Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny w składzie: Przewodnicząca: S S.R. Agata Kłosińska

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Novottny

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2016 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa W. M.

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie w kwocie 35.000 zł

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą
w W. na rzecz powoda W. M.:

a.  kwotę 35.000 zł (trzydzieści pięć tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 listopada 2013 r.
do dnia zapłaty;

b.  kwotę 2.434 zł (dwa tysiące czterysta trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...)
z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa kwotę 2.920,01 zł (dwa tysiące dziewięćset dwadzieścia złotych 01/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 631/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 lipca 2014 r. powód W. M., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie adwokata, wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. kwoty 35.000 zł wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 września 2013 r. do dnia zapłaty tytułem dalszego zadośćuczynienia za krzywdę związaną ze śmiercią A. M. (1) wskutek wypadku z dnia 16 października 2011 r. oraz zwrot od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazał, że A. M. (1) zmarła w wyniku wypadku drogowego z dnia 16 października 2011 r., do którego doszło z winy umyślnej nieletniego kierowcy pojazdu marki T. (...), którego właściciel korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w Towarzystwie (...) z siedzibą w W.. Sprawca wypadku nie posiadając w ogóle uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym i będąc pod wpływem środków odurzających wjechał na skrzyżowanie na czerwonym świetle z prędkością około 100 km/h i uderzył w jadący prawidłowo pojazd O. (...) o nr rej. (...) kierowany przez powoda, w którym jako pasażerka znajdowała się siostra powoda A. M. (1). W toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana wypłaciła powodowi kwotę 15.000 zł, która w jego ocenie nie rekompensuje w całości doznanej przez niego krzywdy.

/pozew, k. 2 – 8/

Postanowieniem z dnia 7 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział I Cywilny, zwolnił powoda od kosztów sądowych w całości.

/postanowienie z dnia 7.07.2014 r., k. 25/

W odpowiedzi na pozew z dnia 20 sierpnia 2014 r. pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wyraził gotowość zakończenia sporu w drodze ugody, na mocy której pozwany wypłaci poszkodowanemu tytułem uzupełniającego zadośćuczynienia kwotę 5.000 zł. W przypadku nie zawarcia ugody strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W ocenie ubezpieczyciela kwota wypłacona w toku postępowania likwidacyjnego jest kwotą odpowiednią w świetle przepisu art. 446 § 2 k.c. oraz wyczerpuje roszczenie powoda. Wskazał, iż siostra powoda w 70% przyczyniła się do powstania szkody. Pozwany wniósł również w trybie art. 84 k.p.c.
o zawiadomienie o toczącym się postępowaniu A. W..

/odpowiedź na pozew, k. 30 – 33/

W odpowiedzi na propozycję ugodową pozwanego pełnomocnik powoda wskazał, iż widzi możliwość ugodowego zakończenia sprawy w razie wypłacenia przez pozwanego dodatkowej kwoty 25.000 zł.

/pismo procesowe pełnomocnika powoda z dnia 24.09.2014 r., k. 43/

Pełnomocnik pozwanego nie wyraził zgody na zawarcie ugody na warunkach proponowanych przez powoda. Podniósł iż w sprawie trudna jest ocena wpływu różnych negatywnych bodźców doznanych na skutek zdarzenia z dnia 16 października 2011 r.
Cierpnie, które stało się udziałem powoda wynikało bowiem nie tylko ze śmierci siostry, ale również z doznanych przez powoda obrażeń.

/pismo procesowe pełnomocnika pozwanego z dnia 2.10.2014 r., k. 50 – 51/

Sąd zawiadomił A. W. o toczącym się postępowaniu ale nie przystąpił on do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego.

/zarządzenie z dnia 7 października 2014 roku, k. 49 w zw. z k. 62/

W piśmie procesowym z dnia 18 maja 2015 r. pełnomocnik pozwanego cofnął zarzut przyczynienia się A. M. (1) do wypadku poprzez niezapięcie pasów bezpieczeństwa.

