Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Łodzi , II Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia S.O. Mariola Kaźmierak

Protokolant: sekr. sąd. Anna Krzesłowska

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2015 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w Ł.

o 100.000 zł.

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powoda kosztami procesu.

Sygnatura akt II C 771/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 15 czerwca 2015r., skierowanym przeciwko pozwanemu Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w Ł., powód A. P. wniósł o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł wraz z odsetkami, z tytułu naruszenia jego dóbr osobistych w trakcie izolacji penitencjarnej w Areszcie Śledczym w Ł. w okresie od 14 sierpnia 2013r. do 27 maja 2015r.

W uzasadnieniu podniósł, że w trakcie osadzenia w Areszcie Śledczym w Ł. doszło do naruszenia jego dóbr osobistych. Wskazał na złe warunki bytowe, brak możliwości korzystania z łaźni dwa razy w tygodniu oraz brak intymności podczas kąpieli. A. P. podniósł, że przebywał w brudnych, zaniedbanych i zagrzybionych celach, co miało negatywny wpływ na jego stan zdrowia, w szczególności konieczność przebywania przy sztucznym oświetleniu spowodowała pogorszenie się jego wzroku. Wskazał również na inne niedogodności, związane z nieszczelnymi oknami, brakiem pełnej zabudowy kącika sanitarnego, brakiem zadaszenia na placu spacerowym, brakiem barierek zabezpieczających przed wypadnięciem z piętrowych łóżek oraz brakiem zajęć kulturalno-oświatowych.

(pozew k. 2-3)

W odpowiedzi na pozew z dnia 10 sierpnia 2015r. pozwany Skarb Państwa – Areszt Śledczy w Ł. reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, iż roszczenie powoda jest bezzasadne, nie wykazał on przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa. Wskazał, że warunki sanitarno-bytowe w Areszcie Śledczym w Ł. odpowiadają wszystkim wymogom wynikającym z przepisów prawa, zaś powód przebywając w nim miał zapewnioną odpowiednią opiekę medyczną. Podniósł, że cele są na bieżąco remontowane, zaś uszkodzone ścian, ubytki farby czy zabrudzenia są efektem przede wszystkim działań samych osadzonych, którzy niszczą cele mieszkalne. Jednostki penitencjarne podlegają stałej kontroli sprawowanej przez służby sanitarne oraz inne organy ochrony prawa. Wyrażane przez powoda niezadowolenie z warunków, w jakich był osadzony, nie znajduje odzwierciedlenia w wynikach kontroli sprawowanej przez właściwe instytucje i organizacje.

Odnosząc się do zarzutu pogorszenia się stanu zdrowia psychicznego powoda w czasie jego pobytu w areszcie, pozwany wskazał, iż z notatek sporządzonych z rozmów przeprowadzonych przez wychowawcę i psychologa z powodem wynika, iż A. P. był w dobrym stanie psychicznym. Osadzony nie zgłaszał żadnych dolegliwości psychicznych podczas pobytu w pozwanym Areszcie.

(odpowiedź na pozew k. 28-31)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód A. P. przebywał, jako osadzony, w Areszcie Śledczym w Ł. w okresie od 14 sierpnia 2013r. do 27 maja 2015r.

W czasie pobytu w Areszcie Śledczym w Ł. powód przebywał w celach: w pawilonie (...) - cele nr (...) (o powierzchni 12,04 m ^{( 2)}), (...) (o powierzchni 11,42 m ^{( 2)}), (...) (o powierzchni 12,02 m ^{( 2 )}, (...) (o powierzchni 4,70 m ^{( 2)} ), (...) (o powierzchni 10,77 m ^{( 2)} ) i (...) (o powierzchni 11,34 m ^{( 2)}) , w pawilonie(...) - cele nr (...) (o powierzchni 12,05 m ^{( 2)} ) i (...) (o powierzchni 11,68 m ^{( 2)} ) oraz w pawilonie (...)– cele nr (...)(o powierzchni 11,46 m ^{( 2)} ), (...) (o powierzchni 11,40 m ^{( 2)} ), (...) (o powierzchni 11,40 m ^{( 2)} ), (...) (o powierzchni 11,45 m ^{( 2)} ), (...) (o powierzchni 11,31 m ^{( 2)}), (...) (o powierzchni 11,66 m ^{( 2)}), (...) (o powierzchni 11,36 m ^{( 2)}), (...) (o powierzchni 5,07 m ^{( 2)} ) i (...)(o powierzchni 9,45 m ^{( 2)}). W żadnej z cel, w której przebywał powód nie przypadało na osadzonego mniej niż 3 m ^{( 2)} powierzchni.

(notatka z dnia 26.10.2015r. k. 112-113)

(...) Areszt Śledczy jest jednostką penitencjarną przeznaczoną głównie dla osób tymczasowo aresztowanych. Przebywają tutaj także skazani, wobec których toczą się postępowania w innych sprawach. Obecnie jest około 780 osadzonych.

(sprawozdanie z wizytacji przeprowadzonej w dnia od 8 do 24 września 2014r., k. 34-46, ponadto zeznania W. B. k. 147)

Wszystkim osadzonym w Areszcie Śledczym w Ł. zostaje zapewniona możliwość dbania o higienę osobistą. Cele są skanalizowane i mają doprowadzoną zimną wodę. Zgodnie z wytycznymi ogólnobudowlanymi wszystkie cele mieszkalne wyposażone są w węzły sanitarne, w skład których wchodzi miska ustępowa, automat płuczący, umywalka z doprowadzeniem zimnej bieżącej wody.

W części cel kąciki sanitarne są zabudowane całkowicie. W części cel są osłonięte konstrukcją stalową i pokryte płytą do wysokości 210-215 cm. Wejście do kącika sanitarnego zabudowanego z trzech stron stanowi drewniana przesłona umocowana na zawiasach do wysokości około półtora metra.

Od 2013 roku sukcesywnie dokonywana jest zabudowa kącików sanitarnych. Następuje podwyższanie zabudowy od podłogi aż do sufitu, montowane są drzwi pełnowymiarowe.

