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie,

2) uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania.

Pismem procesowym z dnia 14 kwietnia 2015 r., w odpowiedzi na apelację organu rentowego, W. Z. wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie zawiera zarzutów skutkujących uchyleniem lub zmianą wyroku Sądu I instancji.

Z treści apelacji wynika zarzut dokonania przez ten Sąd błędnej oceny dowodów poprzez uznanie sporządzonej w postępowaniu sądowym-pierwszoinstancyjnym w niniejszej sprawie opinii biegłych sądowych lekarzy: neurologa, ortopedy i kardiologa z dnia 05 czerwca 2014 r. (k. 14-15v. akt sprawy), uzupełnionej opinią tych biegłych z dnia 05 października 2014 r. (k. 35 akt sprawy), za miarodajną dla oceny wpływu rozpoznanych u W. Z. schorzeń na jego zdolność do pracy.

Skuteczne postawienie zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń ze zgromadzonymi dowodami lub naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, lub nie uwzględnił wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów, jedynie to bowiem może być przeciwstawione uprawnieniu do dokonywania swobodnej oceny dowodów (por. wyrok S.N. z dnia 13 października 2004 r., III CK 245/04, LEX nr 174185).

W ocenie Sądu II instancji apelujący nie zdołał wykazać wadliwości rozumowania Sądu Okręgowego z punktu widzenia zaprezentowanych powyżej kryteriów.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela poczynione w postępowaniu sądowym-pierwszoinstancyjnym w przedmiotowej sprawie ustalenia faktyczne i przyjmuje je za własne, a zatem nie zachodzi potrzeba ich powtarzania w tym uzasadnieniu (por. wyrok S.N. z dnia 11 czerwca 1999 r., II CKN 391/98, LEX nr 523662).

Spór w przedmiotowej sprawie koncentruje się na kwestii, czy W. Z. spełnia łącznie wszystkie ustawowe przesłanki ustalenia mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wynikające z treści art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm., nazywanej dalej ustawą emerytalną), a w szczególności sporną przesłankę w postaci niezdolności do pracy (art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej).

U podstaw dokonanej przez Sąd I instancji oceny zdolności ubezpieczonego do pracy leży sporządzona w postępowaniu sądowym-pierwszoinstancyjnym w niniejszej sprawie opinia biegłych sądowych lekarzy: neurologa, ortopedy i kardiologa z dnia 05 czerwca 2014 r. (k. 14-15v. akt sprawy), uzupełnionej opinią tych biegłych z dnia 05 października 2014 r. (k. 35 akt sprawy), w której uznali oni, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy w okresie od dnia 19 sierpnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2016 r.

Opinia biegłego podlega ocenie na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. wyrok S.N. z dnia 21 października 2004 r. V CK 143/04, LEX nr 585885).

Sąd II instancji stwierdza, iż sporządzona w postępowaniu sądowym - pierwszoinstancyjnym opinia biegłych sądowych lekarzy z dnia 05 czerwca 2014 r. (k. 14-15v. akt sprawy), uzupełniona opinią tych biegłych z dnia 05 października 2014 r. (k. 35 akt sprawy), odpowiada wymogom stawianym przez przepis art. 285 § 1 k.p.c., ponieważ nie tylko umożliwia jej sądową kontrolę, ale nadto uzasadnienie jest przystępne i zrozumiałe dla osób nie dysponujących wiedzą medyczną, zaś wnioski sformułowane zostały jasno i czytelnie.

Opinia ta sporządzona została przez lekarzy o specjalnościach odpowiadających schorzeniom, na które cierpi W. Z.. Treść tej opinii świadczy o tym, że jej wydanie poprzedzone zostało rzetelną i wnikliwą analizą zgromadzonych w sprawie dowodów, mających wpływ na wyrażone w niej finalne ustalenia. Biegli sądowi lekarze przekonywująco i logicznie uzasadnili swoje stanowisko.

Dokonana przez tych biegłych ocena wpływu rozpoznanych u ubezpieczonego schorzeń na jego zdolność do pracy uwzględnia zarówno wymienione w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej czynniki medyczne, jak i wymienione w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej czynniki zawodowe.

Z zaświadczeń o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego ZUS N-9: z dnia 19 sierpnia 2013 r. (k. 20 akt dok. lek. ZUS) i z dnia 23 sierpnia 2013 r. (k. 21-22 akt dok. lek. ZUS) wynika, że podstawowymi chorobami rozpoznanymi u wnioskodawcy są: kręgozmyk L 5, zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego z wielopoziomową dyskopatią i stenozą kanału kręgowego, zaś chorobami współistniejącymi są: choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca (EF ~ 45 %) II kl wg. (...), incydenty rwy kulszowej i barkowej, zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych, skolioza kreg. Th-l-3, zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe odc. Th.

Zaskarżoną decyzję z dnia 25 października 2013 r. (k. 52 akt ren. ZUS) wydano w oparciu o orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 23 października 2013 r. (k. 69 akt dok. lek. ZUS), w którym stwierdzono, że rozpoznane u W. Z. schorzenia w postaci: dusznicy bolesnej stabilnej kl. I (...), nadciśnienia tętniczego okresu (...), zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa z zespołem bólowym w wywiadzie oraz zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego prawego nie czynią go aktualnie, długotrwale niezdolnym do pracy zarobkowej.

W uzasadnieniu tego orzeczenia komisja lekarska ZUS wskazała m.in., że badany leczony od kilku lat z powodu nadciśnienia tętniczego, miał wykonaną koronografię w 2012 r. – naczynia wieńcowe bez istotnych zwężeń, zakwalifikowany do leczenia zachowawczego. Aktualnie dolegliwości wieńcowych nie zgłasza. W badaniu ECHO serca z dnia 07 października 2013 r. - EF 40 % - jednak bez istotnego upośledzenia wydolności fizycznej (męczy się przy wchodzeniu na III piętro). Bez objawów jawnej niewydolności krążenia. W wywiadzie zespół bólowy kręgosłupa. Aktualnie bez objawów korzeniowych i ubytkowych neurologicznych. Bez istotnego upośledzenia funkcji chodu w przebiegu zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego prawego.

Dla oceny zdolności ubezpieczonego do pracy kluczowe jest zatem ustalenie wpływu rozpoznanych u niego schorzeń: neurologicznych, ortopedycznych i kardiologicznych na sprawność jego organizmu.

Dla uznania wnioskodawcy za niezdolnego do pracy konieczne jest, aby naruszenie sprawności organizmu powodowało, co najmniej utratę w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez niego kwalifikacji (art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej).

Z treści art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej wynika bowiem, że nie ma niezdolności do pracy w przypadku, gdy naruszenie sprawności organizmu nie jest przeszkodą do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi lub możliwymi do nabycia kwalifikacjami (por. wyrok S.N. z dnia 17 kwietnia 2008 r., II UK 192/07, LEX nr 511705).

Kluczowa dla stwierdzenia, czy rozpoznane u W. Z. schorzenia czynią go niezdolnym do pracy, jest zatem ocena elementu „znaczności” ograniczenia jego zdolności do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez niego kwalifikacji na skutek przeciwwskazań wynikających z rozpoznanych schorzeń.

Zaznaczyć bowiem należy, że niezdolność do pracy w stopniu mniejszym niż „znaczny” nie jest niezdolnością do pracy objętą ochroną rentową (por. wyrok S.N. z dnia 18 maja 2010 r., I UK 22/10, LEX nr 607130).

Ubezpieczony ma wykształcenie średnie techniczne, zawód wyuczony tokarz, dotychczas wykonywał prace na stanowiskach: tokarza (k. 7-7v. akt ren. ZUS), ślusarza, referenta (k. 8-8v. akt sprawy), instruktora nauki jazdy (k. 11-11v. akt ren. ZUS), kierowcy – pracownika remontowo-budowlanego (k. 14 akt ren. ZUS), pracownika ogólnobudowlanego (k. 16 akt ren. ZUS), a ostatnio pracownika ochrony (k. 19 akt ren. ZUS), a zatem dla oceny wpływu rozpoznanych u niego schorzeń na zdolność do pracy zarobkowej przyjąć należy jego kwalifikacje: formalne i rzeczywiste, wynikające z dotychczasowego doświadczenia zawodowego.

Treść wywiadu zawodowego dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego ZUS N-10 z dnia 22 sierpnia 2013 r. (k. 23 akt ren. ZUS) wskazuje, że praca na stanowisku pracownika ochrony jest pracą niezgodną z kwalifikacjami wnioskodawcy, z przewagą wysiłku fizycznego, samodzielną, lekką, przeważnie siedzącą, świadczoną w pełnym wymiarze czasu pracy, wewnątrz pomieszczenia i na zewnątrz budynku, z przewagą przebywania wewnątrz pomieszczenia portierni, w ekspozycji na zmienny mikroklimat. Praca ta wymaga: chodzenia, rytmu zmianowego i dobrej ostrości wzroku.

Zasady logiki i doświadczenia życiowego nakazują przyjęcie, że praca na stanowiskach: tokarza, ślusarza, pracownika remontowo-budowlanego i pracownika ogólnobudowlanego jest pracą z przewagą wysiłku fizycznego, średnio-ciężką lub ciężką, wykonywaną w pełnym wymiarze czasu pracy, wymagającą: sprawności obu rąk, długotrwałego utrzymywania wymuszonej pozycji ciała, schylania się, podnoszenia i noszenia ciężarów, wykonywaną wewnątrz pomieszczenia (tokarz), jak i na zewnątrz budynku (pozostałe stanowiska pracy).

Zasady te przemawiają również za przyjęciem, że zarówno praca na stanowisku referenta, jak i praca na stanowisku instruktora nauki jazdy jest pracą samodzielną, z przewagą wysiłku umysłowego, lekką, siedzącą, świadczoną w pełnym wymiarze pracy, wymagającą: sprawności obu rąk i utrzymywania wymuszonej pozycji ciała.

Z przeprowadzonych w niniejszej sprawie opinii biegłych sądowych lekarzy: neurologa, ortopedy i kardiologa z dnia 05 czerwca 2014 r. (k. 14-15v. akt sprawy), uzupełnionej opinią tych biegłych z dnia 05 października 2014 r. (k. 35 akt sprawy) wynika, że stwierdzone u wnioskodawcy schorzenia, odpowiednio: neurologiczne, ortopedyczne i kardiologiczne skutkują: bólami i zawrotami głowy, zaburzeniami równowagi, ograniczeniem ruchomości stawów i kręgosłupa, przewlekłym zespołem bólowym szyjno-barkowym i lędźwiowo-krzyżowym z objawami chromania, obniżeniem tolerancji wysiłku fizycznego i bólami dławicowymi klatki piersiowej. W związku z powyższym przeciwwskazana jest ciężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów, długotrwała praca w pozycji wymuszonej, praca na wysokości, praca w złych warunkach atmosferycznych oraz praca wymagająca pełnej sprawności psychofizycznej.

Konfrontując charakterystykę prac, do których wykonywania W. Z. posiada kwalifikacje formalne i faktyczne, z wnioskami końcowymi opinii biegłych sądowych lekarzy uznać należy, że zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego jest przyjęcie, iż rozpoznane schorzenia w znacznym stopniu ograniczają jego zdolność do wykonywania pracy zgodnej z poziomem tych kwalifikacji.

Tym samym, wbrew stanowisku apelującego, stan zdrowia ubezpieczonego rodzi przeciwwskazania, które wypełniają, stawiany przez przepis art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej, wymóg „znaczności” ograniczenia zdolności do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez niego kwalifikacji.

Zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego jest przyjęcie, że niecelowe jest przekwalifikowanie zawodowe wnioskodawcy, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Opis badania przedmiotowego zawarty w opinii biegłych sądowych lekarzy: neurologa, ortopedy i kardiologa z dnia 05 czerwca 2014 r. (k. 14-15v. akt sprawy) koresponduje z wnioskami końcowymi tej opinii.

Odnosząc się do stanowiska skarżącego, zgodnie z którym aktywność zawodowa W. Z. – praca na stanowisku pracownika ochrony w pełnym wymiarze czasu pracy, bez konieczności korzystania z długotrwałego zwolnienia lekarskiego pozostaje w sprzeczności z opinią biegłych, którzy uznali, że ubezpieczony jest długotrwale niezdolny do pracy Sąd Apelacyjny stwierdza, iż okoliczność ta nie stoi na przeszkodzie do ustalenia jego częściowej niezdolności do pracy.

Po pierwsze podkreślenia wymaga bowiem, że wymóg utraty zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w stopniu znacznym wskazuje na możliwość zachowania nieznacznej zdolności do takiej pracy.

Po drugie zaś podzielić należy stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2012 r. w sprawie I UK 308/11, publik. LEX nr 1165284, że osobą częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej jest pracownik, który w wyniku choroby ma w istotny sposób ograniczoną zdolność do pracy, może natomiast wykonywać zatrudnienie niżej kwalifikowane, o niższych zarobkach (wnioskodawca posiada wyższe kwalifikacje zawodowe niż pracownik ochrony mienia).

Wbrew stanowisku apelującego wykonywanie takiej niżej kwalifikowanej i gorzej płatnej pracy, niż poprzednio wykonywane prace np. tokarza, czy ślusarza, nie świadczy o odzyskaniu zdolności do pracy wskutek „samoprzekwalifikowania” się W. Z. (por. wyrok S.N. z dnia 08 maja 2008 r., I UK 378/07, OSNP 2009/17-18/239).

Odnosząc się do zgłoszonego przez organ rentowy w postępowaniu sądowym-pierwszoinstancyjnym w niniejszej sprawie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej (k. 46 akt sprawy) Sąd II instancji zauważa, że nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii od tych samych biegłych lub innych biegłych, jeżeli już sporządzona w sprawie opinia jest jednoznaczna i tak przekonująca, że określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną (por. wyrok S.N. z dnia 21 listopada 1974 r., II CR 638/74, LEX nr 4907).

W świetle art. 286 k.p.c. sąd ma bowiem obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi potrzeba, a zatem wówczas, gdy opinia złożona do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (por. wyrok S.N. z dnia 15 lutego 1974 r., II CR 817/73, LEX nr 7404).

Zasadnie Sąd Okręgowy uznał, że ponieważ opinia biegłych sądowych lekarzy: neurologa, ortopedy i kardiologa z dnia 05 czerwca 2014 r. (k. 14-15v. akt sprawy), uzupełniona opinią tych biegłych z dnia 05 października 2014 r. (k. 35 akt sprawy), jest jednoznaczna i przekonująca, a zatem nie zachodzi potrzeba dopuszczenia dowodu z opinii uzupełniającej tych samych lub nowych biegłych sądowych lekarzy na okoliczność wpływu rozpoznanych u wnioskodawcy schorzeń na jego zdolność do pracy zarobkowej.

W związku z powyższym, na mocy art. 217 § 3 w zw. z art. 227 k.p.c., zasadnie Sąd ten pominął powołany przez organ rentowy w postępowaniu sądowym-pierwszoinstancyjnym w niniejszej sprawie środek dowodowy uznając, że został powołany jedynie dla zwłoki.

Apelujący nie zdołał podważyć dokonanej przez biegłych sądowych lekarzy: neurologa, ortopedy i kardiologa oceny wpływu rozpoznanych u ubezpieczonego schorzeń na jego zdolność do pracy zarobkowej, a zatem sporządzoną przez tych biegłych opinię uznać należy za w pełni wiarygodną i miarodajną dla ustalenia powyższej okoliczności.

Odmienna ocena tej opinii, zaprezentowana w treści apelacji, nie znajduje oparcia w zgromadzonych w niniejszej sprawie dowodach, a tym samym stanowi jedynie gołosłowną polemikę z merytorycznie uzasadnionym stanowiskiem biegłych sądowych lekarzy.

Dla ustalenia wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy konieczne jest łączne spełnianie przez niego wszystkich przesłanek z art. 57 ust. 1 pkt 1-3 ustawy emerytalnej, w tym spornej przesłanki w postaci niezdolności do pracy z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej. Nie budzi wątpliwości i nie jest przedmiotem sporu spełnianie pozostałych ustawowych przesłanek ustalenia mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Przeprowadzone w przedmiotowej sprawie dowody wykazały jednoznacznie, że W. Z. jest okresowo, częściowo niezdolny do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej, a zatem zachodzi podstawa prawna z art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej do przyznania mu renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Ponieważ niezdolność ubezpieczonego do pracy jest okresowa, tj. od dnia 19 sierpnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2016 r., a zatem stosownie do treści art. 59 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, prawidłowe jest przyjęcie, że przysługuje mu okresowa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Sąd I instancji dokonał prawidłowej, zgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, oceny całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego. Apelacja organu rentowego nie zdołała podważyć tej oceny.

Wobec powyższego zarówno wynikający z treści apelacji tego organu zarzut naruszenia prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c., jak również podniesiony w tej apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 12, art. 13 i art. 57 ustawy emerytalnej uznać należy za niezasadne.

Wobec powyższego, uznając apelację organu rentowego za bezzasadną, na mocy art. 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji wyroku.