Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2015 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy D. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania D. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 12 stycznia 2015 r. oraz z dnia 27 kwietnia 2015 r.

nr (...)

I. umarza postępowanie odnośnie decyzji z dnia 12 stycznia

2015 r.,

II. oddala odwołanie od decyzji z dnia 27 kwietnia 2015 r.

/-/ SSO L. Popiel

Sygn. akt IV U 326/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 12 stycznia 2015 r., znak: (...) odmówił D. C. prawa do j emerytury wobec braku przesłanek z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie organu rentowego wnioskodawca wprawdzie ukończył 60 lat, jednak nie udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, oraz nie udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 r. 15 lat pracy w szczególnym charakterze, o których mowa w art. 32 i art. 33 cyt. ustawy, lecz jedynie 8 lat i 1 miesiąc okresu takiej pracy.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył ubezpieczony wnosząc o jej zmianę
i przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia. W uzasadnieniu stanowiska argumentował, że wymieniona decyzja jest nieprawidłowa. Wskazał, że od 1981 r. wykonywał pracę twórcy (jako plastyk), zatem do dnia 31 grudnia 1998 r. osiągnął wymagany przepisami 15-letni okres zatrudnienia w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ubezpieczeniowych. Podniósł, że w wymienionym okresie twórcy byli zwolnieni z opłacania składek. Wyjaśnił przy tym, że posiada ponad 25-letni okres składkowy i nieskładkowy wymieniając szczegółowo okresy zatrudnienia w latach 1972 -1998. Dodał, że od kwietnia 1982 r. do lutego 1984 r. z powodu zwolnienia z pracy w związku ze stanem wojennym i ówczesną sytuacją polityczną w kraju miał trudności w znalezieniu zatrudnienia. Dodał, że poza wykonywaniem działalności twórczej i artystycznej w latach 1984-1990 był także dziennikarzem. Co do okresu pracy w latach 1994 -1998 stwierdził, że był zatrudniony przez (...) w wymiarze ½ etatu na stanowisku kierownika artystycznego pracowni. W konkluzji wskazał, że wymienione prace świadczył stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W załączeniu do odwołania przedłożył dokumenty potwierdzające wykonywanie powyższej pracy twórczej (k – 4-11 akt sprawy).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. w odpowiedzi na odwołanie domagał się jego oddalenia. Podniósł, że wnioskodawca nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych uprawniających do emerytury z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz 25 lat ogólnego stażu pracy, lecz 20 lat, 3 miesiące i 14 dni. Odnosząc się do treści odwołania uszczegółowił, że do ogólnego stażu pracy nie uwzględnił okresu od dnia 1.01.1991 r. do dnia 31.01.1994 r., gdyż na powyższy okres wnioskodawca nie przedłożył świadectwa pracy. Wskazał, że okresy urlopów bezpłatnych nie są wliczane do stażu pracy ani jako okres składkowy, ani jako okres nieskładkowy, zaś okres studiów od dnia 1.10.1974 r. do dnia 30.09.1979 r. został uwzględniony zgodnie z przedłożonymi dokumentami jako okres nieskładkowy,

Ponadto podał, że do stażu pracy w szczególnym charakterze nie uwzględnił zatrudnienia:

- od dnia 15.10.1970 r. do dnia 31.12.1970 r. [staż],

- od dnia 1.09.1972 r. do dnia 30.04.1973 r. oraz od dnia 16.07.1973 r. do dnia 15.09. 1974 r. w Przedsiębiorstwie Państwowym (...) Oddział w G. na stanowisku pomocy technicznej na podstawie zaświadczeń o zatrudnieniu z dnia 13.07.2010 r. i świadectwa pracy z dnia 16.09.1974 r. bowiem w ocenie ZUS nie stanowią środka dowodowego na okoliczność pracy w szczególnym charakterze, zaś za twórcę wnioskodawca został uznany przez Komisję do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców dopiero od dnia 1.01.1981 r.,