We wszystkich celach znajdują się gniazda elektryczne, co umożliwia osadzonym korzystanie z grzałek bądź czajników elektrycznych.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno – porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz.U. Nr 152, poz. 1494) oraz rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 roku w sprawie regulaminu organizacyjno – porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania (Dz.U. Nr 152, poz. 1493) ciepła kąpiel przysługuje osadzonym raz w tygodniu, zaś częściej jedynie osobom zatrudnionym przy pracach brudzących oraz chorym, zgodnie ze wskazaniami lekarza.

Kąpiel odbywa się w łaźniach, gdzie, mimo braku prawnego wymogu, na skutek interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich zostały zamontowane przesłony - by zapewnić kąpiącym się w większym stopniu intymność.

Administracja Aresztu Śledczego w Ł., działając zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz obecnie obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2014 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (weszło w życie 28 sierpnia 2014r.) umożliwiała osadzonym utrzymywanie higieny osobistej i zapewniała w tym celu zgodnie z rozporządzeniami odpowiednie środki, w postaci przyborów do golenia, mydła, kremu, proszku do prania, szczoteczki i pasty do zębów, szamponu do włosów, a także środków do czyszczenia urządzeń sanitarnych, proszku do szorowania, płynu do mycia naczyń oraz pasty do podłóg. Ponadto środki higieniczne osadzeni mogą otrzymywać w paczkach oraz dokonywać ich zakupu w kantynie.

Wydawanie koców, materacy oraz pościeli także odbywa się zgodnie z powyższym Rozporządzeniem. Rzeczy wydawane z magazynu są wyprane i zdezynfekowane. W uzasadnionych przypadkach rzecz wymieniana jest na inną.

Wszystkie cele w Areszcie Śledczym w Ł. wyposażone są w sprzęt kwaterunkowy, zgodnie ze wskazanym powyżej rozporządzeniem w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. W celi mieszkalnej z węzłem sanitarnym znajdują się: łóżko, stolik, szafka, taboret, wieszak, półka na przybory toaletowe, lustro. Ilość sprzętu zawsze jest dostosowana do liczby osadzonych przebywających w danej celi mieszkalnej. Osadzeni mogą zgłaszać oddziałowym potrzebę wstawienia dodatkowych sprzętów. Rzeczy te wydawane są czyste i zdezynfekowane.

Zdarzało się, że w szafkach brakowało drzwiczek, ponieważ sami osadzeni je wyjmowali. Po zgłoszeniu przez osadzonych uszkodzenia, szafki są naprawiane.

Każdy osadzony otrzymuje materac nadający się do użytkowania. W trakcie pobytu w Areszcie może wnioskować o jego wymianę. Materace nie są prane, ale są systematycznie wymieniane. W 2014r. dokonano zakupu 200 nowych kompletów. Przy przyjęciu każdy otrzymuje także koc, na prośbę osadzonego możliwa jest jego wymiana. Są one oddawane do prania, które wykonuje firma zewnętrzna. W 2014r. zostało zakupionych 250 sztuk nowych koców.

W latach 2002-2007 został przeprowadzony w jednostce generalny remont wszystkich cel, w trakcie którego nastąpiło wydzielenie kącika sanitarnego z celi, wymiana armatury sanitarnej i położenie glazury w kąciku sanitarnym, wymiana instalacji wodno - kanalizacyjnej i elektrycznej, naprawa lub wymiana powierzchni podłogowych, naprawa lub wymiana na nowy sprzętu kwatermistrzowskiego, uzupełnienie ubytków w ścianach oraz malowanie.

W pozwanym Areszcie na bieżąco są przeprowadzane remonty. W 2013r. zostało wyremontowanych 48 cel mieszkalnych, w 2014 r. ok. 100 cel mieszkalnych, zaś w roku 2015 ok. 40 cel.

Pomimo corocznego remontowania części cel, są one mocno wyeksploatowane, w części cel ściany są brudne. Ma to związek ze specyfiką jednostki, osadzeni przebywają tutaj czasowo, nie dbają o wyposażenie i stan techniczny cel, w których zostają umieszczeni, a wręcz je dewastują.

Wieczorem oświetlenie cel zapewniają świetlówki jarzeniowe, emitowane przez nie światło należy uznać za wystarczające do czytania i pisania.

W celach zamontowane jest oświetlenie jarzeniowe, typowe w tego rodzaju jednostkach, w zależności od wielkości celi jest to jedna belka mocy 2x40 Wat plus dodatkowo w kąciku sanitarnym 25 Wat, lub w celi o większej powierzchni – dwie belki o mocy 2x2x40 Wat plus 25 Wat w kąciku sanitarnym. Istnieje możliwość używania dodatkowego oświetlenia do czytania.

(sprawozdanie z wizytacji przeprowadzonej w dnia od 8 do 24 września 2014r., k. 34-46, ponadto zeznania W. B. k. 147v.-148)

W niektórych celach okna są stare i nieszczelne. Przeprowadzane są, szczególnie przed sezonem grzewczym, stałe konserwacje i naprawy doraźne polegające na wymianie potłuczonych szyb, uzupełnianiu okitowania, wymianie okuć ślusarskich oraz montażu zamknięć. Następuje sukcesywna wymian stolarki okiennej ze zniszczonej na nową.

Okna w celach pawilonów mieszkalnych są odpowiedniej wielkości i umożliwiają należyty dopływ światła dziennego. Na oknach cel pawilonów zamontowane zostały przesłony, nie powoduje to jednak gorszego oświetlenia pomieszczeń. Blendy nie są myte od zewnątrz.

Zgodnie ze specyfiką jednostki, otwory okienne wszystkich cel mieszkalnych, w których przebywają osadzeni, muszą być zabezpieczone kratą okienną odpowiednią do wymogów techniczno – ochronnych oraz posiadać przesłonę okienną. Blendy zostały zamontowane na polecenie sędziego penitencjarnego. Mają zapobiegać nielegalnym kontaktom między osadzonymi oraz osobami z zewnątrz.

W rozwiązaniu materiałowo-konstrukcyjnym przesłon, które zostały zamontowane w oknach cel w pawilonach mieszkalnych Aresztu Śledczego w Ł., zastosowano płyty poliwęglanowe ze względu na ich zwiększoną odporność na zarysowanie, doskonałą transparencję oraz zwiększoną odporność na warunki atmosferyczne. Płyty te posiadają aprobaty techniczne ITB i liczne certyfikaty zagraniczne potwierdzające możliwość ich stosowania w budownictwie. Odpowiednia przenikalność płyt nie powoduje znacznego ograniczenia dopływu do celi światła słonecznego. Atesty są bezterminowe, są wymagane po zamontowaniu blend oraz w sytuacji przeprowadzenia remontu.

