Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 839/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Barbara Białecka (spr.)

Sędziowie:

SSA Jolanta Hawryszko

SSA Zofia Rybicka - Szkibiel

Protokolant:

St. sekr. sąd. Katarzyna Kaźmierczak

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2015 r. w Szczecinie

sprawy M. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 27 lutego 2013 r. sygn. akt VI U 702/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu M. W. prawo do emerytury od dnia 13 maja 2012r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na rzecz M. W. kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za postępowanie apelacyjne i kasacyjne.

SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hwryszko

Sygn. akt III AUa 839/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23.05.2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił M. W. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym przewidzianego dla pracowników wykonujących pracę
w szczególnych warunkach, gdyż w ocenie organu rentowego ubezpieczony mimo udowodnienia 26 lat, 6 miesięcy i 5 dni ogólnego stażu ubezpieczeniowego, według stanu na dzień 1.01.1999r. nie udokumentował co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Z treści decyzji wynika, że organ rentowy uznał 10 lat, 1 miesiąc i 16 dni pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji M. W. wskazał, że spełnił wszystkie warunki przyznania prawa do emerytury, w tym wymagany okres pracy
w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 27.02.2013r. oddalił odwołanie.

Sąd I Instancji ustalił, że M. W., ur. (...), w dniu 13.04.2012r. wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury, nie był członkiem OFE, a stosunek pracy rozwiązał dnia 30.04.2012 roku. Przed organem rentowym udowodnił łącznie staż ubezpieczeniowy wynoszący: 26 lat, 1 miesiąc i 20 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych w następujących zakładach pracy:

1.  (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) od dnia 16.09.1980 roku do dnia 31.03.1991 roku, jako operator żurawia,

2.  Przedsiębiorstwie Usług (...) w G. od 01.07.1993 roku - 31.01.1994 roku, jako operator żurawia wieżowego,

3.  (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...),
od 7.03.1975 roku do 2.10.1975 roku jako kierowca ciągnika oraz
od 23.12.1977 roku do 31.08.1979 roku, jako operator żurawia wieżowego,

4.  Zakładzie (...) prowadzonym przez J. B. w G. w okresach 26.11.1990 do 20.02.1991, od 22.05.1991 do 31.12.1991 roku, od 04.03.1992 do 31.12.1992, w charakterze operatora dźwigu.

Ubezpieczony korzystał z urlopów bezpłatnych w okresach: 21.02.1991-21.05.1991, 01.01.1992-03.03.1992,01.01.1993-28.02.1993.

W oparciu o powyższe wskazane ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał,
że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie i wskazał na przepisy art. 184 ust. 1, ust. 2 w zw. z art. 32 ust. 1, ust. 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity opubl. w Dz. U. z 2013 roku, poz. 1140, ze zm.) - zwaną dalej ustawą emerytalną – w zw. z § 2 ust. 1, § 3 i § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) – zwanego dalej rozporządzeniem z dnia 7 lutego 1983r. - jednocześnie przytaczając ich treść. W ocenie Sądu Okręgowego ubezpieczony nie wykazał, aby spełnił wymóg posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, przy bezspornej okoliczności, że pracował w tych warunkach przez okres 10 lat, 8 miesięcy i 16 dni.

Ubezpieczony w niniejszym postępowaniu dowodził wykonywania pracy w warunkach szczególnych w okresie od 07.03.1975 roku do 31.08.1979 roku w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G., od 01.11.1970 roku do 15.01.1971 roku i od 15.05.1971 roku do 12.02.1974 roku w Kółku Rolniczym w K., Zakładzie (...) prowadzonym przez J. B. w G. od 26.11.1990r. do 28.02.1993r .