- od dnia 8.01.1981 r. do dnia 30.04.1982 r. [z wyłączeniem urlopu bezpłatnego w okresie od dnia 1.10.1981 r. do dnia 31.03.1982 r.] w Przedsiębiorstwie Państwowym, (...) Oddział w O. na stanowisku starszego asystenta na podstawie świadectwa pracy z dnia 5.05.1982 r., gdyż powyższy dokument nie stanowi środka dowodowego na okoliczność pracy w szczególnym charakterze, zaś w spornym okresie wnioskodawca wykonywał pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy [1/2 etatu],

- od dnia 1.02.1994 r. do dnia 2.06.1998 r. w (...) w O. na stanowisku kierownika pracowni na podstawie świadectwa pracy z dnia 9.06.1998 r., albowiem powyższy dokument nie stanowi środka dowodowego na okoliczność pracy w szczególnym charakterze, zaś w spornym okresie wnioskodawca wykonywał pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy [1/2 etatu].

Natomiast do stażu pracy w szczególnym charakterze organ rentowy uwzględnił okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu wykonywanej działalności twórczej lub artystycznej od dnia 1.12.1982 r. do dnia 31.12.1990 r., to jest 8 lat i 1 miesiąc.

W świetle dokumentacji osobowej pochodzącej z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Oddział w O. od dnia 8 stycznia 1981 r. do dnia 30 kwietnia 1982 r. (k -22 i 29 akt sprawy) organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 28 kwietnia 2015 r. poinformował, że zaskarżona decyzja została uchylona nowo wydaną decyzją z dnia 27 kwietnia 2015 r. i na podstawie art. 355 k.p.c. wniósł o umorzenie postępowania co do wydanej decyzji.

W odpowiedzi wnioskodawca w pisemnym oświadczeniu z dnia 29 kwietnia 2015 r. wskazał, że od 1990 r. został pozbawiony ze strony władzy publicznej możliwości wykonywania pracy w szczególnym charakterze jako twórca i domagał się naprawienia szkody między innymi w postaci przyznania prawa do emerytury. W załączeniu przedłożył pismo z Ministerstwa Kultury i Sztuki z dnia 1 października 1982 r. (k -37 akt sprawy). W uzupełnieniu do powyższego oświadczenia skarżący dodał między innymi, że praca twórcy jest działalnością zawodową wykonywaną w sposób ciągły i zorganizowany.

Skarżący w piśmie z dnia 12 sierpnia 2015 r. wyjaśnił, że w okresie od 1 stycznia 1994 r. do 2 czerwca 1998 r. (za który nie zostały opłacone składki) objętym umorzeniem przez ZUS z powodu przedawnienia - był zatrudniony na ½ etatu jako kierownik artystyczny pracowni autorskiej. W załączeniu do powyższego pisma procesowego przedłożył kolejne dokumenty dotyczące swojej pracy twórczej (k- 51-54 akt sprawy.)

D. C. w piśmie z dnia 20 maja 2015 r. nie zgodził się z nowo wydaną decyzją ZUS z dnia 27 kwietnia 2015 r., którą organ rentowy odmówił mu prawa do emerytury argumentując, że skarżący nie wykazał 25 lat ogólnego stażu pracowniczego, lecz 20 lat, 3 miesiące i 14 dni oraz do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnym charakterze. Traktując wymienione pismo jako odwołanie od wskazanej decyzji - ZUS w odpowiedzi sprecyzował swoje stanowisko i podał, że do stażu pracy w szczególnym charakterze organ rentowy nie uwzględnił zatrudnienia wnioskodawcy:

● od dnia 15.10.1970 r. do dnia 31.12.1970 r. (staż), od dnia 1.09.1972 r. do dnia 30.04.1973 r. oraz od dnia 16.07.1973 r. do dnia 15.09.1974 r. w Przedsiębiorstwie Państwowym, (...) Oddział w G. na stanowisku pomocy technicznej na podstawie zaświadczeń o zatrudnieniu z dnia 13.07.2010 r. i świadectwa pracy z dnia 16.09.1974 r. gdyż wyżej wymienione dokumenty nie stanowią środka dowodowego na okoliczność pracy w szczególnym charakterze, zaś za twórcę wnioskodawca został uznany przez Komisję do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców dopiero od dnia 1.01.1981 r.,