Przesłony te pokryte są płytami poliwęglanowymi w stalowych ramach kątowych i są one zamontowane równolegle w stosunku do otworów okiennych z zachowaniem 30 cm odstępu w celu zapewnienia wymiany powierza podczas wietrzenia cel (nawiew zimnego powietrza odbywa się spodnią nieosłoniętą częścią, natomiast wywiew przestrzeniami bocznymi). W pomieszczeniach mieszkalnych Aresztu stosowana jest wentylacja grawitacyjna.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wentylacja w Areszcie Śledczym w Ł. poddawana jest corocznie okresowym kontrolom w zakresie przewodów kominowych, spalinowych i wentylacyjnych. Wyniki kontroli są pozytywne.

Stan techniczny instalacji grzewczej jest zgodny z obowiązującymi przepisami i zapewnia właściwe warunki cieplne w pomieszczeniach. Temperatura panująca w celach oraz cyrkulacja powietrza jest prawidłowa. Każda cela jest wentylowana. O wietrzenie cel dbają sami osadzeni, którzy mogą uchylać okno w ramach potrzeb.

Wszelkie problemy odnoszące się do stanu sanitarnego lub technicznego pomieszczeń, np. zawilgocenia oraz usterki w celach zgłaszane przez osadzonych są usuwane na bieżąco. W razie zgłoszenia występowania w celi insektów, cela poddawana jest dezynsekcji, natomiast przebywający w niej osadzeni przekwaterowywani są do innej celi. Nie występuje zagrzybienie ścian. O czystość w celach mieszkalnych, w tym o mycie okien, dbają sami osadzeni.

W Areszcie przeprowadzane są częste kontrole, między innymi ze strony (...) Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Poza regularnymi kontrolami, odbywają się także około 3 do 4 razy w roku kontrole doraźne, będące skutkiem skarg zgłaszanych przez osadzonych. W protokołach sporządzonych po przeprowadzonych w latach 2013-2014 kontrolach, nie odnotowano sytuacji wystąpienia zagrzybienia, ani zarobaczenia cel.

Z uwagi na zły stan higieniczny osób przyjmowanych do Aresztu, czasami zachodzi konieczność przeprowadzenia dezynsekcji. Jest ona wykonywana przez specjalistyczną firmę zewnętrzną.

(sprawozdanie z wizytacji przeprowadzonej w dnia od 8 do 24 września 2014r. k. 34-46, zeznania W. B., k. 147v.-148, opinia biegłego z zakresu budownictwa mgr inż. K. H. sporządzona na potrzeby postępowania IC 818/13 toczącego się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, k. 49-61, opinia biegłego z zakresu budownictwa mgr inż. K. Ś. sporządzona na potrzeby postępowania IC 18/11 toczącego się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, k. 62-65, opinia biegłego z zakresu instalacji sanitarnych mgr inż. I. B., sporządzona na potrzeby postępowania IIC 499/13 toczącego się przed Sądem Okręgowym w Łodzi, k. 66-82)

Wymóg, w przypadku łóżek piętrowych, zabezpieczenia górnego łóżka barierką oraz wyposażenia w drabinkę został wprowadzony rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2014 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych.

Obecnie przy łóżkach piętrowych w celach montowane są drabinki oraz barierki zabezpieczające przed spadnięciem. Aktualnie jedynie w ¼ cel nie ma takich drabinek. Nie stwierdzono żadnych przypadków upadku z łóżka piętrowego.

Pola spacerowe w Areszcie Śledczym w Ł., ze względów bezpieczeństwa, są zabudowane od góry siatką, częściowo zostały zadaszone.

Osadzeni mogą korzystać ze spaceru na polu spacerowych jeden raz dziennie w wymiarze 1 godziny. Pola spacerowe umiejscowione są przy każdym pawilonie. Nie wolno na ich terenie palić.

(zeznania W. B., k. 147v.-148)

W każdym pawilonie mieszkalnym jest gabinet stomatologiczny, okulistyczny, ambulatorium i izba chorych. W Areszcie zatrudnieni są w służbie zdrowia funkcjonariusze oraz lekarze i pielęgniarki na etatach cywilnych. Nadto podpisane są kontrakty z lekarzami specjalistami. Konsultacje mogą odbywać się także poza Aresztem Śledczym. Pielęgniarki wydają leki przy drzwiach, nie wchodzą do celi.

W Areszcie wykorzystywane są tradycyjne formy działalności kulturalno-oświatowej, takie jak wypożyczanie książek, nadawanie audycji przez radiowęzeł, oglądanie telewizji (wielu osadzonych korzysta z własnych telewizorów), organizowanie konkursów tematycznych i dostarczanie prasy. Organizowane są spotkania osadzonych z osobami spoza jednostki, funkcjonują kółka zainteresowań. Są organizowane również imprezy masowe. Osadzeni mają dostęp do prenumerowanej ze środków Aresztu prasy codziennej, a osadzeni dysponujący środkami finansowymi mają możliwość prenumeraty wybranych przez siebie tytułów.

(okoliczności znane Sądowi urzędowo, ponadto zeznania W. B., k. 148, sprawozdanie z wizytacji przeprowadzonej w dnia od 8 do 24 września 2014r., k. 34-46 )

Powód A. P. przez pierwsze 3 tygodnie przebywał w pozwanym Areszcie jako osoba tymczasowo aresztowana, a następnie skazana. Zdarzało się, że spał na łóżku piętrowym, nigdy z niego nie spadł, ale miał problem ze schodzeniem z niego, musiał podstawiać krzesełko.

(zeznania powoda, k. 148v.)

Przebywając w pozwanym Areszcie powód nie odczuwał problemów ze zdrowiem. W ciągu dnia nie miał także problemów z czytaniem przy świetle dziennym. Nie nosi okularów. Nie zdarzył mu się żaden wypadek na placu spacerowym, którego przyczyną byłaby zła bądź oblodzona nawierzchnia.

