Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Jarosław Błaszczak
Sędziowie:	SSA Kazimierz Josiak SSA Elżbieta Kunecka (spr.)
Protokolant:	Magdalena Krucka

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku E. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek apelacji E. F.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy

z dnia 13 listopada 2012 r. sygn. akt VII U 1075/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 listopada 2012 r. sygn. akt VII U 1075/12 Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy oddalił odwołanie E. F. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. z dnia 22 czerwca 2012 r., którą organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Rozstrzygnięcie Sad wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny sprawy:

Wnioskodawczyni E. F. (ur. (...)) złożyła u strony pozwanej w dniu 11.01.2012r. wniosek o świadczenie przedemerytalne. Do wniosku tego dołączyła dokumenty potwierdzające przebieg ubezpieczenia oraz zatrudnienia. Wnioskodawczyni była zatrudniona w okresie od 26.09.1977 r. do 04.12.1981 r. w Zakładach (...) w W." przy czym w okresie od 05 . 12. 1878 r. do 04.12. 1981 r. korzystała z urlopu bezpłatnego na wychowanie dziecka.

Od 1 września 1982 r. do 31 maja 2010 r. wnioskodawczyni wykonywała zatrudnienie w fabryce (...) S. A. w upadłości likwidacyjnej w W., a stosunek pracy został rozwiązany przez pracodawcę na podstawie art. 6 ustawy z dnia 13.03.2003 r. z przyczyn nie dotyczących pracowników.

Wnioskodawczyni dołączyła do wniosku oświadczenia świadków potwierdzające, że w okresie od 02.04.1975 r. do 30.09.1976 r. wnioskodawczyni pracowała w gospodarstwie rolnym swojej babci W. P. w miejscowości S.. Ponadto wnioskodawczyni złożyła informację Urzędu Gminy w W. o niemożności potwierdzenia, z uwagi na niekompletne księgi meldunkowe, okresu zameldowania wnioskodawczyni na terenie S., a także zaświadczenie Starostwa Powiatowego w B., że W. P. posiadała na terenie S. w okresie od 02.04.1975 r. do 30.09.1976 r. gospodarstwo rolne o powierzchni 4,76 ha .

Wnioskodawczyni w dniu 15.03.2012 r. przedłożyła w organie rentowym oświadczenia tych samych co uprzednio świadków, gdzie dokonano poprawki i wskazano, że potwierdzają oni pracę wnioskodawczyni w gospodarstwie rolnym jej babci.

W okresach od 07.09.2010 r. do dnia 02.11.2010 r. oraz od 08.02.2011 r. do 19.08.2011 r. wnioskodawczyni była zarejestrowana jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku.

Wnioskodawczyni była zameldowana w okresie od 13.04.1959 r. do 12.09.1972 r. w W., S. (...). Od 10.02.1976 r. do 21.08.1981 r. wnioskodawczyni była zameldowana na terenie W..

Ostatecznie organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 10.02.1976 r. do 30.09.1976 r. wobec zameldowania wnioskodawczyni na terenie W. a łączny okres składkowy i nieskładkowy wyniósł 33 lata 5 miesięcy 4 dni i obejmował wskazane wyżej okresy zatrudnienia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, okres pracy w gospodarstwie rolnym babci w wymiarze 10 miesięcy 8 dni oraz okres uzupełniający ubezpieczenia społecznego rolników w wymiarze 5 lat 2 miesięcy 17 dni.

Decyzją z dnia 22.06.2012 r. organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego wobec braku wymaganych okresów wymienionych w ustawie z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych.

Wobec tak poczynionych ustaleń organ rentowy orzekł o oddaleniu odwołania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że w niniejszej sprawie kwestia sporna wymagała wyjaśnienia, czy wnioskodawczyni bez względu na jej wiek, legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 34 lat na dzień 31.12. 2009 r. lub 35 lat na dzień wydania zaskarżonej decyzji.

