Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Marcin Rak

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2015 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

spółki komandytowej w W.

przeciwko K. T.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 22 grudnia 2014 roku, sygn. akt I C 2219/14

oddala apelację.

SSO Marcin Rak

Sygn. akt III Ca 1171/15

UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. z o.o. sp. komandytowa w W. wniosła o zasądzenie od pozwanej K. T. 624,50 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od dnia 14 listopada 2011r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że (...) sp. z o.o. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej udzielała pożyczek gotówkowych drogą elektroniczną. Pozwana dokonała rejestracji na stronie internetowej tej spółki i wniosła opłatę rejestracyjną akceptując warunki umowy pożyczki. Zgodnie z wnioskiem spółka udzieliła pozwanej pożyczki w kwocie 600,00 zł na okres 30 dni. Pozwana zobowiązana była do zwrotu kwoty pożyczki powiększonej o całkowity koszt udzielonej pożyczki w wysokości 117,00 zł, na którą składała się opłata administracyjna i koszt ubezpieczenia. Pozwana nie uregulowała należności, wobec tego od dnia 15 października 2011r. rozpoczęto naliczanie odsetek w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. (...) sp. z o.o. przystąpiła jako komandytariusz do (...) sp. z o.o. sp. komandytowej, gdzie jako swój wkład wniosła wszelkie przysługujące jej na dzień podpisania umowy spółki wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek.

Pozwana nie zajęła stanowiska w sprawie.

Wyrokiem zaocznym Sąd Rejonowy oddalił powództwo.

Wyrok ten zapadł po ustaleniu, że (...) sp. z o. o. w W. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej udzielała pożyczek gotówkowych osobom fizycznym za pośrednictwem Internetu. Ubiegający się o kredyt zobowiązany był do rejestracji na stronie internetowej poprzez wypełnienie formularza zawierającego dane wnioskodawcy oraz dokonania opłaty rejestracyjnej w kwocie 1.00 zł z rachunku bankowego. W dniu 14 września 2011r. pozwana zaakceptowała warunki umowy pożyczki i przelała na rzecz pożyczkodawcy kwotę 1 zł tytułem opłaty identyfikacyjnej otrzymując 600 zł. pożyczki przelewem na konto.

Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 14 grudnia 2013r. doszło do rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (...) sp. z o. o. spółki komandytowej z siedzibą w W., do której jako wspólnicy przystąpili (...) sp. z o. o., (...) sp. z o. o. oraz (...) sp. z o. o. W piśmie z dnia 11 lipca 2014r. I. B. działająca jako (...) Sp. z o.o. w W. złożyła oświadczenie, że wszelkie wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek dla osób fizycznych za pośrednictwem Internetu, przysługujące spółce na dzień 03 grudnia 2013 roku zostały wniesione jako wkład niepieniężny do spółki (...) sp. z o.o. sp. komandytowa z siedzibą w W..

Uwzględniając, że pozwana nie zajęła stanowiska w sprawie Sąd Rejonowy uznał za zasadne wydanie wyroku zaocznego w trybie art. 339§1 k.p.c. Wskazał, że przewidziane w art. 339§2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości. Wobec tego, że działanie art. 339§2 k.p.c. nie rozciąga się na dziedzinę prawa materialnego, obowiązkiem sądu rozpoznającego sprawę w warunkach zaoczności jest rozważenie, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenie strony powodowej uzasadniają uwzględnienie żądania.