● od dnia 8.01.1981 r. do dnia 30.04.1982 r. (z wyłączeniem urlopu bezpłatnego w okresie od dnia 1.10.1981 r. do dnia 31.03.1982 r.) w Przedsiębiorstwie Państwowym, (...), Oddział w O. na stanowisku starszego asystenta na podstawie świadectwa pracy z dnia 5.05.1982 r., gdyż dokument ten nie stanowi środka dowodowego na okoliczność pracy w szczególnym charakterze, zaś w spornym okresie wnioskodawca wykonywał pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy (1/2 etatu),

● od dnia 1.02.1994 r. do dnia 2.06.1998 r. w (...) (...) (...) w O. na stanowisku kierownika pracowni na podstawie świadectwa pracy z dnia 9.06.1998 r., gdyż dokument nie stanowi środka dowodowego na okoliczność pracy w szczególnym charakterze, zaś w spornym okresie wnioskodawca wykonywał pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy (1/2 etatu),

● od dnia 15.02.1984 r. do dnia 12.08.1984 r. od 18.08.1984 r. do 27.04.1986 r., od 1.01.1987 r. - 2.10.1988 r., od 1.01.1989 r. - 31.05.1989 r. jako dziennikarz, ponieważ brak jest informacji w przedłożonych dokumentach, w tym zaświadczeniu z dnia 7.05.20l0 r., że ubezpieczony został objęty układem zbiorowym dziennikarz, będąc zatrudnionym w (...) (...)„(...)” w okresie od 15.02.1984 r. do 30.05.1990 r. z wyłączeniem urlopów bezpłatnych,

● okresu działalności artystycznej jako pracy w szczególnym charakterze od 1.12.1982 r. do 14.02.1984 r. od 13.08.1984 r. do 17.08.1984 r., od 28.04.1986 r. do 31.12.1986 r., od 3.10.1988 r. do 31.12.1988 r., od 1.06.1989 r. do 30.05.1990 r. i od 31.05.1990 r. do 31.12.1990 r., ponieważ rodzaj wykonywanej przez wnioskodawcę działalności – plastyk - nie jest wymieniony w § 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego1983 r.

W konsekwencji odwołujący nie ma prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy o szczególnym charakterze.

Zarządzeniem z dnia 26 sierpnia 2015 r. Sąd połączył do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy o sygnaturach IV U 997/15 i IV U 326/15 i prowadzenia pod sygnaturą IV U 326/15.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje :

Ubezpieczony D. C., urodzony dnia (...), z wykształcenia magister sztuki w zakresie projektowania architektury wnętrz w ostatnim okresie ubezpieczenia, to jest do dnia 10 listopada 2012 r. zatrudniony w (...) w wymiarze ¼ etatu, w dniu 15 grudnia 2014 r. r. złożył do ZUS wniosek o emeryturę. Do wymienionego wniosku załączył obszerną dokumentację w postaci świadectw pracy i zaświadczeń obrazującą przebieg swojej aktywności zawodowej obejmującej lata 1972-2012.

(dowód: wniosek – k- 1-7, dokumenty dotyczące zatrudnienia – k -6-29, plik- I akt ZUS.)

W oparciu o powyższe dowody Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 12 stycznia 2015 r., zaskarżoną w niniejszej sprawie na podstawie art. 184, art. 24 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury z uwagi nieudokumentowanie 15 lat pracy w warunkach szczególnych, lecz jedynie 8 lat i 1 miesiąc, to jest od dnia 1 grudnia 1982 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. Nadto skarżący nie wykazał do dnia 1 stycznia 1999 r. 25 lat stażu pracowniczego.

Następnie organ rentowy zweryfikował swoje stanowisko co do stażu pracy wnioskodawcy w szczególnym charakterze i decyzją z dnia 27 kwietnia 2015 r. uchylił wydaną w dniu 12 stycznia 2015 r. oceniając, że D. C. nie udowodnił żadnego okresu takiej pracy jako twórca lub artysta oraz wykazał 20 lat i 1 miesiąc okresów składkowych i nieskładkowych, zamiast wymaganych przepisami ubezpieczeniowymi 25 lat takiej pracy.

