Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Kuźniar

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2013 roku we Wrocławiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy W.

przeciwko M. P., B. P. i M. W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu

z dnia 21 lutego 2013 r.

sygn. akt VIII C 1160/12

I.  oddala apelację;

II.  odstępuje od obciążenia strony powodowej kosztami postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 656/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w pkt I zasądził od pozwanych M. P., B. P. i M. W., na rzecz strony powodowej Gminy W. solidarnie kwotę 4,70 zł (cztery złote siedemdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia 16 maja 2012 r. do dnia zapłaty; w pkt II umorzył postępowanie co do kwoty 224,77 zł wraz z odsetkami od tej kwoty od dnia 1 listopada 2011 r. do dnia zapłaty i co do kwoty 57,59 zł wraz z odsetkami od tej kwoty od dnia 16 maja 2012 r. do dnia zapłaty; w pkt III oddalił dalej idące powództwo; w pkt IV zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanych M. P., B. P. i M. W. łącznie kwotę 2.952 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając rozstrzygnięcie Sąd podał, że uwzględnieniu podlegały jedynie odsetki skapitalizowane na dzień 31 października 2011 r. w części nieprzedawnionej, tj. jedynie co do kwoty 4,70 zł oraz dalsze odsetki liczone od tejże kwoty od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Dalej idące powództwo podlegało oddaleniu wobec uwzględnienia zarzutu przedawnienia roszczeń okresowych. Sąd I instancji uznał, że strona powodowa niesłusznie wywodziła, jakoby pozwani naruszyli zasady współżycia społecznego, podnosząc zarzut przedawnienia. Sąd podał, że w roku 2004, kiedy pozwani powrócili do mieszkania po długim okresie pozbawienia ich możności korzystania z lokalu przez inne osoby, zastali już mieszkanie zadłużone przez te osoby, nadto w 2002 r. Gmina W. odmówiła pozwanemu M. P. zawarcia umowy najmu, mimo uprzedniego wyroku stwierdzającego wstąpienie przez niego w stosunek najmu po W. K..

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniosła strona powodowa. Sądowi I instancji zarzuciła niezastosowanie przepisu art. 5 kc, pomimo że za jego zastosowaniem przemawiają okoliczności sprawy, w tym charakter dochodzonego roszczenia.

Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie solidarnie od pozwanych dalszej kwoty 31.840,63 zł wraz z odsetkami ustawowymi co do kwoty 14.827,45 zł od dnia 01.11.2011 r. do dnia zapłaty oraz co do kwoty 17.013,18 zł (skapitalizowane odsetki) od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, wraz z kosztami postępowania oraz o zasądzenie solidarnie od pozwanych kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację pozwani wnieśli o jej oddalenie oraz o zasądzenie od strony powodowej kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, iż strona powodowa nie kwestionowała przedawnienia roszczenia objętego pozwem, a jedynie wnosiła o jego nieuwzględnienie na podstawie art. 5 kc. Zgodnie z art. 5 zd. 1 kc nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że przepis art. 5 k.c. stanowi podstawę obrony przed realizacją (wykonywaniem) prawa podmiotowego, jeśli pozostaje ona w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego i społeczno - gospodarczym przeznaczeniem tego prawa, nie może natomiast stanowić samodzielnej podstawy dochodzonego roszczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009 r. I UK 174/09 LEX 585709).

W ocenie Sądu Odwoławczego, zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 5 kc jest chybiony.

Co do zasady możliwe jest kwestionowanie w oparciu o art. 5 kc podniesionego zarzutu przedawnienia, jako niezgodnego z zasadami współżycia społecznego. Dopuszczenie stosowania art. 5 k.c., jako obrony przeciwko zarzutowi przedawnienia jest z zasady wyjątkowe i pozostaje uzależnione od wykazania okoliczności mających taki charakter. Przy ocenie, czy zarzut przedawnienia stanowi nadużycie prawa uwzględniać należy wszystkie okoliczności konkretnego przypadku, zachodzące tak po stronie zobowiązanego, jak i po stronie poszkodowanego. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 27.03.2013 r. (III APa 5/13, LEX nr 1305959), choć zarzut przedawnienia nie stanowi w istocie prawa podmiotowego, jego podniesienie może w wyjątkowych okolicznościach stanowić nadużycie prawa w rozumieniu art. 5 k.c. Terminy przedawnienia roszczeń służą bowiem zagwarantowaniu pewności obrotu prawnego, stąd uznanie zarzutu przedawnienia za naruszający zasady współżycia społecznego mogłoby nastąpić w sytuacjach usprawiedliwionych wyjątkowymi okolicznościami.

Przyjęcie sprzeczności zarzutu przedawnienia z zasadami współżycia społecznego należy do kategorii ocennych i wobec tego może mieć miejsce jedynie wyjątkowo. Sąd winien ocenić, czy okoliczności w rozstrzyganej sprawie dają podstawę do usprawiedliwienia opóźnienie w dochodzeniu spornego roszczenia, które to opóźnienie nie jawi się też jako nadmierne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2011 r., I CSK 238/11). Znaczenie ma również charakter dochodzonego roszczenia, a także to, czy w okresie biegu przedawnienia istniała z uwagi na niejasność stanu prawnego określona, ukształtowana praktyka rozstrzygania tego rodzaju roszczeń przez organy stosujące prawo (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2011 r., IV CSK 16/11, wyrok SN z 2012-09-13, V CSK 409/11, LEX nr 1230163).

Na niezgodność zarzutu przedawnienia z zasadami współżycia społecznego nie wskazuje ani charakter niniejszej sprawy, ani też okoliczności które ewentualnie mogłyby usprawiedliwiać spóźnienie w dochodzeniu roszczenia, ani też zwłaszcza specyfika podmiotu który wystąpił z niniejszym powództwem. Zgodzić należy się ze stroną powodową, że podstawowym źródłem finansowania przez gminę gospodarki mieszkaniowej są przychody z czynszu za najem lokal i brak wpłat przez lokatorów działa na niekorzyść całej Gminy W. i samych najemców. Należy zwrócić uwagę, iż powodowa spółka powołana została do gospodarowania zasobem mieszkaniowym Gminy W., w tym do pobierania opłat za korzystanie przez najemców z lokali Gminy W.. Z tego względu przyjąć należy, iż jest profesjonalistą w powołanej dziedzinie, gdyż stanowi ona profil jej działalności. Korzysta nadto z obsługi prawnej, a zatem jej pracownicy winni mieć orientację w przepisach prawa regulujących gospodarkę mieszkaniową. Skoro zatem spółka, powołana do nadzoru nad efektywnym i terminowym regulowaniem czynszu za najem lokali komunalnych (i której działalność finansowana jest ze środków publicznych) i pozostaje bezczynna w tym zakresie, czyni to na własne ryzyko, w zakresie dyscypliny budżetowej.

Wobec powyższego Sąd Odwoławczy uznał, iż zaskarżone orzeczenie odpowiada prawu, zaś argumentacja powołana przez Sąd I instancji jest prawidłowa i nie wymaga powtórzenia. Z tych względów , Sąd Odwoławczy, na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację, o czym orzeczono jak w pkt I sentencji

Pomimo przegranej strony powodowej w postępowaniu apelacyjnym Sąd Odwoławczy uznał, że w sprawie wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek przemawiający za odstąpieniem od obciążania jej kosztami postępowania apelacyjnego. Sąd Okręgowy uznał, iż z uwagi na charakter działalności powodowej spółki, mający na celu utrzymanie w należytym stanie mienia Gminy W., służącego bezpośrednio jej mieszkańcom, niezasadnym byłoby obciążenie powódki kosztami zastępstwa procesowego pozwanych, w szczególności wobec dysproporcji pomiędzy wysokością stawki minimalnej wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika (1.200 zł) a nakładem jego pracy w postępowaniu apelacyjnym. Z tego względu Sąd Odwoławczy na podstawie art. 102 kpc orzekł jak w pkt II sentencji.

.