Stan zdrowia powoda także z psychicznego punktu widzenia nie uległ pogorszeniu. W trakcie rozmów przeprowadzonych z psychologiem w dniu 27 lutego 2015r. oraz w dniu 24 marca 2015r. w związku z prośbą o zmianę celi, nie zgłaszał problemów natury psychologicznej, ani potrzeby dalszych rozmów z psychologiem. Również w trakcie rozmowy z wychowawcą przeprowadzonej w dniu 5 kwietnia 2015r. nie zgłaszał żadnych problemów zdrowotnych, zaś stan swojego samopoczucia określił jako dobry.

(zeznania powoda, k. 149, notatka psychologa, k. 86, 87, notatka z rozmowy, k. 88)

Powód mógł korzystać z organizowanych na terenie jednostki zajęć kulturalno – oświatowych, zapisał się na wszystkie dostępne. Spędzał czas na świetlicy, oglądał filmy, grał w dostępne gry zespołowe.

(zeznania powoda, k. 149)

Przy przyjęciu do Aresztu A. P. wskazał, że pali. Od maja 2014r. zadeklarował, iż jest osobą niepalącą.

(zeznania powoda, k. 149, informacja z rozmowy wstępnej przy przyjęciu do jednostki, k. 83-86)

Powód, odnośnie braku oddzielenia kącika sanitarnego trwałymi przegrodami od reszty sali, zawracał się do Rzecznika Praw Obywatelskich, który powołując się na orzecznictwo sądów powszechnych, nie stwierdził w tym zakresie nieprawidłowości.

(pismo Rzecznika Praw Obywatelskich, k. 47-48)

Powyższe ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o złożone do akt sprawy przez strony dowody z dokumentów związanych z osadzeniem powoda w Areszcie Śledczym w Ł. oraz opinie biegłych sądowych. Nadto ustalając stan faktyczny sprawy Sąd oparł się na zeznaniach powoda oraz powołanego w sprawie świadka W. B. (2). Świadek jest zastępcą kierownika Oddziału Kwatermistrzowskiego, zajmującego się warunkami bytowymi, w związku z czym posiada rozległą wiedzę w zakresie warunków bytowych panujących w pozwanym zakładzie penitencjarnym oraz stanu cel.

Wprawdzie powołane opinie biegłych sądowych zostały sporządzone na potrzeby innych postępowań, posiadają zatem walor jedynie dowodu z dokumentu prywatnego, nie mniej jednak stanowią one materiał pomocniczy, na którym można oprzeć dalsze rozważania. Zostały wydane w analogicznych sprawach oraz odnoszą się do okoliczności aktualnych na moment przebywania powoda w pozwanym Areszcie Śledczym.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda co do tego, że w jego przypadku warunki bytowe w Areszcie Śledczym w Ł. wykraczały poza granice stanowiące o naruszeniu godności osobistej, albowiem tego rodzaju twierdzenia powoda nie znalazły potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, w tym zeznaniach świadka W. B. (2). Odnośnie części w/w zarzutów strona pozwana przedstawiła stosowne dokumenty w postaci opinii biegłego z zakresu budownictwa K. H., K. Ś. oraz biegłego z zakresu instalacji sanitarnych mgr inż. I. B.. W zakresie innych powołała się na przepisy regulujące odpowiednie normy.

Za niewiarygodne Sąd uznał zeznania powoda w części, w jakiej twierdził on, że cele mieszkalne były przepełnione oraz zagrzybione, zaś panująca w nich temperatura była za niska. Przeczy temu pozostały zgromadzony materiał dowodowy w postaci zeznań świadka W. B. (2), sprawozdania sporządzonego przez Sędziego Penitencjarnego oraz przedłożonych opinii biegłych z zakresu budownictwa oraz instalacji sanitarnych. Stan techniczny instalacji grzewczej jest zgodny z obowiązującymi przepisami, także cyrkulacja powietrza oraz temperatura panująca w celach jest prawidłowa. W trakcie licznych kontroli przeprowadzanych w Areszcie nie stwierdzono zagrzybienia cel.

Sąd nie przyznał waloru wiarygodności zeznaniom powoda w części, w jakiej twierdził, iż kilkukrotnie doszło do sytuacji, że w trakcie korzystania przez osadzonego z kącika sanitarnego, do celi weszła pielęgniarka. Jak wynika bowiem z zeznań W. B. (2) pielęgniarki zostawiają leki przy drzwiach, nie wchodzą do cel.

Zauważyć tutaj należy, iż zeznania powoda noszą znamiona subiektywnych ocen, formułowanych przez pryzmat osobistego stosunku do opisywanych okoliczności, wyznaczonego przez niezadowolenie z warunków bytowych panujących w miejscu, w którym przebywał on wbrew swojej woli, a przez co, z natury rzeczy, odbiegających od oczekiwanych. Z powyższych względów, w tym zakresie, nie zasługują one na wiarę w konfrontacji z pozostałym materiałem dowodowym w postaci dowodów z dokumentów, jak również z zeznań świadka W. B. (2).

Odnosząc się do zgłoszonych przez powoda na rozprawie w dniu 16 grudnia 2015r. wniosków o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego specjalisty z zakresu budownictwa oraz ochrony zdrowia, na okoliczność warunków, w jakich przebywają osadzeni w Areszcie Śledczym w Ł., a ponadto z zeznań świadków S. W., Ł. S. (1), P. G. oraz Ł. S. (2), wskazać należy, iż zarządzeniem z dnia 31 sierpnia 2015r., doręczonym powodowi w dniu 3 września 2015r., został on zobowiązany do złożenia w terminie 14 dni pisma przygotowawczego, wraz ze wszystkimi wnioskami dowodowymi, pod rygorem ich późniejszego pominięcia. Zarządzenie owo zawierało także niezbędne pouczenia w trybie art. 210§2 k.p.c. , w tym pouczenia o skutkach opóźnienia w składaniu wniosków. Dlatego też wobec zgłoszenia wskazanych powyżej wniosków dowodowych dopiero na rozprawie w dniu 16 grudnia 2016r., , Sąd potraktował je jako spóźnione i pominął na podstawie art. 207 §6 k.p.c. .