Dalej Sąd Rejonowy wyjaśnił, że przeprowadził postępowanie dowodowe z uwagi na występowanie uzasadnionych wątpliwości co do twierdzeń pozwu. Opierając się na jego wynikach uznał, że powódka nie wykazała, aby przysługiwało jej względem pozwanej wymagalne roszczenie z tytułu pożyczki udzielonej pozwanej przez (...) sp. z o.o. w W.. Według Sadu Rejonowego przystąpienie przez (...) sp. z o.o. w charakterze wspólnika do C. A. sp. z o.o sp. komandytowej nie przenosiło wszelkich praw majątkowych i niemajątkowych na nowy podmiot zaś powódka nie powódka nie wykazała, by doszło do przeniesienia spornej wierzytelności na rzecz powódki w inny sposób. Przedłożona informacja odpowiadająca aktualnemu odpisowi KRS powódki nie wskazywała czy i jakiego rodzaju wierzytelności zostały wniesione jako wkład do spółki. Nie była też dowodem na przejście tych wierzytelności na powoda oświadczenie osoby działającej w charakterze prokurenta z dnia 11 lipca 2014r, skoro według przedłożonej przez powódkę informacji odpowiadającej aktualnemu odpisowi z (...) sp. z o.o. podmiot ten nie ustanowił prokurentów. Jedynym uprawionym organem do reprezentowania tej spółki, był zarząd w osobie A. S.. Powódka nie przedłożyła też żadnych innych dowodów celem wykazania przeniesienia wierzytelności na powódkę.

Sąd Rejonowy skonkludował, że w świetle art. 6 k.c. i 232 k.p.c. roszczenie pozwu nie zostało udowodnione gdyż powódka nie wykazała aby przysługiwała jej legitymacja czynna w sprawie.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka zarzucając naruszenie:

- art. 233 k.p.c. poprzez błędna ocenę wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów,

- art. 130§1 k.p.c. poprzez uniemożliwienie powodowi usunięcia braków formalnych pozwu, co umożliwiałoby uwzględnienie powództwa.

W uzasadnieniu przyznała, że omyłkowo nie dołączyła do pozwu właściwego odpisu z (...) sp. z o.o. wykazującego umocowanie prokurenta. Ten brak formalny pozwu powód mógł z łatwością usunąć co rozwiałoby wątpliwości Sądu Rejonowego. Do apelacji dołączył informację odpowiadającą odpisowi z (...) sp. z o.o. w W., który miał wykazywać, że I. B. była umocowania do działania w imieniu pierwotnego wierzyciela w dniu złożenia oświadczenia o wniesieniu wierzytelności (...) sp. z o.o. w W. jako wkładu niepieniężnego do (...) sp. z. o.o. sp. komandytowej w W..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, w świetle art. 378 k.p.c., sąd odwoławczy musi zbadać okoliczności wskazujące na ewentualną nieważność postępowania, przebieg i wyniki czynności procesowych sądu pierwszej instancji stosownie do zarzutów zgłoszonych przez apelującego, a w pełnym zakresie ocenić prawidłowość zastosowania w sprawie prawa materialnego. Sąd ten jest związany zarzutami prawa procesowego przedstawionymi w apelacji; konsekwencją jest to, że bez podniesienia w apelacji odpowiedniego zarzutu, sąd drugiej instancji nie może wziąć pod uwagę z urzędu uchybienia prawu procesowemu przez sąd pierwszej instancji, choćby miały wpływ na wynik sprawy (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z 3 czerwca 2015 roku, V CSK 550/14, Lex 1771404).

Skarżący nie kwestionował w apelacji naruszenia art. 339§2 k.p.c., a więc tego, że w sprawie zachodziły uzasadnione wątpliwości co do prawdziwości twierdzeń pozwu, które czyniły koniecznym przeprowadzenie postępowania dowodowego w sprawie. Sąd Okręgowy nie był zatem uprawniony do podważania w postępowaniu odwoławczym stwierdzonej przez Sąd Rejonowy potrzeby weryfikacji twierdzeń pozwu.

Podzielić należało ustalenia Sądu Rejonowego co do okoliczności zawarcia opisanej w pozwie umowy pożyczki przez (...) sp. z o.o. w W. oraz przystąpienia pożyczkodawcy jako wspólnika do powodowej spółki. Ustalenia w tym zakresie poczynione zostały zgodnie z art. 233§1 k.p.c. i nie były kwestionowane na etapie postępowania odwoławczego.