Sąd Okręgowy uwzględnił częściowo okresy pracy wykazywane przez ubezpieczonego. Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów oraz dowodom z zeznań świadków, lecz nie doprowadziły one do poczynienia ustaleń i rozważań prowadzących do uwzględnienia roszczenia ubezpieczonego. Na podstawie dokumentów w aktach osobowych, dokumentów w aktach ZUS oraz zeznań świadków uznał, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. jako operator żurawia wieżowego od 23.12.1977r roku do 31.08.1979 roku. Ubezpieczony nie wykazał wcześniejszej daty pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy podał, że świadek F. B. (1) nie pamiętał od jakiej daty ubezpieczony był operatorem. Świadek zeznał, że ubezpieczony został skierowany na kurs i był operatorem. Świadek T. G. zeznał, że poznał ubezpieczonego, gdy ten już był operatorem żurawia. Świadek J. S. (1) pracował z ubezpieczonym w tym przedsiębiorstwie od roku 1978 roku , zatem jego zeznania potwierdziły już okres po uzyskaniu uprawnień operatora żurawia wieżowego. Świadek J. S. (2) zeznał, że ubezpieczony przyuczał się do zawodu, pracując z drugim operatorem. Przyuczanie trwało około pół roku, a następnie zakład kierował pracownika na kurs. Mając na uwadze powyższe dowody Sąd I instancji uznał, że ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako operator żurawia wieżowego od uzyskania uprawnień. Świadkowie F. B., T. G., J. S. oraz S. S. (1) potwierdzili stały charakter i pełny wymiar pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych po uzyskaniu uprawnień, czyli od 23.12.1977 roku do 31.08.1979 roku ( 1 rok, 8 miesięcy i 9 dni). Wcześniejszy okres pracy ubezpieczonego podczas przyuczania się do zawodu, w którym ubezpieczony obserwował pracę doświadczonego operatora i wykonywał lżejsze prace, zdaniem tego Sądu, nie może zostać zaliczony, bowiem brak w takiej sytuacji stałości i pełnego wymiaru pracy w warunkach szczególnych. Zatem okresu przed uzyskaniem przez ubezpieczonego uprawnień nie uwzględnił.

Ocenę pracy operatora żurawia wieżowego, od 23.12.1977 roku do 31.08.1979 roku, jako pracy w warunkach szczególnych Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zapisów w dziale V - pkt 3 załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz.43 ze zm.), w którym wymienia się prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych.

Sąd Okręgowy uwzględnił ubezpieczonemu okresy pracy w Zakładzie (...) prowadzonym przez J. B. w G. w okresach 26.11.1990 do 20.02.1991, od 22.05.1991 do 31.12.1991 roku, od 04.03.1992 do 31.12.1992, w charakterze operatora dźwigu. Charakter pracy ubezpieczonego potwierdziły dokumenty w aktach osobowych wskazujące na stanowisko operatora oraz zeznania świadków. Świadek J. B., R. K. i świadek S. J. potwierdzili, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę operatora żurawia wieżowego. Jednocześnie z akt osobowych ubezpieczonego z tego okresu, w tym świadectwa pracy wynika, że ubezpieczony korzystał z urlopów bezpłatnych. Ubezpieczony złożył dwa wnioski o udzielenie urlopów bezpłatnych. Prowadził również korespondencję w tej sprawie z pracodawcą J. B.. Zatem Sąd meriti uwzględnił okresy pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych z pominięciem okresów korzystania przez niego z urlopów bezpłatnych. Okres ten wyniósł 1 rok, 11 miesięcy i 4 dni.

Ocenę pracy operatora żurawia wieżowego w omawianym okresie , Sąd dokonał na podstawie zapisów w dziale V - pkt 3 załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz.43 ze zm.), w którym wymienia się prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia ubezpieczonego w Kółku Rolniczym w K.. Jak wynika z dokumentów ubezpieczony w Kółku Rolniczym w K. pracował od 01.11.1970 roku do 15.01.1972 roku ( zaświadczenie tom I k. 4 akt ZUS) i od 15.05.1971 roku do 12.02.1974 roku ( świadectwo tom IV k. 4) – okresy pokrywające się częściowo. W świadectwie pracy z dnia 30.12.1974 roku zapisano, że ostatnim stanowiskiem pracy ubezpieczonego była praca traktorzysty. Ubezpieczony dowodził, że w całym okresie pracy w K. był traktorzystą. Świadkowie W. P. i S. S. (2) nie potwierdzili stanowczo, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy ciągnika. Świadek S. wskazał, że kojarzy ubezpieczonego jako pomocnika przy załadunku i wyładunku. Dokumenty zgromadzone w aktach rentowych ubezpieczonego (tom I), wskazują, od 01.11.1970 roku był pracownikiem załadunkowym i wyładunkowym, a od dnia 16.11.1971 roku ubezpieczony był na zwolnieniu lekarskim. Zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 11.04.1972 roku (zaświadczenie tom I k. 4 akt ZUS) potwierdza pracę ubezpieczonego w charakterze pracownika załadunku i wyładunku. Ubezpieczony pobierał następnie rentę inwalidzką, jak wynika z decyzji z dnia 14.12.1973 roku, do dnia 12.02.1974 roku. Od dnia 15.02.1974 roku odbywał służbę wojskową. Wobec dowodów zaoferowanych przez ubezpieczonego w ocenie Sądu Okręgowego, brak podstaw do uwzględnienia jako pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia ubezpieczonego w Kółku Rolniczym w K.. Dowody te bowiem nie wskazują w jakiej dacie ubezpieczony pracował stale jako traktorzysta i czy praca ta odbywała się w pełnym wymiarze czasu pracy.

Odnośnie prac załadunkowych i wyładunkowych to świadek S. zeznał, że ubezpieczony zajmował się załadunkiem i wyładunkiem nie tylko ciężkich, lecz również lżejszych rzeczy, a zatem i w tym przypadku brak stałości i pełnego wymiaru wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż nie zostały spełnione wszystkie przesłanki do przyznania prawa do emerytury. Nawet przy przyjęciu pracy ubezpieczonego w charakterze traktorzysty w okresie 6 miesięcy i 27 dni od 07.03.1975 roku do 02.10.1975 roku ( do daty angażu na magazyniera)w czasie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. , okres pracy w warunkach szczególnych wynosi 14 lat, 10 miesięcy i 26 dni.

Z tej przyczyny Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego nie zgodził się ubezpieczony. Zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu :

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 ustawy emerytalnej w związku z § 4 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. poprzez jego niezastosowanie i nieprzyznanie emerytury ubezpieczonemu,

2.  naruszenie prawa procesowego mającego istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności:

a. art. 233 k.p.c. poprzez wadliwą ocenę materiału dowodowego w
szczególności złożonych w sprawie dokumentów, zeznań świadków i ubezpieczonego,

b. art. 477 14 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie pomimo zebrania
materiału dowodowego pozwalającego na zmianę w całości zaskarżonej
decyzji,

c. art. 5 k.p.c. poprzez niedostateczne pouczanie ubezpieczonego o
czynnościach procesowych.

3. sprzeczność istotnych ustaleń sądu z ustalonym przez Sąd stanem faktycznym
oraz treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności przez
przyjęcie, że ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach przez okres uprawniający go do uzyskania emerytury po osiągnięciu obniżonego wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat, mimo że praca w warunkach szczególnych jest udokumentowana odpowiednim świadectwem pracy, dokumentacją pracowniczą, zeznaniami świadków i zeznaniami ubezpieczonego.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł:

1.  o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie dochodzonego prawa, zobowiązanie organu rentowego do przedłożenia wyliczenia emerytury, a nadto o zasądzenie na rzecz ubezpieczonego zwrotu kosztów postępowania wg norm przepisanych,

2.  ewentualnie , o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Organ rentowy nie ustosunkował się do treści apelacji.

Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 24.10.2013r., sygn. III AUa 342/13, oddalił apelację.

Ubezpieczony wywiódł następnie skargę kasacyjną, wskutek której Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 8.10.2014r., III UK 24/14, uchylił zaskarżony wyrok
i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Sąd Najwyższy wskazał, że Sąd drugiej instancji w zaskarżonym rozpatrywaną skargą kasacyjną wyroku zajął się oceną tylko części zarzutów apelacji ubezpieczonego. Jak bowiem wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku „w świetle zarzutów apelacji spór skoncentrował się zasadniczo wokół dwóch okresów zatrudnienia" ubezpieczonego:

- od 7 marca 1975 r. do 31 sierpnia 1979 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. na stanowisku operatora żurawia wieżowego

- i od 1 listopada 1970 r. do 15 stycznia 1971 r. i od 15 maja 1971 r. do 12 lutego 1974 r. w Kółku Rolniczym w K. na stanowisku traktorzysty.

Sąd Najwyższy podniósł, że Sąd Odwoławczy nie odniósł się w ogóle do przedstawionego w apelacji ubezpieczonego zarzutu dotyczącego pominięcia w ocenie prawa do spornego świadczenia emerytalnego okresu zatrudnienia ubezpieczonego na stanowisku kierowcy ciągnika w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w G., z dołączonych zaś do sprawy dokumentów ubezpieczeniowych wynika, że w okresie od 12 października 1979 r. do 24 stycznia 1980 r. ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika (vide: kopia świadectwa pracy wystawionego przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną w G.; kopia wpisu do legitymacji ubezpieczeniowej skarżącego potwierdzającego to zatrudnienie we wskazanym okresie czasu - w aktach ubezpieczeniowych). Praca kierowcy ciągnika jest kwalifikowana jako praca w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. - por. dział VIII pkt 3 wykazu A załącznika do tego rozporządzenia. W okolicznościach sprawy oznaczało to potrzebę odniesienia się przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie w zaskarżonym wyroku - czego nie dokonano - do przedstawionego przez ubezpieczonego w jego apelacji zarzutu pominięcia i tym samym nieuwzględnienia przy ocenie prawa do spornego świadczenia -wskazanego przez skarżącego zatrudnienia w (...) w G.. Uzasadniało do konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

W ocenie Sądu Najwyższego, zarzut zatem błędnego zsumowania przez Sąd okresów wykonywania przez skarżącego pracy w szczególnych warunkach jest w tej sytuacji przedwczesny. Wprawdzie Sąd drugiej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie odniósł się bezpośrednio do twierdzenia apelacji ubezpieczonego w przedstawionym wyżej zakresie, jednak z wyliczeń okresów ubezpieczenia w szczególnych warunkach wynika, że okres ten ustalony przez Sąd pierwszej instancji był krótszy niż piętnaście lat; stanowisko to podzielił Sąd drugiej instancji. Zgodnie z nim ubezpieczony nie wykazał 15 - letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, a jedynie 14 lat, 10 miesięcy i 26 dni. Powyższe stanowisko uwzględnia w swojej ocenie to, że jeden z ustalonych okresów pracy w szczególnych warunkach (od 26 listopada 1990 r. do 20 lutego 1991 r.) zbiegał się w czasie (pokrywał się) z okresem takiej pracy ustalonym przez Sąd na okres od 16 września 1980 r. do 31 marca 1991 r. W związku z powyższym zarzucane w skardze pominięcie uwzględnienia zarzutu apelacji dotyczącego błędnego zsumowania okresu pracy ubezpieczonego wykonywanej w szczególnych warunkach nie miało wpływu na sumę spornych okresów.

Sąd Najwyższy zasygnalizował również, że rozpoznając ponownie sprawę Sąd
odwoławczy winien zwrócić uwagę na podnoszone w rozpatrywanej skardze
kasacyjnej twierdzenia o wykonywaniu przez skarżącego pracy w szczególnych
warunkach w okresie od dnia 6 stycznia 1975 r. do dnia 22 lutego 1975 r. w
(...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) na stanowisku „operator
ciągnika", a także od dnia 15 lipca 1998 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. w (...)
Spółce z o.o. w G. na stanowisku „operator żurawia
wieżowego". W dołączonej do akt niniejszej sprawy dokumentacji ubezpieczeniowej
skarżącego znajdują się bowiem kopie świadectw pracy, w których określone
zostało zatrudnienie wskazane przez skarżącego wraz z określeniem okresów
czasu jego wykonywania.

Sąd Apelacyjny, po ponownym rozpoznaniu sprawy, zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego okazała się zasadna.

Analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, w tym podniesionych zarzutów apelacyjnych, przy uwzględnieniu oceny prawnej wyrażonej przez Sąd Najwyższy i przeprowadzeniu uzupełniającego postępowania dowodowego, doprowadziła Sąd Apelacyjny do wniosku, że wyrok Sądu Okręgowego oraz poprzedzająca go decyzja organu rentowego wymagały zmiany. Sąd pierwszej instancji poczynił niepełne, a przez to i nieprawidłowe ustalenia faktyczne, na co wskazywały zarzuty apelacyjne, kasacyjna ocena prawna, a nadto przeprowadzone w niniejszym postępowaniu apelacyjnym postępowanie dowodowe. W sprawie należało usunąć zaistniałe wątpliwości, a tym samym stanowczo przesądzić okoliczności istotne z punktu widzenia dochodzonego przez ubezpieczonego prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny w obecnym postępowaniu przeprowadził dowód z uzupełniającego przesłuchania ubezpieczonego w charakterze strony, na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy w okresach wskazanych w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego, a zatem w tym charakteru i przedmiotu działalności zakładu pracy w jakim ubezpieczony świadczył pracę, ustalenia czy występowały w nim i jakie szkodliwe warunki pracy oraz czy ubezpieczony był stale i bezpośrednio narażony na ich oddziaływanie oraz w jakim zakresie (czy w pełnym wymiarze czasu pracy), a nadto w celu wyjaśnienia rzeczywistego zakresu obowiązków pracowniczych, jakie wykonywał ubezpieczony na poszczególnych stanowiskach pracy. Przy ustalaniu bowiem okresów, charakteru (rodzaju i warunków) zatrudnienia winny być przede wszystkim analizowane dokumenty z przebiegu zatrudnienia, ale gdy występują braki w dokumentacji pracowniczej, dopuszczalne jest posiłkowanie się zeznaniami świadków, wyjaśnieniami ubezpieczonego i czynienie na ich podstawie, gdy znajdują one odzwierciedlenie w źródłowej dokumentacji pracowniczej, dodatkowych ustaleń faktycznych, pod warunkiem, że zeznania są dostatecznie dokładnie i precyzyjne, aby można było także na ich podstawie odtworzyć poszczególne lata i miesiące pracy ubezpieczonego.

Należy również wyjaśnić, że z przywileju przejścia na emeryturę w wieku niższym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą skorzystać wyłącznie ci pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy w rozumieniu art. 32 ustawy emerytalnej w związku z § 2 ust. 1 rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. Prawo do tego szczególnego świadczenia z istoty jest związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3. Zgodnie z art. 32 ust. 2 cyt. ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych

1.  przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości

2.  lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, uzupełnionego w postępowaniu apelacyjnym, w szczególności ze źródłowej dokumentacji z akt osobowych i zeznań ubezpieczonego, złożonych na rozprawie apelacyjnej z dnia 16.04.2015r. jednoznacznie wynika, że ubezpieczony ponadto co ustalił Sąd Okręgowy był zatrudniony w szczególnych warunkach na stanowisku operatora żurawia wieżowego w (...) Spółce z o.o. w G. od dnia 15 lipca 1998 r. do dnia 31 grudnia 1998 r., tj. maszynisty ciężkich maszyn budowlanych, co odpowiada zakresowi obowiązków przewidzianych w poz. 3 działu V, tj. „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z 7 lutego 1983r.

W oparciu o złożone na rozprawie z dnia 16.04.2015rr. zeznania ubezpieczonego Sąd Apelacyjny ustalił dodatkowo, że ubezpieczony pracował również w szczególnych warunkach w okresie od 12.10.1979r. do 24.01.1980r. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w G., gdzie jako pracownik był kierowcą ciągnika, a prace tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (nadto świadectwo pracy z dnia 24.01.1980r., k. 9 a.re., t. IV).

Zdaniem Sądu Odwoławczego w okolicznościach sprawy, należało uwzględnić wyjaśnienia ubezpieczonego i na tej podstawie ustalić, że ubezpieczony w spornych okresach był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach pracy w szczególnych warunkach (z wyłączeniem nie uwzględnianego okresu przebywania na urlopie bezpłatnym).

Przy uwzględnieniu stażu ubezpieczeniowego w szczególnych warunkach przyjętego przez Sąd Okręgowy tj. 14 lat, 10 miesięcy i 26 dni

oraz doliczeniu okresów:

- pracy na podstawie umowy o pracę w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej
w G. od dnia 12.10.1979r. do 24.01.1980r. na stanowisku kierowcy ciągnika

- pracy w (...) Spółce z o.o. w G. na stanowisku operatora żurawia wieżowego od dnia 15 lipca 1998 r. do dnia 31 grudnia 1998 r.,
Sąd Apelacyjny stwierdził, że ubezpieczony niewątpliwie spełnił wymóg posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co przy niekwestionowaniu przez organ rentowy pozostałych przesłanek przesądziło o przyznaniu ubezpieczonemu prawa do emerytury.

Wskazując na argumenty wyżej podane Sąd Apelacyjny, kierując się oceną prawną Sądu Najwyższego, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury, od dnia 13.05.2012r., kiedy ubezpieczony ukończył wymagane 60 lat,
o czym orzeczono w punkcie 1 sentencji wyroku.

Na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w punkcie 2 wyroku zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. na rzecz ubezpieczonego kwotę 300,00 zł tytułem zwrotu uiszczonych opłat od apelacji i skargi kasacyjnej (po 30,00 zł) i kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem II instancji oraz przed Sądem Najwyższym (po 120 zł), mając na uwadze wysokość stawek minimalnych określoną w § 2 ust. 1 – 2 oraz § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity w Dz. U z 2013r., poz. 490).