/pismo procesowe pełnomocnika pozwanego z dnia 18.05.2015 r., k. 214/

Na rozprawie w dniu 28 stycznia 2016 r. pełnomocnik powoda wskazał, iż początkowa data od której należy liczyć odsetki to pierwszy dzień po upływie 30 dni od daty zgłoszenia szkody. Podniósł, iż żądanie 70.000 zł zadośćuczynienia oraz 10.000 zł tytułem odszkodowania, które znajduje się w końcowej części uzasadnienia pozwu jest omyłką pisarską bowiem powód w niniejszym postępowaniu dochodzi kwoty 35.000 zł zadośćuczynienia, która została wskazana w petitum pozwu, ponad wypłaconą kwotę 15.000 zł.

Pełnomocnik pozwanego przyznał, iż w toku postępowania likwidacyjnego powodowi została wypłacona kwota 15.000 zł, a nie 3.000 zł jak wskazano w odpowiedzi na pozew.

/protokół rozprawy z dnia 28.01.2016 r., k. 260 – 263/

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 października 2011 r. na skrzyżowaniu ulic (...) w Ł. doszło do wypadku komunikacyjnego z winy umyślnej nieletniego kierującego samochodem osobowym marki T. (...) – A. W., którego właściciel korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w Towarzystwie (...) z siedzibą w W.. Sprawca wypadku nie posiadając uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym oraz znajdując się pod wypływem środków odurzających wjechał na czerwonym świetle z prędkością powyżej 100 km/h na skrzyżowanie ww. ulic i uderzył w jadący prawidłowo pojazd marki O. (...) kierowany przez powoda, którego pasażerką była A. M. (1).

Pomimo, iż A. M. (1) była zapięta w pasy bezpieczeństwa została wyrzucona z pojazdu. Na skutek rozległych obrażeń wielonarządowych w szczególności ośrodkowego układu nerwowego poniosła śmierć na miejscu wypadku.

/okoliczności bezsporne/

Powód w wyniku zdarzenia z dnia 16 października 2011 r. doznał złamania kości udowej prawej, zerwania więzadeł krzyżowych prawego kolana, złamania lewego obojczyka, otarcia naskórka na brzuchu, wstrząśnienia mózgu.

Powód od 16 do 28 października 2011 r. był hospitalizowany w Szpitalu im. (...) w Oddziale Urazowo – Ortopedycznym. U powoda zastosowano wyciąg,
a następnie kilkukrotnie leczenie operacyjne. Z powodu złamania obojczyka lewego zastosowano ortezę na staw barkowy lewy oraz zalecono leżenie na okres miesiąca, odciążanie prawej kończyny dolnej przez okres kolejnych 3 miesięcy. Zapoczątkowaną
w szpitalu rehabilitację kontynuowano później – powód ćwiczył we własnym zakresie oraz w warunkach ambulatoryjnych. W tomografii komputerowej głowy nie stwierdzono zmian pourazowych. Po wypadku powód leczył się neurologicznie.

Po śmierci siostry powód korzystał z pomocy psychiatry i psychologa. Terapia została ukierunkowana na sytuację traumatyczną. W trakcie pierwszej wizyty w poradni powód zgłosił zaburzenia nastroju i napędu trwające od wielu miesięcy. U powoda stwierdzono zaburzenia adaptacyjne oraz silne tendencje do dysymulacji z silnymi mechanizmami obronnym, chroniącymi. W obronie dominuje lęk, depresja i obniżona aktywność, a także kontrolowanie emocji. Powód przyjmował lek A..