W świetle regulacji art. 107 k.s.h. oraz art. 103 k.s.h. w zw. z art. 48 k.s.h. sam fakt przystąpienia pożyczkodawcy do jako wspólnika do powodowej spółki nie skutkował automatycznym przeniesieniem na powódkę przysługujących wspólnikowi praw, w tym spornej wierzytelności.

Wyniki przeprowadzonego przez Sąd Rejonowy postępowania dowodowego uwzględniającego dowody zaoferowane przez powódkę, nie potwierdzały aby wierzytelność ta została przeniesiona na powódkę, a dokonana w tym zakresie ocena była prawidłowa i zbędnym było jej powielanie. Wszak fakt przeniesienia tej konkretnej wierzytelności nie wynikał z informacji odpowiadającej odpisowi z KRS powódki, nadto nie było dowodem na potwierdzenie tej okoliczności oświadczenie I. B. działającej w charakterze prokurenta pożyczkodawcy z dnia 11 lipca 2014 roku, skoro nie zostało wykazane aby pożyczkodawca ustanowił prokurenta uprawnionego do jednoosobowej reprezentacji. Załączona do pozwu informacja odpowiadająca odpisowi z KRS pożyczkodawcy wskazywała bowiem, że wyłącznie uprawnionym do reprezentowania (...) sp. z o.o. w W. był jednoosobowy zarząd w osobie A. S..

Oceniając zatem przedłożone dokumenty Sąd Rejonowy nie naruszył art. 233§1 k.p.c. albowiem nie przekroczył określonych tym przepisem granic oceny wiarygodności i mocy dowodów. Chybionym był więc podnoszony w części wstępnej apelacji zarzut naruszenia art. 233§1 k.p.c.

Niezasadnie zarzuca Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 130 k.p.c. Przepis ten dotyczy bowiem braków formalnych pozwu uniemożliwiających nadanie sprawie dalszego biegu, których nieusunięcie skutkuje zwrotem pozwu. N. on swoim zakresem braków dowodowych, o tych bowiem stanowi art. 232 k.p.c., który nakłada na strony obowiązek przedkładania dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Zaniechanie realizacji obowiązków dowodowych przez stronę nie stanowi przeszkody do nadania sprawie dalszego biegu lecz prowadzi do uznania faktu za niewykazany, co z zasady skutkuje oddaleniem powództwa w całości lub w części.

Wobec tego brak było podstaw do uznania, aby Sąd Rejonowy naruszył wskazane w apelacji przepisy prawa procesowego. Prawidłową była też materialnoprawna ocena zasadności roszczenia pozwu, która doprowadziła do wniosku o niewykazaniu przez powódkę aby skutecznie nabyła sporną wierzytelności, a tym samym aby była uprawniona do jej dochodzenia na własną rzecz.

Oceny tej nie mogły zmienić twierdzenia i wnioski apelacji, do której dołączono nieujawniony wcześniej dokument mający wykazywać uprawnienie I. B. do samodzielnego reprezentowania pierwotnego pożyczkodawcy. Dowód w tym zakresie powinien być bowiem przedstawiony przez powódkę przez Sądem Rejonowym. Zgłoszenie go dopiero na etapie postępowania odwoławczego i to bez wykazania, że potrzeba jego powołania nie istniała już w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, stanowiło podstawę do zastosowania art. 381 k.p.c., zgodnie z którym sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. W szczególności wydanie niekorzystnego dla strony wyroku nie może stanowić samoistnej podstawy powołania się w postępowaniu apelacyjnym na nowe fakty i dowody. Strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni (por. wyroki Sądu Najwyższego z 9 września 1998 roku, II UKN 183/98, OSNP 1999/17/557 oraz z 24 marca 1999 roku, I PKN 640/98, OSNP 2000/10/389, a także wyroki Sądów Apelacyjnych w Katowicach z 26 lutego 2015 roku, I ACa 968/14, LEX nr 1661163 i w Białymstoku z 20 maja 2014 roku, III AUa 1912/13, LEX nr 1473665) .

Z tych też względów Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

SSO Marcin Rak