Przepis art. 2 ust. 1. ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004r. Nr 120, poz. 1252 ze zm.) stanowi, że prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

1)  do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2)  do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3)  do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych", i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat ­mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4)  zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5)  do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6)  do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

W ust. 2 cyt. przepisu wskazano, że za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5 - 9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sad Okręgowy po przeanalizowaniu wszystkich wskazanych wyżej sytuacji stwierdził, że w stosunku do wnioskodawczyni zachodzić mogły jedynie te, wskazane w pkt. 5 i 6 albowiem w pozostałych wypadkach wnioskodawczyni nie ukończyła wymaganego wieku 55 lub 56 lat.

W zakresie dotyczącym pkt 5 nawet gdyby doliczyć do posiadanego stażu 33 lat 5 miesięcy 4 dni okres sporny od 10.02.1976 r. do 30.09.1976 r., nie dałoby to wymaganego przepisem 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Wnioskodawczyni podnosiła na rozprawie, że domaga się przyznania jej prawa do żądanego świadczenia w oparciu o pkt 6 omawianego przepisu gdyż wtedy spełnia warunek wymaganych 34 lat okresów uprawniających do emerytury. Twierdzenia te nie podlegały uwzględnieniu. Przywoływany przez wnioskodawczynię przepis istotnie wskazuje na wymóg posiadania 34 lat okresów uprawniających do emerytury, jednak warunek ten musi być spełniony do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy. Z wnioskodawczynią stosunek pracy został rozwiązany z dniem 31.05.2010 r. a zatem wymagane okresy winny być wykazane na dzień 31.12.2009 r. Wówczas wyniosłyby one 32 lata 10 miesięcy 4 dni. A zatem gdyby nawet przyjąć sporny okres jako okres pracy w gospodarstwie rolnym od 10.02.1976 r. do 30.09.1976 r. to i w tym przypadku nie spowodowałoby to uzyskania wymaganego okresu 34-letniego, skutkującego nabyciem uprawnień do świadczenia przedemerytalnego.

Wskazując na powyższe Sąd I instancji oddalił odwołanie wnioskodawczyni jako niezasadne.

Z wyrokiem nie zgodziła się wnioskodawczyni zaskarżając wyrok w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez przyznanie wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego .

Wnioskodawczyni domagała się jednocześnie przeprowadzenia dowodów z dokumentów tj. ewidencji gruntów oraz z zeznań wskazanych przez nią świadków na okoliczność pracy w gospodarstwie rolnym od 1.04.1975 r. do 1.02.1977 r. W ocenie wnioskodawczyni nowe pozyskane przez nią dowody mogą stanowić podstawę do zaliczenia jej spornego okresu pracy w gospodarstwie rolnym do dotychczas udokumentowanego stażu pracy, a w konsekwencji przyznania jej prawa do świadczenia przedemerytalnego. Jednocześnie apelująca wniosła o zasądzenie od organu rentowego na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji przeprowadził w sprawie należyte postępowanie dowodowe, z którego wyprowadził trafne wnioski, a w konsekwencji wydał wyrok zgodny z obowiązującymi przepisami prawa. Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje ustalenia faktyczne dokonane przez ten Sąd, jak również w całości akceptuje argumentację zajętego przez Sąd Okręgowy stanowiska przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Spór w sprawie wymagał bowiem ustalenia, czy Sąd I instancji zasadnie odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego, a w szczególności, czy Sąd zasadnie nie uwzględnił do dotychczas udokumentowanego stażu pracy, okresu pracy w gospodarstwie rolnym babci wnioskodawczyni w okresie od 2 kwietnia 1975 r. do 30.09.1976 r.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że z art. 2 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jednolity Dz.U.2013.170), wynika, że prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie która:

1)  do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych, w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2)  do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001), w którym była zatrudniona przez okres nie krótszym niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3)  do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm. ²⁾), zwanej dalej "ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych", i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4)  zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5)  do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6)  do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Według ust. 2 cytowanego artykułu za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z poźn. zm. ³⁾), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS".

Zaś zgodnie z ust. 3 cyt. artykułu świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku bezrobotnych.

Świadczenia te związane są zatem nie tylko z zaistnieniem okoliczności związanej z utratą źródła utrzymania, ale także uzależnione od posiadania określonego okresu składkowego i nieskładkowego, a ich źródłem finansowania jest budżet państwa. Nie jest to świadczenie z ubezpieczenia społecznego, ale ma charakter zbliżony do renty socjalnej, świadczeń rodzinnych, czy z pomocy społecznej.

Ten szczególny charakter świadczenia przedemerytalnego przejawia się także w tym, iż określone w art. 2 ust. 1 i 3 powołanej ustawy warunki muszą być spełnione w określonym czasie, tj. do dnia rozwiązania stosunku pracy.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że Sąd Okręgowy po przeanalizowaniu wszystkich wyżej wymienionych wariantów, w oparciu o które możliwe jest przyznanie świadczenia przedemerytalnego stwierdził, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków do przyznania jej prawa do wnioskowanego świadczenia, w żadnej z wyżej wymienionych konfiguracji.

W przypadku wnioskodawczyni, mając na uwadze jej wiek, rozpatrzeniu de facto podlegały dwa warianty opisane w pkt. 5 i 6 wyżej powołanego przepisu.

Odnośnie kwestii związanej z wykazaniem przez wnioskodawczynię 35 letniego okresu składkowego i nieskładkowego wskazać należy, że wnioskodawczyni takiego stażu nie udowodniła. Na dzień wydania zaskarżonej decyzji wnioskodawczyni wykazała bowiem 33 lata, 5 miesięcy i 4 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Wnioskodawczyni w toku postępowania domagała się doliczenia jej do stażu pracy dodatkowo okresu od 10.02.1976 r. do 30.09.1976 r., jako okresu pracy w gospodarstwie rolnym jej babci W. P.. Organ rentowy jak również Sąd I instancji nie uwzględniły tego okresu wskazując, że wnioskodawczyni nie była wówczas zameldowana w S. (Powiat B.). W tym okresie istnieje luka w jej zameldowaniu, jednakże okoliczność, że krótko po tym okresie wnioskodawczyni urodziła swoje pierwsze dziecko (18 luty 1977 r. miejsce urodzenia W.) wskazują, że wnioskodawczyni w spornym okresie nie pracowała w gospodarstwie rolnym babci. Fakt ten nie został przez wnioskodawczynię udowodniony w sposób nie budzący wątpliwości.

Tym bardziej też rozszerzenie żądania na etapie apelacji o uwzględnienie okresu od 1.04.1975 r. do 1.02.1977 r. jako okresu w gospodarstwie rolnym babci, należy uznać za niezasadne i sformułowane jedynie dla potrzeb niniejszego procesu.

Powyższe oznacza, że wnioskodawczyni nie legitymuje się wymaganym 35 letnim stażem pracy o którym mowa w art. z art. 2 ust. 1 pkt 5 w.w. ustawy. Co więcej, jak słusznie zauważył Sąd I instancji nawet gdyby okres ten został zaliczony wnioskodawczyni do dotychczas udokumentowanego stażu pracy, nie dałoby to łącznego okresu wynoszącego 35 lat.

Jak już wspomniano powyżej wnioskodawczyni nie spełnia także warunków określonych w pkt 6 powołanego wyżej przepisu, mianowicie do dnia 31 grudnia 2009r. tj. roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji pracodawcy nie wykazała okresu uprawniającego do emerytury wynoszącego co najmniej 34 lata dla kobiet, bowiem na dzień 31.12.2009 r. legitymuje się ona stażem wynoszącym 32 lata 10 miesięcy 4 dni.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy trafnie ustalił, że odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje w żadnej mierze na uwzględnienie albowiem wnioskodawczyni nie spełnia wymaganych prawem warunków, od których uzależnione jest przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia.

Reasumując Sąd Apelacyjny stwierdza, że brak jest podstaw do uwzględnienia apelacji wnioskodawczyni albowiem stanowi ona jedynie polemikę z niekorzystnym wyrokiem, która nie została poparta żadnymi istotnymi dla sprawy argumentami. Dlatego też na mocy art. 385 kpc. Sąd orzekł o oddaleniu apelacji jako oczywiście bezzasadnej.

R.S.