Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku A. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania A. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 17 marca 2015 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy A. W. prawo do emerytury z dniem 1 marca 2015 roku.

Sygn. akt VU 360/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 marca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy A. W. prawa do emerytury z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy do okresu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględnił wnioskodawcy okresów zatrudnienia:

- od dnia 21 listopada 1972 roku do dnia 22 grudnia 1973 roku w Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku operatora uzdatniania wody;

- od dnia 16 maja 1977 roku do dnia 29 maja 1977 roku, od dnia 1 czerwca 1979 roku do dnia 31października 1991 roku i od 1 listopada 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółce Akcyjne w G. na różnych stanowiskach takich jak: zbrojarz, brakarz-magazynier, brakarz-wydawca magazynowy, mistrz zbrojarni, mistrz produkcji.

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym w dniu 31 marca 2015 roku, A. W., wniósł o przyznanie emerytury z uwagi na to, że przepracował wymagane
15 lat w warunkach szczególnych w okresach:

- od 21 listopada 1972 roku do dnia 22 grudnia 1973 roku w Przedsiębiorstwie (...) na stanowisku operatora uzdatniania wody, gdzie wytwarzano parę technologiczną do produkcji betonu komórkowego z kruszyw;

-od dnia 16 maja 1977 roku do dnia 29 maja 1977 roku w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółce Akcyjne w G. na stanowisku zbrojarza przy produkcji zbrojeń na Oddziale (...);

-od dnia 1 czerwca 1979 roku do dnia 1 lipca 1982 rokuw Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółce Akcyjne w G. na stanowisku brakarz-magazynier w Magazynie (...) na Oddziale (...);

- od dnia 1lipca 1982 roku do dnia 4 stycznia 1988 rokuw Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółce Akcyjne w G. na stanowisku brakarz-wydawca magazynowy na Oddziale (...);

-od 4 stycznia 1988 roku do 31 maja 1991 roku w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółce Akcyjne w G. stanowisku mistrz zbrojarni na Oddziale (...);

- od 1 czerwca 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółce Akcyjne w G. stanowisku mistrz produkcji na Oddziale (...).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, że z przedłożonych przez wnioskodawcę dokumentów trudno określić charakter wykonywania prac a ponadto stanowiska zbrojarz, brakarz-magazynier, brakarz-wydawca magazynowy, mistrz zbrojarni, mistrz produkcji nie zostały wymienione wśród rodzajów prac uprawniających do nabycia prawa do emerytury wymienionych w wykazie A lub B załącznika do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. W., urodzony w dniu (...) 1953 r., złożył w dniu 2 marca 2015 r. wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat - tj. 22 lata 11 miesięcy i 26 dni okresów składkowych, 2 miesiące i 26 dni okresów nieskładkowych oraz 6 lat i 7 miesięcy 10 dni okresów uzupełniających o okres pracy w gospodarstwie rolnym- w tym 2 lata i 2 dni w szczególnych warunkach przypadający w okresie od 30 maja 1977 roku do 31 maja 1979 roku w Przedsiębiorstwie (...).

(dowód: decyzja z dnia 17.03.2015r. k. 19 akt ZUS , odpowiedź na odwołanie k.7-8)

A. W. w okresie od 21 listopada 1972 roku do dnia 22 grudnia 1973 roku był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora uzdatniania wody.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 20 lipca 1989 roku k. 2, pismo potwierdzające zawarcie umowy o pracę k.9 w aktach osobowych )

Wnioskodawca pracował wówczas w kotłowni przemysłowej, gdzie wytwarzano parę technologiczną nezbedną do produkcji betonu komórkowego. Znajdowały się tam dwa duże kotły przemysłowe, w których woda nagrzewała się do 240°C. W kotłowni panowała wysoka temperatura i zadymienie. Do stałych obowiązków wnioskodawcy należało sprawdzanie i badanie jakości wody technologicznej i dodawanie do niej odpowiednich komponentów. Oprócz wnioskodawcy w kotłowni pracował palacz i jego pomocnik.