/okoliczności bezsporne, także dokumentacja medyczna powoda, k. 90-190/

Prawomocnym wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział VII Karny uznał A. W. winnym tego, że w dniu 16 października 2011 r. w Ł. na skrzyżowaniu ulicy (...) z ulicą (...) umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że nie posiadając uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi i znajdując się w stanie po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu w postaci ziela konopi innych niż włókniste, kierując samochodem marki T. o nr rej. (...), jadąc ul. (...) od ul. (...) w kierunku Al. (...) z nadmierną prędkością, obliczoną przez biegłego na ok. 107 km//h przy dopuszczalnej prędkości administracyjnej 50 km/h oraz zbliżając się do skrzyżowania nie zachował szczególnej ostrożności i wjechał na skrzyżowanie przy wyświetlanym dla jego kierunku ruchu czerwonym sygnale świetlnym, doprowadzając do zderzenia z jadącym ulicą (...) od ulicy (...) w kierunku ul. (...), przy wyświetlanym dla jego kierunku zielonym sygnale świetlnym, samochodem marki O. o numerze rejestracyjnym (...), kierowanym przez W. M., powodując w ten sposób nieumyślnie wypadek drogowy, w którym A. M. (1), pasażerka samochodu marki O. doznała obrażeń wielonarządowych, w szczególności ośrodkowego układu nerwowego w postaci krwiaków podpajęczynówkowych i stłuczenia jąder podstawy mózgu skutkujących jej zgonem na miejscu zdarzenia, kierowca samochodu marki O. W. M. doznał złamania trzonu prawej kości udowej oraz złamania lewego obojczyka i otarć naskórka powłok brzucha, stanowiących obrażenia inne niż określone w art. 156 k.k., naruszające czynności narządów ciała pokrzywdzonego na czas dłuższy niż 7 dni, zaś K. M. (1) – pasażer samochodu marki T. doznał ran ciętych obu rąk, w tym z uszkodzeniami ścięgien palca IV i V ręki prawej oraz powierzchniowych ran ciętych pleców, stanowiących obrażenia inne niż określone w art. 156 k.k., naruszające czynności narządów ciała pokrzywdzonego na dłuższy niż 7 dni, czym wypełnił dyspozycję art. 177 § 2 k.k. i art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i na podstawie art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył A. W. karę 2 lat pozbawienia wolności.

/wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział VII Karny, z dnia 27 sierpnia 2013 r., k. 709 – 710 akt sprawy VII K 401/12/

A. M. (1) urodziła się w (...) r., zaś powód w 1986 r. A. M. (1) była jedyną siostrą powoda. Powód miał bliskie relacje z siostrą, przez 20 lat dzielili pokój, spędzali wspólnie wakacje, jeździli na wycieczki i spędzali wspólnie czas. Zmarła była osobą uczuciową i energiczną. Chętnie pomagała innym – m.in. brała udział w zbiórce krwi dla chorej na białaczkę nauczycielki matematyki.

Powód bardzo kochał i szanował siostrę, wiedział, iż zawsze może liczyć na jej pomoc. Od najmłodszych lat pomagali sobie w nauce czy w relacjach z rówieśnikami.
Powód z żoną oraz A. M. (1) z narzeczonym T. M. często spotykali się i spędzali wspólnie czas wolny. Dwa miesiące przed wypadkiem powód z żoną poinformowali, iż spodziewają się dziecka, A. M. (1) bardzo się z tego cieszyła.

W dacie zdarzenia siostra powoda mieszkała z narzeczonym, ale bardzo często odwiedzała dom rodzinny w którym mieszkał brat.

Na skutek wypadku osobowość powoda uległa zmianie. Z osoby pogodnej stał się wycofany i zamknięty w sobie. U powoda nastąpiło stopniowe obniżenie się nastroju, drażliwość, wybuchowość, niepokój wewnętrzny, zaburzenia snu. Powód ograniczył spotkania ze znajomymi. Przy rodzicach starał się być silny ale w obecności żony czasem płakał. Wziął na siebie ciężar brania udziału w postępowaniu karnym związanym z wypadkiem. Brak skruchy po stronie sprawcy zdarzenia i jego kolegów powodował, że powód na nowo przeżywał cały wypadek i śmierć siostry. Miał poczucie winy, że nie zdołał uratować siostry. Nie brał udziału w jej pogrzebie, gdyż przebywał w szpitalu. Powód dał swojej córce na imię tak, jak swoje dziecko chciała nazwać jego siostra.
W odczuciu powoda wypadek zamknął szczęśliwy okres w życiu jego rodziny. Do chwili obecnej nie może pogodzić się z utratą siostry.

/zeznania świadka T. M., k. 78-79, zeznania świadka A. M. (2), k. 79-80, zeznania świadka K. M. (2), k. 80-81, zeznania świadka K. M. (3), k. 81-82, opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii A. C., k. 228 – 240, informacyjne przesłuchanie powoda k. 77-78 w zw. z przesłuchaniem powoda w charakterze strony, k. 262/

Obecnie powód nadal korzysta z pomocy psychiatry. Częstotliwość wizyt została ograniczona z powodów finansowych. Leczy się również u ortopedy.

/informacyjne przesłuchanie powoda k. 77-78 w zw. z przesłuchaniem powoda w charakterze strony, k. 262/

Z psychologicznego punktu widzenia bezpośrednio po śmierci siostry u powoda wystąpił niekorzystny stan emocjonalny – reakcja żałoby była ostra. Było to związane
z gwałtowną deprywacją bliskiej osoby. Okoliczności śmierci siostry były również czynnikiem o charakterze urazowym pod względem emocjonalnym. Niekorzystny stan emocjonalny W. M. był wzmocniony kwestią doznania równocześnie własnych obrażeń oraz wynikającymi z tego faktu konsekwencjami życiowymi.

Powód ma tendencję do stosowania silnych mechanizmów obronnych. Próbował wyprzeć negatywne emocje, aby nie obciążać dodatkowo rodziców. Taki mechanizm obronny się utrwala i utrudnia przepracowanie traumy, choć jego stosowanie jest niezależne od danej osoby gdyż wynika z konstrukcji osobowościowej. Nie istnieje możliwość precyzyjnego określenia rozmiaru cierpień i oddzielenie ich od kwestii negatywnych doznań na skutek urazów somatycznych.

Powód był bardzo silnie emocjonalnie związany z siostrą w sposób naturalny dla relacji brat – młodsza, dorosła siostra. Brak było zaburzeń tej relacji.

Zakres sierpień powoda bezpośrednio po śmierci siostry był bardzo duży, a wynikał z gwałtowności zdarzenia i deprywacji osoby bliskiej. Powód musiał dostosować się do nowej sytuacji życiowej, zaś w chwili obecnej nadal ma trudności z dostosowaniem się do sytuacji straty osoby bliskiej. Nie jest możliwe przewidzenie czy
i kiedy nastąpi wygaszenie czynników wypadku. Skutki zdarzenia kojarzone sytuacyjnie, mogą wywołać reakcję typu flash back powodując odtwarzanie wypadku.

Obecny stan zdrowia psychicznego powoda jest niekorzystny i w dalszym ciągu wymaga on leczenia psychiatrycznego i okresowego postępowania psychoterapeutycznego o charakterze podtrzymującym.

/opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii A. G., k. 194 – 199, ustna opinia uzupełniająca, k. 260 – 261/

Z psychiatrycznego punktu widzenia w wyniku wypadku z dnia 16 października 2011 r. u powoda rozwinęły się zaburzenia adaptacyjne w obrazie reakcji depresyjnej przedłużonej. Na ich powstanie miały wpływ zarówno tragiczne okoliczności nagłej śmierci siostry (śmierć siostry miała znaczący wpływ na ich głębokość), której powód był świadkiem, jak i skutki obrażeń ciała. Rozmiar cierpień psychicznych powoda związanych ze śmiercią siostry przez okres około roku był znacznego stopnia. Od końca listopada 2013 r. wraz ze stopniową poprawą zdrowia psychicznego powoda przez kolejny rok były średniego stopnia, zaś obecnie są miernego stopnia i ulegają postępującej redukcji.

Objawy przedłużonej reakcji depresyjnej żałoby po śmierci siostry utrzymywały się u powoda do połowy 2014 r. jej objawy powoli wycofywały się po podjęciu przez powoda w 2013 r. leczenia psychiatrycznego.

Obecne reakcje żałoby powoda nie osiągają poziomu psychopatologicznych. Zaburzenia adaptacyjne ustąpiły, jednakże w celu utrwalenia poprawy wskazana jest psychoterapia.

Długotrwały uszczerbek na zdrowiu w związku z wystąpieniem u powoda zaburzeń adaptacyjnych o obrazie przedłużonej reakcji depresyjnej żałoby związany przyczynowo ze śmiercią siostry powoda w wypadku z dnia 16 października 2011 r. wynosi 8% zgodnie z pkt. 10a Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku.

Nie jest możliwe jednoznaczne określenie, które następstwa w sferze psychiki powoda są wynikiem obrażeń ciała, których powód doznał w wypadku, a jakie wynikiem śmierci siostry w wypadku.

/opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii A. C., k. 228 – 240/

Pismem z dnia 30 lipca 2013 r., doręczonym pozwanemu dnia 31 lipca 2013 r., pełnomocnik powoda zgłosił pozwanemu szkodę doznaną przez powoda oraz wezwał go do zapłaty na rzecz powoda zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł.

/zgłoszenie szkody, akta szkody numer 3172133340/

Decyzją z dnia 21 listopada 2013 r. pozwany przyznał powodowi zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł.

/decyzja z dnia 21.11.2013 r. akta szkody numer 3172133340/

Powyższe ustalenia faktyczne na temat okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd poczynił na podstawie powołanych wyżej dowodów, w tym dokumentach znajdujących się w aktach szkody, jak również w oparciu o zeznania świadków i przesłuchaniu powoda w charakterze strony, uznając, że dowody te nie budzą wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Ponadto Sąd oparł się na opiniach biegłych psychologa i psychiatry, uznając, że opinie te są rzetelne, fachowe i jako takie w pełni przydatne dla celów dowodowych. Biegłe w sposób jasny i wyczerpujący udzieliły odpowiedzi na wszystkie postawione pytania, zaś wnioski zawarte w opiniach poprzedzone zostały badaniem powoda i pogłębionym wywiadem.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w zakresie żądania zasądzenia kwoty głównej 35.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 listopada 2013 roku do dnia zapłaty, w pozostałym zaś zakresie podlegało oddaleniu.

W rozpoznawanej sprawie powód W. M. dochodzi od strony pozwanej dalszego zadośćuczynienia w związku ze śmiercią osoby bliskiej - swojej siostry A. M. (1).

W sprawie bezspornym jest, że właściciel pojazdu, którym poruszał się sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) z siedzibą w W.. Bezsporne jest również, że A. M. (1) była siostrą powoda i zmarła w wyniku wypadku z dnia 16 października 2011 r., którego uczestnikiem był również powód. Spór między stronami dotyczy ustalenia wysokości „odpowiedniego zadośćuczynienia” za śmierć osoby bliskiej.

Źródłem odpowiedzialności strony pozwanej jest umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody wyrządzone ich ruchem. Umowa taka podlega przepisom art. 805 - 828 Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. nr 950). Zasada odpowiedzialności strony pozwanej za zaistniały wypadek nie była przez nią kwestionowana.

Podstawą prawną zasądzenia, na rzecz powoda zadośćuczynienia za krzywdę
w związku ze śmiercią A. M. (1) jest art. 446 § 4 k.c. zgodnie z którym Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zakresem zadośćuczynienia na podstawie art. 446 § 4 k.c. objęty jest uszczerbek niemajątkowy doznany przez najbliższych członków rodziny zmarłego, w następstwie jego śmierci, wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. W tym przypadku chodzi o wynagrodzenie szkody niemajątkowej po utracie osoby bliskiej – zmarłej wskutek uszkodzenia ciała lub wywołanego rozstroju zdrowia. W istocie chodzi zatem o wynagrodzenie szkody poniesionej przez „pośrednio” poszkodowanego na skutek zdarzenia, za które odpowiedzialność ponosi sprawca (bądź zakład ubezpieczeń – w przypadku roszczeń dochodzonych na podstawie umowy ubezpieczenia). Fakultatywny charakter zadośćuczynienia za krzywdę („sąd może także przyznać”) nie oznacza dowolności organu stosującego prawo co do możliwości korzystania z udzielonej mu kompetencji (tak m. in. SN w wyroku z 17.01.2001 r., II KKN 351/99, Prok. i Pr. z 2001, nr 6, s. 11).

Zadośćuczynienie jako roszczenie uregulowane w art. 446 § 4 k.c. przysługuje wyłącznie członkom najbliższej rodziny i statuuje możliwość ubiegania się
o zadośćuczynienie w sytuacji, gdy źródłem szkody jest krzywda spowodowana śmiercią osoby bliskiej. Celem zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej jest złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego śmiercią osoby najbliższej i pomoc w dostosowaniu się do nowej sytuacji życiowej, która uległa wskutek zdarzenia zmianie. Źródłem cierpień jest więc przedwczesna utrata członka rodziny, która powoduje naruszenie podlegającego ochronie prawa osobistego do życia w rodzinie i więzi rodzinnej (tak SN w wyroku z dnia 7 marca 2014 r., IV CSK 374/13, Legalis nr 797040).

W orzecznictwie dominuje pogląd, że ustalenie wysokości zadośćuczynienia
w oparciu o przepis art. 446 § 4 k.c. winno nastąpić według kryteriów branych pod uwagę przy zasądzaniu zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych (art. 23 i 24 w zw. z art. 448 k.c.), z uwzględnieniem ciężaru gatunkowego naruszonego dobra. Utrata osoby najbliższej stanowi bowiem większą dolegliwość psychiczną dla członka rodziny zmarłego, niż naruszenie innych jego dóbr osobistych. Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należy mieć na względzie średni przewidywany czas życia zmarłego członka rodziny, zamieszkiwanie powoda ze zmarłym i pozostawanie z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadanie przez uprawnionego także innych członków rodziny, rodzaj zdarzenia powodującego śmierć osoby najbliższej, jego okoliczności, kwestię wykrycia i ukarania sprawcy czynu niedozwolonego, będącego przyczyną śmierci osoby najbliższej, zachowanie sprawcy wypadku, jego postawa po zdarzeniu. Jednocześnie, w odniesieniu do roszczeń, o których mowa w przepisie art. 446 § 4 k.c., podkreśla się, że w każdym wypadku wysokość zadośćuczynienia powinna zostać ustalona z uwzględnieniem okoliczności, że śmierć każdej osoby jest zdarzeniem pewnym, które prędzej czy później musi nastąpić. Tym samym zadośćuczynienie przewidziane w powołanym przepisie rekompensuje w istocie jedynie wcześniejszą utratę członka rodziny. Odwołanie się do przeciętnego poziomu zamożności społeczeństwa, na co powoływał się pełnomocnik strony pozwanej, może mieć jedynie charakter posiłkowy i nie powinno przesłaniać innych ważniejszych przesłanek ustalenia należnych kwot zadośćuczynienia (tak m. in. Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 14.04.2010 r., I ACa 178/10, OSA 2010 rok, nr 3, poz.24).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, należy przyjąć, że krzywda powoda z tytułu śmierci jego siostry jest bardzo duża. A. M. (1) była młodszą siostrą powoda (różnica wieku wynosiła 3 lata i 3 miesiące), z którą był bardzo mocno związany od najmłodszych lat dziecięcych. Zmarła oraz pozwany spędzali ze sobą wiele czasu, przez dwadzieścia lat dzielili wspólny pokój. Powód wraz z siostrą wzajemnie się wspierali, opiekowali się sobą, powód miał świadomość, iż zawsze może liczyć na pomoc siostry. Powyższa sytuacja nie zmieniła się po wyprowadzce zmarłej z domu rodzinnego. A. M. (1) niemal codziennie odwiedzała rodziców i brata, żywo interesowała się jego życiem, cieszyła się ze zbliżających się narodzin jego dziecka. Również relacje na linii powód i jego żona oraz siostra i jej narzeczony układały się bardzo dobrze, wskazując na wzajemne oparcie i zrozumienie. Całokształt relacji łączących powoda z siostrą zarówno w okresie dzieciństwa, dojrzewania jak również po osiągnięciu przez nich dorosłości składa się na obraz kochającego się, szanującego rodzeństwa pozostającego w bardzo bliskich i wielopłaszczyznowych relacjach. Siostra stanowiła czynnik motywujący, energetyzujący dla powoda, była niewątpliwie jednym ze źródeł jego szczęścia w codziennym życiu. W tej sytuacji jej nagła i zupełnie niespodziewana śmierć, nadto fakt, iż powód był jej naocznym świadkiem spowodowała głębokie załamanie emocjonalne powoda. Dodatkowo naruszyła również spokój całej zżytej ze sobą rodziny M. pozbawionej w ten sposób niezbędnego elementu spajającego.

Jak wskazały biegłe psycholog i psychiatra zakres cierpień emocjonalnych
u powoda po śmierci siostry był bardzo duży, co wynikało dodatkowo z gwałtowności zdarzenia i deprywacji osoby bliskiej. Powód uczestniczył w wypadku, w którym śmierć poniosła jego siostra, widział jak „wypada przez przednią szybę” a on sam nie może nic zrobić aby temu zapobiec. Jak podkreśliła biegła psycholog w ustnej opinii uzupełniającej fakt, iż powód kierował samochodem w trakcie zdarzenia w wyniku którego zmarła A. M. (1) jest czynnikiem wysoce traumatyzującym, a nawet może być przez niego postrzegany w kategoriach winy. Biegła psychiatra wskazał, iż u powoda na skutek zdarzenia z dnia 16 października 2011 roku rozwinęły się zaburzenia adaptacyjne w obrazie reakcji depresyjnej, przedłużonej żałoby, skutkujące 8% długotrwałym uszczerbkiem. Obie biegłe wskazały, iż z uwagi na cechy osobowościowe powoda, niezależne od jego woli, u powoda można zaobserwować silną skłonność do dysymulacji (ukrywania emocji) co przedłuża przepracowanie psychologiczne doznanego urazu. Powód wypierając i ukrywając negatywne emocje próbował odgrywać rolę najsilniejszego członka rodziny. Osoby, która będzie wsparciem dla rodziców jak również dla swojej ciężarnej żony. Obie biegłe wskazały, iż cierpienia powoda w związku ze śmiercią siostry były przez okres około roku znacznego stopnia, a w chwili obecnej mają tendencję wygasającą. Jednakże okoliczności zdarzenia oraz fakt, iż powód był naocznym świadkiem śmierci siostry mogą wywołać reakcję typu „flash-back”, czyli reakcję odtwarzania przebiegu wypadku. Skutki zdarzenia kojarzone sytuacyjne mogą wracać do powoda
i trudno prognozować czy kiedykolwiek nastąpi ich wygaszenie.

Strata siostry nie tylko negatywnie zmieniła codzienne życie powoda ale także jego psychikę. Pozbawiła go radości i chęci do życia, przez co stał się smutny i wycofany, na co zgodnie wskazują zarówno jego rodzice i żona. Nieprzewidywalność zdarzenia spowodowała problemy powoda z dostosowaniem się do nowej sytuacji. W początkowym okresie wywołała reakcje lękowe, wzmożony niepokój i problemy ze snem.

Wskazać należy również, iż obecny stan zdrowia psychicznego powoda jest niekorzystny. W dalszym ciągu wymaga on leczenia psychiatrycznego, a także okresowego postępowania psychoterapeutycznego w formie terapii podtrzymującej. Proces leczenia nie uległ zatem zakończeniu, powód nadal ma trudności z dostosowaniem się do sytuacji utraty osoby bliskiej. Co więcej jak zostało to wskazane powyżej okoliczności śmierci siostry powodują, iż jej skutki w „postaci zwiewnej”, rozumianej jako skutki zdarzenia kojarzone sytuacyjnie mogą nigdy nie ulec wygaszeniu.

W dalszej kolejności wskazać należy, iż na stopień i rozmiar doznanej przez powoda krzywdy niewątpliwie wpłynęło również to, iż sprawcą wypadku był niepełnoletni kierowca znajdujący się pod wpływem środków odurzających, nie posiadający uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi, który w sposób umyślny naruszył reguły ostrożności w ruchu drogowym wjeżdżając na skrzyżowanie na czerwonym świetle z prędkością 100 km/h. Sprawca wypadku ani żaden z towarzyszących mu kolegów nie okazali skruchy, próbując chociażby swoją postawą zadośćuczynić cierpieniu powoda.

W tym miejscu należy podkreślić, iż Sąd ustalając wysokość należnego zadośćuczynienia uwzględnił fakt, iż uraz psychiczny powoda ma swój związek nie tylko ze śmiercią siostry ale wynika również z rozległych obrażeń, których doznał powód i długotrwałości jego leczenia. Biegłe przyznały, iż że nie da się jednoznacznie określić jakie następstwa w sferze psychiki powoda są skutkiem doznanych przez niego obrażeń ciała a jakie są następstwem śmierci siostry. Wskazały, iż ww. czynniki pełniły rolę wzmacniającą negatywne emocje związane ze śmiercią siostry.

Sąd nie analizował zarzutu przyczynienia się siostry powoda do zaistniałej szkody ponieważ przedmiotowy zarzut został cofnięty przez stronę pozwaną.

Uwzględniając powyższe rozważania, po wszechstronnej ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, odniesieniu się do stopnia doznanej przez powoda krzywdy, jej intensywności, trwałości, a także szczególnych okoliczności wypadku z dnia 16 października 2011 r. Sąd doszedł do przekonania, iż łączna kwota 50.000 zł stanowi odpowiednią sumę zadośćuczynienia. W konsekwencji przy uwzględnieniu kwoty wypłaconej przez pozwanego na rzecz powoda w toku postępowania likwidacyjnego, żądanie powoda zasądzenia na jego rzecz dalszego zadośćuczynienia w kwocie 35.000 zł było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości, o czym Sąd orzekł w punkcie 1a. sentencji wyroku.

Podstawę orzeczenia o odsetkach stanowi art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c.
i art. 817 k.c. Zasadą prawa cywilnego jest, że dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. Termin wymagalności świadczeń przysługujących poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów określa, art. 817 § 1 k.c. Jest to termin 30 dni od dnia otrzymania przez zakład ubezpieczeń zawiadomienia o wypadku. Jednakże gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Zawiadomienie ubezpieczyciela o wypadku rodzi po jego stronie obowiązek spełnienia świadczenia w ustawowym terminie. Niespełnienie świadczenia w terminie powoduje po stronie dłużnika konsekwencje przewidziane w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którymi, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (§ 2 art. 481 k.c.). W niniejszym postępowaniu zgłoszenie pozwanemu szkody dotyczącej zadośćuczynienia w skonkretyzowanej wysokości nastąpiło w dniu 31 lipca 2013 r. Strona pozwana w dniu 26 sierpnia 2013 roku oraz ponownie w dniu 10 października 2013 roku zwróciła się o przesłanie dodatkowych dokumentów, które zostały złożone w dniu
4 listopada 2013 roku. Mając powyższe na uwadze roszczenie powoda stało się wymagalne po upływie 14 dni od złożenia żądanych dokumentów – tj. w dniu 18 listopada 2013 roku. W konsekwencji zasadnym było zasądzenie odsetek za opóźnienie od dnia 19 listopada 2013 roku a nie zgodnie z żądaniem powoda od dnia 1 września 2013 roku. Tylko w tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., tj. stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd uwzględniając okoliczność, iż powód wygrała sprawę niemalże w całości (ustępując w swoim żądaniu tylko w zakresie odsetek za okres 1,5 miesiąca) włożył na pozwanego obowiązek zwrotu poniesionych przez niego kosztów postępowania. Na przedmiotowe koszty złożyły się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika, którego wysokość została ustalona na podstawie § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002 (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 461), a nadto kwota 34 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od udzielonych
w niniejszej sprawie pełnomocnictwa procesowego i substytucji.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1025 z późn. zm.) w zw. z art. 98 § 1 i 2 k.p.c. Sąd w punkcie 2. sentencji wyroku nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi nieuiszczone koszty sądowe w łącznej kwocie 2.920,01 zł, na którą złożyły się: opłata sądowa od pozwu w wysokości 1750 zł, 509,20 zł tytułem wynagrodzenia biegłego z zakresu psychologii (k. 204), 628,91 zł tytułem wynagrodzenia biegłego z zakresu psychiatrii (k. 244) oraz 31,90 zł tytułem wynagrodzenia biegłego z zakresu psychologii za sporządzenie opinii uzupełniającej
(k. 264).