(dowód: zaskarżone decyzje - k – 35 i 37, plik-I akt ZUS.)

Skarżący po ukończeniu studiów w 1980 r. w Akademii (...) w K. rozpoczął od dnia 8 stycznia 1981 r. pracę jako starszy asystent w zakresie projektowania architektury wnętrz w wymiarze 1/2 etatu w Przedsiębiorstwie Państwowym (...) Oddział w O., w którym pracował do dnia 30 kwietnia 1982 r. (9 miesięcy i 24 dni). Od 1 października 1981 r. do 31 marca 1982 r. skarżący przebywał na urlopie bezpłatnym.

Za twórcę plastyka odwołujący został uznany od dnia 1 stycznia 1981 r. przez Komisję do spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców decyzją nr (...). Przy czym w okresie wcześniejszym, to jest w latach 1970 -1974 skarżący odbył staż i od dnia 1.09.1972 r. w (...) w G. wykonywał pracę na stanowisku pracownika pomocy technicznej.

(dowód: decyzja – k – 12, plik-I akt ZUS, akta osobowe wnioskodawcy z (...) (dowód: decyzja – k – 12, plik-I akt ZUS, akta osobowe wnioskodawcy z (...) – k – 22 i 29 akt sprawy.) – k – 22 i 29 akt sprawy.)

Następnie w latach 1984-1990 D. C. pracował jako dziennikarz w(...). Dotyczy to okresów :

● od 15 lutego 1984 r. do 12 sierpnia 1984 r. (5 miesięcy i 27 dni),

● od 18 sierpnia 1984 r. do 27 kwietnia 1986 r. (8 miesięcy i 11 dni),

● od 1 stycznia 1987 r. do 2 października 1988 r. (1 rok, 9 miesięcy i 2 dni),

● od 1 stycznia 1989 r. do 31 maja 1989 r. ( 5 miesięcy).

Umowa o pracę z dziennikarzem przewidywała między innymi opracowanie graficzne (...)i wydania niedzielnego (...). Odwołujący objęty był Układem Zbiorowym Pracy Dziennikarzy.

Z kolei w okresach :

● od 1 grudnia 1982 r. do 14 lutego 1984 r. (1 rok, 2 miesiące, 14 dni),

● od 13 sierpnia 1984 do 17 sierpnia 1984 r. (5 dni),

● od 28 kwietnia 1986 r. do 31 grudnia 1986 r. (8 miesięcy i 3 dni),

● od 3 października 1988r. do 31 grudnia 1988 r. (2 miesiące i 29 dni),

● od 1 czerwca 1989 r. do 30 maja 1990 r. ( 1 rok),

● od 31 maja 1990 r. do 31 grudnia 1990 r. (7 miesięcy i 1 dzień) - odwołujący wykonywał pracę jako twórca – plastyk.

Odwołujący poza umową o pracę w charakterze dziennikarza uprawiał działalność twórczą, pracował nad zabytkami, wykonywał usługi. Między innymi odrestaurował (...)w O., jednocześnie organizował swoje wystawy jako autor prac malarskich. Dzieła autorskie wykonywał pod swoim nazwiskiem. Do dziś pracuje jako twórca.

Przy czym w okresie od dnia 1 lutego 1994 r. do dnia 2 kwietnia 1998 r. (4 lata, 4 miesiące i 2 dni) wnioskodawca był zatrudniony w wymiarze ½ etatu w (...) jako kierownik pracowni.

Według ustaleń ZUS skarżący jako płatnik prowadzący działalność twórczą podlegał ubezpieczeniom społecznym od dnia 1 grudnia 1982 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. Przy czym co do okresu podlegania ubezpieczeniom od dnia 1 stycznia 1991 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. stwierdzono, że odwołujący jako płatnik nie opłacił należnych składek do ZUS.

Organ rentowy umorzył składki za wymieniony okres ubezpieczenia z powodu ich przedawnienia. Wcześniej zakład informował wnioskodawcę o istniejącym zadłużeniu z tytułu nieopłaconych składek i odsetek za zwłokę oraz występował z propozycją spłaty należności w układzie ratalnym.