(dowód: zeznania świadka A. K. protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2015 roku nagranie od 47 minuty 10 sekundy do 50 minuty 37 sekundy k.28-30, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2015 roku nagranie od 35 minuty 16 sekundy do 56 minuty 16 sekundy k.35-38)

W okresie od 16 maja 1977 roku do 31 października 1991 roku wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w G.. Przedsiębiorstwo składało się z dwóch oddziałów produkcyjnych: Oddziału (...) i Oddziału Produkcji (...)

(dowód: świadectwo pracy z dnia 2 listopada 1991 roku k. 1 w aktach osobowych,)

Od dnia 16 maja 1977 roku do dnia 31 grudnia 1978 roku wnioskodawca pracował na Oddziale (...), który zajmował się produkcją rur żelbetowych wipro i betonowych. Oddział składał się ze zbrojarni, gdzie były produkowane okrągłe zbrojenia do rur oraz betonowni, gdzie były produkowane rury. Wnioskodawca cały czas pracował na zbrojarni na stanowisku zbrojarza, z tym że przez pierwsze 14 dni był zatrudniony na okres próbny, a po tym okresie na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Do stałych obowiązków wnioskodawcy należało obsługiwanie maszyny (...), która służyła do produkcji zbrojeń tj. załadowanie maszyny, operowanie maszyną, wykładanie gotowych zbrojeń i zaspawanie końcówek zbrojeń z dwóch stron.

(dowód: umowa o pracę z dnia 16 maja 1977 roku k. 113, umowa o pracę z dnia 30 maja 1977 roku k.107 w aktach osobowych, angaż z 28.09. 1977r.- k. 106 akt osobowych , zeznania świadka B. B. protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2015 roku nagranie od 2 minuty 54 sekundy do 31 minuty 15 sekundy, zeznania świadka A. K. protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2015 roku nagranie od 31 minuty 15 sekundy do 50 minuty 37 sekundy k.28-30,zeznania świadka J. P. protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2015 roku nagranie od 2minuty 50 sekundydo14 minuty 9 sekundy zeznania świadka R. K. protokół rozprawy z dnia26 listopada 2015 roku nagranie od 14minuty 9 sekundydo30 minuty12 sekundy, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2015 roku nagranie od 35 minuty 16 sekundy do 56 minuty 16 sekundy k.35-38)

Od dnia 1 stycznia 1979 wnioskodawcy powierzono obowiązki brakarza-magazyniera surowców podstawowych na Oddziale (...). Pracował na hali produkcyjnej, gdzie produkowano rury żelbetonowe wipro i betonowe. Do stałych obowiązków wnioskodawcy jako brakarza należało odbieranie i sprawdzanie jakości wyprodukowanych rur (czy nie są popękane i czy mają odpowiedni okrągły kształt) oraz ich klasyfikowanie. Obowiązki te wnioskodawca wykonywał cały czas na hali produkcyjnej, gdzie były produkowane rury Dodatkowo przed rozpoczęciem przez pracowników pracy na zmianie, wnioskodawca wydawał im z magazynu surowców podstawowych, który znajdował się na hali (...) w wydzielonym siatką boksie, drobne materiały takie jak: smary, uszczelniacze, spinki, elektrody, klasyfikatory i stabilizatory. Zajmowało mu to ok. 10-15 minut. W takim charakterze wnioskodawca pracował do 30 czerwca 1982r.

(dowód: angaż z dnia 1 stycznia 1979 roku k. 103- 104 w aktach osobowych, zeznania świadka B. B. protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2015 roku nagranie od 2 minuty 54 sekundy do 31 minuty 15 sekundy, zeznania świadka A. K. protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2015 roku nagranie od 31 minuty 15 sekundy do 50 minuty 37 sekundy k.28-30,zeznania świadka J. P. protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2015 roku nagranie od 2minuty 50 sekundydo14 minuty 9 sekundy zeznania świadka R. K. protokół rozprawy z dnia26 listopada 2015 roku nagranie od 14minuty 9 sekundydo30 minuty12 sekundy, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2015 roku nagranie od 35 minuty 16 sekundy do 56 minuty 16 sekundy k.35-38)

