Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 stycznia 2016 roku

Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W. II Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Rafał Schmidt

po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2016 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

z wniosku Prezydenta Miasta Stołecznego W.

z udziałem Miasta S. W. i A. W.

o orzeczenie przepadku pojazdu

postanawia :

oddalić wniosek.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 03 lipca 2015 roku (data stempla pocztowego) wnioskodawca Prezydent Miasta Stołecznego W. wniósł o orzeczenie przepadku na rzecz m.st. W. pojazdu marki A. o numerze rejestracyjnym (...) oraz zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa prawnego.

W uzasadnieniu wskazano, iż dyspozycję usunięcia pojazdu wydał funkcjonariusz Policji w dniu 24 listopada 2008 roku, ponieważ kierujący samochodem porzucił go po kolizji w miejscu gdzie zagrażał bezpieczeństwu w ruchu drogowym. W toku prowadzonych czynności Policja ustaliła, że właścicielem usuniętego pojazdu jest A. W.. Policja wysłała do właściciela pojazdu informację o jego usunięciu z drogi. Korespondencję nadano na adres miejsca zameldowania tej osoby. Wysłana korespondencja wróciła z adnotacją – „adresat jest nieznany”. W związku z powyższym zwrócono się do Urzędu Gminy w S. o informację odnośnie adresu zamieszkania A. W.. Potwierdzono, że pod jedynym znanym adresem właściciel pojazdu jest jedynie zameldowany (brak wiedzy o innym adresie lub miejscu zamieszkania). Wszelka wysłana na ten adres korespondencja była zwracana jako niepodjęta z adnotacją „adresat nieznany”. Wnioskodawca sam przyznał, że ponieważ brak było informacji o innych adresach właściciela pojazdu, nie było możliwości doręczenia mu w inny sposób powiadomienia o usunięciu pojazdu i wezwania do jego odbioru. Tymczasem do dnia dzisiejszego uczestnik nie odebrał pojazdu z parkingu i nie zapłacił za przechowywanie tego pojazdu na parkingu.

Na wniosek inicjatora postępowania, Sąd ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu uczestnika A. W. kuratora w osobie M. M..

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w przypadkach określonych
w tymże przepisie, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Powiadomienie zawierać musi pouczenie o skutkach nieodebrania pojazdu.

W ust. 1 cytowanego wyżej przepisu wyszczególniono przypadki, w których pojazdu jest usuwany z drogi na koszt właściciela pojazdu. Zgodnie z pkt 1 sytuacja taka ma miejsce
między innymi w przypadku pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu.

Do wniosku o orzeczenie przepadku pojazdu wnioskodawca załączył dokument dyspozycji usunięcie przedmiotowego samochodu.

Wniosek podlegał jednak oddaleniu, ponieważ właściciel pojazdu, co do którego znany jest tylko adres zameldowania, pod którym wszelako adresem pozwany nie przebywa – „adresat nieznany”, nie został powiadomiony i wezwany do odbioru usuniętego pojazdu.

Już na wstępie wskazać należy, że kurator ustanowiony w sprawie niniejszej umożliwia jedynie przeprowadzenie tego postępowania, jednak nie jest adresatem oświadczeń o charakterze materialnoprawnym, które powinny być skierowane wyłącznie do osoby, dla której został ustanowiony. Doręczenie odpisu wniosku kuratorowi ustanowionemu dla uczestnika nie zastępuje powiadomienia właściciela o usunięciu pojazdu i możliwości jego odbioru.

Przepisy wykonawcze obowiązujące w chwili usunięcia pojazdu, zawiadamiania o tym fakcie właściciela i wzywania go do odbioru pojazdu, to jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych u Administracji z dnia 16 października 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów stanowiły: § 5 1 Podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu, powiadamia o tym niezwłocznie: 1) komendanta powiatowego Policji, ze wskazaniem parkingu strzeżonego, na którym umieszczono pojazd; 2) właściciela pojazdu — w przypadku usunięcia pojazdu w trybie określonym w art. 130a ust. 1—3 ustawy [ Prawo o ruchu drogowym ]; 3) właściwy organ gminy — w przypadku usunięcia pojazdu z drogi w trybie określonym w art. 50a ust. 1 ustawy [Prawo o ruchu drogowym]. 2. W powiadomieniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, należy wskazać skutki nieodebrania pojazdu z parkingu w terminie określonym w art. 130a ust. 10 ustawy [Prawo o ruchu drogowym]. 4. Do powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o doręczeniach.

Tymczasem żaden przepis Kodeksu postępowania administracyjnego nie pozwala uznać za skutecznie doręczoną przesyłki, zawierającej – jak w niniejszej sprawie, powiadomienie o usunięciu pojazdu i możliwości jego odbioru – skierowanej na adres zameldowania strony, co do którego ustalono, że adresat tam nie mieszka, albowiem przesyłka wyekspediowana na podany adres była konsekwentnie zwracana z adnotacją „adresat nieznany”.

Podstawowym warunkiem skutecznego zastosowania przepisu K.p.a. o doręczeniu zastępczym ( per aviso) jest to, aby adresat pisma istotnie mieszkał pod wskazanym adresem, a jedynie nie było możliwe doręczenie mu pisma w sposób przewidziany w przepisach art. 42 i 43 k.p.c. Domniemanie doręczenia nie ma zastosowania do pisma błędnie zaadresowanego (postanowienie SN z dnia 6 kwietnia 2000 r., III RN 141/99, OSNAPiUS 2001, nr 1, poz. 6; postanowienie NSA z dnia 29 lutego 2012 r., I OSK 270/12, LEX nr 1115965 – „ Przepis art. 44 § 4 k.p.a. może być stosowany tylko w przypadku skierowania korespondencji na prawidłowy adres strony”).

W niniejszej sprawie wnioskodawca nie może powoływać się na fikcję doręczenia, wynikającą z tzw. doręczenia zastępczego (subsydiarnego). W istocie bowiem wnioskodawca zastosował „fikcyjne doręczenie”, kierując korespondencję na nieaktualny adres, pod którym właściciel pojazdu nie mieszkał, co więcej – nie jest tam w ogóle znany. O fakcie tym wnioskodawca miał wiedzę, co wynika już z samej treści wniosku i dołączonych do niego dokumentów. Adres zameldowania nie determinuje pojęcia adresu miejsca zamieszkania. Żaden przepis K.p.a. nie zezwala na uznanie za skutecznie doręczoną korespondencji skierowanej na adres zameldowania strony, w sytuacji gdy strona tam w rzeczywistości nie mieszka.

Zgodnie z ust. 10e ustawy prawo o ruchu drogowym w sprawach o przepadek pojazdu, sąd stwierdza, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki niezbędne do orzeczenia przepadku, w szczególności, czy usunięcie pojazdu było zasadne i czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru, dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepadku nie będzie sprzeczne zasadami współżycia społecznego.

W świetle powyższych ustaleń faktycznych i na kanwie przywołanego wyżej przepisu wskazać należy, iż w niniejszej sprawie nie zostały spełnione wszystkie przesłanki uzasadniające orzeczenie przepadku pojazdu na rzecz Miasta S. W..

Owszem, zasadnym było usunięcie pojazdu z drogi. Przyczyną usunięcia pojazdu z drogi było porzucenie uczestniczącego w kolizji w miejscu zagrażającym bezpieczeństwu ruchu. Sytuacja ta wyczerpuje przesłankę z art. 130a ust. 1 punkt 1 Prawa o ruchu drogowym.

Nie została natomiast spełniona kolejna przesłanka niezbędna do orzeczenia przepadku. W ocenie Sądu wnioskodawca nie dołożył należytej staranności w poszukiwaniu osoby uprawionej do odbioru usuniętego pojazdu. Powiadomienie o usunięciu pojazdu, o możliwości jego odebrania oraz o skutkach nieodebrania zostało skierowane na adres, o którym wnioskodawca wiedział, że adresat pod tym adresem nie przebywa, gdyż nie jest tam w ogóle znany. W tej sytuacji nieodebranie pojazdu nastąpiło z przyczyn niezależnych od właściciela – na skutek niepowiadomienia go o usunięciu pojazdu.

Okoliczności stanu faktycznego skłaniają do konkluzji, że zachowanie wnioskodawcy naruszało zasady współżycia społecznego a mianowicie zasadę zaufania obywatela do władzy publicznej. Skorzystanie z uprawnienia określonego w art. 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym uznać należy za nadużycie prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 k.c., który przewiduje, że czynienie ze swego prawa użytku w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Do uregulowania sytuacji prawnej usuniętego pojazdu, w przypadku nieznajomości aktualnego adresu właściciela skutkującej brakiem możliwości powiadomienia go o usunięciu pojazdu, wezwania do odbioru pojazdu oraz pouczenia o skutkach zaniechania w tym względzie, powinna być raczej wykorzystana instytucja złożenia do depozytu i jego ewentualnej likwidacji.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.