Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 maja 2014r.

Pozwem z dnia 28 stycznia 2013r., skierowanym przeciwko Teatrowi (...), powód P. C.wniósł o uznanie rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem z dnia 21 stycznia 2013r. za bezskuteczne, zaś w razie upływu okresu wypowiedzenia o przywrócenie do pracy. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że był objęty gwarancją ochrony trwałości stosunku pracy z uwagi na pełnioną funkcję skarbnika Komisji Zakładowej (...)nr (...)działającej przy pozwanym pracodawcy. Powód podniósł, że z tego względu pracodawca nie mógł rozwiązać z nim stosunku pracy. Pracodawca bowiem nie wystąpił ani nie uzyskał zgody Organizacji Związkowej na rozwiązanie z powodem umowy o pracę. Podkreślił ponadto, że przyczyna wskazana w oświadczeniu pracodawcy z dnia 21 stycznia 2013r. jest dla powoda niejasna i nieprawdziwa ( pozew k. 3-5).

W odpowiedzi na pozew z dnia 14 lutego 2013r. pozwany Teatrowi (...), reprezentowany przez pełnomocnika profesjonalnego, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podniósł, że w momencie składania oświadczenia woli w przedmiocie rozwiązania z powodem za wypowiedzeniem umowy o pracę w Teatrze (...)nie istniała organizacja związkowa, która zakresem swojego działania obejmowała cały zakład pracy. Skoro zaś brak było organizacji związkowej to niemożliwym było przeprowadzenie indywidualnej konsultacji związkowej ( odpowiedź na pozew k. 12-16).

Na rozprawie w dniu 15 maja 2013r. pozwany zmodyfikował swoje stanowisko w sprawie, w ten sposób, że w przypadku uwzględnienia powództwa wnosi o zasądzenie odszkodowania na podstawie art. 45 § 2 kp. Pozwany podniósł, że przywrócenie powoda do pracy jest niemożliwe z uwagi na zlikwidowanie jego stanowiska pracy. Zatrudnienie zaś powoda na stanowisku brygadiera –montażysty dekoracji jest niemożliwe z uwagi na orzeczoną niezdolność do pracy na tym stanowisku ( protokół rozprawy k. 82-84).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód P. C.był zatrudniony w Teatrze (...)od dnia 17 lutego 1986r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Początkowo powód świadczył pracę na podstawie umowy o pracę na okres próbny do 4 marca 1986r., następnie od 5 marca 1986r. do 17 lutego 1987r. na okres wstępny. Na mocy porozumienia zmieniającego od 1 kwietnia 2008r. powód świadczył pracę na stanowisku brygadiera sceny, następnie zaś, od 1 września 2009r., na stanowisku brygadiera sceny – zastępcy głównego brygadiera ( umowa o pracę k. 1 akta osobowe część b, umowa o pracę k. 3 a/o część b, porozumienie k. 75 a/o część b, porozumienie k. 78 a/o cześć b, zeznania powoda k. 142-142v).

Powód był członkiem (...) (...)jeszcze przed podjęciem zatrudnienia u pozwanego. Pełnił różne funkcje związkowe, był m. in. wiceprzewodniczącym, sekretarzem, ostatnio delegatem do sekcji regionalnej i sekcji krajowej ds. kultury. W trakcie zatrudnienia u pozwanego był członkiem organizacji zakładowej nr (...) (...). ( zeznania powoda k. 142-142v, bezsporne).

Świadczenie przez powoda pracy na stanowisku zastępcy głównego brygadiera wiązało się z koniecznością pracy na wysokości, w tym niekiedy na wysokości powyżej trzech metrów, z noszeniem ciężarów i koordynowaniem pracy montażystów.

W 2012r. do pracodawcy dotarła informacja przeszkodach zdrowotnych powoda do świadczenia pracy na zajmowanym przez niego stanowisku. Badania kontrole potwierdziły niezdolność powoda do pracy na stanowisku zastępcy głównego brygadiera ( zaświadczenie k. 88 a/o część b, zeznania świadka M. G. k. 83-84).

W kwietniu 2012r. zakładowa organizacja związkowa działająca przy Teatrze (...)nr (...) (...)zawiadomiła pracodawcę, że na dzień 16 kwietnia 2012r. zrzesza 14 członków ( pismo k. 125).

W październiku 2012r. zakładowa organizacja związkowa Nr (...)w teatrze (...)poinformowała pracodawcę, że organizacja zakładowa liczy 35 członków ( pismo k. 103).

W 2012r. pojawiła się konieczność zmian organizacyjnych mających doprowadzić do racjonalnego zarządzania instytucjami kultury i racjonalizacji kosztów ich działalności, w tym m. in. racjonalizacji struktury organizacyjnej uwzględniającej aktualne potrzeby teatru. W związku z tym w dniu 8 listopada 2012r. Rada (...)podjęła uchwałę Nr (...)w sprawie połączenia, z dniem 1 stycznia 2013 r., instytucji kultury m. st. Warszawy pn. „Teatr (...)” z instytucją kultury m. st. Warszawy pn. „Teatr (...)” i nadania nowej instytucji statutu. W wyniku tych decyzji z dniem 1 stycznia 2013 r. powstał Teatr (...)( uchwała k. 23-24, zeznania świadka M. G.k. 83-84).

Przed połączeniem w dotychczasowych odrębnych jednostkach kultury istniały dwie zakładowe organizacje związkowe. W Teatrze (...)była to ZOZ (...)Nr (...), natomiast w Teatrze (...)ZOZ (...)Nr (...).

Oba związki zawodowe w listopadzie 2012r. zostały poinformowane o podjęciu uchwały w zakresie połączenia obu instytucji i przyjęciu nowego statutu. Jednocześnie żaden ze związków zawodowych nie poinformował o zamiarze podjęcia jakichkolwiek działań w związku mającym nastąpić połączeniem ( pismo k. 28 i k. 29, zeznania świadka M. G. k. 83-84).

31 grudnia 2012r. odbyło się zebranie członków ZOZ działającej przy Teatrze (...)Nr (...). W związku z rezygnacją dwóch członków z pełnienia funkcji w organizacji odbyły się uzupełniające wybory. Powód został wówczas wybrany na stanowisko skarbnika ( zeznania powoda k. 142-142v).

W dniu 31 grudnia 2012r. komisja zakładowa Nr (...)działająca przy Teatrze (...)podjęła uchwałę, na mocy której objęła zasięgiem działania organizacji Nr (...)nowego pracodawcę pod nazwą Teatr (...)( Uchwała k. 71).

Na mocy uchwały Rady (...)Nr (...)w dniu 1 stycznia 2013r. doszło do połączenia wymienionych w niej teatrów, w miejsce których powstał Teatr (...)ze scenami o nazwach Scena (...)oraz Scena (...)( kserokopia księgi rejestrowej k. 20-22, statut k. 25-27, )

W konsekwencji tego u pozwanego wystąpiła konieczność przeprowadzenia restrukturyzacji zatrudnienia i wyeliminowania ze struktury organizacyjnej stanowisk, wobec których utrzymania brak było uzasadnienia organizacyjnego i ekonomicznego. Kierownictwo pozwanego w związku z tym przeprowadziło analizę ekonomiczną i organizacyjną teatru. Podjęta została decyzja o likwidacji m. in. stanowiska pracy zajmowanego przez powoda, tj. brygadiera sceny – zastępcy głównego brygadiera, ponieważ w ocenie pracodawcy było ono zbędne ( Zarządzenie k. 46, zeznania świadka M. G. k. 83-84).

W dniu 4 stycznia 2013r. komisja zakładowa Nr (...)działająca przy Teatrze (...)poinformowała pozwanego o wyborze nowych władz i osobach objętych ochroną stosunku pracy, w tym powoda. Wskazała również, że organizacja zakładowa liczy 35 osób ( pismo k. 7, zeznania świadka M. G.k. 83-84).

W dniu 17 stycznia 2013r. M. G.skontaktowała się E. S., która przed połączeniem teatrów pełniła funkcję wiceprzewodniczącego związku zawodowego działającego przy Teatrze (...), z prośbą o przedstawienie statutu (...)w celu ustalenia, czy związki zawodowe działające jeszcze przed połączeniem przy obu teatrach nie muszą się połączyć. E. S.zostawiła M. G.wiadomość na automatycznej sekretarce. E. S.dziękowała M. G.za to, że dba o sprawę. Stwierdziła, że związki faktycznie powinny się połączyć, że zrobią to w ciągu tygodnia, i poprosiła o dalsze przekazywanie składek. E. S.dostarczyła statut (...) M. G.18 stycznia 2013 r. ( wydruk wiadomości mailowych k. 124, zeznania świadków M. G.k. 83-84, E. S.k. 115-116).

Przedstawiciele obu organizacji zakładowych (...)w ostatnim kwartale 2012 r. i na początku 2013r. spotykały się w siedzibie (...) (...)prowadząc rozmowy na temat połączenia organizacji zakładowych.

W dniu 21 stycznia 2013r. pozwany rozwiązał z powodem umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 30 kwietnia 2013r. W oświadczeniu pozwany wskazał, że przyczyną rozwiązania umowy o pracę jest konieczność likwidacji zajmowanego przez powoda stanowiska pracy w związku ze zmianami organizacyjnymi realizowanymi u pracodawcy ( rozwiązanie umowy o pracę z dnia 21 stycznia 2013r. a/o część b).

W piśmie z dnia 29 stycznia 2013r. KZ Nr (...)w Teatrze (...)poinformowała pozwanego pracodawcę o objęciu ochroną kolejnego członka ZOZ oraz wskazała, że liczba członków organizacji związkowej wynosi 49. Zaś zgodnie z pismem z dnia 9 kwietnia 2013r. również skierowanym do pozwanego KZ Nr (...)w Teatrze (...)liczba członków OZ wynosiła 46 ( pisma k. 74 i k. 76).

Ostatecznie u pozwanego zlikwidowano stanowisko brygadiera sceny – zastępcy głównego brygadiera. Pozostało stanowisko głównego brygadzisty. Obowiązki powoda wykonuje pracownik zatrudniony na stanowisku brygadiera brygady montażystów ( zeznania świadka M. G. k. 83-84, zeznania powoda k. 142-142v).

Wynagrodzenie powoda P. C. obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy za okres trzech miesięcy wynosi 3452,68zł brutto ( zaświadczenie k. 19).

Powyżej opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o:

zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy w postaci dokumentów oraz kopii dokumentów, których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu, nie była nadto kwestionowana przez strony. Sąd dał także wiarę zeznaniom świadków, ponieważ były one wewnętrznie spójne i logiczne oraz korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka E. S.(k. 115-116) i zeznaniom powoda (k. 142-142v ) w zakresie w jakim pokrywają się z ustalonym stanem faktycznym. Sąd nie dał wiary zeznaniom w/w osób co do połączenia obu organizacji związkowych. Do akt sprawy, mimo kilkukrotnego zakreślania powodowi terminu do złożenia dowodów na okoliczność połączenia obu organizacji związkowych powód ich nie złożył. Ważne jest w tej sprawie, że Uchwała Komisji (...) (...)nr (...)w sprawie zasad łączenia lub podziału jednostek organizacyjnych Związku przewiduje sformalizowany sposób połączenia organizacji zakładowych. Żadnych dokumentów w tej sprawie powód nie złożył, nie ma uchwały organizacji zakładowej (...)Nr (...)działającej w Teatrze (...)o połączeniu, brakuje stosownego porozumienia zawartego między oboma organizacjami zakładowymi. W świetle materiału zgromadzonego w niniejszej sprawie zeznania E. S.i powoda nie można uznać za wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo P. C. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 45 kp, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe- w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Zasada ta nie dotyczy jednak pracowników, o których mowa w art. 39 kp i 177 kp, oraz wynikających z przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 41 ¹kp.

Jednym z takich przepisów szczególnych, statuujących szczególną ochronę pracownika przez wypowiedzeniem mu umowy o pracę jest art. 32 ust 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, zgodnie z którym pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może z wyjątkiem sytuacji, gdy dopuszczają to odrębne przepisy:

1. wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,

2. zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, o którym mowa w pkt 1.

Konsekwencją takiej ochrony jest konieczność uzyskania przez pracodawcę wyrażonej w formie uchwały zgody uprawnionego organu związkowego na wypowiedzenie, bądź rozwiązanie stosunku pracy i to bez względu na przyczyny, dla których pracodawca zamierza dokonać takiego aktu ( J. Wratny (red.), K. Walczak (red.), Zbiorowe prawo pracy. Komentarz. Warszawa 2009, Komentarz do art. 32).

Jednocześnie statut związku zawodowego (...)w § 19 ust. 2 stanowi, że u jednego pracodawcy może działać tylko jedna podstawowa jednostka organizacyjna Związku. Należy mieć przy tym na uwadze, że w przypadku przejścia całego zakładu pracy na nowego pracodawcę następuje również przejście organizacji związkowych działających u poprzedniego pracodawcy. W związku tym organizacje zakładowe powinny połączyć się w trybie przewidzianym w Uchwale Komisji (...) (...)w sprawie zasad łączenia lub podziału jednostek organizacyjnych Związku. Zgodnie z § 6 ww. uchwały władze wykonawcze wszystkich zainteresowanych organizacji zakładowych m. in. zawierają porozumienie zawierające m. in. wskazanie, która z dotychczasowych organizacji zakładowych utrzymuje status organizacji zakładowych. Władze statutowe (określone w § 3 ww. uchwały) zainteresowanych OZ podejmują uchwały zawierające postanowienia dotyczące m. in. zakończenia istnienia OZ wraz z wnioskiem o wyrejestrowanie OZ z regionalnego rejestru i wyrażenia woli przyłączenia się do OZ wskazanej w zawartym porozumieniu. Władze wykonawcze zainteresowanych OZ składają wniosek o wyrejestrowanie tych organizacji rejestru organizacji zakładowych prowadzonego przez właściwy zarząd regionu. Natomiast w przypadku, w którym w jednym zakładzie pracy znalazłoby się kilka organizacji tego samego związku zawodowego, wówczas uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują tylko tej organizacji, która zakresem działania obejmie całego pracodawcę. Jeżeli zaś takiej organizacji nie ma, wówczas uznać należy, że w zakładzie pracy nie działa żadna zakładowa organizacja związkowa danego związku.

Przenosząc powyższe rozważania na okoliczności faktyczne niniejszej sprawy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie doszło do sytuacji, w której po połączeniu się teatrów u pozwanego działały dwie organizacje związkowe tego samego związku zawodowego. W momencie złożenia powodowi przez pracodawcę oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę u pozwanego nie istniała zatem zakładowa organizacja związkowa obejmująca zakresem swojego działania cały zakład pracy.

W ocenie Sądu powód w żaden sposób nie udowodnił, że organizacje związkowe połączyły się w trybie przewidzianym w Uchwale Komisji (...) (...)w sprawie zasad łączenia lub podziału jednostek organizacyjnych Związku. Jako dowód powód przedstawił jedynie Uchwałę Komisji Zakładowej przy Teatrze (...)z dnia 31 grudnia 2012r. o objęciu zasięgiem działania w organizacji Nr (...)nowego pracodawcy. Powód nie przedstawił uchwały organów stanowiących połączeniu się komisji zakładowych, wniosku władz wykonawczych wykreślenie jednostek z rejestru ani uchwały w sprawie zawarcia porozumienia KZ działającej uprzednio przy Teatrze (...). Wszelkie działania podejmowane przez organizacje zakładowe, po dacie 31 grudnia 2012 r. należy więc uznać za bezskuteczne, bowiem były one podejmowane przez osoby nieuprawnione do ich dokonywania.

W konsekwencji pracodawca rozwiązując z powodem umowę o pracę, nie miał obowiązku dokonania uprzedniej konsultacji zamiaru rozwiązania z powodem stosunku pracy (art. 38 kodeksu pracy) ani uzyskania zgody zakładowej organizacji związkowej (art. 32 ustawy o związkach zawodowych). Takie stanowisko zostało również potwierdzone przez Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 27 stycznia 2004r. (sygn. akt I PK 241/03, Legalis).

Odnosząc się do kwestii rozwiązania z powodem umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia należy mieć na uwadze, że wypowiedzenie jest zwykłym sposobem rozwiązania umowy o pracę na czas nieokreślony i tym samym przyczyna wypowiedzenia nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości. Nie oznacza to jednak przyzwolenia na arbitralne, dowolne i nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę (wyrok SN z dnia 6 grudnia 2001 r., sygn. I PKN 715/00), albowiem obowiązkiem pracodawcy (wynikającym z art. 30 § 4 k.p.) jest wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy, co ma na celu umożliwienie pracownikowi obrony przez nieuzasadnionym zwolnieniem z pracy (wyrok SN z dnia 5 listopada 2003 r., sygn. I PK 446/02).

Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego w pełni podzielanego przez Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, konieczne jest takie sformułowanie przez pracodawcę przyczyny wypowiedzenia lub rozwiązania umowy, które jednoznacznie wskazuje na to, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi (wyrok SN z dnia 14 grudnia 1999 r., sygn. I PKN 444/99; wyrok SN z dnia 7 września 1999 r., sygn. I PKN 224/99; wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2005 r., sygn. II PK 251/04). W konsekwencji zgodnie z art. 45 § 1 k.p. wypowiedzenie umowy o pracę jest nieuzasadnione zarówno wtedy, gdy wskazana w nim przez pracodawcę przyczyna okazała się pozorna (fikcyjna, nierzeczywista, nieprawdziwa, nieistniejąca), jak i wówczas, gdy przyczyna ta faktycznie zaistniała i w ocenie pracodawcy uzasadniała wypowiedzenie, lecz - ze względu na jej wagę lub charakter - była niewystarczająca dla rozwiązania stosunku pracy (wyrok SN z dnia 25 stycznia 2012 r., sygn. II PK 102/11).

Mając powyższe na uwadze Sąd nie podzielił stanowiska powoda, zgodnie z którym przyczyna wskazana w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem była niejasna i nieprawdziwa. W rozwiązaniu umowy o pracę pracodawca w sposób precyzyjny wskazał bowiem, że przyczyną wypowiedzenia jest likwidacja stanowiska pracy oraz że wynika ona ze zmian organizacyjnych realizowanych u pracodawcy.

Jednocześnie z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że pozwany stanął przed koniecznością dokonania zmian organizacyjnych mających doprowadzić do racjonalnego zarządzania instytucjami kultury i racjonalizacji kosztów ich działalności. Z związku z tym podjęto decyzję o ograniczeniu zatrudnienia i dopasowaniu go do realnych potrzeb pracodawcy. Po dokonanej analizie zatrudnienia okazało się, że stanowisko zajmowane przez powoda jest zbędne. W związku z powyższym pracodawca podjął decyzję o zlikwidowaniu stanowiska pracy powoda i rozwiązaniu z powodem umowy o pracę. W świetle powyższego w ocenie Sądu rozwiązanie z powodem stosunku pracy było oparte na prawdziwych przesłankach i w pełni je uzasadniało.

Zasadność podjętej przez pracodawcę decyzji o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę potwierdza dodatkowo okoliczność, że z uwagi na stan zdrowia powód nie mógł świadczyć pracy na zajmowanym przez siebie stanowisku.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 45 kodeksu pracy, Sąd powództwo oddalił.

Rozstrzygniecie o kosztach postępowania nastąpiło w oparciu o treść art. 98 kpc stosownie do ostatecznego wyniku procesu. W związku z powyższym Sąd obciążył powoda kwotą 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalono na podstawie § 11 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Z: (...).