Od dnia 1 lipca 1982 roku do dnia 7 czerwca 1987r. wnioskodawca pracował jako wydawca magazynowy w magazynie wyrobów gotowych. Magazyn znajdował się na placu, tam były składowane rury oraz w zadaszonych halach, gdzie były składowane betonowe pustaki . Do obowiązków wnioskodawcy jako wydawcy magazynowego należało wydawanie nabywcom gotowych wyrobów z magazynu tj. rury W., płyty stropowe na transport samochodowy i kolejowy, sprawdzanie tych wyrobów przed ich wydaniem oraz prowadzenie dokumentacji z tym związanej.

(dowód: angaż z dnia 5 sierpnia 1982 roku k. 95, angaże k.90-94, w aktach osobowych, , zeznania świadka R. K. protokół rozprawy z dnia26 listopada 2015 roku nagranie od 14minuty 9 sekundydo30 minuty 12 sekundy, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2015 roku nagranie od 35 minuty 16 sekundy do 56 minuty 16 sekundy k.35-38. oświadczenie wnioskodawcy – k. 8-9 akt emerytalnycvh)

W dniu 8 czerwca 1987 roku wnioskodawca objął stanowisko mistrza zbrojarni. Do jego stałych obowiązków należał nadzór nad operatorami maszyn do produkcji zbrojeń typu M.. Czasem także sam obsługiwał te maszyny.

Następnie od dnia 4 stycznia 1988 roku do 30 kwietnia 1989r., z uwagi na uruchomienie magazynu paliw i posiadaniu przez A. W. odpowiednich uprawnień, powierzono mu dodatkowo obowiązki wydawcy w magazynie paliw. W związku z tymi dodatkowymi obowiązkami wnioskodawca otrzymywał dodatek specjalny. Do obowiązków wnioskodawcy jako wydawcy paliw należało tankowanie wózków widłowych.

Od 1 maja 1989 roku wnioskodawca pełnił obowiązki wyłącznie mistrza zbrojarni.

Od dnia 1 lutego 1991r. wnioskodawca stał się pracownikiem Przedsiębiorstwa Produkcji (...) S.A w G..

Od 1 lutego 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku wnioskodawca pracował w tym Przedsiębiorstwie na stanowisku mistrza produkcji na oddziale (...).

Do obowiązków wnioskodawcy jako mistrza produkcji należało nadzorowanie pracy pracowników zbrojarni i (...). Nadzorował prace przy maszynie czerpakowej, służącej do (...) a także przy maszynach zbrojarskich typu (...). P. cały czas przebywał on na hali produkcyjnej.

(dowód: angaż z dnia 9 czerwca 1987 k.87 , angaż z dnia 23 stycznia 1988 roku k. 84, angaż z dnia 9 maja 1989 roku k.78, angaż z dnia 28 lutego 1989 roku k.76, angaże k.60-75 w aktach osobowych zeznania świadka B. B. protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2015 roku nagranie od 2 minuty 54 sekundy do 31 minuty 15 sekundy, zeznania świadka A. K. protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2015 roku nagranie od 31 minuty 15 sekundy do 50 minuty 37 sekundy k.28-30, zeznania świadka J. P. protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2015 roku nagranie od 2minuty 50 sekundydo14 minuty 9 sekundy zeznania świadka R. K. protokół rozprawy z dnia26 listopada 2015 roku nagranie od 14minuty 9 sekundydo30 minuty12 sekundy, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2015 roku nagranie od 35 minuty 16 sekundy do 56 minuty 16 sekundy k.35-38)

Przedsiębiorstwo (...) i Przedsiębiorstwo Produkcji (...) Spółka Akcyjna w G. nie wystawili wnioskodawcy świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach.

(okoliczności bezsporne)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015r. poz.748) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie był członkiem OFE.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Podnoszona zatem przez organ rentowy okoliczność nie dysponowania przez skarżącego świadectwem pracy w szczególnych warunkach, nie przesądza jeszcze, że wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy zarówno w Przedsiębiorstwie (...) od dnia 21 listopada 1972 roku do dnia 22 grudnia 1973 oraz od dnia 16 maja 1977r. do dnia 31 stycznia 1991r. roku jak i w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółce Akcyjne w G. od dnia 1 lutego 1991r. roku do 31 grudnia 1998 roku był niesporny między stronami w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych.

