Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Korzeń

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2015 roku

sprawy z odwołania T. S.

od decyzji z dnia 6 lutego i 13 marca 2015 roku

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o przyznanie emerytury

I. zmienia zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 6 lutego i 13 marca 2015 roku znak (...) w ten sposób, że przyznaje T. S. prawo do emerytury od 2 stycznia 2015 r.

II. oddala w pozostałym zakresie;

III. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. na rzecz T. S. 120 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Tomasz Korzeń

VI U 246/15 UZASADNIENIE

Decyzjami 6 lutego i 13 marca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił T. S. prawa do emerytury.

Ubezpieczony wniósł odwołania od decyzji. Wniósł o ich zmianę poprzez przyznanie prawa do emerytury od dnia złożenia wniosku, ustalenie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie okoliczności niezbędnych do wydania decyzji i zasądzenie odsetek od emerytury od dnia wniesienia wniosku, zasądzenie na rzecz odwołującego się zwrotu kosztów postępowania.

Zarzucił błędne przyjęcie, że ubezpieczony się nie wykazał wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, w tym niezaliczenie prac wykonywanych przez ubezpieczonego się w trakcie zatrudnienia w (...) oraz (...) D. jako prac warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze na stanowisku kierowca pojazdów ciężarowych pow. 3,5 t oraz kierowca ciągnika.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań. Wskazał, że ubezpieczony nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Pozwany nie uwzględnił jako pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w:

- Przedsiębiorstwie (...) " (...) Budownictwa (...) G. W.. od 03.08.1978r. do 25.05.1983r. i od 07.06.1989r. do 31.10.1990r. na podstawie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach albowiem nie spełnia wymogów formalnych - nie wymienia stanowiska pracy oraz pozycji powyżej rozporządzenia,

- Spółdzielni Kółek Rolniczych w D. od 26.05.1983r. do 29.02.1988r, albowiem zapis o stałości pracy w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy ciągnika w świadectwie wykonywania pracy w tychże warunkach z dnia 23.08.2013r. pozostaje w sprzeczności z zapisem w świadectwie wystawionym przez pracodawcę w dniu 29.02.1988r., iż w całym okresie zatrudnienia wykonywał pracę kierowcy samochodowego,

- Żwirowni (...) J. Ł. w D. od 01.04.1994r. do 14.01.1996r, z powodu braku świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sprawy z obu odwołań zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony T. S. urodził się (...). Do końca 1998 r. wykazał okres ubezpieczenia w wymiarze ponad 25 lat.

Z wnioskiem o ustalenie uprawnień do emerytury ubezpieczony wystąpił 2.01.2015 r.. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Ubezpieczony posiada prawo do kierowania: samochodami ciężarowymi (C) od 22.08.1978 roku, CE od 25.07.1978 roku, D i DE od 20.08.2001 roku, B od 02.05.1974 roku, BE od 25.07.1978 roku.

Ubezpieczony od 31.12.1970 r. do 01.09.1973 pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Od 25.10.1974 r. do 07.10.1976 odbywał zasadniczą służbę wojskową. (bezsporne)

Od 17.11.1976 r. pracował w (...) jako stolarz. Od 15 maja do 31.07.1978 r. został zatrudniony jako kierowca towarowy. W tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego Star o ładowności ponad 3,5 tony

dowód: akta osobowe k. 34, świadectwo pracy k. 26 t. I a.e.

Od 03.08.1978 r. do 25.05.1983 i od 07.06.1989 r. do 31.10.1990 pracował w (...) w G. jako kierowca samochodu ciężarowego. Pracował stale w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych o ładowności ponad 3,5 tony.

dowód: akta osobowe k. 44, 84

świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 17,20 t. II a.e.

zeznania świadków: T. W., S. G. k. 68v

zeznania wnioskodawcy k. 68v

Od 26.05.1983 r. do 29.02.1988 pracował w SKR D.. Początkowo jako traktorzysta wykonywał pracę wykonując pracę za pomocą maszyn rolniczych dołączanych do traktora, a następnie jako kierowca samochodu Star z przyczepą do przewozu 33 osób. Pracował stale w pełnym wymiarze czasu pracy.

dowód: akta osobowe k. 44

świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 19 t. II a.e.

świadectwo pracy k. 18 t. II a.e.

zeznania świadków R. S., K. S. k. 68v

zeznania wnioskodawcy k. 68v

Od 01.03.1988 r do 31.05.1989 r. pracował w Zakładzie (...) jako kierowca.

dowód: akta osobowe k. 33

Od 1.03 do 21.05.1991 pracował jako kierowca-mechanik w PPHU (...) (...)w G. W..

dowód: świadectwo pracy k. 11 t. I a.e., umowy o pracę k. 13-16 t. I a.e.

opinie k. 21 t. I a.e.

Od 19.12.1991 r. do 28.02.1993 pracował w Zakładzie (...) jako kierowca ciągnika. Przewoził klatki z drobiem oraz szambo. Prace takie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

dowód: świadectwo pracy k. 12 t. I a.e.

zeznania świadka K. S. k. 68v (kierowca ciągnika)

zeznania wnioskodawcy k. 68v

Od 01.04.1994 r. do 14.01.1996 pracował w Żwirowni S. J. Ł. jako kierowca samochodu ciężarowego. Od 15.01.1996 r. do 15.12.1997 u H. Ł. na takim samym stanowisku. Od kolejnego dnia do 2000 r. powrócił do pracy do J. Ł., nadal pracował jako kierowca samochodu ciężarowego. Pracował stale w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodów ciężarowych o ładowności ponad 3,5 tony.

dowód: świadectwa pracy 77, 80,81, k. 17-19 t. I a.e.

zeznania świadków: J. K., K. W. k. 68v, J. Ł., H. Ł. k. 88

zeznania wnioskodawcy k. 68v

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2015.758, dalej jako ustawa) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

2. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W art. 32 ustawy określono zasady ustalania prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zgodnie z tym artykułem, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Warunki wymagane do uzyskania prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Rodzaje prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie może uprawniać do emerytury wcześniejszej, wymienione są w wykazach A i B stanowiących załączniki do rozporządzenia. Emerytura wcześniejsza przysługuje na zasadach określonych w § 3 i 4 rozporządzenia, jeżeli kobieta udowodni co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a mężczyzna 25 lat tych okresów, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej w ramach stosunku pracy, przy czym wymagane jest osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia przy ustalaniu okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze uwzględnia się jedynie te okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z treści przytoczonych przepisów wynika zatem, że pracą w szczególnych warunkach jest praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2012 r., III UK 92/11).

Kwestią sporną w niniejszej sprawie okazał się tylko okres zatrudnienia ubezpieczonego w szczególnych warunkach. Warunek posiadania 25 letniego stażu ubezpieczeniowego na dzień wejścia w życie ustawy oraz nie przynależenie do OFE nie były kwestionowane.

Na okoliczność pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych, Sąd przesłuchał ubezpieczonego, jak i zawnioskowanych przez niego świadków raz dokonał analizy dokumentacji ubezpieczonego zawartej w aktach osobowych.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego potwierdziła wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach jako: traktorzysta od 19.12.1991 r. (1 rok, 2 miesiące, 13 dni), kierowca samochodów ciężarowych o ładowności ponad 3,5 tony: od 15 maja do 31.07.1978 r. (2 miesiące 17 dni), od 03.08.1978 r. do 25.05.1983 (4 lata, 9 miesięcy, 24 dni), od 07.06.1989 r. do 31.10.1990 r. (1 rok,4 miesiące, 23 dni), od 01.04.1994 r. do 31.12. ora1998 r., (4 lata, 9 miesięcy), jako traktorzysta i następnie kierowca samochodu do przewozu ponad 15 osób od 26.05.1983 r. do 29.02.1988 r. (4 lata, 9 miesięcy, 6 dni)

Dokumentacja osobowa potwierdza zatrudnienie wnioskodawcy na powyższych stanowiskach jako kierowca. Zeznania świadków potwierdzają zeznania wnioskodawcy, o wykonywaniu pracy w powyższych okresach jako kierowca powyższych pojazdów, podobnie jak treść dokumentów. Ubezpieczony posiada prawo do kierowania: samochodami ciężarowymi (C) od 22.08.1978 roku, CE od 25.07.1978 roku, D i DE od 20.08.2001 roku, B od 02.05.1974 roku, BE od 25.07.1978 roku. W (...) powód został zatrudniony jako stolarz (adnotacja na podaniu k. 2 a.o., umowa k. 7). Pracę taką wykonywał 30.09.1977 (angaż k. 9 a.o.). W marcu 1978 odmownie załatwiono jego podanie o przeniesienie na kierowcę (k.10,12). Od 15 maja 1978 (k.13 adnotacja przyjęty 15 V) przeniesiony jako kierowca towarowy (k. 13 a.o.) na pojazd star W 28. Tak też angaż k. 15 a.o). W (...) na charakter zatrudnienia wskazuje zaświadczenie Rp-7, Wyciąg z prawa jazdy z 2.08.1978, jak i świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, zeznania świadków T. W., S. G. i wnioskodawcy. Na pracę jako traktorzysta i kierowca w SKR D. wskazuje nie tylko świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, ale także kwestionariusz osobowy, zakres czynności, umowa o pracę. Na stanowisko kierowca samochodowy wskazuje jedynie karta obiegowa i świadectwo pracy. Tym samym jako dokumenty dotyczące zakończenia zatrudnienia nie mogą one stanowić dowodu rzeczywistego charakteru zatrudnienia. Charakter zatrudnienia potwierdzają świadkowie R. S., K. S. i zeznania wnioskodawcy. Na charakter zatrudniania w Zakładzie (...) wskazuje świadectwo pracy, zeznania świadka K. S. i wnioskodawcy. Charakter zatrudnienia Od u J. Ł. i H. Ł. wskazują ich zeznania, a także J. K., K. W. oraz dokumenty osobowe.

Praca kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, podobnie jak traktora i pojazdu ciężarowego do przewozu ponad 15 osób należy zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) zaliczana jest do prac wykonywanych w szczególnych warunkach. W wykazie A rozporządzenia, Dziale VIII W transporcie i łączności pod poz. 2 wskazano prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów, a pod poz. 3 prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych. Niezależnie w jaki sposób zostanie zakwalifikowana praca kierowcy osinobusu (autobus do przewozu ponad 15 osób, samochód ciężarowy o ładowności ponad 3,5 tony czy pojazd specjalistyczny) była to praca w warunkach szczególnych.

Powyższe okresy pracy w warunkach szczególnych powodują, że ubezpieczony spełnił przesłankę posiadania 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach.

W pozostałych okresach zatrudniania ubezpieczony nie wykazał wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego, w aktach osobowych ubezpieczonego, a także na zeznaniach ubezpieczonego oraz zawnioskowanych przez niego świadków, którym to Sąd nadał przymiot wiarygodności.

Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 KPC zmienił zaskarżone decyzje i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury zgodnie żądaniem odwołań.

Brak było podstaw do ustalenia odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie okoliczności niezbędnych do wydania decyzji i zasądzenie odsetek. Spełnianie warunków do przyznania emerytury zostało wykazane dopiero w postępowaniu odwoławczym. Materiał dowodowy w postępowaniu administracyjnym nie dawał podstaw do uznania 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Tym samym roszczenie oparte na art. 118 ust. 1a ustawy i art. 85 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2015.121) nie zasługiwały na uwzględnienie (art. 477477 ¹⁴ § 1 KPC).

W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

O kosztach orzeczono, uznając iż oddalenie odwołań dotyczy tylko kwestii incydentalnych, na podstawie art. 100 w związku z art. 98 § 1 i 3 KPC i § 12 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461).

SSO Tomasz Korzeń