Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2015 r. w Gliwicach

sprawy T. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania T. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 12 stycznia 2015 r. nr (...)- (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu T. W. prawo do emerytury począwszy od (...);

2.  stwierdza odpowiedzialność organu rentowego za nie wyjaśnienie ostatniej okoliczności;

3.  przekazuje organowi rentowemu do rozpoznania wniosek o prawo do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia emerytalnego zawarty w odwołaniu złożonym 13 lutego 2015r.;

4.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego T. W. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sygn. akt VIII U 369/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 stycznia 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu T. W. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2015r. poz. 748) w związku z tym, iż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia
w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, bowiem ZUS uwzględnił mu jedynie 13 lat, 1 miesiąc i 21 dni takiej pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Podniósł, że zgodnie z przedłożonym przez niego świadectwem pracy w warunkach szczególnych i zeznaniami świadków,
o przesłuchanie których wnosił, wykonywał pracę w warunkach szczególnych w całym okresie wskazanym przez jego pracodawcę, w świadectwie wykonywania pracy
w warunkach szczególnych. Wniósł także o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie
w wypłacie świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, a dodatkowo podniósł, że do okresów pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył odwołującemu okresu zatrudnienia w (...) S.A. w Z. od 1 listopada 1983r. do 11 maja 1986r. w charakterze operatora spycharki – manewrowego, ponieważ stanowisko które zajmował odwołujący było stanowiskiem łączonym, a dodatkowo każde z tych stanowisk z osobna zostało przyporządkowane w wykazie prac w warunkach szczególnych, do innej gałęzi gospodarki. Dalej ZUS wskazał, że nie zaliczył do pracy w szczególnych warunkach również okresu zatrudnienia u tego samego pracodawcy od 1 lipca 1996r. do 30 września 1998r. na stanowisku kierownika oddziału oraz od 1 października 1998r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku kierownika zmianowego, ponieważ uznał, że zakres obowiązków na tych stanowiskach będących, jego zdaniem, stanowiskami dozoru wyższego szczebla, wykracza poza stałe i osobiste dozorowanie prac wykonywanych na podległych stanowiskach.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony T. W., urodzony (...) jest uprawniony do stałej renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową, natomiast
w dniu (...) złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony 60 lat ukończył (...)

Skarżący, na dzień 1 stycznia 1999r., legitymuje się okresem składkowym
i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat, z tym że w ocenie ZUS udowodnił jedynie
13 lat, 1 miesiąc i 21 dni okresów pracy w szczególnych warunkach wymienionej
w wykazie A.

Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

Po przeanalizowaniu sprawy ZUS wydał zaskarżoną decyzję.

W toku procesu Sąd ustalił, że organ rentowy nie uwzględnił odwołującemu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...) S.A.
w Z. od 1 listopada 1983r. do 11 maja 1986r. na stanowisku operatora spycharki – manewrowego, ponieważ stanowisko które zajmował odwołujący było stanowiskiem łączonym, a dodatkowo każde z tych stanowisk z osobna zostało przyporządkowane
w wykazie prac w warunkach szczególnych, do innej gałęzi gospodarki. ZUS nie zaliczył ubezpieczonemu do pracy w szczególnych warunkach również okresu zatrudnienia u tego samego pracodawcy od 1 lipca 1996r. do 30 września 1998r. na stanowisku kierownika oddziału oraz od 1 października 1998r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku kierownika zmianowego, ponieważ uznał, że zakres obowiązków na tych stanowiskach będących, jego zdaniem, stanowiskami dozoru wyższego szczebla, wykracza poza stałe i osobiste dozorowanie prac wykonywanych na podległych stanowiskach.

Na okoliczność wykonywania pracy w warunkach szczególnych u tego pracodawcy, odwołujący przedłożył organowi rentowemu, wraz z wnioskiem o emeryturę, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 17 grudnia 2014r. (k.18 a.o.r.), w którym potwierdzono, że w okresie od 1 listopada 1983r. do 11 maja 1986r. T. W. wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku operatora spycharki – manewrowego, wykonując prace operatora spycharki, wymienione w dziale VIII, pod poz. 13, pkt 7 i manewrowego, wymienione w dziale V, pod poz. 3, pkt 21 wykazu A stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa
i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach. Dalej w tym samym świadectwie, pracodawca potwierdził, że w okresie od 1 lutego 1987r. do 27 września 1999r. odwołujący wykonywał pracę w warunkach szczególnych na stanowisku sztygara zmianowego, sztygara oddziału, kierownika oddziału, kierownika zmianowego, wykonując prace wymienione w dziale XIV, pod poz. 24, pkt 1, powołanego wyżej zarządzenia.