Sporny pozostawał jedynie charakter wykonywanej przez wnioskodawcę pracy tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w Przedsiębiorstwie (...) w okresie od dnia 21 listopada 1972 roku do dnia 22 grudnia 1973 roku Sąd oparł się na dokumentach w postaci umowy o pracę oraz na zeznaniach świadka A. K. i samego wnioskodawcy. Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że w w/w okresie wnioskodawca pracował określane jako operator uzdatniania wody. Swoje obowiązki wykonywał w kotłowni, gdzie znajdowały się dwa duże kotły typu przemysłowego wytwarzające parę technologiczną do produkcji betonu komórkowego. Do stałych obowiązków wnioskodawcy należało sprawdzanie i badanie jakości wody technologicznej w kotłach przemysłowych i dodawanie do niej odpowiednich komponentów. W kotłowni pracował oprócz wnioskodawcy palacz i jego pomocnik. Wnioskodawca jako operator uzdatniania wody w kotłach przemysłowych cały czas sprawował dozór inżynieryjno-techniczny nad kotłami przemysłowymi służącymi do produkcji pary technologicznej.

Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego są pracami w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. działem XIV poz. 1.

Skoro zatem wnioskodawca w spornym okresie czasu sprawował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy – jak wykazało postępowanie dowodowe - dozór inżynieryjno-techniczny w kotłowni przemysłowej, gdzie jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie tj. prace wymienione w dziale XIV poz. 1, to i jego pracę należy uznać za prace wykonywaną w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A dział XIV poz. 24. Wnioskodawca cały czas był bowiem narażony tak jak i pracownicy wykonujący prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego na wysoka temperaturę i zadymienie panujące w kotłowni, a więc na szkodliwe dla zdrowia czynniki.

Mając powyższe na uwadze Sąd zaliczył okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) od dnia 21 listopada 1972 roku do dnia 22 grudnia 1973 roku do pracy w szczególnych warunkach.

Do pracy w szczególnych warunkach Sąd zaliczył wnioskodawcy także okres pracy od 16 maja 1977r. do 29 maja 1977r. w Przedsiębiorstwie (...). W tym bowiem okresie jak i w pozostałym zaliczonym skarżącemu przez organ rentowy, a mianowicie w okresie od dnia 30 maja 1977r. do 31 grudnia 1978r., jak wynika z dokumentów w postaci angaży jak i zeznań wnioskodawcy i świadków: B. B., A. K., J. P. i R. K., pracował on na Oddziale (...), na zbrojarni, gdzie do jego stałych obowiązków należało obsługiwanie maszyny (...), która służyła do produkcji zbrojeń tj. załadowanie maszyny, operowanie maszyną, wykładanie gotowych zbrojeń i zaspawanie końcówek zbrojeń z dwóch stron. Okoliczność, że w spornym okresie wnioskodawca był zatrudniony na okres próbny, nie wpływa na ocenę charakteru jego pracy. Zarówno bowiem w okresie próbnym jak i po jego ukończeniu skarżący wykonywał cały czas te same pracy przy (...) żelbetowych jako operator maszyny M.. O szczególnych warunkach pracy nie decyduje rodzaj umowy, który jest podstawą zatrudnienia, ale rzeczywiście wykonywane obowiązki. A te w okresie od dnia 16 maja 1977r. do 31 grudnia 1978r. były niezmienne.

Praca przy produkcji betonu kruszynowego jest pracą w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A dział V ( w budownictwie i przemyśle budowlanym) poz. 15 tak samo jak prace zbrojarskie wykaz A dział V poz. 4 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z 1983r. Praca wnioskodawcy przy obsłudze maszyny do produkcji zbrojeń służących do produkcji rur betonowych była pracą w szczególnych warunkach, gdyż mieści się w zakresie prac wymienionych w wykazie A dziale V poz. 4 i 15 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 1983r.

