Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2015 r. w Gliwicach

sprawy J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość świadczenia

na skutek odwołania J. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 2 lipca 2015 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sygn. akt VIII U 1246/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 lipca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z., powołując się na przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015r. poz. 748, ze zm.) przyznał J. P. prawo do emerytury od dnia 1 czerwca 2015r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku. Do wyliczenia wysokości świadczenia zastosowano regułę określoną w art. 26 powołanej ustawy, pomniejszając wysokość tak obliczonego świadczenia o kwoty wypłacanej dotychczas emerytury wcześniejszej. W związku
z faktem, iż obliczone w ten sposób świadczenie okazało się niższe od dotychczasowej emerytury, ZUS zawiesił wypłatę nowej emerytury i w dalszym ciągu wypłaca dotychczasowe świadczenie.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczona zakwestionowała prawidłowość wyliczenia nowego świadczenia, zwłaszcza w zakresie „zwrotu kwot dotychczas wypłaconych emerytur” i wniosła o ustalenie emerytury przy uwzględnieniu dotychczasowych zasad, tj. tak jak przy obliczeniu dotychczas pobieranej emerytury. W uzasadnieniu podkreśliła, że w momencie przyznania jej wcześniejszej emerytury nie obowiązywał jeszcze art. 25 ustawy emerytalnej, zatem obecne obliczanie dla niej emerytury jest wobec niej naruszeniem konstytucyjnej zasady nie działania przepisów prawa wstecz. Wskazała nadto, że potrącanie ze zgromadzonych przez nią składek, kwot pobranych dotychczas przez nią emerytur w kwocie brutto prowadzi do podwójnego opodatkowania.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, że w jego ocenie przedstawiony przez odwołującą sposób wyliczenia nie znajduje podstaw w przepisach obowiązującej ustawy. Nadto ZUS w toku procesu podkreślił, iż przepisy na podstawie których obliczono odwołującej wysokość kolejnej emerytury, zostały przez Trybunał Konstytucyjny, wyrokiem z dnia 7 maja 2014r. uznane za zgodne z konstytucją.

Sąd ustalił, co następuje :

Ubezpieczona J. P. urodzona (...) od 1 stycznia 2003r. do 30 kwietnia 2008r. była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy
z ogólnego stanu zdrowia. Następnie od 1 maja 2008r., decyzją z dnia 4 czerwca 2008r. przyznano odwołującej prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 29, ust. 1, pkt 1 w zw. z art. 46 ustawy emerytalnej. Emerytura ta została obliczona zgodnie
z regułami określonymi w art. 53 ustawy o FUS. Do obliczenia wysokości emerytury ZUS uwzględnił 24 lata i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 4 lata i 7 miesięcy okresów nieskładkowych. Do ustalenia podstawy wymiaru renty ZUS przyjął zarobki z 10 kolejnych lat z okresu od stycznia 1992r. do grudnia 2001r. i wyliczył (...) na 122,40%. ZUS uwzględnił w swoich wyliczeniach kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę, tj. 2.785,05 zł.

Następnie w dniu 16 czerwca 2015r. odwołująca złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego właściwego dla jej grupy wiekowej.

Organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 2 lipca 2015r., na podstawie przepisu art. 24 ustawy emerytalnej, przyznał J. P. od dnia 1 czerwca 2015r. prawo do wnioskowanej emerytury i równocześnie ustalił jej wysokość w sposób określony w art. 25 i 26 ustawy emerytalnej. W szczególności ZUS przyjął zaewidencjonowane na koncie emerytalnym odwołującej składki z uwzględnieniem waloryzacji w kwocie 45.898,68 zł oraz sumy zwaloryzowanego kapitału początkowego w kwocie 470.935,23 zł, które pomniejszono o sumę kwot pobranych emerytur w łącznej kwocie 175.477,61 zł nadto przyjęto odpowiednie dla ubezpieczonej średnie dalsze trwanie życia wymienione w tablicy stanowiącej załącznik do Komunikatu Prezesa GUS z dnia 26 marca 2015r., w wymiarze 226,90 miesięcy.

Z takim sposobem wyliczenia emerytury nie zgodziła się ubezpieczona domagając się wyliczenia jej wysokości z uwzględnieniem sposobu wyliczenia zastosowanego przy wyliczaniu wysokości jej dotychczasowej emerytury. Dodatkowo nie zgodziła się z przeprowadzonym przez ZUS, pomniejszeniem jej składek i kapitału początkowego o sumę kwot wypłaconych jej dotychczas emerytur, zwłaszcza w kwotach przed potrąceniem zaliczki na podatek i składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Powyższy stan faktyczny zasadniczo jest bezsporny i wynika wprost z akt organu rentowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż odwołująca jako osoba urodzona po dniu 31 grudnia 1948r., składając w roku 2015 wniosek o emeryturę, mogła uzyskać prawo do tego świadczenia jedynie na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej, który stanowi, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b,
z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Szczegółowe zasady wyliczania wysokości emerytur przyznanych na podstawie art. 24 powołanej ustawy uregulowane zostały w art. 25 i 26 tej ustawy.

W myśl art. 25, ust. 1 podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia
13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a
i 1b oraz art. 185.

Z kolei jak stanowi ust. 1b tego artykułu, jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia
26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014r. poz. 191 i 1198 oraz z 2015r. poz. 357), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie
z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur
w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Zgodnie natomiast z art. 26 emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 (ust. 1).

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach (ust. 2).

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (ust. 3).

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie
w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2 (ust. 4).

Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego (ust. 5).

Kwestią sporną w przedmiotowej sprawie pozostaje, czy do wyliczenia wysokości emerytury odwołującej należy zastosować reguły wzięte pod uwagę przy obliczaniu dotychczas pobieranej przez nią emerytury, tak jak tego domaga się odwołująca, czy też reguły określone w art. 25 i 26 ustawy emerytalnej, tak jak to uczynił ZUS.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie, w całej rozciągłości zgadza się
z argumentacją przedstawioną przez organ rentowy, gdyż znajduje ona oparcie
w obowiązujących przepisach.

Zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami podstawę obliczenia emerytury przyznanej na podstawie art. 24 stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne,
z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego, po pomniejszeniu ich o sumę kwot pobranych wcześniej emerytur. Ostatecznie emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.

W przedmiotowym przypadku ubezpieczona, jako osoba urodzona po dniu
31 grudnia 1948r., od roku 2008 pobiera emeryturę przyznaną na podstawie art. 46,
w zw. z art. 29. Następnie kolejny wniosek emerytalny zgłosiła w czerwcu 2015r.
i z tego względu obecnie jej uprawnienia emerytalne, wobec braku wykazania odpowiedniego okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych, mogły zostać rozpoznane wyłącznie na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej.

Konsekwencją przyznania emerytury na podstawie powyższego przepisu było ustalenie jej wysokości zgodnie z regułami określonymi w art. 25 i 26 ustawy o FUS, w tym również opisanego w art. 25, ust. 1b pomniejszenia podstawy obliczenia emerytury o sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Organ rentowy, ustalając wysokość świadczenia odwołującej przyjął do wyliczenia jej wysokości zaewidencjonowane na koncie emerytalnym odwołującej składki z uwzględnieniem waloryzacji w kwocie 45.898,68 zł oraz sumy zwaloryzowanego kapitału początkowego w kwocie 470.935,23 zł, które pomniejszono o sumę kwot pobranych emerytur w łącznej kwocie 175.477,61 zł, nadto przyjęto odpowiednie dla ubezpieczonej średnie dalsze trwanie życia wymienione w tablicy stanowiącej załącznik do Komunikatu Prezesa GUS z dnia 26 marca 2015r.,
w wymiarze 226,90 miesięcy.

W ocenie Sądu wyliczenia organu rentowego są prawidłowe i odpowiadają prawu. Z kolei zaproponowany przez odwołującą sposób wyliczenia jej emerytury nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach, bowiem obecnie organ rentowy nie mógł ubezpieczonej przyznać prawa do emerytury na innej podstawie niż art. 24. Natomiast przyznanie prawa do emerytury na tej podstawie automatycznie powoduje wyliczenie jej wysokości w sposób określony w art. 25 i 26. Nie można zatem, tak jak tego domaga się odwołująca, obliczyć jej nowej emerytury w sposób określony w art. 53, bowiem odnosi się on wyłącznie do emerytur przyznanych na podstawie art. 27
i nast. ustawy o FUS. Nie można również jedynie wybiórczo stosować reguł określonych w art. 25 i tak jak żądała ubezpieczona, nie zastosować pomniejszenia
o którym mowa w art. 25, ust. 1b.

Należy też wskazać, że wyrokiem z dnia 7 maja 2014r. sygn. akt K 43/12 Trybunał Konstytucyjny w punkcie trzecim sentencji orzekł, że art. 24 ust. 1, 1a i 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, 1717 i 1734) jest zgodny z wyrażonymi w art. 2 Konstytucji zasadami zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz ochrony praw nabytych, a także z art. 32 i art. 33 Konstytucji. Z kolei w punkcie czwartym orzekł, że art. 24 ust. 1a pkt 62-85 i ust. 1b ustawy powołanej w punkcie 3 jest zgodny z art. 26 ust. 2 Konwencji nr 102 (...) Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjętej w G. dnia 28 czerwca 1952 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 93, poz. 775).

Reasumując: skoro organ rentowy w sposób zgodny z prawem obliczył wysokość emerytury skarżącej, zatem jej odwołanie jako nieuzasadnione należało oddalić.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

SSO Patrycja Bogacińska Piątek