Pełny tekst orzeczenia

221/6B/2005

POSTANOWIENIE
z dnia 15 listopada 2005 r.
Sygn. akt Tw 44/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan o stwierdzenie zgodności:
1) art. 19 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz. U. Nr 132, poz. 1111) z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 w zw. z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 22 ust. 3, art. 23 ust. 2 oraz art. 31 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz. U. Nr 132, poz. 1111) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
3) art. 23 ust. 6 oraz art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz. U. Nr 132, poz. 1111) z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.

UZASADNIENIE:

W dniu 5 października 2005 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan o stwierdzenie zgodności art. 19 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz. U. Nr 132, poz. 1111) z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 w zw. z art. 84 Konstytucji, art. 22 ust. 3, art. 23 ust. 2 oraz art. 31 wymienionej ustawy z art. 2 Konstytucji oraz art. 23 ust. 6 oraz art. 26 ust. 2 tej ustawy z art. 92 ust. 1 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) skuteczne wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym na podstawie wniosku możliwe jest jedynie wówczas, kiedy wniosek taki pochodzi od uprawnionego podmiotu. Uznanie podmiotu za uprawniony do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm uzależnione jest w pierwszej kolejności, od spełnienia przesłanki podmiotowej – wnioskodawcą może być tylko jeden z podmiotów wskazanych w art. 191 ust. 1 Konstytucji. W przypadku podmiotów określonych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji równie istotne pozostaje spełnienie przesłanki przedmiotowej. Kwestionowany przez wnioskodawcę przepis musi należeć do spraw objętych jego zakresem działania. Tego rodzaju ograniczenie przedmiotowe wynika wprost z art. 191 ust. 2 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny w licznych sprawach, w których wnioskodawcą była Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych wielokrotnie podkreślał, iż charakter norm konstytucyjnych oraz nadrzędna pozycja ustawy zasadniczej w systemie źródeł prawa, uniemożliwia dokonywanie wykładni terminów konstytucyjnych na podstawie przepisów ustawowych oraz w oparciu o postanowienia statutowe organizacji występującej z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Pojęcia dotyczące legitymacji procesowej podmiotów w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym mają na gruncie ustawy zasadniczej charakter autonomiczny. Ich wykładnia musi się zatem opierać na odpowiednich postanowieniach konstytucyjnych.
Pojęcie spraw objętych zakresem działania w rozumieniu konstytucyjnym dotyczy wyłącznie tych aktów normatywnych, które bezpośrednio kształtują relacje pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Trybunał stwierdza, iż intencją ustrojodawcy było przyznanie ochrony tylko takim interesom organizacji pracodawców, które związane są z zatrudnianiem pracowników. Możliwość wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego ma być środkiem ochrony jedynie tej wąskiej grupy interesów związanych z działalnością organizacji pracodawców. Nie ma natomiast służyć ochronie wszelkiego rodzaju interesów gospodarczych, mimo że są one w naturalny sposób związane z funkcjonowaniem przedsiębiorców zrzeszonych w organizacji pracodawców (por. postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z: 17 marca 2003 r., Tw 63/02, OTK ZU nr 1/B/2003, poz. 11; 25 lutego 2003 r., Tw 77/02, OTK ZU nr 3/B/2003, poz. 163; 19 marca 2003 r., Tw 73/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 80; 21 maja 2003 r., Tw 6/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 85; 28 stycznia 2004 r. Tw 74/02, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 2; 30 marca 2004 r., Tw 10/03, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 6 oraz 14 kwietnia 2004 r., Tw 22/03, OTK ZU nr 2/B/2004, poz. 105).
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan kwestionuje we wniosku szereg przepisów ustawy o kinematografii, związanych z obowiązkiem dokonywania kwartalnych wpłat na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, określających zasady dofinansowania przedsięwzięć m.in. z zakresu produkcji i dystrybucji filmów oraz dotyczących zmian w dotychczasowych przepisach o kinematografii. Nie ulega wątpliwości, iż kwestionowane przepisy nie odnoszą się w bezpośredni sposób do sfery zatrudniania pracowników, jak również nie kształtują wzajemnych relacji pracowników z pracodawcami. Możliwość domagania się kontroli tego rodzaju przepisów wynika zdaniem wnioskodawcy, z braku konstytucyjnych i ustawowych ograniczeń przedmiotowych, dotyczących zakresu realizacji zadań przysługujących Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza ponadto, iż wnioskowanie przedstawione we wniosku Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan opiera się na nieporozumieniu. Należy zgodzić się z twierdzeniami wnioskodawcy, że zakres działania organizacji pracodawców wyznaczają w głównej mierze przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. Nr 55, poz. 235 ze zm.) oraz odpowiednie postanowienia statutu. Jest to szeroki katalog działań mających na celu ochronę praw i reprezentowanie interesów, w tym gospodarczych, zrzeszonych członków wobec organów władzy publicznej i innych podmiotów. Realizacja tych zadań może odbywać się w różnych formach, w tym także poprzez występowanie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Należy jednak podkreślić, iż granice tego konkretnego uprawnienia są ściśle wyznaczone przez odpowiednie normy konstytucyjne, których wykładni dokonał Trybunał Konstytucyjny. Zakres działania organizacji pracodawców, w tym Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, wyznaczony przez odpowiednie przepisy ustawy oraz statutu nie jest tożsamy z tym zakresem, o którym mowa w art. 191 ust. 2 Konstytucji. Nie każda sprawa, wskazana m.in. w art. 5 ustawy o organizacjach pracodawców, będzie mogła zostać zaliczona do katalogu spraw objętych zakresem działania organizacji pracodawców w rozumieniu konstytucyjnym. Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy istnieją zatem określone ograniczenia przedmiotowe, dotyczące zakresu realizacji zadań Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan w formie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. Ograniczenia te wyznaczają przesłanki, których znaczenie wielokrotnie wyjaśniał Trybunał w swoim orzecznictwie.
Mając powyższe wyjaśnienia na względzie należy stwierdzić, iż przepisy kwestionowane we wniosku Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan nie dotyczą spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy w rozumieniu art. 191 ust. 2 w zw. z art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Stanowi to samoistną przesłankę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13