Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 lipca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2013r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku B. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy, w przedmiocie przyznania pełnomocnika z urzędu

na skutek zażalenia ubezpieczonego B. W.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt IV U 1300/13

p o s t a n a w i a :

1.  oddalić zażalenie;

2.  wniosek o zwolnienie od ponoszenia kosztów przekazać Sądowi Okręgowemu w Koszalinie IV Wydziałowi Prac i Ubezpieczeń Społecznych celem rozpoznania.

del. SSO Beata Górska

UZASADNIENIE

B. W. złożył w dniu 10 czerwca 2013 r. wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Podał, że jego wynagrodzenie miesięczne wynosi 1700 zł. netto plus premia i wysługa lat. Żona jest na emeryturze w wysokości ok.. 1100zł.. Na utrzymaniu mają syna o znacznym stopniu upośledzenia, który ma rentę w wysokości 600 zł.

Ubezpieczony zobowiązany do uzupełnienia wniosku w dniu 16 czerwca złożył oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Sąd pierwszej instancji uznał, że wskazane przez ubezpieczonego we wniosku powody nie stanowią podstawy do ustanowienia w jego sprawie pełnomocnika z urzędu.

Sąd Okręgowy ustalił, że z załączonego oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania oraz załączonych do niego dokumentów wynika, że ubezpieczony nie posiada żadnych nieruchomości (oprócz mieszkania), oszczędności i przedmiotów wartościowych powyżej 10.000zł. Prowadzi gospodarstwo domowe z żoną i dorosłym synem, który jest upośledzony w stopniu znacznym. Stały miesięczny dochód na rodzinę wynosi 3.400 zł., a koszty związane ze stałą rehabilitacją syna oraz opłacaniem rachunków wynosi w przybliżeniu 2.500zł.

Uwzględniając sytuację materialną ubezpieczonego Sąd pierwszej instancji podał, że czynienie oszczędności na koszty profesjonalnego pełnomocnika byłyby w sytuacji jego rodziny trudne, ale możliwe

Sąd Okręgowy jednak wskazał, że zgodnie z art. 117 § 5 k.p.c. sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny.

W ocenie sądu pierwszej instancji sprawa ubezpieczonego o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy nie należy do kategorii spraw skomplikowanych jurydycznie i faktycznie i w związku z tym nie wymaga prowadzenia przy udziale pełnomocnika.

Z przedstawionych wyżej względów sąd pierwszej instancji uznał, że materialna sytuacja strony w niniejszym postępowaniu ma znacznie drugorzędne, a sam fakt nieposiadania przez wnioskodawcę środków na pokrycie kosztów adwokata lub radcy prawnego nie stanowi wystarczającej podstawy do ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Winna bowiem jeszcze zaistnieć dodatkowa, a przy tym decydująca przesłanka uzasadniająca udział pełnomocnika w procesie, czyli znaczny stopień skomplikowania sprawy, ewentualnie pozbawienie strony możliwości działania na przykład na skutek ciężkiej choroby, czy jej nieporadności, a w ocenie Sądu Okręgowego takie warunki w sprawie nie zachodzą.

Mając na uwadze powyższe, sąd pierwszej instancji orzekł jak w sentencji postanowienia.

Z powyższym postanowieniem Sądu Okręgowego nie zgodził się B. W., który w złożonym zażaleniu wskazał, że sąd pozbawił go możliwości prawnej o spór do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie biorąc pod uwagę faktu, że ma prawo do obrony przez ustanowienie pełnomocnika z urzędu z uwagi na warunki materialne. Skarżący podniósł, że na mocy prawa, zasad współżycia społecznego i praw konstytucyjnych ma prawo do uzyskania pomocy prawnej z urzędu. Powołując się na przedstawioną sytuację majątkową skarżący wniósł o uchylenie postanowienia Sądu Okręgowego i uznanie za zasadny wniosek o przyznanie pełnomocnika z urzędu oraz zwolnienie z ponoszenia kosztów sądowych i zastępstwa procesowego w całości na rzecz organu rentowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Za Sądem Okręgowym należy podkreślić, że zgodnie z art. 117 § 5 k.p.c. sąd uwzględnia wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny. W orzecznictwie od lat utrwalony jest pogląd, podzielany także przez Sąd Apelacyjny, że potrzeba taka nie zachodzi, jeżeli sprawa jest nieskomplikowana pod względem prawnym i faktycznym, a strona sama potrafi sobie poradzić w prowadzeniu procesu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1974 r., II CZ 94/74, Lex nr 7511). Nadto w orzecznictwie przyjmuje się, że udział fachowego pełnomocnika w sprawie będzie potrzebny zazwyczaj wtedy, gdy strona wnosząca o jego ustanowienie jest nieporadna, ma trudności z samodzielnym podejmowaniem czynności procesowych albo gdy sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym i prawnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2005 r., III CK 533/04, Lex nr 197647 i z dnia 19 lutego 2010 r., IV CSK 318/09, Lex nr 678016).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie prawidłowo ocenił wniosek ubezpieczonego o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Analiza treści odwołania i kolejnych pism procesowych skarżącego, jednoznacznie wskazuje, że ubezpieczony ma świadomość przedmiotu postępowania sądowego, w sposób jasny i zrozumiały formułuje swoje żądania i je uzasadnia, mimo zgłaszanych schorzeń i dolegliwości. Nadto dotychczasowe czynności podejmowane przez ubezpieczonego wskazują, że posiada on wystarczającą orientację prawną w zakresie objętym przedmiotem sporu oraz potrafi w sposób przejrzysty i zrozumiały artykułować, i uzasadniać swoje stanowisko. Zdaniem Sądu Apelacyjnego oznacza to, że wbrew twierdzeniom skarżącego posiada on znajomość przepisów prawa, w stopniu pozwalającym na samodzielny udział w sprawie, bez konieczności pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

Również sam przedmiot sporu (sprawa o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy) nie należy do spraw o dużym stopniu skomplikowania. Ubezpieczony w sposób zrozumiały przedstawia stan faktyczny, o który opiera żądanie, a ocena prawna tego stanu faktycznego należy do kompetencji sądu. Wiedza specjalistyczna wymagana w niniejszej sprawie dotyczy zaś stanu zdrowia samego ubezpieczonego, zatem bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika może on formułować w tej materii zarzuty i ewentualne wnioski, co też czyni. Prawidłowo Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że sama sytuacja materialna ubezpieczonego nie stanowi przesłanki przyznania pełnomocnika z urzędu, skoro przytoczony wyżej art. 117 § 5 k.p.c. jednoznacznie wskazuje, że udział pełnomocnika w sprawie musi być potrzebny.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, że w sprawie, na obecnym etapie postępowania, nie zachodzi potrzeba ustanowienia dla ubezpieczonego pełnomocnika z urzędu.

Uwzględniając powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w związku z art. 385 k.p.c., zażalenie, jako nieuzasadnione, oddalił w całości, zaś wniosek o zwolnienie od ponoszenia kosztów przekazał zgodnie z właściwością Sądowi Okręgowemu w Koszalinie IV Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

del. SSO Beata Górska