Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 maja 2015 roku w sprawie z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. przeciwko B. B. o zapłatę kwoty 1.245,46 zł wraz z odsetkami umownymi i kosztami procesu Sąd Rejonowy w Skierniewicach uwzględnił powództwo w całości i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.245,46 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, liczonymi w skali roku w zakresie kwoty 1.154,23 zł od dnia 21 maja 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 227 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że przedstawione przez powoda okoliczności i dowody na poparcie twierdzeń pozwu prowadzą do wniosku, że powodowi przysługuje roszczenie, którego dochodzi w niniejszym postępowaniu. Sąd Rejonowy uznał okoliczności faktyczne przytoczone przez powoda za prawdziwe i niebudzące wątpliwości.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł pozwany skarżąc je w całości i wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądowi Rejonowemu.

W treści apelacji skarżący nie sformułował żadnych zarzutów, przyznał iż nie spłacił dochodzonego pozwem zobowiązania z powodu braku możliwości i wniósł o rozłożenie jego spłaty na raty. Wskazał również, że jego nieobecność na rozprawie w dniu15 maja 2015 r. wynikała z ważnego zaliczenia na uczelni, której jest studentem, o czym informował sekretariat Sądu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie Sądu drugiej instancji w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, jeżeli nie przeprowadzano postępowania dowodowego.

Sytuacja opisana w cytowanym przepisie miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy, przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku.

Czyniąc zadość dyrektywie wynikającej z treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy wskazuje, że prawną podstawę rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 725 k.c. w zw. z art. 720 k.c. (a nie samodzielnie art. 725 k.c. jak to wskazał Sąd Rejonowy). Podkreślić bowiem należy, że z istoty umowy rachunku bankowego, zdefiniowanej w art. 725 i nast. k.c. wynika, że posiadacz rachunku bankowego może domagać się od banku zwrotu środków lub przeprowadzenia określonych rozliczeń pieniężnych tylko w granicach środków wcześniej zgromadzonych na rachunku. Przedmiotowo istotne postanowienia (essentialia negotti) umowy rachunku bankowego nie przewidują zatem możliwości powstania na rzecz posiadacza rachunku salda ujemnego i zakładają jedynie saldo dodatnie lub zerowe. Zawarta pomiędzy stronami umowa rachunku bieżącego dopuszczała natomiast składanie przez pozwanego dyspozycji powodujących powstanie salda debetowego w ustalonej wysokości. Zdaniem Sądu Okręgowego, przedmiotowa umowa nie jest również typową umową kredytu bankowego, albowiem brak w niej wskazania celu na jaki kredyt ten został ustanowiony (art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe). Brak jest jednak przeszkód dla uznania tej umowy jako zawartą jednocześnie i sporządzoną w formie jednego dokumentu umowę rachunku bankowego i umowę pożyczki.

W postępowaniu cywilnym sąd generalnie orzeka na podstawie zgromadzonego w wyniku inicjatywy stron procesowych materiału dowodowego. Obowiązuje zasada kontradyktoryjności, co oznacza, iż odstąpiono od odpowiedzialności sądu za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są strony i one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Ciężar dowodu spoczywa zatem na stronach postępowania cywilnego. Obowiązkiem stron jest wskazanie dowodów (tj. ich zaprezentowanie sądowi) dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W sytuacjach szczególnych sąd posiada uprawnienie w zakresie dopuszczenia dowodu niewskazanego przez strony (wyłącznie na twierdzone przez strony istotne i sporne okoliczności faktyczne), gdyby według jego (obiektywnej i weryfikowalnej w toku instancji) oceny zebrany w toku sprawy materiał dowodowy nie wystarczał do jej rozstrzygnięcia.

W doktrynie i praktyce podkreśla się jednak, że sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 5 listopada 1997 r. III CKN 244/97 OSNC 1998/3 poz. 52, wyroku Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 27 maja 1998 r. I CKN 701/97 LexPolonica nr 345520, uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 19 maja 2000 r. III CZP 4/2000 OSNC 2000/11 poz. 195).

Zgodnie z wyrażoną w art. 6 k.c. zasadą ciężaru dowodowego w procesie cywilnym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Procesowe ujęcie tej zasady zawiera art. 232 zd. 1 k.p.c. wskazujący, iż strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Przepis art. 6 k.c. wyraża dwie ogólne reguły: pierwszą - generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Pierwsza „zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu” jest w istocie nieunikniona ze względów racjonalnych, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia. Natomiast druga stanowi „ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu”, od której wyjątki wskazywać mogą niektóre przepisy szczególne. Ta druga, wskazana w art. 6 k.c. „ogólna zasada rozkładu ciężaru dowodu”, jest regułą w znaczeniu materialnym, wskazującą kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast przepis art. 232 k.p.c. wskazuje, kto ponosi ciężar dowodu w znaczeniu formalnym (kto powinien przedstawiać dowody).

Niczym nieusprawiedliwiona bezczynność strony w zakresie inicjatyw dowodowych przynieść może natomiast ujemny dla niej skutek związany ze stanem nieudowodnienia powoływanych faktów (por. wyrok z dnia 7 marca 2012 r. II PK 155/11 LEX nr 1271587).

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy całkowicie prawidłowo ocenił powołane przez stronę powodową okoliczności faktyczne jako prawdziwe i niebudzące wątpliwości. Strona powodowa w pełni podołała obciążającemu ją z mocy art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., obowiązkowi udowodnienia zarówno faktu zawarcia z pozwanym umowy pożyczki, tj. istnienia po jej stronie dochodzonej pozwem wierzytelności (a tym samym swojej legitymacji procesowej czynnej), jak i jej wymagalności oraz wysokości. Skarżący natomiast, ani w sprzeciwie od nakazu zapłaty, ani w apelacji, nie zakwestionował dochodzonego pozwem roszczenia tak co do zasady (przeciwnie w apelacji przyznał jego istnienie), jak i co do wysokości.

W ocenie Sądu Okręgowego wyrok wydany przez Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie jest trafny i zgodny z obowiązującymi przepisami zaś apelacja całkowicie bezzasadna tym bardziej, że skarżący sam zrezygnował z udziału w rozprawie wyznaczonej przez Sąd Rejonowy na dzień 15 maja 2015 r., podczas której miałby możliwość przedstawienia ewentualnych zarzutów przeciwko rozstrzygnięciu Sądu I instancji oraz poparcie swoich twierdzeń stosownymi dowodami. W aktach sprawy brak jest jakiejkolwiek wzmianki świadczącej o podjęciu przez skarżącego próby usprawiedliwienia swojej nieobecności podczas rozprawy.

Uwzględniając powyższe oraz brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym z urzędu Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sporu zasądzając od pozwanego B. B. na rzecz powoda (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 90 zł. Na kwotę tę złożyło się jedynie wynagrodzenie pełnomocnika powoda w postępowaniu odwoławczym ustalone w oparciu o § 2 ust. 1 i 2 i § 6 pkt 2 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t. ze zm.).