I tak zgodnie z treścią pisma ZUS skierowanego do wnioskodawcy – jego zadłużenie na dzień 1 października 2003 r. wynosiło z tytułu składek- 6.180,23 zł, a z tytułu odsetek – 12.707,90 zł. Ponadto pismo zawierało informację, że nieuregulowanie przedmiotowych zaległości spowoduje, że okres ten nie będzie zaliczony do świadczeń emerytalno-rentowych wnioskodawcy. Nadmieniono przy tym o możliwości zawarcia wówczas układu ratalnego. W latach 1999-2005 r. organ rentowy sześciokrotnie korespondował z odwołującym w tym przedmiocie.

(dowód: pismo ZUS z dnia 19 kwietnia 2010 r. – k – 54 akt sprawy, - pismo ZUS z dnia 1 października 2003 r. – k -51, zestawienie korespondencji - 85 plik akt składkowych.)

Według informacji Urzędu Skarbowego w (...) brak jest w zasobach archiwalnych tej instytucji dokumentów podatkowych za lata 1993-1997 skarżącego z uwagi na upływ czasu i przepisy o przechowywaniu dokumentów przez okres 10 lat. Natomiast z pozostałych dokumentów wynika, że odwołujący składał wymagane przepisami podatkowymi deklaracje rozliczeniowe, które dotyczą lat 1999-2011.

(dowód: dokumentacja- k – 71 akt sprawy.)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 27 kwietnia 2015 r. jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie, zaś postępowanie w sprawie odwołanie od decyzji z dnia 12 stycznia 2015 r. podlega umorzeniu.

Ubezpieczony w odwołaniach od obu decyzji podnosił, że przez lata swojej aktywności zawodowej w okresie od 1 stycznia 1991 r. do 31 grudnia 1998 r. prowadził działalność twórczą w rozumieniu przepisów ubezpieczeniowych. Argumentował, że wbrew ocenie ZUS posiada ponad 15-letni okres pracy takiej pracy. Podnosił przy tym, że legitymuje się 25-letni okresem składkowym i nieskładkowym. Szczegółowo przestawił przebieg swojej pracy. Wskazywał, że poza wykonywaniem pracy twórczej i artystycznej pracował w szczególnym charakterze jako dziennikarz. Tym samym spełnił wszystkie warunki aby nabyć prawo do emerytury.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakwestionował wykonywanie pracy przez D. C. w szczególnym charakterze i zaskarżoną decyzją z dnia 12 stycznia 2015 r. odmówił prawa do emerytury, ustalając, że taki staż pracy wnioskodawcy wynosi 8 i 1 miesiąc, zamiast 15 lat, oraz nie wykazał 25 lat stażu ubezpieczeniowego do dnia 1 stycznia 1999 r., lecz 20 lat, 3 miesiące i 14 dni Kolejną decyzją zaskarżoną w sprawie, to jest z dnia 27 kwietnia 2015 r. organ rentowy zweryfikował swoje stanowisko co do ustalenia stażu pracy wnioskodawcy w szczególnych charakterze, oceniając, że nie udowodnił żadnego okresu pracy w szczególnym charakterze i ponownie nie przyznał wnioskodawcy prawa do emerytury. Jednocześnie uchylił poprzednią decyzję jako błędnie wydaną.

Tym samym wobec zastrzeżeń organu rentowego dotyczących powyższego okresu zatrudnienia, decydujące znaczenie dla właściwego rozpoznania niniejszej sprawy, było zbadanie ich zasadności.

Na wstępie wskazać należy na rozległą regulację prawną odnosząca się do tej problematyki

I tak zgodnie z art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U.2013.1440) osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r., ubezpieczone z tytułu działalności twórczej lub artystycznej, mają prawo do emerytury na warunkach określonych dla pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną.

W świetle obowiązującej judykatury wymieniony przepis przewiduje możliwość uznania za okresy składkowe okresy opłacania składek przez niepracownicze grupy zawodowe od momentu objęcia ich obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, w tym twórców i artystów, którzy byli objęci zaopatrzeniem emerytalnym twórców za okres od dnia 1 stycznia 1974 r. Osoby ubezpieczone z tytułu działalności twórczej lub artystycznej mają taki sam ubezpieczeniowy status prawny jak pracownicy wykonujący działalność twórczą lub artystyczną i w związku z nim mogą nabyć prawa do emerytury na warunkach określonych dla pracowników.