W toku procesu Sąd ustalił, że (...) S.A. w Z., w której zatrudniony był odwołujący, powstała z przekształcenia Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w Z., a następnie Przedsiębiorstwa (...), Zwałowania
i (...) S.A. Przedsiębiorstwa te zajmowały się szeroko pojętą gospodarką kamieniem, tj. skałą płoną stanowiącą odpad przy wydobyciu węgla i sortowaniu urobku. Zagospodarowanie tego materiału odbywało się przez jego zwałowanie na hałdach przykopalnianych. Na hałdy kamień był dowożony transportem kolejowym należącym do kopalni. W praktyce do każdej hałdy była doprowadzona bocznica kolejowa, na której poruszały się wagony z kamieniem, który był następnie wysypywany z tych wagonów i za pomocą spycharek zwałowany na hałdach. Część torowiska była umiejscowiona na wcześniejszych warstwach wysypanego kamienia. W rzeczywistości razem z kamieniem wywożone były też pozostałości węgla, które nie zostały pozyskane w trakcie przeróbki mechanicznej na sortowniach. W wyniku zwałowania i nakładania kolejnych mas tych odpadów, pod wpływem ciśnienia spowodowanego naciskiem kolejnych ton odpadów, dochodziło do samozapłonu zgromadzonego w nich węgla. Powyższe skutkowało wydzielaniem znacznych ilości pyłów i dymów a także wysokiej temperatury i ulatnianiem się gazów, jak tlenku i dwutlenku węgla oraz tlenków siarki. Wysoka temperatura podłoża powodowała szybkie zużycie się drewnianych podkładów kolejowych pod szynami, doprowadzając do ich rozregulowania. Sytuacja taka kilkakrotnie doprowadziła do wykolejenia pociągów dowożących materiał na hałdy. Z tego też względu pracodawca, aby uniknąć niebezpieczeństwa dla maszynistów pociągów, jak również operatorów spycharek pracujących w sąsiedztwie torów, podjął decyzję o dodatkowym przeszkoleniu wszystkich operatorów spycharek, w zakresie niezbędnym do ograniczonego kierowania ruchem pociągów, tj. nadawania sygnału o konieczności zatrzymania pociągu, w razie zagrożenia jego wykolejeniem. W praktyce operatorzy ci w dalszym ciągu wykonywali swoje dotychczasowe obowiązku przez pełne dniówki robocze, a jedynie sporadycznie, w sytuacji zagrożenia, w dodatku gdy brak było etatowego manewrowego, mogli poinformować maszynistę pociągu o konieczności zatrzymania się przed rejonem zagrożenia wykolejeniem pociągu.

Nadto w toku procesu Sąd w oparciu o zeznania świadków i przesłuchanie ubezpieczonego ustalił, że w pierwszym ze spornych okresów odwołujący, mimo iż formalnie miał przypisaną też funkcję manewrowego, to faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, tak jak przed przypisaniem mu tej dodatkowej funkcji, wykonywał wyłącznie obowiązki służbowe, jak operator spycharki na zwałach kamienia. Do innych prac poza wymienionymi powyżej, odwołujący nie był kierowany w tym czasie.

Z kolei w drugim i trzecim ze spornych okresów, odwołujący sprawował bezpośredni nadzór nad pracą ekip zatrudnionych na tych zwałach. W szczególności dozorował bezpośrednio pracę operatorów spycharek i pracowników składów kolejowych dowożących kamień do zwałowania, tj. manewrujących pociągami maszynistów
i manewrowych, a także pracowników naprawiających torowiska. W tym okresie jego biuro było umiejscowione w kontenerze znajdującym się na terenie zwałowiska. Praca
w biurze zajmowała mu do 1,5 godziny na dniówkę roboczą i była związana ze sprawdzaniem stanu osobowego załogi, rozdziałem obowiązków i wypełnianiem raportów po skończonej dniówce roboczej.

Równocześnie Sąd ustalił, że zmiana nazwy stanowisk ubezpieczonego w tych okresach, z sztygara zmianowego i sztygara oddziałowego na kierownika oddziału
i kierownika zmianowego, wiązała się z faktem wyodrębnienia się pracodawcy odwołującego ze struktur zakładu górniczego, gdzie dla osób dozoru funkcjonują stanowiska sztygarów. Po tych przekształceniach, mimo iż faktycznie zakres obowiązków służbowych odwołującego nie uległ zmianie, jego stanowisko zmieniło nazwę na kierownik.

Warunkami szkodliwymi w miejscu pracy odwołującego były: wysoka temperatura, hałas, zadymienie i zapylenie jak również opary chemiczne – tlenki węgla i siarki – pochodzące od płonących warstw pozostałości węgla.