Zaliczeniu do prac w szczególnych warunkach podlega także okres pracy od 1 stycznia 1979r. do 30 czerwca 1982r. W tym okresie jak wynika z angażu z dnia 1 stycznia 1979 roku oraz z zeznań świadków: B. B., A. K., J. P. i R. K. wnioskodawca pracował jako brakarz - magazynier surowców na Oddziale (...) . Do stałych obowiązków wnioskodawcy jako brakarza należało odbieranie i sprawdzanie jakości wyprodukowanych rur (czy nie są popękane i czy mają odpowiedni okrągły kształt) oraz ich klasyfikowanie. Obowiązki te wnioskodawca wykonywał cały czas na hali produkcyjnej, gdzie były produkowane rury. Wprawdzie w tym okresie skarżący dodatkowo wykonywał obowiązki magazyniera surowców podstawowych. Nie mniej obowiązki te zajmowały mu zaledwie do 15 minut dziennie i polegały na wydaniu z magazynu pracownikom przed rozpoczęciem pracy na zmianie niezbędnych im do pracy drobnych materiałów takich jak: smary, uszczelniacze, spinki, elektrody, klasyfikatory i stabilizatory. Ponadto magazyn surowców podstawowych znajdował się bezpośrednio na hali produkcji rur w wydzielonym jedynie siatką boksie. Z uwagi na powyższe obowiązki te nie odbierają stałego charakteru pracy skarżącego w szczególnych warunkach przy kontroli jakości produkcji rur. Skarżący obowiązki te wykonywał na oddziale (...), gdzie jako podstawowe były wykonywane prace wymienione w wykazie A, a mianowicie prace zbrojarskie ( wykaz A dział V poz. 4) oraz prace przy produkcji betonu kruszynowego (wykaz a dział V poz. 15). Praca wnioskodawcy polegająca na kontroli jakości produkcji na oddziale (...), gdzie jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie tj. prace wymienione w dziale V poz. 4 i 15, pozwala na uznanie jej za pracę wykonywaną w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A dział XIV poz. 24. Wnioskodawca cały czas tak jak i pracownicy pracujący przy (...) był narażony na szkodliwe dla zdrowia warunki.

W szczególnych warunkach skarżący pracował także w okresie zajmowania stanowiska mistrza zbrojarni (od 8 czerwca 1987r. do 3 stycznia 1988r. i od 1 maja 1989r. do 31 stycznia 1991r.) oraz mistrza produkcji w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółce Akcyjne w G. ( od dnia 1 lutego 1991r. do dnia 31 grudnia 1998r.). W tych okresach, jak wynika z zeznań świadków: B. B., A. K., J. P. i R. K., do stałych obowiązków wnioskodawcy należało nadzorowanie pracy pracowników zbrojarni i (...), co wiązało się z koniecznością ciągłego przebywania na hali produkcyjnej, gdzie jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie tj. prace wymienione w dziale V poz. 4 i 15, Sąd uznał, że praca wnioskodawcy w tych okresach polegała na sprawowaniu dozoru inżynieryjno-technicznego na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie, co pozwala na zaliczenie jej do prac w szczególnych warunkach na podstawie wykazu A dział XIV poz. 24 w zw. z działem V poz. 4 i 15. Tym bardziej, że zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 stycznia 2008 roku w sprawie I UK 195/07, LEX nr 375610, „Osoba wykonująca nadzór inżynieryjno-techniczny nie musi stale przebywać na stanowiskach, gdzie wykonywana jest praca, w zakresie jej obowiązków musi być przewidziane sporządzanie dokumentacji, planów organizacyjnych i innych czynności. Ponoszenie odpowiedzialności za wykonywanie pracy, w której każdy błąd techniczny może narazić na niebezpieczeństwo pracowników i inne osoby, zostało uznane za wykonywanie pracy w warunkach szczególnych.” Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 października 2007 roku, I UK 111/07 LEX nr 375689 stwierdzając, że: „objęcie nadzorem lub kontrolą także innych prac niż wymienione w wykazie A nie wyłącza zakwalifikowania samego nadzoru lub kontroli jako pracy w warunkach szczególnych, jeżeli te inne (podlegające dozorowi lub kontroli) prace nie są na danym oddziale lub wydziale podstawowe”.

Do pracy w szczególnych warunkach Sąd nie zaliczył wnioskodawcy okresów zatrudnienia: od dnia 1 lipca 1982 roku do 7 czerwca 1987 roku. Sąd nie dał wiary świadkom oraz wnioskodawcy, że w tym okresie skarżący pracował cały czas jako brakarz. Zeznania świadków i wnioskodawcy są bowiem sprzeczne ze znajdującymi się w aktach sprawy angażami, z których wynika, że w spornym okresie skarżący zajmował stanowisko wydawcy magazynowego, a nie brakarza. Powyższe potwierdził także wnioskodawca w swoim pisemnym oświadczeniu z dnia 2 marca 2015r. złożonym do akt emerytalnych. W oświadczeniu tym skarżący pośrednio przyznał, że od 1 lipca 1982r. do 4 stycznia 1988r. do jego obowiązków należało wydawanie rur wipro i płyt stropowych na transport samochodowy i kolejowy, sprawdzanie stanu rur i płyt na placach składowych. Przyznał też, że miejscem jego pracy była nie tylko hala produkcyjna, ale także plac składowy i rampa załadowcza. Również świadek R. K. przyznał, że był taki okres, w którym skarżący wydawał także produkty z magazynu znajdującego się poza halą produkcyjną Wydawanie gotowych wyrobów z magazynu, który znajdował się poza halami produkcyjnymi na transport samochodowy i kolejowy, sprawdzanie tych wyrobów przed ich wydaniem oraz prowadzenie dokumentacji z tym związanej, nie jest pracą w szczególnych warunkach zgodnie wykazem A. Nawet jeśli w tym okresie wnioskodawca wykonywał także obowiązki kontrolera jakości na oddziale (...), to zważywszy że obowiązki wydawcy magazynowego zajmowały mu znaczną część jego dnia pracy (jak czytamy w oświadczeniu skarżącego – codziennie ładował 30 wagonów rurami wipro, a do tego dochodził jeszcze transport samochodowy), to praca kontrolera jakości nie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co wyklucza zaliczenie całego w/w spornego okresu do szczególnego stażu pracy. Tylko bowiem praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach podlega zaliczeniu do szczególnego stażu pracy.

Z tych samych względów Sąd nie zaliczył skarżącemu do pracy w szczególnych warunkach okresu od dnia 4 stycznia 1988 roku do 30 kwietnia 1989 roku. W tym bowiem okresie oprócz pracy na stanowisku mistrza zbrojarni, która szkodliwie wpływała na jego zdrowie, wykonywał także dodatkowe prace polegające na wydawaniu paliwa, które takiego szkodliwego charakteru nie miały ( ustawodawca nie zalicza ich do prac w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A), co oznacza, że nie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

Po doliczeniu wnioskodawcy do uznanego przez organ rentowy stażu w szczególnych warunkach w wymiarze 2 lat 2 dni okresów:

- od dnia 21 listopada 1972 roku do dnia 22 grudnia 1973 roku;

- od dnia 16 maja 1977r. do 29 maja 1977r.

- od dnia 1 czerwca 1979 roku do 30 czerwca 1982 roku;

-od dnia 8 czerwca 1987 roku do 3 stycznia 1988 roku;

-od 1 maja 1989 roku do 31 grudnia 1998 roku;

wnioskodawca legitymuje się stażem pracy w szczególnych warunkach znacznie przekraczającym 15 lat.

Biorąc zatem pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił wszystkie wymagane przepisami rozporządzenia warunki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury, to jest ukończył 60 lat, jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł ponad 25 lat, ma ponad 15 letni staż pracy w szczególnych warunkach, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Sąd przyznał skarżącemu emeryturę z pierwszym dniem miesiąca, w którym złożył wniosek o emeryturę tj. z dniem 1 marca 2015r., gdyż to wówczas została spełniona ostania przesłanka, od której zależało jego prawo do emerytury.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak sentencji wyroku.