Sąd nie oparł się na Raporcie Przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji w Areszcie Śledczym w Ł., został on sporządzony po dokonaniu oględzin losowo wybranych cel mieszkalnych w pozwanym Areszcie w styczniu 2014r., a zatem na pół roku przed osadzeniem w nim powoda.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

W niniejszej sprawie powód wystąpił o zapłatę tytułem zadośćuczynienia kwoty 100.000 zł w związku z naruszeniem jego dóbr osobistych.

Zasadność roszczenia pozwu podlegała analizie w oparciu o przepisy art. 23 k.c. i art. 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c. oraz art. 417 k.c.

W myśl art. 417 § 1 k.c. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. Przesłankami odpowiedzialności Skarbu Państwa zatem, na gruncie tego przepisu są: szkoda wyrządzona przy niezgodnym z prawem wykonywaniu czynności z zakresu władzy publicznej oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy niezgodnym z prawem wykonywaniem takich czynności a powstaniem szkody.

Na gruncie art. 417 k.c. odpowiedzialność Skarbu Państwa ma miejsce wówczas, gdy wykonującemu władzę publiczną – bez względu na sposób i formę działania – można postawić zarzut działania z naruszeniem prawa. Przepis powyższy dotyczy wszelkich czynności (działania i zaniechania) związanych z wykonywaniem imperium, a więc czynności faktycznych i prawnych, które pozostają w ścisłym, funkcjonalnym związku z wykonywaniem władzy publicznej. Nie ulega przy tym wątpliwości, że do sfery imperium państwa należy stosowanie środków przymusu związanych ze stosowaniem środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, czy z wykonywaniem kary pozbawienia wolności.

Niezgodność z prawem na gruncie art. 417 k.c. oznacza „zaprzeczenie zachowania uwzględniającego nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej” (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r., SK 18/00). Chodzi tu o niezgodność z konstytucyjnie rozumianymi źródłami prawa, czyli Konstytucją, ustawami, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi oraz rozporządzeniami, a także dorobkiem prawnym Wspólnoty Europejskiej i prawem stanowionym przez Unię Europejską.

Odnosząc się do przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej przewidzianej w art. 417 k.c. w postaci szkody, wskazać należy, iż jest ona rozumiana szeroko - jest nią każdy uszczerbek w prawnie chronionych dobrach danego podmiotu, zarówno o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym. Art. 417 k.c. dotyczy zatem również odpowiedzialności Skarbu Państwa z tytułu naruszenia dóbr osobistych obywatela, co oznacza możliwość wystąpienia przez pokrzywdzonego z roszczeniem o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę niemajątkową. Przy czym nie ulega wątpliwości, że poszkodowany może żądać zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę jedynie w wypadkach wskazanych w ustawie.

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych (§ 2).

Zatem stosownie do art. 24 k.c., na zasadach przewidzianych w kodeksie pokrzywdzony może żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na cel społeczny.

Roszczenia o zadośćuczynienie w niniejszej sprawie rozpatrywać należy w oparciu o art. 448 k.c.

Nie ulega wątpliwości, że dobra osobiste, których ochrony domaga się powód, mają charakter uniwersalny i podlegają ochronie prawnej.

W myśl art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. W powołanym przepisie brak jest definicji dóbr osobistych, jednakże zawiera on otwarty katalog chronionych dóbr osobistych, do których niewątpliwie należą również zdrowie, godność, cześć i prawo do humanitarnego traktowania. Przy czym ocena, czy dobro osobiste człowieka zostało zagrożone lub naruszone, wymaga zastosowania kryteriów o charakterze obiektywnym. Nie ma tu bowiem znaczenia subiektywna reakcja i odczucia pokrzywdzonego, lecz istotny jest odbiór danego zachowania przez osoby trzecie i reakcja opinii publicznej (tak SN w wyroku z 26 października 2001 r., V CKN 195/01, LEX nr 53107).

Nie każde naruszenie dobra osobistego daje jednak prawo do skorzystania z ochrony prawa cywilnego. W myśl bowiem art. 24 k.c. ochrona taka przysługuje jedynie przed bezprawnym naruszeniem dobra osobistego. Przy czym powołany przepis zawiera domniemanie bezprawności zachowania pozwanego, a zatem to pozwany dążąc do uwolnienia się od odpowiedzialności winien wykazać, że nie było ono bezprawne. Bezprawne jest zachowanie sprzeczne z normami prawa lub zasadami współżycia społecznego. Okolicznościami kontratypowymi, wyłączającymi bezprawność, mogą być przykładowo - zgoda poszkodowanego, działanie w ramach obowiązku prawnego, wykonywanie własnego prawa podmiotowego, obrona konieczna, czy wreszcie działanie podjęte w obronie uzasadnionego interesu społecznego lub prywatnego.

Powołane przepisy wymieniają tym samym, jakie przesłanki muszą być spełnione, aby doszło do udzielenia ochrony prawnej dóbr osobistych. Przesłanki te są następujące:

- istnienie dobra chronionego prawem,

- naruszenie lub przynajmniej zagrożenie naruszeniem danego dobra,

- bezprawność działań naruszających.

Godność osobista jest sferą osobowości, która konkretyzuje się w poczuciu własnej wartości człowieka i oczekiwaniu szacunku ze strony innych ludzi. Poczucie to, które stanowi istotny element psychiki człowieka, kształtowane jest przez szereg okoliczności zewnętrznych (por. wyrok Sądu Najwyższego dnia 25 kwietnia 1989 roku, I CR 143/89, OSPiKA 1990, poz. 330).

Zgodnie z treścią art. 30 Konstytucji przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanowione tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Doniosłe znaczenie dla ochrony dóbr osobistych ma także konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) zawierająca katalog praw i wolności przysługujących każdemu człowiekowi. Art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stanowiący, że nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, wprowadza obowiązek władzy publicznej zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, nienaruszających godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust. 1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka i prawo do intymności nie doznają istotnego uszczerbku.

Natomiast w myśl postanowień Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, przyjętej w Nicei, godność ludzka jest nienaruszalna. Musi być szanowana i chroniona. Każdy ma prawo do poszanowania swej integralności fizycznej i psychicznej.

O nakazie humanitarnego traktowania więźniów stanowi również art. 10 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167), zgodnie z którym każda osoba pozbawiona wolności ma być traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem jej przyrodzonej godności.

Realizacja spoczywających na administracji Aresztu Śledczego obowiązków w zakresie organizowania miejsc, w których przebywają osoby pozbawione wolności należy do działań władczych państwa i mieści się w pojęciu wykonywania zadań z zakresu władzy publicznej. A zatem ocena, czy obowiązki te zostały zrealizowane, winna być dokonana z uwzględnieniem uprawnień skazanego, szczegółowo uregulowanych przepisach ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.), a także z uwzględnieniem treści przepisów wykonawczych, rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 roku w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności (Dz. U. z 2003 r. Nr 152, poz. 1493), rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 roku w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. z 2003 r. Nr 186, poz. 1820), oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2014 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (obowiązującego od 14 sierpnia 2014r.).

Ustawodawca, wśród naczelnych zasad kodeksu karnego wykonawczego wymienił w art. 4, zasadę humanitaryzmu, która zakłada, że kary, środki karne, zabezpieczające i zapobiegawcze wykonuje się w sposób humanitarny, z poszanowaniem godności ludzkiej skazanego. Skazany zachowuje także prawa i wolności obywatelskie. Ich ograniczenie może wynikać jedynie z ustawy oraz z wydanego na jej podstawie prawomocnego orzeczenia.

W myśl art. 5 k.k.w. skazany jest podmiotem określonych w kodeksie praw i obowiązków. Przykładowo zostały one wskazane w art. 102 k.k.w., gdzie w pkt 1 mowa jest o tym, że skazany ma prawo do odpowiedniego, ze względu na zachowanie zdrowia, wyżywienia, odzieży, warunków bytowych, pomieszczeń oraz świadczeń zdrowotnych i odpowiednich warunków higieny.

Warunki bytowe osadzonego w zakładzie karnym bądź areszcie śledczym określa m.in. art. 110 k.k.w., zgodnie z którym skazanego osadza się w celi mieszkalnej wieloosobowej lub jednoosobowej (§ 1). Powierzchnia w celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, wynosi nie mniej niż 3 m2. Cele wyposaża się w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę, według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, a także oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy (§ 2).

Udzielenie powodowi cywilnoprawnej ochrony wymagało zatem ustalenia, że zachowania administracji pozwanego Aresztu Śledczego godziły w jego dobra osobiste w rozumieniu art. 24 § 1 k.c. Z mocy art. 6 k.c. na powodzie ciążył dowód wskazania konkretnych uchybień w postaci zaniechania podjęcia działań zapewniających mu realizację jego uprawnień w zakresie warunków bytowych wynikających ze wskazanych powyżej przepisów, naruszających sferę jego dóbr osobistych. Pozwanego obciążał zaś obowiązek udowodnienia, że działał zgodnie z prawem i nie naruszył dobra osobistego powoda (art. 6 k.c. w związku z art. 24 k.c.).

Przechodząc do szczegółowej analizy zarzutów sformułowanych przez powoda i mających świadczyć o naruszeniu jego dóbr osobistych przez pozwanego, podniósł on szereg zarzutów odnośnie warunków bytowych urągających jego godności osobistej.

Wymogi dotyczące warunków bytowych w celach mieszkalnych zakładów karnych i aresztów śledczych uregulowane zostały w art. 110 § 2 k.k.w. Zgodnie ze wskazanym przepisem powierzchnia w celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, powinna wynosić nie mniej niż 3 m ².

Przepis § 28 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności wskazuje, iż cela mieszkalna powinna być wyposażona w łóżko dla każdego skazanego, odpowiednią do liczby skazanych ilość stołów, szafek i taboretów oraz środków do utrzymania czystości w celi.

Zgodnie zaś z brzmieniem art. 111 § 1 k.k.w. skazany powinien otrzymać do użytku, z zakładu karnego, odpowiednią do pory roku odzież, bieliznę oraz obuwie, o ile nie korzysta z własnych. Skazanemu zapewnia się warunki niezbędne do utrzymania higieny osobistej, w szczególności otrzymuje on z zakładu karnego pościel oraz inne środki do utrzymania higieny i czystości w celi.

Zdaniem Sądu, zgromadzony w sprawie niniejszej materiał dowodowy, pozwalał na ustalenie, że pozwany zapewnił powodowi w pełni zgodne z prawem warunki odbywania kary pozbawienia wolności.

Wbrew stanowisku powoda, przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, aby przebywanie w pozwanym Areszcie, w warunkach bytowych wyznaczonych okolicznościami towarzyszącymi izolacji penitencjarnej, a szeroko kwestionowanych przez A. P., wywołało u niego negatywne skutki zdrowotne, fizyczne bądź psychiczne powodujące poczucie krzywdy, innej niż wynikająca z samego faktu pozbawienia wolności i związanej z tym izolacji od świata zewnętrznego, ograniczenia swobody i wolnej woli decydowania o samym sobie.

Sąd zważył, iż przy dokonywaniu oceny, czy osadzenie powoda w warunkach bytowych, oferowanych przez pozwaną jednostkę, mogło mieć wpływ na naruszenie jego dóbr osobistych, należy mieć na uwadze, że odbywanie kary pozbawienia wolności niesie ze sobą w sposób immanentny wiele dolegliwości wyrażających się nie tylko w pozbawieniu możliwości swobody, ale i w dużej mierze intymności, z uwagi na konieczność przebywania i wykonywania czynności życia codziennego w ściśle określonych, niekomfortowych warunkach.

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, Sąd ustalił, że warunki bytowe w celach, w których przebywał powód na terenie Aresztu we wskazanym w pozwie okresie, były typowe dla wszystkich cel mieszkalnych. Cele były na bieżąco remontowane.