Razem z ubezpieczonym w spornych okresach pracowali F. P. – operator spycharki i M. S. – operator spycharki oraz E. F. – operator spycharki, sztygar zmianowy, sztygar oddziałowy, kierownik.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, zeznań świadków: F. P. i M. S. (zapis rozprawy z dnia 19 czerwca 2015r. minuty od 7.35 i nast.) oraz E. F. (zapis rozprawy z dnia 18 września 2015r. minuty od 2.24 i nast.), wyjaśnień ubezpieczonego (zapis rozprawy z dnia
18 września 2015r. minuty od 45.02 i nast.), a także akt osobowych ubezpieczonego dołączonych do akt sprawy.

Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz na rozstrzygnięcie sprawy. W szczególności Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadków, gdyż są spójne i wzajemnie się potwierdzają. Należy również podkreślić, że świadkowie precyzyjnie i w sposób nie budzący najmniejszej wątpliwości określili charakter pracy odwołującego, a ponadto byli współpracownikami odwołującego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego, T. W. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2015r. poz. 748) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ww. ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.).

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Natomiast jak stanowi § 1, ust 1 rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

W myśl § 3 i 4 rozporządzenia, pracownik który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w załączonym do rozporządzenia wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn

2. ma wymagany 25 letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Zaś do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach, zalicza się także okresy pracy górniczej w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin.

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy ubezpieczony T. W. przez okres co najmniej 15 lat pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach, a tym samym, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do nabycia emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, po ukończeniu 60 roku życia.

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 jest spełnienie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999r. Brak w treści art. 184 przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. na dzień
31 grudnia 2008r.) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32 również po dniu
31 grudnia 2008r. oraz nieprzystąpieniu do OFE albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wszystkie przesłanki muszą zostać spełnione łącznie.

Zgodnie z wykazem A, dział I stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pod poz. 8 wymieniono prace na zwałowiskach górniczych, hutniczych i elektrociepłowniczych, które są pracami w szczególnych warunkach, uprawniającymi do niższego wieku emerytalnego. Również takimi pracami są wymienione w dziale VIII, poz. 13 prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów. Do prac takich zaliczono również wymienione w dziale XIV poz. 24 prace związane z kontrolą międzyoperacyjną, kontrolą jakości produkcji i usług oraz dozorem inżynieryjno-technicznym na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Według oceny Sądu postępowanie dowodowe przeprowadzone w tej konkretnej sprawie wykazało w sposób jednoznaczny, że ubezpieczony T. W. spełnia wszystkie przesłanki określone w ww. przepisach pozwalające na przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, bowiem bez wątpienia co najmniej przez okres 15 lat wykonywał prace w szczególnych warunkach – pozostałe warunki wynikające z treści art. 32 ust. 1 i 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U.
z 2015r. poz. 748) są niesporne.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie pozostawało ustalenie charakteru pracy ubezpieczonego w wyżej wymienionych spornych okresach, za które to okresy zostało mu wydane świadectwo pracy w szczególnych warunkach, kwestionowane przez organ rentowy.

Organ rentowy nie uwzględnił odwołującemu tych okresów pracy, argumentując że w świadectwie pracy w szczególnych warunkach zostało, za sporne okresy, wpisano stanowisko z połączenia dwóch różnych stanowisk wymienionych w różnych działach wykazu, a ponadto, że jako kierownik ubezpieczony nie pełnił stale bezpośredniego nadzoru nad pracami wymienionymi w wykazie.

Z przeprowadzonego w niniejszej sprawie postępowania wynika jednoznacznie, że ubezpieczony w pierwszym ze spornych okresów, przez całe dniówki robocze bez względu na nazwę stanowiska pracy, faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wyłącznie prace operatora spycharki na kopalnianych zwałach kamienia,
z kolei w pozostałych spornych okresach, faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace związane z bezpośrednim dozorem inżynieryjno – technicznym
i kontrolą międzyoperacyjną na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, tj. na zwałowiskach górniczych (dział I, poz. 8) oraz zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związanych z utrzymaniem ruchu pociągów (dział VIII, poz. 13). Wszystkie wymienione rodzaje prac zostały wymienione w wykazie prac w warunkach szczególnych, uprawniających do wcześniejszego przejścia na emeryturę.

W ocenie Sądu na taką ocenę jego charakteru w spornych okresach nie wpływa przypisanie mu stanowiska manewrowego, bowiem faktycznie pracy takiej nie wykonywał, a tylko posiadał stosowne przeszkolenia i uprawnienia, jak również fakt przypisania mu stanowiska kierownika i wykonywania niewielkiej ilości prac biurowych, bowiem zmiana nazwy stanowiska ze sztygara na kierownika wiązała się wyłącznie z okolicznością wydzielenia się pracodawcy ze struktur górniczych, gdzie funkcjonuje inna nomenklatura stanowisk pracy, przy równoczesnym braku zmiany zakresu obowiązków. Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela też pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku
z dnia 4 kwietnia 2014r. I UK 377/13, gdzie w pierwszej kolejności wskazano, że jeśli czynności wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na stanowisku pracy związanym z określoną w pkt 24, działu XIV, wykazu A rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) kontrolą lub dozorem inżynieryjno-technicznym, to okres wykonywania tej pracy jest okresem pracy uzasadniającym prawo do świadczeń na zasadach przewidzianych w rozporządzeniu, niezależnie od tego, ile czasu pracownik poświęca na dozór pracowników, a ile na inne czynności ściśle związane ze sprawowanym dozorem i stanowiące jego integralną część, takie jak sporządzanie związanej z nim dokumentacji. Nie ma bowiem żadnych podstaw do wyłączania takiego rodzaju czynności administracyjno-biurowych z czynności polegających na sprawowaniu dozoru i traktowania ich odrębnie (LEX nr 1458710).
W dalszej części tego orzeczenia Sąd Najwyższy podkreślił, iż dozór inżynieryjno-techniczny jest pracą wykonywaną w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy także wówczas, gdy pracownik wykonuje czynności dozoru pośrednio (przez podległe mu osoby) a dozorem objęte są, obok wykonywanych w szczególnych warunkach, także inne prace, jeżeli nie są one podstawowymi w danym oddziale lub wydziale (OSNP 2015/7/102). Tak więc w ocenie Sądu niewielka ilość prac biurowych, ściśle związanych z pełnionym nadzorem i kontrolą, pozwala na uznanie, że czynności nadzorczo – kontrolne były przez odwołującego wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W związku z powyższym, uznając że ubezpieczony z dniem osiągnięcia wieku 60 lat, legitymuje się wymaganym okresem pracy w szczególnych warunkach oraz spełnia przesłankę posiadania 25 – letniego ogólnego stażu pracy, Sąd stwierdził, że jego odwołanie jest uzasadnione.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku, przyznając ubezpieczonemu prawo do emerytury od (...)

Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy emerytalnej, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Natomiast w myśl art. 118 ust 1a, w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Według Sądu, w przedmiotowej sprawie, okoliczności wystarczające do przyznania ubezpieczonemu spornego świadczenia zostały wyjaśnione na etapie postępowania przed organem rentowym i mógł on bez zbędnej zwłoki wydać prawidłową decyzję. ZUS dokonał jednak błędnej oceny przedstawionych przez ubezpieczonego dowodów,
a zwłaszcza świadectwa pracy w warunkach szczególnych, gdzie pracodawca wskazał wszystkie okresy takiej pracy odwołującego, które łącznie pozwalały na uznanie, ze legitymuje się on ponad 15 letnim okresem takiej pracy. Wykonywanie pracy na stanowiskach łączonych nie stoi na przeszkodzie uznaniu, że ubezpieczony wykonuje pracę w warunkach szczególnych jeśli każda z wykonywanych prac jest wymieniona w wykazie A. Jeśli zaś chodzi o pracę na stanowisku kierownika zmianowego i kierownika oddziału to należy zaznaczyć, że w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych pracodawca wskazał, że praca na tych stanowiskach nie różni się od pracy na stanowisku sztygara zmianowego i sztygara oddziałowego, nastąpiła jedynie zmiana nazwy stanowiska. Organ rentowy nie miał wątpliwości, że praca na stanowisku sztygara zmianowego i oddziałowego jest pracą w warunkach szczególnych. Zatem przy tej treści świadectwa pracy w warunkach szczególnych stanowisko organu rentowego było niekonsekwentne.

Organ rentowy ponosi zatem odpowiedzialność za zwłokę w ustaleniu prawa ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury, wobec czego, na mocy przytoczonego przepisu, Sąd orzekł jak w punkcie drugim wyroku.

Sąd miał też na uwadze, że ubezpieczony w swoim odwołaniu domagał się również zasądzenia odsetek za nieterminową wypłatę emerytury.

Stosownie do treści art. 477 ¹⁰§ 2 k.p.c. jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 25 maja 1999r. ( II UKN 622/98), iż nie jest możliwe merytoryczne rozpoznanie sprawy przez sąd z pominięciem organu rentowego i bez umożliwienia ustosunkowania się przez ten organ, jako powołany do podejmowania decyzji w pierwszej instancji w przedmiocie ewentualnych uprawnień wnioskodawcy. Przed sądem wnioskodawca może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. W rzeczywistości bowiem, zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, sąd nie rozstrzyga o zasadności wniosku, nie działa w zastępstwie organu rentowego i nie ustala prawa do świadczeń.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. art.477 ¹⁰ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie trzecim sentencji.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 12 ust 2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) w punkcie czwartym orzeczenia.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek