Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka ( spr. )

Sędziowie: SSA Janina Kacprzak

del. SSO Magdalena Lisowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 listopada 2015 r. w Ł.

sprawy G. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o emeryturę

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 2 grudnia 2014 r. sygn. akt VI U 374/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. na rzecz G. K. (1) kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt III AUa 155/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 stycznia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w P. odmówił wnioskodawczyni G. K. (1) prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 2 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Płocku zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i przyznał G. K. (1) prawo do emerytury od dnia 13 grudnia 2013 r.

Powyższe orzeczenie poprzedziły następujące ustalenia faktyczne:

G. K. (2), urodzona (...) w dniu 12.12.2013 r. złożyła wniosek o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Ubezpieczona G. K. (1) od dnia 15.09.1977 r. do 20.12.2013 r. była zatrudniona w (...) S.A. początkowo na stanowisku stażysty, po czym z dniem 01.02.1978 r. zostały jej powierzone obowiązki programisty.

W okresie od 01.02.1978 r. do 31.08.1980 r. odwołująca wykonywała pracę na stanowisku programisty, które odpowiadało stanowisku samodzielnego referenta – programisty, przy czym będąc zatrudniona na tym stanowisku w okresie od 28.03.1978 r. do 12.04.1978 r. oraz w dniu 04.08.1978 r. przebywała na urlopie bezpłatnym. (...) S.A. zakwalifikował okres pracy wnioskodawczyni od 01.02.1978 r. do 27.03.1978 r., od 13.04.1978 r. do 03.08.1978 r. oraz od 05.08.1978 r. do 31.08.1980 r. jako pracę wykonywaną w warunkach szczególnych. Od dnia 01.09.1982 r. ubezpieczona rozpoczęła pracę na stanowisku starszego programisty, które odpowiadało stanowisku samodzielnego referenta i na tym stanowisku pracowała do 31.08.1982 r. (...) S.A. zakwalifikował ten okres do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. W okresie od 01.09.1982 r. do 31.07.1983 r. odwołująca pracowała, jako samodzielny referent ds. programowania, co odpowiadało stanowisku samodzielnego referenta – programisty. Okres ten został zaliczony przez (...) S.A. do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Od dnia 01.08.1983 r. odwołująca rozpoczęła prace na stanowisku specjalisty projektanta, które odpowiadało stanowisku samodzielnego referenta - programisty. (...) S.A. zaliczył okres wykonywania przez ubezpieczoną pracy na tym stanowisku do dnia 31.12.1998 r. jako pracę wykonywaną w warunkach szczególnych. Do obowiązków odwołującej jako programisty należało pisanie programów, testowanie poprawności ich działania oraz modyfikacje programów już działających. Pisanie programów polegało na wpisywaniu kodów w konkretnym języku oprogramowania, wykonywaniu kompilacji w systemie i przygotowywaniu danych do testu, który weryfikował czy programowanie zostało wykonane poprawnie. Wprowadzanie danych odbywało się w systemie cyfrowym. Praca ubezpieczonej była wykonywana w trybie ciągłym przed monitorem ekranowym, który wchodził w skład komputera stacjonarnego. Od 1978 r. do 1982 r. odwołująca pracowała przy systemie rozliczania mediów energetycznych, a konkretnie zużycia energii elektrycznej i cieplnej przez instalacje (...) S.A. Ubezpieczona pracowała przez 8 godzin dziennie przy komputerze, który był jej podstawowym narzędziem pracy.

Na dzień 1 stycznia 1999 r. G. K. (1) posiada łączny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat 3 miesiące i 3 dni. Była członkiem OFE, ale w dniu 12.12.2013 r. złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa oraz w dniu 07.09.2010 r. ukończyła 55 rok życia.

Decyzją z dnia 10.01.2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił G. K. (1) prawa do przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na nieudowodnienie 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Przedmiotem sporu pomiędzy stronami była możliwość uwzględnienia do szczególnego stażu ubezpieczeniowego pracy ubezpieczonej w (...) S.A. w okresie od 01.02.1978 r. do 31.12.1998 r. z wyłączeniem okresu 17 dni urlopu bezpłatnego od 28.03.1978 r. do 12.04.1978 r. oraz w dniu 04.08.1978 r. tj. łącznie okresu 20 lat, 10 miesięcy i 13 dni.

W toku postępowania Sąd pierwszej instancji w charakterze świadków przesłuchał P. S. i J. W. (1). Z relacji świadków wynika spójny i logiczny opis czynności wykonywanych przez ubezpieczoną w okresie jej zatrudnienia w (...) S.A. Świadek P. S. jest pracownikiem (...) S.A. zatrudnionym w dziale informatyki od 01.09.1982 r. i zarazem był współpracownikiem odwołującej. W sposób precyzyjny przedstawił on, na czym polegała praca ubezpieczonej, jak również opisał przy jakiego typu ekranach monitorowych, będących częścią komputera pracowała ubezpieczona. Świadek zeznał również, iż ubezpieczona pracowała przy monitorze ekranowym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Świadek J. W. (1) był pracownikiem (...) S.A. od marca 1991 r. do lutego 2006 r. Zaczynał pracę na stanowisku specjalisty projektanta, a następnie pracował jako specjalista analityk w dziale informatyki. Świadek w sposób bardzo szczegółowy przedstawił na czym polegała praca ubezpieczonej. Świadek posiadał miarodajną wiedzę na temat komputerów oraz monitorów w (...) S.A.

Sąd Okręgowy wskazał ponadto, żę angaże, które otrzymywała ubezpieczona w zakładzie pracy określały coraz wyższe stopnie zaawansowania w zakresie programowania. Pod względem rodzajowym ubezpieczona cały czas wykonywała tę samą pracę. Zmieniał się jedynie stopień skomplikowania programowania wraz z nabywanym przez ubezpieczoną doświadczeniem. Na początku zajmowała się pisaniem programów służących do wyliczania płac, składników płacowych oraz kartotek potrzebnych do różnych celów. Z chwilą otrzymaniu angażu na stanowisko starszego programisty ubezpieczona wykonywała praktycznie tę samą prace co na stanowisku referenta – programisty, przy czym pisane programy były coraz bardziej zaawansowane. W zakładzie pracy były duże monitory kineskopowe, które emitowały pole elektromagnetyczne i promieniowanie rentgenowskie. Pod koniec lat 80 pojawiły się PECETY i duże maszyny I.. Pierwszy płaski monitor ubezpieczona otrzymała dopiero w 2004 r. Odwołująca podczas zatrudnienia w spornym okresie w (...) S.A. stale i w pełnym wymiarze wykonywała prace przy monitorze ekranowym wchodzącym w skład komputera, co stanowiło istotę jej pracowniczych zadań.

W toku postępowania pierwszoinstancyjnego Sąd powołał biegłego W. K.– specjalistę ds. bhp, który wskazał, że praca wykonywana przez ubezpieczoną w (...) S.A. w okresie od 01.02.1978 r. do 31.12.1998 r. może być zaliczona do prac w warunkach szczególnych zgodnie z działem XIV, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

W świetle powyższych ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie. Czyniąc rozważania prawne Sąd Okręgowy jako ich postawę wskazał art. 184 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 2, § 3 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

W rozpoznawanej sprawie okolicznością niesporną było, iż G. K. (1) ukończyła już 55 rok życia, była członkiem OFE, ale w dniu 12.12.2013 r. złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa, jak również posiada wymagany 20 – letni okres zatrudnienia. Organ rentowy nie uznał natomiast, ubezpieczonej przepracowanych 15 lat w warunkach szczególnych. Do wymaganego stażu organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej okresu zatrudnienia w (...) S.A. w okresie od 01.02.1978 r. do 31.12.1998 r. z wyłączeniem okresu 17 dni urlopu bezpłatnego od 28.03.1978 r. do 12.04.1978 r. oraz w dniu 04.08.1978 r., tj. łącznie okresu 20 lat, 10 miesięcy i 13 dni.

Z uwagi na konieczność uzupełnienia materiału dowodowego, w toku postępowania Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków oraz dokumentów znajdujących się w dyspozycji organu rentowego, a także dowód z opinii biegłego z zakresu BHP. Powyższy materiał dowodowy w ocenie Sądu Okręgowego potwierdził, iż G. K. (1) stale i w pełnym wymiarze czasu podejmowała pracę w warunkach szczególnych, o której mowa w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.83.8.43) wykaz A, Dział XIV „Prace różne”, poz. 5 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze „Prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia – w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych.”

Sąd Okręgowy wskazał, że stanowiska określone w wykazie A, Dział XIV „Prace różne”, poz. 5 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zakwalifikowane zostały do niniejszego wykazu nie tylko ze względu na charakter wykonywanych czynności, ale przede wszystkim z powodu przeciążenia narządu wzroku, wielogodzinną intensywną pracę wzrokową (migotanie ekranu, odblaski na ekranie, tętnienie znaków itp. zwłaszcza dotyczy to komputerów wyposażonych w monitory starego typu – kineskopowe), a także z uwagi na promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące (głownie niskiej częstotliwości) oraz pole elektrostatyczne i magnetyczne emitowane przez monitory wyposażone w lampę kineskopową. W związku z powyższym, w celu zakwalifikowania danego zatrudnienia, jako pracy w szczególnych warunkach konieczne jest precyzyjne wskazanie zakresu czynności wykonywanych przez pracownika i ustalenie, czy są to prace szczególnie obciążające narząd wzroku w związku z ciągłą pracą przy monitorze ekranowym. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie sygn. akt III AUa 904/12 LEX nr 1298897).

W ocenie Sądu pierwszej instancji przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że odwołująca będąc zatrudniona w (...) S.A., w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze wykonywała wyłącznie czynności przed elektronicznym monitorem ekranowym, które wymagały precyzyjnego widzenia, ponieważ odwołująca zajmowała się programowaniem w systemie liczbowym. Programowanie w systemie liczbowym wymagało szczególnej precyzji, ponieważ jedna nieprawidłowo wpisana cyfra w cyklu znaków powodowała, że program był napisany niepoprawnie. Szczególnego skupienia na ekranie monitora wymagało też wyszukiwanie błędów w programach. Praca ta szczególnie obciążała narząd wzroku, ponieważ odwołująca przez 8 godzin dziennie musiała być skupiona wyłącznie na obrazie wyświetlanym przez elektroniczny monitor ekranowy. Powołując się na wyrażone w orzecznictwie stanowisko Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na fakt, że praca z użyciem komputera nie może być jednak niejako a priori uznawana jako wykonywana w szczególnych warunkach, gdyż mogłoby to prowadzić do nieuprawnionego twierdzenia, że każdy pracownik korzystający w pracy z komputera jest zatrudniony w szczególnych warunkach. Tymczasem podstawowym ustawowym założeniem i zarazem zasadniczym kryterium ustalania uprawnień z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach pracy mogą być tylko okresy zatrudnienia przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, a ponadto zatrudnienie takie powinno być wykonywane wyłącznie w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk pracy ustalone na podstawie „dotychczasowych przepisów” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r. w sprawie sygn. akt III UK 38/07 LEX nr 464901).

W ocenie Sądu Okręgowego istotne pozostaje również, że sam pracodawca potwierdził szczególny charakter zatrudnienia odwołującej. Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu odwołująca udowodniła co najmniej 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, który w jej przypadku wynosi 20 lat, 10 miesięcy i 13 dni, a zatem korzysta z uprawnień do wcześniejszej emerytury z tego tytułu. Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. Sąd Okręgowy w Płocku zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając G. K. (3) prawo do emerytury od dnia 13 grudnia 2013 r., tj. od dnia następnego po dniu, w którym odwołująca złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył apelacją Zakład Ubezpieczeń Społecznych zarzucając”

- naruszenie przepisów postępowania – art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, iż G. K. (1) wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych, podczas gdy w ocenie organu rentowego z materiału dowodowego nie wynika, iż praca ta mogła być wykonywana stale i w pełym wymiarze czasu pracy, gdyż odwołująca wykonywała również inne czynności nie związane z w/w pracą a w konsekwencji:

- naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyznanie odwołującej prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, podczas gdy odwołująca nie spełniła jednego z warunków nabycia prawa, tzn. nie wykazała co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, że materiał dowodowy zgromadzony na gruncie przedmiotowej sprawy nie pozwala przyjąć, aby praca odwołującej przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych była wykonywana w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W ocenie organu rentowego odwołująca pracująca, jako projektant wykonywała inne czynności np.: przygotowywała opisy zleceń dla młodszych programistów, jak również inne czynności ie związane z pracą przy monitorze ekranowym. Organ rentowy wskazał również, iż monitory ekranowe, na których w spornym okresie pracowała ubezpieczona były wyposażone w osłony, niwelujące szczególną uciążliwość i obciążenie narządu wzroku.

Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania od zaskarżonej decyzji, ewentualnie wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Płocku do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

Po uzupełnieniu postępowania dowodowego Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, które przyjmuje za własne. Podziela też ocenę prawną dowodów dokonaną przez ten Sąd.

Na gruncie przedmiotowej sprawy spór zogniskował się wokół możliwości uwzględnienia jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, pracy w (...) w P., P. P. a obecnie (...) S.A., w okresie od 01 lutego 1978 r. do 31 grudnia 1998 r., z wyłączeniem okresu 17 dni urlopu bezpłatnego od 28.03.1978r. do 12.04.1978 r. oraz w dniu 04.08.1978 r., tj. łącznie 20 lat, 10 miesięcy i 13 dni.

Podstawowym dokumentem pracowniczym potwierdzającym szczególny charakter zatrudnienia jest świadectwo pracy, co wprost wynika z przywołanego przez Sąd Okręgowy § 2 ust. 2 rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Pracodawca wystawił świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych i wskazał w nim, że G. K. (1) pracowała w warunkach szczególnych od 1 lutego 1978r. do 27 marca 1978r., od 13 kwietnia 1978r. do 3 sierpnia 1978r., od 5 sierpnia 1978r. do 31 sierpnia 1980r., od 1 września 1980r. do 31 sierpnia 1982r., od 1 września 1982r. do 31 lipca 1983r., od 1 sierpnia 1983r. do 31 grudnia 1998r. bo wykonywała pracę wymienioną w wykazie A dziale XIV poz. 5 pkt 5 załącznika do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. Organ rentowy zakwestionował to świadectwo. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie stanowi dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 244 §1 i 2 k.p.c. i podlega jako dokument prywatny weryfikacji zarówno w toku postępowania administracyjnego przed organem rentowym, jak i w toku postępowania sądowego przed sądami ubezpieczeń społecznych. Sąd Okręgowy, na skutek nie uwzględnienia przez organ rentowy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, przeprowadził postępowanie dowodowe i na jego podstawie ustalił, że ubezpieczona w spornym okresie faktycznie wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymienione w wykazie A, dziale XIV, pozycji 5 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., a mianowicie prace przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych. Sąd Okręgowy na podstawie zeznań świadków P. S., J. W. (1) i wnioskodawczyni ustalił, że wnioskodawczyni w okresie od 2 lutego 1978 r. do 31 grudnia 1998 r. (za wyjątkiem urlopu bezpłatnego) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę programisty, będąc zatrudnioną na stanowisku samodzielnego referenta – programisty, starszego programisty, samodzielnego referenta ds. programowania oraz na stanowisku specjalisty projektanta, a jej praca polegała wyłącznie na pracy przy monitorze ekranowym. Ubezpieczona nie miała innego stanowiska pracy, niż przy monitorze ekranowym i innych czynności nie wykonywała. Świadkowie, osoby pracujące razem z ubezpieczoną, opisali szczegółowo na czym polegała jej praca, czym się zajmowała. Z zeznań tych wynika, że ubezpieczona pisała programy komputerowe, testowała je, weryfikowała, przesyłała do centrali, wprowadzała dane do komputera, zapisywała materiał w formie kodów w określonym języku oprogramowania, modyfikowała programy komputerowe i poszerzała ich funkcjonalność. Ubezpieczona w spornym okresie pracy zajmowała się programowaniem w obszarze kadrowo-płacowym. Powyższe czynności ubezpieczona wykonywała codziennie przez osiem godzin dziennie pracując przy komputerach stacjonarnych wyposażonych w monitor ekranowy początkowo lampowy a następnie kineskopowy. Zakres prac jakie wykonywała ubezpieczona w spornym okresie została potwierdzona przez świadków P. S. i J. W. (2).w zeznaniach złożonych przed Sądem Apelacyjnym. Świadkowie zeznali, że ubezpieczona pracowała tylko przy monitorze ekranowym, nie pracowała poza zakładem pracy, a przygotowanie opisów zleceń dla młodszych programistów polegało także na pracy przy komputerze. W toku postępowania przed Sądem Apelacyjnym świadek P. S. zeznał, że w ramach zadań pracowniczych w zespole zajmującym się sprawami informatycznymi odbywały się również półgodzinne narady około raz w tygodniu. Niniejsza okoliczność, pozostaje bez wpływu na końcową ocenę charakteru wykonywanej przez ubezpieczoną pracy. Nie ulega, bowiem wątpliwości, że jeśli czynności wykonywane w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia mają charakter incydentalny, krótkotrwały, uboczny w stosunku do czynności podstawowych kwalifikowanych jako praca w szczególnych warunkach, to nie ma podstaw, aby tej pracy nie zaliczać do okresu uprawniającego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Nietrafny okazał się zatem zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. „poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, iż G. K. (1) wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych, podczas gdy w ocenie organu rentowego z materiału dowodowego nie wynika, iż praca ta mogła być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, gdyż odwołująca wykonywała również inne czynności nie związane z w/w pracą”. Zebrany, zarówno przez Sąd Okręgowy, jak i przez Sąd Apelacyjny, materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że G. K. (1), wbrew powyższemu zarzutowi, nie wykonywała czynności, jak to ujął organ rentowy, niezwiązanych z pracą przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych. Świadek P. S., na którego zeznaniach skarżący oparł powyższy zarzut, wyjaśnił na rozprawie apelacyjnej, że przygotowanie opisów zleceń dla młodszych programistów, to także była praca przy komputerze, bo polegała na zapisywaniu tych zleceń n komputerze i przesyłaniu ich drogą elektroniczną młodszym programistom.

Zatem ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, że G. K. (1) pracowała w okresie od 2 lutego 1978r. do 31 grudnia 1998r. (z wyłączeniem 17 dni urlopu bezpłatnego) stale i w pełnym wymiarze czasu przy obsłudze monitora ekranowego jest prawidłowe. Ustalenie to znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadków, ubezpieczonej oraz dokumentacji pracowniczej, w tym w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z wykazem A, działu XIV, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. jako prace wykonywane w warunkach szczególnych uznać należy prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia – w kartografii, montażu mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ponadto prace polegające na obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych ujęte zostały również w zarządzeniu nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego w Dziale XIV – poz. 5 pkt 5 – „obsługa mikroskopów i monitorów ekranowych”.

W konsekwencji za niezasadny należy uznać zarzut naruszenia prawa materialnego art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jak wynika z akt sprawy jedyną sporną przesłanką do nabycia prawa do emerytury było spełnienie warunku 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Materiał dowodowy pozwolił na jednoznaczne ustalenie, że tę przesłankę G. K. (1) spełniła, a skoro tak, to ma prawo do emerytury od dnia 13 grudnia 2013r. Zgodnie bowiem z treścią art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ustępu 2, emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

G. K. (1) spełniła wszystkie powyższe warunki i dlatego apelacja organu rentowego podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej Sąd Apelacyjny orzekł zgodnie z treścią przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 2 ust. 2 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sędziowie Przewodniczący