W myśl § 32 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania oraz § 30 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności ciepła kąpiel przysługuje przynajmniej raz w tygodniu. W sytuacjach uzasadnionych stanem zdrowia bądź osobom zatrudnionym przy pracach brudzących kąpiel przysługuje częściej. Ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, iż powód mógł korzystać z ciepłej kąpieli raz w tygodniu. A. P. otrzymywał także zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz obecnie obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2014 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych (weszło w życie 28 sierpnia 2014r.) odpowiednie środki, w postaci przyborów do golenia, mydła, kremu, proszku do prania, szamponu, szczoteczki i pasty do zębów. Ponadto środki higieniczne mógł otrzymywać w paczkach oraz dokonywać ich zakupu w kantynie. Wprawdzie w wielu celach nie ma dostępu do ciepłej wody, jednakże cele są wyposażone w gniazda elektryczne, co umożliwia osadzonym korzystanie z grzałek. Zimna bieżąca woda, grzałka i miska umożliwiały zagrzanie wody, chociażby do codziennego umycia się. Raz na tydzień osadzeni korzystają z łaźni, gdzie jest ciepła woda. Otrzymują także odpowiednie środki pielęgnacyjne do zachowania higieny osobistej. Stąd w ocenie Sądu nie było żadnych przeszkód do dbania przez powoda o higienę osobistą.

Jako nieuzasadniony należy także ocenić zarzut braku zapewnienia intymności podczas kąpieli w łaźni oraz niezapewnienia w odpowiednim stopniu intymności podczas korzystania z kącika sanitarnego, wobec braku jego pełnej zabudowy. Podkreślić należy, iż podstawowym celem jednostki jest całkowita izolacja osadzonych i uniemożliwienie im kontaktów miedzy sobą. Zauważyć jednak trzeba, że pozwany, po interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich, zamontował w 2014r. w łaźni przesłony. Od 2013r., w ramach przeprowadzanych prac remontowych, następuje także stopniowe podwyższanie zabudowy kącika. Obecnie w 2/3 cel mieszkalnych zamontowane zostały pełnowymiarowe drzwi, zaś zabudowa ścian sięga od podłogi aż po sufit. Jednakże dla zapewnienia bezpieczeństwa więźniów, konieczna jest taka zabudowa kącików sanitarnych, aby możliwa była kontrola celi przez funkcjonariuszy. W ocenie Sądu intymność podczas przebywania w kąciku sanitarnym jest zapewniona w wystarczający sposób także przez oddzielenie tego miejsca konstrukcją stalową pokrytą płytą do wysokości 210-215 centymetrów oraz zamontowanymi drzwiami o wysokości 1,5 m.

Za bezzasadny należało również uznać zarzut dotyczący zagrzybienia cel mieszkalnych. O czystość w celi mają obowiązek dbać sami osadzeni, do nich, bowiem należy jej sprzątanie, jak również wietrzenie. Wszelkie incydenty dotyczące lokalnie występujących problemów w zakresie stanu technicznego lub sanitarnego pomieszczeń, są na bieżąco usuwane.

Odnosząc się zaś do podnoszonego przez powoda zarzutu braku zadaszenia na placu spacerowym oraz braku wydzielonego miejsca dla osób palących, zauważyć należy, iż place są częściowo zadaszone, zaś na ich terenie obowiązuje zakaz palenia.

Reasumując, stwierdzić należy, że ustalone przez Sąd fakty nie dają podstaw do przypisania pozwanemu naruszenia dóbr osobistych powoda. Samo niezadowolenie powoda ze standardów pomieszczeń mieszkalnych nie daje jeszcze podstaw do przyjęcia istnienia uchybień w funkcjonowaniu Aresztu. Nie można oczekiwać, iż miejsca, w których przebywają osoby pozbawione wolności, będą odpowiadały standardom hoteli czy innych zakładów prowadzących działalność komercyjną.

Podkreślić należy, iż w latach 2002-2007 został przeprowadzony w jednostce generalny remont wszystkich cel, w trakcie którego wykonano wydzielenie kącika sanitarnego z celi, wymieniono armaturę sanitarną i położono glazurę w kąciku sanitarnym, wymiano instalację wodno - kanalizacyjną i elektryczną, dokonano naprawy lub wymiany powierzchni podłogowych, naprawy lub wymiany na nowy sprzętu kwatermistrzowskiego, uzupełnienia ubytków w ścianach oraz przeprowadzono malowanie. Wyposażenie cel oraz zaopatrzenie w sprzęt kwaterunkowy są zgodnie ze wskazanymi powyżej rozporządzeniami w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Rzeczy takie jak koce, pościel, ręczniki, materace i ścierki wydawane są czyste, wyprane i zdezynfekowane.

Cele co roku, na bieżąco są remontowane. Od 2009 r. wymieniane są także sukcesywnie okna. Jednakże pomimo corocznego remontowania części cel, w wielu celach ściany są brudne, a na sprzęcie kwaterunkowym, wyposażeniu cel (koce, pościel, ręczniki i ścierki) widać ślady częściowego zużycia i napraw, co związane jest z dużą rotacją osadzonych z racji przeznaczenia wizytowanej jednostki penitencjarnej. Należy też dodać, że za stan techniczny cel oraz jakość ich wyposażenia w pierwszej kolejności odpowiedzialni są sami osadzeni, którzy nie tylko nie dbają o wyposażenie i stan techniczny pomieszczeń mieszkalnych, ale wręcz je dewastują.

Odwołując się z kolei do orzecznictwa Sądu Najwyższego, wskazać należy iż osoba osadzona musi liczyć się z ograniczeniami i dolegliwościami wynikającymi z wykonywania kary pozbawienia wolności (por. wyrok SN z 02.10.2007r., II CSK 269/07, opubl. Monitor Prawniczy, rok 2007, Nr 21, str. 1172).

W ocenie Sądu warunki w celi, wprawdzie skromne, nie były niegodziwe. Także pozostałe dolegliwości, jakich doznawał powód w pozwanym Areszcie Śledczym, nie naruszały jego godności.

Ustosunkowując się do zarzutów, związanych z uchybieniami w zakresie funkcjonowania instalacji grzewczej, należało uznać je za nieudowodnione. Powód w toku procesu nie wykazał, mimo przysługujących mu jako stronie instrumentów prawnych aby panująca w pozwanej placówce temperatura powietrza nie była prawidłowa.

