Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 grudnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący – Sędzia SO Henryk Brzyżkiewicz

Sędziowie: SO Magdalena Hupa-Dębska (spr.)

SR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2015r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku J. G.

przy udziale I. P. i Gminy R.

o przyznanie kuratorowi wynagrodzenia

na skutek zażalenia uczestniczki postępowania Gminy R.

na zarządzenie Przewodniczącego w Sądzie Rejonowym w Rybniku

z dnia 30 czerwca 2015 r., sygn. akt IV RNs 360/15

p o s t a n a w i a:

1.  zmienić zaskarżone zarządzenie o tyle, że wymierzyć opłatę od apelacji na kwotę 40 (czterdzieści) złotych;

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.

SSR(del.) Maryla Majewska-Lewandowska SSO Henryk Brzyżkiewicz SSO Magdalena Hupa-Dębska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym zarządzeniem Przewodniczący w Sądzie Rejonowym w R. ustalił opłatę od apelacji od postanowienia tego Sądu o przyznaniu wynagrodzenia kuratorowi osoby niepełnosprawnej na kwotę 180 zł i wezwał uczestniczkę postępowania Gminę R. do jej uiszczenia w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia apelacji. Wskazał, że w sprawie nie znajduje zastosowania regulacja z art. 23 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, gdyż postępowanie nie zostało wszczęte z urzędu. Jako że przyznane kuratorowi wynagrodzenie jest świadczeniem pieniężnym powtarzającym się, przyjął wartość przedmiotu zaskarżenia na 3.600 zł (12 x 300 zł) i ustalił opłatę stosunkową na kwotę 180 zł przywołując art. 13 ust. 1 cytowanej ustawy.

W zażaleniu na to zarządzenie uczestniczka postępowania Gmina R. wniosła o jego zmianę przez ustalenie, że uczestniczka nie ma obowiązku uiszczenia opłaty w kwocie 180 zł, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zarzuciła mu naruszenie art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przez nieuzasadnione przyjęcie, iż regulacja ta nie znajduje w sprawie zastosowania. Wywodziła, że skoro wynagrodzenie kuratora ma być wypłacone ze środków publicznych (Skarbu Państwa) w ramach zadań zleconych z zakresu administracji rządowej zleconych gminie, to zasadnym jest „nieuiszczanie opłaty sądowej od apelacji”.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie uczestniczki postępowania częściowo jest uzasadnione, aczkolwiek z innych przyczyn niż w nim podnoszone.

Okoliczność, że zgodnie z art. 18 ust. 2 w związku z art. 18 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. jedn. - Dz.U.2015.163, ze zmianami), wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki, a za pośrednictwem art. 178 § 2 kro również wynagrodzenia kuratora, należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez gminę, nie uzasadnia twierdzenia, że gmina uczestnicząc w postępowaniu sądowym mającym za przedmiot powyższe, zwolniona jest od ponoszenia jego kosztów na podstawie art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Przepis ten nie przewiduje bowiem zwolnienia od obowiązku ponoszenia opłat sądowych wszelkich podmiotów realizujących zadania z zakresu ochrony interesów Skarbu Państwa, a jedynie stanowi, iż sam Skarb Państwa nie ma obowiązku uiszczania opłat. W niniejszym postępowaniu Skarb Państwa nie występuje jako zainteresowany uczestnik postępowania, natomiast jest nim gmina, która nie korzysta z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczania opłaty, zatem co do zasady powinna ją ponieść. W uzasadnieniu uchwały z dnia 17 stycznia 2013 r., zapadłej w sprawie III CZP 97/12, Sąd Najwyższy argumentował, że wykładając art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.

o kosztach sądowych w sprawach cywilnych trzeba mieć na względzie, że zwolnienie z obowiązku stanowi wyjątek od zasady ponoszenia opłat, co wyłącza interpretację rozszerzającą. Zwolnienie to dotyczy podmiotu, nie zaś spraw wiążących się z jego działalnością albo dotyczących jego interesu.

Z art. 2 ust. 2 cytowanej ustawy wynika, że obowiązek uiszczenia kosztów sądowych spoczywa na stronie, w rozumieniu jej art. 7, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, nie zaś na podmiocie, w którego interesie strona działa. Skoro zatem z wniesieniem apelacji połączony został obowiązek uregulowania opłaty sądowej (art. 3 ust. 2 pkt 2 cytowanej ustawy), uczestniczka postępowania jest nim obciążona, a wniosek zażalenia zmierzający do odstąpienia od pobierania od niej opłaty nie mógł być uwzględniony.

Błędnie natomiast zaskarżonym zarządzeniem ustalono wysokość opłaty od apelacji. Powołując się na przepis art. 23 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w motywach przytoczono jedynie jego punkt 2, zasadnie wskazując, iż nie znajduje on w sprawie wszczętej na wniosek zastosowania. Niemniej nie stanowiło to podstawy do ustalenia opłaty w oparciu o przepis art. 13 ust. 1 cyt. ustawy, dotyczący opłaty stosunkowej, skoro jej art. 23 pkt 1 stanowi, że opłatę stałą w kwocie 40 zł pobiera się od wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego części, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przepisy szczególne nie przewidują innej wysokości opłaty dla spraw o przyznanie kuratorowi wynagrodzenia, zatem wniosek w tego rodzaju sprawie podlega opłacie w wysokości 40 zł – taką też opłatę od wniosku w niniejszej sprawie pobrano. Umknęła Przewodniczącemu w Sądzie Rejonowym regulacja z art. 18 ust. 2 cytowanej ustawy, w myśl której przepisy ustawy przewidujące pobranie opłaty od pozwu lub wniosku wszczynającego postępowanie w sprawie stosuje się również do opłaty od apelacji, skargi kasacyjnej, skargi o stwierdzenie niezgodności

z prawem prawomocnego orzeczenia, interwencji głównej, skargi o wznowienie postępowania, skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Wobec braku przepisu szczególnego, opłata od apelacji w niniejszej sprawie powinna odpowiadać wysokością opłacie od wniosku wszczynającego postępowanie i wynosić 40 zł, a nie 180.

Dlatego na podstawie przywołanych przepisów oraz w oparciu o art. 386 § 1 kpc

w związku z art. 397 § 2 kpc, art. 398 kpc i art. 13 § 2 kpc, zaskarżone zarządzenie podlegało zmianie w zakresie właściwego wymiaru opłaty. Dalej idące zażalenie jako bezzasadne podlegało oddaleniu stosownie do art. 385 kpc w związku z art. 397 § 2 kpc, art. 398 kpc i art. 13 § 2 kpc.

SSR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska SSO Henryk Brzyżkiewicz SSO Magdalena Hupa-Dębska