Mogą oni więc nabyć prawo do emerytury w wieku i na zasadach dotyczących nabywania uprawnień emerytalnych przez pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną. Pomimo niepracowniczego charakteru zatrudnienia twórców lub artystów, ich praca traktowana jest jak wykonywana w szczególnym charakterze, a ubezpieczonemu przysługuje emerytura w niższym wieku tak, jak pracownikom wykonującym działalność twórczą lub artystyczną (por. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2008 r., II UK 325/07, OSNP 2009/21-22/300).

Przy czym, w pierwszej kolejności przy ustalaniu przesłanek do nabycia emerytury dla tych ubezpieczonych znaczenie ma zaliczenie ubezpieczonego w poczet osób wykonujących zawodowo działalność artystyczną odpowiednią decyzją Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, a po drugie opłacanie składek z tytułu wykonywania takiej działalności przez co najmniej 15 lat.

Dalsze warunki nabycia prawa dla wcześniejszej emerytury dla twórcy i artysty określają przepisy art. 46 ustawy emerytalno-rentowej oraz § 3 i § 12 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Warunek wykonywania przez 15 lat działalności twórczej lub artystycznej określa § 12 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości dla płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie (art. 5 ust. 4)

Ponadto art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.Dz.U.2013.1442), stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Tymczasem przepis art. 8 ust. 6 pkt 2 dla celów ubezpieczeniowych zrównuje twórcę i artystę z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność. Uznanie działalności za twórczą lub artystyczną i ustalenie daty jej rozpoczęcia następuje w formie decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, działającej przy ministrze właściwym do spraw kultury (ust. 9).

Także przepis art. 6 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z FUS uznaje jako okresy składkowe okresy wykonywania działalności twórczej lub artystycznej na obszarze Państwa Polskiego objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne lub w których ubezpieczony był zwolniony od opłacania składki.

Przypomnieć jedynie należy, że przed wejściem w życie zarówno ustawy systemowej, jak i ustawy o emeryturach i rentach z FUS, istniały odrębne przepisy regulujące zaopatrzenie społeczne twórców i ich rodzin. Była to przede wszystkim ustawa z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin (Dz. U.1973.38.225) obowiązująca od 1 stycznia 1974 r. do 1 stycznia 2003 r. oraz akty wykonawcze wydane na jej podstawie. Z ustawy wynika, że w okresie jej obowiązywania również istniał obowiązek opłacania składek przez twórcę lub artystę od zadeklarowanego przychodu z działalności twórczej, co było warunkiem uznania tych okresów opłacania składek za okresy działalności twórczej.

Odnosząc powyższą materię prawną do niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy ocenił, że nie ma podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 27 kwietnia 2015 r. Powyższą tezę potwierdzają poczynione w niniejszej sprawie ustalenia.

Nie ulega wątpliwości, że skarżący osiągnął wymagany przepisami wiek 60 lat uprawniający do emerytury, a z dniem 1 stycznia 1981 r. uzyskał status twórcy prowadzącego działalność jako twórca plastyk na podstawie decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców (k-12, plik-I akt ZUS).

Co do wymaganych przepisami 15 lat pracy twórczej, to cezura czasowa w przypadku odwołującego przypada na okres od dnia 1 stycznia 1981 r. do dnia 1 stycznia 1999 r. i bez wątpienia arytmetycznie stanowi okres ponad 18 lat kalendarzowych. Jednak dowody zgromadzone w sprawie korygują ten okres.

I tak pamiętać należy, że odwołujący jako artysta plastyk prowadził działalność od dnia 1 grudnia 1982 r. do 31 grudnia 1990 r. (8 lat i 1 miesiąc ). Nadto w okresie lat 1984- 1990 pracował jako dziennikarz w I tak pamiętać należy, że odwołujący jako artysta plastyk prowadził działalność od dnia 1 grudnia 1982 r. do 31 grudnia 1990 r. (8 lat i 1 miesiąc). Nadto w okresie lat 1984- 1990 pracował jako dziennikarz w (...) (...) „(...)” w wymiarze ½ etatu. Ponadto na co wskazuje sam skarżący w odwołaniu - w okresie od dnia 30 kwietnia 1982 r. do dnia 15 lutego 1984 r. na skutek represji stanu wojennego miał trudności z zatrudnieniem, nie mógł też wykonywać pracy jako twórca, a od dnia 1 października 1981 r. do 31 marca 1982 r. przebywał na urlopie bezpłatnym.

Z kolei okresie od dnia 1 lutego 1994 r. do dnia 2 kwietnia 1998 r. (4 lata, 4 miesiące i 2 dni) wnioskodawca był zatrudniony w wymiarze ½ etatu w (...)jako kierownik pracowni.

Niezależnie od powyższych rozważań, nawet gdyby przyjąć, że skarżący prowadził działalność jako twórca w wymiarze 15 lat takiej pracy, to pozostaje kwestia braku 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych liczonych do dnia 1 stycznia 1999 r.

W świetle przywołanych przepisów i poczynionych ustaleń rację ma organ rentowy, że odwołujący posiada 20 lat, 3 miesiące i 14 dni okresów składkowych i nieskładkowych, zamiast wymaganych 25 lat. Ubezpieczony podnosił w odwołaniu, że legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w takim wymiarze w okresie do 1 stycznia 1999 r., począwszy od dnia 1 września 1972 r. to jest zatrudnienia w (...) w G.. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że wnioskodawca – jak wskazują na to dokumenty zgromadzone w aktach składkowych ZUS - nie opłacił składek od stycznia 1991 r. do 31 grudnia 1998 r. z tytułu prowadzonej działalności twórczej. Co więcej, organ rentowy zmuszony był umorzyć zaległości składkowe w tym zakresie z uwagi na ich przedawnienie. Nie bez znaczenia pozostaje okoliczność, że odwołujący kilkakrotnie w pismach do niego kierowanych był informowany o zaległościach z tego tytułu oraz możliwości zawarcia układu ratalnego w celu ich spłaty, a także o skutkach w postaci niezaliczenia tego okresu do przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych. Brak przez kolejne lata reakcji wnioskodawcy na ten stan rzeczy spowodował, że organ rentowy umorzył zaległości zgodnie obowiązującymi przepisami.

W orzecznictwie sądowym dominuje pogląd, że.. „ umorzenie zaległości składkowych za okresy podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym osób prowadzących pozarolniczą działalność nie sprawia, że składki zostały zapłacone. Przekreśla to możliwość uwzględnienia składkowych okresów ubezpieczenia, za które składki nie zostały opłacone, do składkowych lub nieskładkowych okresów ubezpieczenia wymaganych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2011 r., I UK 277/10, OSNP 012/5-6/71, LEX nr 1120459). Dlatego też rację ma ZUS twierdząc, że skoro nie zostały opłacone składki za okres 8 lat, czyli od stycznia 1991 r. do 31 grudnia 1998 r. to tego okresu nie można zaliczyć do stażu ubezpieczeniowego. Tym samym rozmiar okresów składkowych i nieskładkowych wynoszący w ocenie wnioskodawcy ponad 25 lat, o których pisze w swoim odwołaniu, winien być pomniejszony o wymienionych okres, za który składki nie zostały uiszczone.

W konsekwencji w ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw prawnych do zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 27 kwietnia 2015 r. odmawiającej D. C. prawa do emerytury o jakiej mowa w art. 33 ustawy emerytalnej. Skarżący bowiem nie legitymuje się 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym do dnia 1 stycznia 1999 r. wymaganym przepisami ubezpieczeniowymi.

Kierując się powyższym, Sąd orzekający na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji z dnia 27 kwietnia 2015 r. oraz w oparciu o art. 355 § 1 i 2 k.p.c. umorzył postepowanie w sprawie z odwołania od decyzji z dnia 12 stycznia 2015 r., skoro organ rentowy uchylił ją jako błędnie wydaną.