Potwierdzenia nie znalazł kolejny zarzut stawiany pozwanemu, polegający na pogorszeniu się stanu zdrowia powoda na skutek panujących w Areszcie warunków socjalno-bytowych. Wskazać tutaj należy, iż realizacja spoczywających na Administracji Aresztu Śledczego obowiązków w zakresie opieki medycznej nad osobami pozbawionymi wolności należy do działań władczych i mieści się w pojęciu wykonywania zadań z zakresu władzy publicznej zawartym w dyspozycji art. 417 § 1 k.c. Ocena, czy obowiązki te zostały zrealizowane, winna być dokonana z uwzględnieniem uprawnień skazanego, szczegółowo uregulowanych w art. 115 § 1 – 8 k.k.w. oraz przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości i Ministra Zdrowia z dnia z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków, zakresu i trybu współdziałania podmiotów leczniczych z podmiotami leczniczymi dla osób pozbawionych wolności w zakładach karnych i aresztach śledczych w zapewnieniu świadczeń zdrowotnych osobom pozbawionym wolności (Dz. U.2012.547) i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 czerwca 2012 r. w sprawie udzielania świadczeń zdrowotnych przez podmioty lecznicze dla osób pozbawionych wolności (Dz. U. z dnia 29 czerwca 2012 r.).

Zgodnie z przepisem art. 115 § 1 k.k.w. skazanemu zapewnia się bezpłatne świadczenia zdrowotne, leki i artykuły sanitarne.

Stosownie do art. 115 § 4 k.k.w. świadczenia zdrowotne udzielane są skazanym przede wszystkim przez podmioty lecznicze dla osób pozbawionych wolności. Natomiast inne zakłady opieki zdrowotnej współdziałają ze służbą zdrowia w zakładach karnych w zapewnieniu skazanym świadczeń zdrowotnych, gdy konieczne jest m.in. natychmiastowe udzielenie świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia skazanego, czy też przeprowadzenie specjalistycznych badań, leczenia lub rehabilitacji skazanego (art. 115 § 5 k.k.w.).

Odnosząc się do zarzutów powoda dotyczących możliwego pogorszenia się jego stanu zdrowia, w tym stanu psychicznego oraz wzroku, Sąd uznając je za nieudowodnione, nie uwzględnił ich. Ponadto odnośnie znajdującego się w celach kurzu i brudu, mającego negatywnie wpływać na stan zdrowia powoda, wskazać należy, iż zgromadzony w sprawie materiał wykazał, iż w pomieszczeniach mieszkalnych zapewniona została odpowiednia ich wentylacja. Zaś dbanie o czystość w celi, w tym jej sprzątanie i wietrzenie należy do obowiązków osadzonych.

Podkreślić należy, iż powód przyznał, iż nie miał problemów zdrowotnych w trakcie pobytu w pozwanym Areszcie.

Odnosząc się zaś do zarzutu braku zabezpieczeń na łóżkach, na których spali osadzeni, zauważyć należy, iż znajdujące się w celach łóżka odpowiadały normom przewidzianym w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r., w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych.

Obowiązek zaś montowania drabinek i zabezpieczeń na łóżkach piętrowych został wprowadzony dopiero na mocy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 stycznia 2014 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych, które weszło w życie 14 sierpnia 2014r. Od tamtej pory następowało sukcesywne ich montowanie. Zauważyć przy tym należy, iż jak zeznał sam powód, nigdy z takiego piętrowego łóżka nie spadł.

Stosowanie w celach przesłon okiennych pozostaje w zgodzie z przepisami techniczno – ochronnymi i budowlanymi. Ich zamontowanie związane jest z koniecznością ograniczenia osadzonym możliwości niedozwolonego kontaktowania się między sobą oraz ze światem zewnętrznym. Powód nie udowodnił by obecność blend stanowiła dla niego źródło dyskomfortu, nadto sam przyznał, że w ciągu dnia natężenie naturalnego światła jest wystarczające, by można było przy nim czytać.

Nie znalazł potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym także podnoszony przez powoda zarzut braku zajęć kulturalno-oświatowych. Podkreślić tutaj należy, iż sam A. P. przyznał, że korzystał z wszelkich dostępnych w areszcie tego typu form aktywności, w tym spędzał czas na świetlicy czy brał udział w grach zespołowych.

Reasumując stwierdzić należy, że ustalone przez Sąd fakty nie dają podstawy do przypisania pozwanemu naruszenia dóbr osobistych powoda. Powód w toku procesu nie udowodnił, jakoby w pozwanej placówce miały miejsce rażące zaniedbania – godzące w jego godność, bezpieczeństwo i zdrowie.

Samo niezadowolenie powoda ze standardów pomieszczeń mieszkalnych nie daje jeszcze podstaw do przyjęcia istnienia uchybień w funkcjonowaniu Aresztu. Działanie pozwanego nie może być uznane za bezprawne. W ocenie Sądu, dolegliwości, jakich doznawał powód w pozwanym Areszcie Śledczym, nie naruszały jego godności. W niniejszej sprawie nie można mówić o naruszeniu przez pozwanego godności powoda, prawa do prywatności i intymności oraz o jego przetrzymywaniu w niehumanitarnych warunkach, rodzących niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia. Podkreślenia wymaga, że każde przebywanie w pewnej zbiorowości ludzkiej wiąże się, w sposób nieuchronny, z ograniczeniem własnej prywatności. Sytuacja ta ma z natury rzeczy również miejsce w przypadku pozbawienia wolności będącego skutkiem tymczasowego aresztowania lub wykonania kary orzeczonej prawomocnym wyrokiem skazującym. Odbywanie kary polega bowiem na przymusowej izolacji w warunkach jednostki penitencjarnej, razem z innymi współosadzonymi umieszczonymi na niewielkiej powierzchni mieszkalnej, co nigdy nie sprzyja zachowaniu pełnej prywatności oraz zakłóca intymność.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do uwzględnienia żądania pozwu. Wobec czego powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu zapadło w oparciu o art. 102 k.p.c. Powód w całości przegrał sprawę, zatem powinien ponieść wszelkie związane z tym koszty, które pojawiły się po stronie jego przeciwnika procesowego. Jednakże w myśl art. 102 k.p.c, w przypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może nie obciążać strony kosztami procesu w całości lub w części. Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie zaistniały takie warunki. Sąd miał przede wszystkim na uwadze trudną sytuację życiową i majątkową powoda, który nie posiadając żadnego majątku oraz dochodów korzystał ze zwolnienia od kosztów sądowych. W związku z czym Sąd doszedł do przekonania, że w okolicznościach niniejszej sprawy zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek pozwalający na nieobciążanie powoda kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej.